Η Εσαουίρα είναι μια... εντοιχισμένη καστροπολιτεία με έντονο νησιώτικο χρώμα. Η κωμόπολη αυτή αναπτύχθηκε το 16ο αιώνα από τους Πορτογάλους, λόγω της ασφάλειας που παρείχε το φυσικό της λιμάνι από τους αέρηδες του Ατλαντικού. Έτσι το 1506 ο βασιλιάς της Πορτογαλίας διέταξε τη δημιουργία ενός οχυρού, του Castelo Real de Mogador.
Οι ανταγωνίστριες θαλάσσιες δυνάμεις της Ισπανίας, της Αγγλίας και της Ολλανδίας προσπάθησαν ανεπιτυχώς να κυριαρχήσουν στην πόλη, η οποία παρέμεινε υπό τον έλεγχο των Πορτογάλων. Το 17ο αιώνα αποτελούσε κύριο κέντρο εξαγωγής ζάχαρης καθώς και αγκυροβόλι πειρατών.
Η τωρινή πόλη χτίστηκε το 18ο αιώνα από το Μοχάμεντ Γ’, ο οποίος ήθελε να στρέψει το βασίλειό του προς τον Ατλαντικό με στόχο να έχει περισσότερη επαφή με τις ευρωπαϊκές δυνάμεις. Αρχικά ονομάστηκε «Souira» (δηλαδή μικρό οχυρό), αλλά με την πάροδο του χρόνου μετονομάστηκε σε «Εs Souira»(δηλαδή καλοσχεδιασμένη). Από την ίδρυσή της μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα η πόλη αποτελούσε το κύριο λιμάνι του Μαρόκου για τα προϊόντα που κατέφταναν από την υποσαχάρια Αφρική και το Τιμπουκτού, καθώς και από το Μαρακές.
Η Παλιά Πόλη ή Μεντίνα υπάγεται στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Τα σπίτια είναι ψηλά, λευκά αρχοντικά, διώροφα και τριώροφα, με μπλε παράθυρα, θυμίζοντας την αρχιτεκτονική των Κυκλάδων. Εντούτοις, πολλά έχουν υποστεί ζημιές από την έντονη υγρασία που προέρχεται από τις ομίχλες του Ατλαντικού. Αν και οι πύλες εισόδου στην πόλη είναι στενές, τα εσωτερικά σοκάκια είναι αρκετά φαρδιά, προσφέροντας την αίσθηση της απλοχωριάς. Στις πλακόστρωτες πλατείες της πόλης και κατά μήκος των κύριων οδών, έμποροι πωλούν κάθε λογής προϊόντα, όπως χαλιά, τραπεζάκια από σίδερο, παντόφλες, μπαμπού, έργα τέχνης (πίνακες) καθώς και διάφορα είδη μπαχαρικών και μυρωδικών.
Η απαγόρευση οχημάτων στην πόλη μετατρέπει την περιήγηση σε ιδιαίτερα ευχάριστη εμπειρία, ειδικά για όσους θέλουν να ξεφύγουν από τον αδυσώπητο θόρυβο των μεγαλουπόλεων. Περπατώντας στην πόλη, ο επισκέπτης καταλήγει στο αμυντικό τείχος που την περικυκλώνει. Στη μία άκρη βρίσκεται το κάστρο με τα κανόνια έτοιμα να την προστατέψουν από τους πειρατές.
Στην άλλη, το χτιστό λιμάνι με τις εκατοντάδες ψαρόβαρκες και ψαροκάικα. Στο δρόμο δεκάδες πωλητές έχουν στήσει πάγκο και πωλούν την πλούσια λεία του ωκεανού - σαρδέλες, γαρίδες, αστακούς, καραβίδες, καβούρια, κάθε λογής ψάρια και θαλασσινά.
Η διαδικασία απλή: ο πελάτης επιλέγει, κάθεται σε κάτι πρόχειρα τραπεζάκια και περιμένει να του τα ψήσουν επιτόπου. Η διαδικασία του φαγητού πλάι στη θάλασσα, με θέα την πόλη και τη μυρωδιά των ψημένων θαλασσινών να γεμίζει την ατμόσφαιρα, είναι αξέχαστη. Λίγο πιο πέρα, μια αμμουδερή παραλία για κολύμπι - το καλοκαίρι οι αέρηδες του Ατλαντικού την κάνουν ιδιαίτερα δημοφιλή στους λάτρεις του wind surf.