Ανεξάρτητο ευρωπαϊκό νησιωτικό κράτος στο βόρειο Ατλαντικό, με έκταση 103.000 τ.χλμ. και πληθυσμό 279.384 κατοίκους (εκτίμ. 2002). Βρίσκεται ανάμεσα στη Νορβηγία και τη Γροιλανδία και εκτείνεται σε γεωγραφικό πλάτος 63°15΄-66°30΄ Β και σε γεωγραφικό μήκος 13°45΄-24°15΄ Δ. Βρέχεται βόρεια από τη Θάλασσα της Γροιλανδίας, νότια και δυτικά από τον Ατλαντικό ωκεανό και ανατολικά από τη Νορβηγική θάλασσα. Η χώρα είναι τρεις φορές μικρότερη από την Ιταλία, ενώ ο πληθυσμός της εκατόν ενενήντα εφτά φορές μικρότερος. Σε σύγκριση με το Βέλγιο έχει έκταση σχεδόν τριπλάσια, ο πληθυσμός της όμως είναι τριανταοκτώ φορές μικρότερος. Πρωτεύουσά της είναι το Ρέυκιαβικ.
Γεωγραφία
Μορφολογία εδάφους
Η Ισλανδία είναι ένα ηφαιστειογενές, σχετικά επίπεδο νησί, το οποίο βρίσκεται στα όρια της ευρασιατικής και της βορειοαμερικανικής λιθοσφαιρικής πλάκας. Οι δύο αυτές λιθοσφαιρικές πλάκες αποκλίνουν προκαλώντας συχνούς αλλά όχι ισχυρούς σεισμούς, ενώ το κενό που δημιουργείται καλύπτεται από βασαλτικό υλικό. Το 1963 από μια υποθαλάσσια έκρηξη δημιουργήθηκε κοντά στις νότιες ακτές το μικρό νησάκι Σούρτσεϊ, ενώ μια έκρηξη του ηφαιστείου Λάκι το 1783 είχε πάνω από 9.000 θύματα. Τα τρία τέταρτα της έκτασής της καλύπτονται από παγετώνες, λίμνες και ηφαιστειακό υλικό. Στην Ισλανδία υπάρχουν πάνω από 100 ηφαίστεια, ενώ στους ιστορικούς χρόνους έχουν σημειωθεί συνολικά πάνω από 25 εκρήξεις ηφαιστείων. Οι βόρειες περιοχές της Ισλανδίας καλύπτονται από χαμηλά βουνά, τα περισσότερα από τα οποία είναι ηφαίστεια, ενεργά η σβησμένα: Έκλα, Άσκγια, Κφέρκφγετλ, Μπλάφελ, Σνάιφετλ κ.ά., ενώ οι ακτές της χώρας σχηματίζουν απόκρημνα φιόρδ. Το μεγαλύτερο μέρος του νησιού καλύπτεται από παγετώνες - σ` αυτούς μάλιστα οφείλει το όνομά του: "Ισλανδία" = "Η χώρα των πάγων". Οι νότιες ακτές είναι χαμηλές και αμμώδεις, με παράκτιες πεδιάδες, ενώ εδώ βρίσκεται και το ψηλότερο βουνό του νησιού, η κορυφή Χβάναδαλσχνουκουρ (2.119 μ.)
Υδρογραφία
Οι περισσότεροι ποταμοί σχηματίζουν στην πορεία τους εντυπωσιακούς καταρράκτες, όπως ο Γκούλφος, το όνομα του οποίου σημαίνει "καταρράκτης χρυσού". Μεγαλύτερος ποταμός είναι ο Θγιόρσα με μήκος 230 χλμ και λεκάνη απορροής 7.530 τ.χλμ., ενώ η μέση ετήσια παροχή του ανά δευτερόλεπτο είναι 370 κυβικά μέτρα νερού. Άλλοι ποταμοί είναι ο Γέκουλσαου άου Μπρου, ο Μπλάντα και ο Κβίτα. Πολλές είναι και οι λίμνες, με μεγαλύτερη τη Θινγκβάλαβατν (έκταση 120 τ.χλμ.). Άλλες λίμνες: Θόρισβατν, Μύβατν. Εξάλλου στην ηφαιστειογενή προέλευση του νησιού οφείλονται τα γκέιζερ, πίδακες δηλ. ζεστού νερού που φτάνουν μέχρι και τα 60 μ. και χρησιμοποιούνται εκτεταμένα στην Ισλανδία ως μορφή ενέργειας.
Κλίμα
Οι βόρειες ακτές της Ισλανδίας επηρεάζονται διαρκώς από το ψυχρό αρκτικό Ρεύμα της Ανατολικής Γροιλανδίας, το οποίο σωρεύει παγόβουνα αποσπασμένα από το Βόρειο Πόλο. Αντίθετα η δυτική και νότια πλευρά της επηρεάζεται από το θερμό ρεύμα του Κόλπου, το Γκολφ Στρημ, με αποτέλεσμα το κλίμα να είναι σχετικά θερμό. Έτσι μόνο η ανατολική παραλία είναι κατοικήσιμη, με θερμοκρασίες που κυμαίνονται μεταξύ -10°C και 20°C, ενώ στο εσωτερικό του νησιού οι θερμοκρασίες πέφτουν στους -35°C το χειμώνα και ποτέ δεν ξεπερνούν τους 10°C το καλοκαίρι. Στο Ρέικιαβικ λόγου χάρη η μέση θερμοκρασία Ιανουαρίου και Iουλίου είναι 1°C και 11°C αντίστοιχα. Στην ίδια πόλη οι μέσες ετήσιες βροχοπτώσεις είναι 860 mm, ενώ στην υπόλοιπη χώρα κυμαίνονται μεταξύ 3.000mm και 750 mm. Η μεγαλύτερη ημέρα φτάνει τις 21 ώρες και η μικρότερη τις 4 ώρες, από το Μάιο μέχρι το Σεπτέμβριο όμως στο βόρειο τμήμα του νησιού δεν υπάρχει νύχτα: επειδή το νησί βρίσκεται πολύ κοντά στο Βόρειο Πόλο και ο Ήλιος δεν πέφτει πολύ κάτω από τον ορίζοντα, διατηρείται συνεχώς ένα μισόφωτο που μοιάζει πολύ με το δικό μας δειλινό.
Χλωρίδα-πανίδα
Ο φυτικός και ζωικός κόσμος της Ισλανδίας είναι φτωχός. Η βλάστηση είναι πολύ περιορισμένη: μόνο το 1% του εδάφους καλύπτεται από δάση με σημύδες, ενώ στις υπόλοιπες περιοχές υπάρχουν μόνο λίγα φυτά, κυρίως χλόη, λειχήνες και μικροί θάμνοι. Στις παράκτιες περιοχές ωστόσο υπάρχουν βοσκότοποι, ενώ από ζώα κυριαρχούν οι τάρανδοι, διάφορα είδη υδρόβιων πουλιών, η μπλε αλεπού, ποντίκια και σπανιότερα λευκές αρκούδες. Οι θάλασσες, τα ποτάμια και οι λίμνες της όμως είναι πολύ πλούσιες σε ψάρια (σολομοί, πέστροφες, βακαλάοι, φάλαινες κ.ά.), η αλιεία των οποίων άλλωστε αποτελεί τη βάση της οικονομίας της χώρας.