Ανεξάρτητο κράτος που εκτείνεται στην Ανατολική Ευρώπη και τη Βόρεια Ασία, με έκταση 17.075.200 τ.χλμ. και πληθυσμό 144.978.573 κατοίκους (εκτίμηση 2002). Εκτείνεται σε γεωγραφικό πλάτος 80?Β - 41?30΄Β και σε γεωγραφικό μήκος 20?Α - 169?40΄Δ. Συνορεύει νότια με την Κίνα, τη Μογγολία, τη Βόρεια Κορέα, το Καζακστάν, το Αζερμπαϊτζάν και τη Γεωργία και δυτικά με την Ουκρανία, τη Λευκορωσία, την Πολωνία, τη Λιθουανία, τη Λετονία, την Εσθονία, τη Φιλανδία και τη Νορβηγία, ενώ βρέχεται στα βόρεια από τον Αρκτικό ωκεανό, ανατολικά από τον Ειρηνικό ωκεανό, νότια από την Κασπία θάλασσα και τον Εύξεινο Πόντο και δυτικά από τη Βαλτική θάλασσα.
Πρόκειται για το μεγαλύτερο σε έκταση κράτος του κόσμου, τριανταμία φορές μεγαλύτερο από τη Γαλλία και μιάμιση φορά μεγαλύτερο από την Ευρώπη. Είναι ακόμα η 6η πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου, με πληθυσμό 15 φορές μεγαλύτερο από τον πληθυσμό της Πορτογαλίας και ίσο με το σύνολο του πληθυσμού της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ελλάδας, της Πορτογαλίας, του Βελγίου και του Λουξεμβούργου. Πρωτεύουσά της είναι η Μόσχα.
Γεωγραφία
Η Ρωσία καταλαμβάνει μία τεράστια έκταση που εκτείνεται σε δύο ηπείρους, την Ευρώπη και την Ασία και έχει μέγιστο πλάτος πάνω από 10.000 χιλιόμετρα από τα ανατολικά μέχρι τα δυτικά. Έτσι, η μορφολογία του εδάφους της παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία. Σε γενικές γραμμές μπορούμε να διακρίνουμε την επικράτειά της σε πέντε μεγάλες περιοχές: την Ευρωπαϊκή Ρωσία, τα Ουράλια όρη, τη Σιβηρία (Δυτική και Κεντρική), τις Οροσειρές του νότιου και νοτιοανατολικού τμήματος (ή Νότια και Νοτιοανατολική Σιβηρία) και το Βορειοανατολικό τμήμα (ή Βορειοανατολική Σιβηρία).
Η Ευρωπαϊκή Ρωσία περιλαμβάνει τις περιοχές που ανήκουν στην Ευρωπαϊκή ήπειρο, ανατολικά των Ουραλίων. Πρόκειται για μια μεγάλη πεδινή έκταση με μέσο υψόμετρο 170 μ., ενώ το υψόμετρο δεν ξεπερνάει τα 340 μ. στους λόφους Βαλντάι. Στο βόρειο τμήμα της Ρωσικής Πεδιάδας που βρίσκεται στον Αρκτικό κύκλο το ανάγλυφο είναι πιο έντονο, καλυμμένο με παγετώνες και δάση τούνδρας. Στο κέντρο της Ρωσικής Πεδιάδας βρίσκεται η πρωτεύουσα της χώρας, η Μόσχα. Προχωρώντας προς τα νότια τα εδάφη γίνονται εύφορα και προσφέρονται για την καλλιέργεια πλήθους αγροτικών προϊόντων. Στα ΝΔ βρίσκεται η μεγαλύτερη οροσειρά της Ρωσίας, ο Καύκασος, ο οποίος εκτείνεται ανάμεσα στον Εύξεινο Πόντο και την Κασπία θάλασσα με κατεύθυνση ΒΔ-ΝΑ και έχει μήκος περίπου 1.200 χλμ. και πλάτος 225 χλμ. Η οροσειρά αυτή θεωρείται το παραδοσιακό σύνορο μεταξύ Ευρώπης και Ασίας. Αποτελείται από δύο παράλληλα επιμήκη τμήματα, τον Μικρό και τον Μεγάλο Καύκασο. Η ψηλότερη κορυφή του Καυκάσου είναι το ηφαίστειο Ελμπούρζ (5.642 μ.), πολλές άλλες κορυφές όμως έχουν υψόμετρο πάνω από 4.270 μ., π.χ. τα όρη Σχαρά, το όρος Ντίχταου, το όρος Καζμπέκ (πάνω από 5.000 μ.), το όρος Τέμουλος-Μτα και το όρος Μπάζαρ-Ντγιούζι.
Τα Ουράλια όρη με μέσο ύψος 1.600 μ. και ψηλότερη κορυφή το όρος Ναρόντναγια (1.895 μ.) στα βόρεια και το όρος Γιαμαντάου (1.640 μ.) στα νότια, θεωρούνται το όριο μεταξύ ευρωπαϊκής και ασιατικής Ρωσίας. Η επικοινωνία γίνεται μέσω διαβάσεων, οι περισσότερες από τις οποίες βρίσκονται στο κεντρικό τμήμα της οροσειράς, όπου το υψόμετρο δεν ξεπερνά τα 500 μ. Εκτείνεται με κατεύθυνση Β-Ν σε μήκος 2.000 χλμ. και το βόρειο τμήμα τους ανήκει στον Αρκτικό κύκλο.
Η Σιβηρία εκτείνεται δυτικά των Ουραλίων μέχρι τον ποταμό Λένα. Το μέσο υψόμετρο της περιοχής κυμαίνεται μεταξύ 500-700 μ. Διακρίνεται σε δύο τμήματα, την πεδιάδα της Δυτικής Σιβηρίας και το Οροπέδιο της Κεντρικής Σιβηρίας.
Η πεδιάδα της Δυτικής Σιβηρίας εκτείνεται ανάμεσα στα Ουράλια και τον ποταμό Γενισέι σε μια έκταση πλάτους πάνω από 1.900 χλμ. Το βόρειο τμήμα της ανήκει στη ζώνη της τούνδρας και έχει μέσο υψόμετρο 140 μ., ενώ στα νότια φτάνει τα 200 μ.
Το Κεντρικό Σιβηρικό οροπέδιο εκτείνεται μεταξύ των ποταμών Γενισέι και Λένα και έχει μέσο υψόμετρο 450-900 μ. Στο βόρειο τμήμα του βρίσκονται τα όρη Μπιράνγκα (μέσο ύψος 550 μ., ανώτατο 1.140 μ.), Σεβέρναγια Ζεμλιά και Πουτοράν (1.691 μ.), καθώς και το βαθύπεδο της βόρειας Σιβηρίας (50-70 μ.).
Η Νότια και Νοτιοανατολική Σιβηρία είναι μια εξαιρετικά ορεινή και δύσβατη περιοχή. Εδώ βρίσκονται τα Αλτάια όρη με ψηλότερη κορυφή το όρος Μπελούχα (4.506 μ.), τα οποία εκτείνονται με κατεύθυνση κατά μήκος των νότιων συνόρων της χώρας. Τα Δυτικά Σαγιάν (3.130 μ.), τα Ανατολικά Σαγιάν (3.027 μ.) και τα όρη Σαλαΐρ και Κουζνιέτς-Αλάου αποτελούν την προέκτασή τους προς ανατολάς. Ανάμεσα στα Ανατολικά Σαγιάν και την οροσειρά Γιαμπλονόβι βρίσκεται η λίμνη Βαϊκάλη. Στη νότια Σιβηρία βρίσκονται ακόμα οι οροσειρές Τανού-Ολά κατά μήκος των μογγολικών συνόρων. Στα νοτιοανατολικά της χώρας ή Νοτιοανατολική Σιβηρία υψώνεται η οροσειρά Μπαντζάλσκι (2.624 μ.) και η οροσειρά Σιχότε Αλίν (2.065 μ.) που εκτείνεται κατά μήκος των νοτιοανατολικών ακτών του Ειρηνικού με κατεύθυνση Β-Ν, απέναντι από τη νήσο Σαχαλίνη.
Η Βορειοανατολική Σιβηρία εκτείνεται μεταξύ του ποταμού Λένα και της οροσειράς Κολιμά. Περιλαμβάνει τις οροσειρές Τσέρσκι (3.128 μ.), Σαρίτσεφ, Σουντάρ-Χαγιάτα, Τζουγκτζούρ (1.895 μ.), Κολιμά (2.300-3.200 μ.), Βερχογιάνσκ (2.375) και Στανοβόι (2.397 μ.). Στα νότια της οροσειράς Βερχογιάνσκ βρίσκεται η Λεκάνη του Γιακούτσκ. Στη Βορειοανατολική Σιβηρία υπάρχουν πολλά ενεργά ηφαίστεια, οι εκρήξεις των οποίων είναι συνέπεια της έντονης σεισμικής δραστηριότητας που παρατηρείται στην περιοχή. Στο βορειοανατολικό άκρο της χώρας σχηματίζεται η χερσόνησος Καμτσάτκα, όπου υψώνονται τα όρη Κοριάκ (2.546 μ.) και τα όρη Σρέντινι με μέσο υψόμετρο 3.600 μ. και ψηλότερη κορυφή το όρος Κλιουτσέφσκαγια (4.722 μ.).