Ίμβρος, Τένεδος – Οδοιπορικό μνήμης | Καλοκαίρι - Νοέμβριος 2022

Πρωινή αναχώρηση για την σημερινή μας ξενάγηση της Πόλης, με επίσκεψη στην Αγία Σοφία, ένα από τα σημαντικότερα αρχιτεκτονικά μνημεία όλων των εποχών. Στη συνέχεια θα επισκεφθούμε το περίφημο Τζαμί του Σουλτάν Αχμέτ με τους έξι μιναρέδες του, πιο γνωστό σαν Μπλε Τζαμί, από το μπλε χρώμα που έχει χρησιμοποιηθεί στην εσωτερική του διακόσμηση, τον ιστορικό Βυζαντινό Ιππόδρομο ο οποίος βρίσκεται μπροστά από το Μπλε Τζαμί και σήμερα είναι η πλατεία που ονομάζεται Σουλτάν Αχμέτ με λίγα πλέον εντυπωσιακά στοιχεία να θυμίζουν το παρελθόν της. Ο Ιππόδρομος, κέντρο της πολιτικής ζωής του Βυζαντίου, με τη Γερμανική Κρήνη του αυτοκράτορα Γουλιέλμου Β΄ - δώρο του Κάιζερ στον σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίτ Β΄, τον Αιγυπτιακό Οβελίσκο (Οβελίσκο του Θεοδοσίου), την Ελικτή στήλη, που την έφεραν από το ιερό του Απόλλωνα των Δελφών, όπου είχε υψωθεί σε ανάμνηση της νίκης των Ελλήνων κατά των Περσών στις Πλαταιές από 31 ελληνικές πόλεις, καθώς και τη Στήλη του Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου. Θα συνεχίσουμε την ξενάγησή μας με επίσκεψη στο  Βυζαντινό Υδραγωγείο, το οποίο κατασκευάστηκε επί Κωνσταντίνου, επεκτάθηκε επί Ιουστινιανού και επικράτησε να λέγεται "Υδραγωγείο του Ιουστινιανού". Είναι η μεγαλύτερη δεξαμενή από τις 60 που κατασκευάστηκαν κατά τη διάρκεια της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Τέλος, θα επισκεφθούμε το Τοπ Καπί, το παλάτι των Σουλτάνων από τον 16ο έως και τον 19ο αιώνα, με ωραιότατους εσωτερικούς κήπους και αυλές. Σήμερα αποτελεί μουσείο των ανεκτίμητων θησαυρών τους με απρόσκοπτη θέα προς τη θάλασσα του Μαρμαρά. Επιστροφή στο ξενοδοχείο μας. Διανυκτέρευση.  

Με διαδρομή μέσα από εύφορα καλλιεργήσιμα εδάφη της δυτικής Τουρκίας - άλλοτε πεδιάδα της ανατολικής Θράκης - και περνώντας από την αρχαία ελληνική πόλη Βιζύη (Vize) και τις Σαράντα Εκκλησιές (Kirklareli), θα φθάσουμε στην πιο σημαντική πόλη της ευρωπαϊκής Τουρκίας, την Αδριανούπολη (Edirne), μια πόλη ιδιαίτερα ζωντανή, η πλούσια αγορά της οποίας κυριαρχείται από τα χρώματα και τα αρώματα της Ανατολής. Μια πόλη που σηματοδοτείται από τα μονοπάτια του πολέμου. Χτίστηκε από τον Αδριανό το 25 μ.Χ. στη θέση της θρακικής πόλης Ουσκαδάμα. Είδε να περνούν στρατιές προς την Ανατολή ή την Ευρώπη, που κατέστρεφαν όσα πλούτη είχαν συσσωρεύσει το εμπόριο και η κατασκευή όπλων, αφού εδώ κατέληγαν οι δρόμοι από τα παράλια του Αιγαίου, της Προποντίδας και του Εύξεινου Πόντου και από εδώ περνούσαν οι δρόμοι από την κεντρική Ευρώπη προς την Κωνσταντινούπολη. Έτσι, έμεινε στην ιστορία ως σπουδαίο συγκοινωνιακό, εμπορικό και στρατιωτικό κέντρο. Οι μάχες που έγιναν εκεί και οι λεηλασίες που ακολούθησαν είναι πολλές. Το 1361 την καταλαμβάνουν οι Οθωμανοί και την κάνουν πρωτεύουσά τους. Την κοσμούν με μνημεία, όπως λουτρά, ανάκτορα, ιδρύματα και άλλα που κτίστηκαν με το υλικό των γκρεμισμένων ρωμαϊκών και βυζαντινών κτηρίων. Παρέμεινε καταρχάς ελληνικό κέντρο, κατόπιν εκτουρκίζεται και έκτοτε χαρακτηρίστηκε ως ο ιδανικός τόπος συγκέντρωσης των τούρκικων στρατευμάτων πριν από κάθε εκστρατεία. Άφιξη στο ξενοδοχείο μας. Διανυκτέρευση. 

Κατά τη διάρκεια της σημερινής μας ξενάγησης θα θαυμάσουμε το κύριο αξιοθέατο της πόλης, το τζαμί του σουλτάνου Σελίμ Β΄, το οποίο ανοικοδομεί το 1794 για να δοξάσει την ανακατάληψη της Τύνιδας. Ένα πραγματικό κομψοτέχνημα και το αρτιότερο δημιούργημα του αρχιτέκτονα Σινάν. Θα δούμε επίσης μεταξύ άλλων το αρχαιολογικό και λαογραφικό μουσείο Αδριανούπολης, το  Ρουστέμ Πασά Καραβάν Σεράι, δημιούργημα του 16ου αιώνα που σήμερα λειτουργεί ως ξενοδοχείο, το Έσκι Τζαμί του 15ου αιώνα, το Μπεζεστένι, το Δημαρχείο, το Μουσείο Υγείας, το συγκρότημα Κουλιγιέ Μπεγιαζήτ ΙΙ κ.α. Στη συνέχεια και ακολουθώντας μια όμορφη διαδρομή στο τοπίο της Θράκης, θα φθάσουμε στην ακτή, από όπου θα επιβιβαστούμε στο πλοίο για την Ίμβρο (Gökçeada), το ένα από τα δύο νησιά του Αιγαίου που ανήκουν στους Τούρκους, το οποίο κατοικείται από τα βάθη των αιώνων. Μέχρι τα τέλη του 6ου π.Χ. αιώνα κατοικούνταν από προ-Έλληνες. Το όνομά της το πήρε από τον Καρικό θεό Ίμβραμο. Σε αυτή τη νευραλγικής σημασίας γωνιά του Αιγαίου ανάμεσα στην Τένεδο και την Ίμβρο, είχε τους στάβλους των αλόγων του ο Ποσειδώνας. Αλλά και η Θέτιδα, η μητέρα του ηρωικού Αχιλλέα, είχε τα παλάτια της στον βυθό, ανάμεσα στην Ίμβρο και τη Σαμοθράκη. Το 480 π.Χ. αποικίζεται από τους Αθηναίους και στους αιώνες που ακολουθούν η ιστορία της συνδέθηκε με αυτή των Αθηνών και της Ελλάδας. Η Ίμβρος καλύπτεται από χαμηλά βουνά και μικρές κοιλάδες με άφθονα τρεχούμενα νερά, λιτούς οικισμούς με διάσπαρτους βοηθητικούς χώρους, αποθήκες, στάβλους, φούρνους κλπ., ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες μιας αυτοσυντηρούμενης οικιακής οικονομίας, χωρίς να προκαλούν τους αλλεπάλληλους κατά τη μακραίωνη ιστορία της κατακτητές. Τα σπίτια, κατασκευασμένα από πέτρα, λάσπη, ξύλο και κεραμίδι, έχουν σοφά αξιοποιήσει τη γεωμορφολογία τους εδάφους, αναδεικνύοντας λειτουργικά στοιχεία της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής του βορειοανατολικού Αιγαίου. Οι δρόμοι λιθόστρωτοι (καλντερίμια) οδηγούν στα παραδοσιακά σημεία αναφοράς και κέντρα επικοινωνίας, όπως η εκκλησία, το σχολείο, οι απλές βρύσες, οι βρύσες-πλυσταριά με τις πέτρινες γούρνες και το τζάκι για το ζέσταμα του νερού, η πλατεία με τα καφενεία και τα μαγαζιά. Άφιξη στο ξενοδοχείο μας. Διανυκτέρευση.  

Η γνωριμία μας με το νησί θα μας περάσει από εύφορες φροντισμένες περιοχές με ελαιώνες, σιτοβολώνες και φιστικιές και ανάμεσά τους ένα άλλο χαρακτηριστικό του νησιού, τα περίφημα ντάμια, οι βοηθητικές εξοχικές μονώροφες ή διώροφες κατοικίες που κάθε οικογένεια συντηρεί στις διάφορες εξοχές του νησιού. Θα επισκεφθούμε τα 6 εναπομείναντα Ελληνικά χωριά, την Παναγιά (Çınarlı), τόπο καταγωγής του σημερινού Οικουμενικού Πατριάρχη με την όμορφη Μητρόπολή της, το Κάστρο (Kaleköy) με το βυζαντινό του φρούριο, το Γλυκί (Bademli), τα Αγρίδια (Tepeköy), τους Αγίους Θεοδώρους (Zeytinli) και το Σχοινούδι (Dereköy), το άλλοτε μεγαλύτερο χωριό της Ίμβρου και από τα μεγαλύτερα στην περιοχή των Βαλκανίων, όπου σήμερα  κατοικούν λίγοι και ακόμη λιγότεροι Έλληνες.  Οι λιγοστοί πλέον Έλληνες κάτοικοι των νησιών πασχίζουν να κρατήσουν την ελληνικότητά τους. Με πλοίο επιστρέφουμε στην ασιατική ακτή, στα Δαρδανέλια ή αλλιώς Τσανάκαλε. Άφιξη στο ξενοδοχείο μας. Διανυκτέρευση. 

Το στενό που χαράζει ως τομή ανάμεσα στις δύο ηπείρους είναι ένα από τα ιστορικά περάσματα του κόσμου. Από εδώ θα περάσει ο Φρίξος και η Έλλη, η οποία έπεσε σε αυτό εξ ου και το όνομα Ελλήσποντος. Θα το πούμε και Δαρδανέλια, επειδή εκεί κοντά υπήρχε μια αρχαία πόλη που είχε κτίσει ο Δάρδανος στην ασιατική πλευρά του πορθμού. Σήμερα ονομάζεται Τσανάκαλε, από το Τσανάκ Καλεσί, δηλαδή "φρούριο των τσανακιών" – πύλινες γαβάθες που παράγονται εδώ από το 1740. Είναι ένας ευρύτερος γεωγραφικός χώρος που από την πρώιμη αρχαιότητα υπήρξε σημαντικός, επειδή ένωνε ως φυσική διάβαση την μια ήπειρο με την άλλη, αλλά και ως θαλάσσια λεωφόρος, που συνέδεε τους λαούς του Αιγαίου με τους λαούς του Εύξεινου Πόντου και της Μικράς Ασίας. Ως στενό έχει παίξει στρατηγικό ρόλο στην ιστορία για μακρό χρονικό διάστημα. Σήμερα το πρωί θα αναχωρήσουμε για να επισκεφθούμε την πολυθρύλητη Τροία, που πριν ακόμα και από το 2300 π.Χ. λόγω της στρατηγικής της θέσης, πρέπει να ζούσε ελέγχοντας τα Στενά και να πλούτιζε από το εμπόριο του ορείχαλκου. Και τι δεν μας ιστόρισε ο Όμηρος για αυτήν. Μετά την ξενάγησή μας στην Τροία θα επιστρέψουμε στα Δαρδανέλια και θα περιηγηθούμε στην πόλη, η μακραίωνη και πολυτάραχη ιστορία της οποίας ζωντανεύει στο Ναυτικό Μουσείο, στο Αρχαιολογικό Μουσείο ή το Κάστρο. Διανυκτέρευση.

Το πλοίο θα μας φέρει σήμερα στην Τένεδο (Bozcaada), το 2ο νησί του βορειοανατολικού Αιγαίου που ανήκει στους Τούρκους και που χωρίζεται από τις ακτές της Τουρκίας με ένα στενό ανοίγματος 3 ναυτικών μιλίων. Η σημαντική θέση που κατέχει η Τένεδος, οφείλεται αναμφίβολα στην σπουδαία στρατηγικής σημασίας θέση της, ανάμεσα στη Λήμνο και τα Μικρασιατικά παράλια, απέναντι από τα στενά των Δαρδανελίων, γι΄ αυτό και αποτελούσε το μήλον της έριδος από την αρχαιότητα έως και σήμερα. Έτσι, γίνεται μάρτυρας διαφόρων ιστορικών γεγονότων από την αρχαιότητα μέχρι τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τη μυθολογία, ονομάστηκε Τένεδος προς τιμήν του βασιλιά Τέννη. Από την αρχαιότητα μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα, η ελληνική κοινότητα μεγαλουργούσε. Αποικήθηκε από τους Αιολείς, κατακτήθηκε από τους Πέρσες, έγινε ενεργό μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας, προσαρτήθηκε στο βασίλειο Μεγάλου Αλεξάνδρου, κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους, παραχωρήθηκε στους Βυζαντινούς. Κατακτήθηκε από τους Βενετούς, τους Γενουάτες και τους Τούρκους. Το 1912 απελευθερώθηκε από τους Έλληνες, αλλά μετά τη Μικρασιατική καταστροφή προσαρτήθηκε μαζί με την Ίμβροστην Τουρκία. Μπορεί τώρα πια να ζουν ελάχιστοι Έλληνες και τα παλιά ελληνικά αρχοντικά να κατοικούνται από Τούρκους, η παλιά όμως ελληνική συνοικία εξακολουθεί να αποτελεί το στολίδι του νησιού και τον κυριότερο πόλο έλξης των επισκεπτών. Ολόκληρη η ενδοχώρα του εύφορου νησιού μοιάζει με έναν τεράστιο αμπελώνα που εδώ και πολλούς αιώνες παράγει εξαίσια σταφύλια και εξαιρετικής ποιότητας κρασί. Πολλοί ξένοι περιηγητές και οινογνώστες το έχουν υμνήσει. Περίφημη είναι ακόμη για τα κεραμικά της. Το λιμάνι και η χώρα με το κάστρο και τις δύο γειτονιές, ελληνική και τουρκική, είναι ο μοναδικός οικισμός του νησιού. Αργά το απόγευμα επιστροφή με το πλοίο στο Τσανάκαλε. Διανυκτέρευση.

Πρωινή αναχώρηση για την Προύσα. Η διαδρομή μας περνά από μονοπάτια που οδηγούν όλο και πιο βαθειά σε περιοχές με γοητευτικά ονόματα, που από μόνα τους σηματοδοτούν κομμάτια της ιστορίας μας. Η Αρτάκη (Erdek) ήταν μία από τις αρχαίες ελληνικές αποικίες των Μιλησίων του 7ου - 8ου αιώνα π.Χ. στις ακτές της Προποντίδας, στη Βιθυνία. H Κύζικος (Kyzikos), άλλη μια αποικία των Μιλησίων στην περιοχή, οφείλει το όνομά της στον Κύζικο που βοήθησε στην επιτυχία της Αργοναυτικής Εκστρατείας. Η πόλη αυτή είχε αναδειχθεί μία από τις σπουδαιότερες ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας. Η Τρίγλεια (Tirilye) στον ιστορικό χώρο της Βιθυνίας, με 2.500 κατοίκους σήμερα, θυμίζει το έντονο ελληνικό παρελθόν της είτε με τα ερείπια βυζαντινών εκκλησιών είτε με τα ιδιαίτερου αρχιτεκτονικού χαρακτήρα κτήριά της. Τα Μουδανιά (Mudanya), που θεωρούνται πλέον επίνειο της Προύσας, είναι κτισμένα στη θέση της αρχαίας Μυρλείας, αποικία της Κολοφώνας.  Η Προύσα, όμως είναι από τις πιο γοητευτικές πόλεις της Ανατολής, με πάρα πολύ πράσινο, κήπους και περιβόλια που εκτείνονται στους πρόποδες του αρχαίου Ολύμπου της Μυσίας. Ωραία μνημεία όπως τζαμιά, τύμβοι, γραφικά κεραμοσκεπή σπίτια, ελικωτά δρομάκια με μικρές κρήνες, ίχνη ενός ένδοξου παρελθόντος που μας θυμίζουν μια ακόμη περιπέτεια της ιστορίας της Μικράς Ασίας. Ιδρύθηκε μάλλον από τον βασιλιά της Βιθυνίας Προυσία, στα τέλη του 3ου αιώνα π.Χ. Έρχεται κάτω από τους Ρωμαίους τον 2ο μ.Χ αιώνα, είναι από τις πρώτες πόλεις που δέχονται το κήρυγμα του Ευαγγελίου και γίνεται από τα σπουδαιότερα χριστιανικά κέντρα της ανατολής. Ο Ιουστινιανός την κάνει κέντρο εκτροφής μεταξοσκωλήκων τον 6ο αιώνα, με συνέπεια να αναπτυχθεί ιδιαίτερα κατά τη βυζαντινή εποχή και να ενταχθεί στο σύμπλεγμα των Δρόμων του Μεταξιού. Η ηρεμία της θα λήξει το 1075, όταν την καταλαμβάνουν οι Σελτζούκοι. Το 1204, όταν οι Σταυροφόροι κυριεύουν την Κωνσταντινούπολη, η αυτοκρατορική αυλή του Βυζαντίου μεταφέρεται εδώ. Το 1326, μετά από 20χρονη πολιορκία, την καταλαμβάνουν οι Οθωμανοί και την καθιστούν την πρώτη τους πρωτεύουσα. Αυτής της ένδοξης ιστορίας το παρελθόν θα το ανιχνεύσουμε στην ξενάγησή μας γνωρίζοντας υπέροχα μνημεία, όπως το Γεσίλ Καμιλί - το Πράσινο Τζαμί - τα λουτράτου Ιουστινιανού, υπέροχες γειτονιές, το γραφικό παζάρι, χάνια, μαυσωλεία, υπολείμματα τειχών και ερειπωμένων πύργων. Σήμερα είναι μια σύγχρονη μεγαλούπολη, σημαντικό βιομηχανικό και  οικονομικό κέντρο, διαθέτει σπουδαίο πανεπιστήμιο, ενώ είναι γνωστή για τα μεταξωτά και την κουζίνα της. Γνωστό σε όλους μας είναι το "Ισκεντέρ Κεμπάπ", δηλαδή ο γύρος φτιαγμένος από κρέας αρνιού. Διάσημα τέκνα της ο Καραγκιόζης και ο Χατζηαβάτης. Για τον λόγο αυτό το μνημείο τους βρίσκεται στο κέντρο της πόλης. Άφιξη στο ξενοδοχείο μας. Διανυκτέρευση.

Αποχαιρετώντας τη γενέτειρα του αρχαιολόγου Μανόλη Ανδρόνικου αλλά και του σκηνοθέτη Καρόλου Κουν και πριν επιστρέψουμε στην Κωνσταντινούπολη, θα επισκεφθούμε την Κίο (Gemlik), ακόμη μια αποικία των Μιλησίων που χτίστηκε στις ακτές της Βιθυνίας, στον κόλπο της Προποντίδας. Για πολλά χρόνια αποτέλεσε σπουδαίο εμπορικό κέντρο και έμεινε γνωστή για την εξαιρετική δημοκρατική οργάνωσή της. Ο Αριστοτέλης, περιγράφοντας την κοινωνική και οικονομική οργάνωση της πόλης, εκθειάζει το άρτιο φορολογικό της σύστημα. Επόμενος σταθμός μας η Νίκαια (Iznik) της Βιθυνίας, πόλη που σύμφωνα με την παράδοση ίδρυσε ο Διόνυσος προς τιμήν της νύμφης Νίκαιας κατά την επιστροφή του από την Ινδική εκστρατεία. Παρ’ όλη τη μακραίωνη ιστορία της, έμεινε γνωστή διότι εδώ συνήλθαν η πρώτη και η έβδομη Οικουμενικές Σύνοδοι. Κατά τον 11ο αιώνα καταλήφθηκε από τους Σελτζούκους Τούρκους, ανακαταλήφθηκε από τους Σταυροφόρους της Α΄ Σταυροφορίας και παραδόθηκε στον αυτοκράτορα Αλέξιο Α Κομνηνό. Αργότερα, μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204 από τους Σταυροφόρους, έγινε πρωτεύουσα της ελληνικής αυτοκρατορίας της Νικαίας. Την ίδια περίοδο μεταφέρθηκε στη Νίκαια και η έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Μετά την κατάληψή της από τους Οθωμανούς το 1331, το όνομά της άλλαξε από Νίκαια σε Ιζνίκ (εις την Νίκαιαν) ενώ άρχισε σταδιακά να παρακμάζει. Μετά την περιήγησή μας στην πόλη κατευθυνόμαστε προς το αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης για την πτήση της επιστροφής μας στην Αθήνα.

Το παραπάνω πρόγραμμα είναι ενδεικτικό. 
Το τελικό ενημερωτικό αποστέλλεται
περίπου 3-5 ημέρες
πριν από την εκάστοτε αναχώρηση.