Ανεξάρτητο κράτος της Κεντρικής Αμερικής. Ορίζεται από τις γεωγραφικές συντεταγμένες 10° 45΄ έως 15° βόρειο πλάτος και 83° 40΄ έως 87° 35΄ δυτικό μήκος. Είναι η μεγαλύτερη χώρα της Κεντρικής Αμερικής και έχει σχήμα ακανόνιστου τετραπλεύρου. Συνορεύει βόρεια με την Ονδούρα και νότια με την Κόστα Ρίκα, ενώ ανατολικά βρέχεται από την Καραϊβική θάλασσα και δυτικά από τον Ειρηνικό ωκεανό.
Η Νικαράγουα έχει συνολική έκταση 129.494 τ. χλμ. και κατέχει την 96η παγκόσμια θέση και τη 13η μεταξύ των χωρών της Αμερικής. Συγκριτικά με άλλες χώρες, η έκταση της Νικαράγουα είναι λίγο μικρότερη από αυτή της Ελλάδας, διπλάσια από την έκταση της Λιθουανίας και περίπου ίση με το 1/3 της έκτασης της Ζιμπάμπουε. Είναι η μεγαλύτερη χώρα της Κεντρικής Αμερικής και καταλαμβάνει το 25% του εδάφους της.
Σύμφωνα με στοιχεία του 2002, ο συνολικός πληθυσμός της Νικαράγουα ανέρχεται σε 5.023.818 κατοίκους, κατατάσσοντας τη χώρα στην 111η παγκόσμια θέση και στην 20ή μεταξύ των χωρών της Αμερικής. Αναλογικά με την έκταση, ο πληθυσμός της χώρας δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλος, με αποτέλεσμα η Νικαράγουα να είναι μια αραιοκατοικημένη χώρα. Το 2002 η πυκνότητα πληθυσμού έφτανε τους 38,7 κατοίκους ανά τ. χλμ.
Γεωγραφία
Από γεωμορφολογική άποψη το ανάγλυφο της χώρας μπορεί να χωριστεί σε τρεις περιοχές: τη βόρεια, την ανατολική και τη δυτική. Η βόρεια περιοχή, που είναι και η περισσότερο ορεινή, περιλαμβάνει την οροσειρά Κορδιλιέρα Εντρέ Ρίος, η οποία εκτείνεται από τα βορειοανατολικά προς τα νοτιοδυτικά, κατά μήκος των συνόρων της χώρας με την Ονδούρα. Το όρος Μογκοτόν στην Κορδιλιέρα Εντρέ Ρίος φτάνει τα 2.107 μ. και αποτελεί το ψηλότερο σημείο της χώρας. Ακόμη νοτιότερα και σε παράλληλη σχεδόν διάταξη με την Κορδιλιέρα Εντρέ Ρίος, εκτείνονται οι οροσειρές Κορδιλιέρα Ισαβέλα και Κορδιλιέρα Νταριέν, η οποία καλύπτει το βορειοκεντρικό τμήμα της χώρας. Η ανατολική περιοχή περιλαμβάνει μια σειρά ομαλές χαμηλές πεδιάδες, που έχουν πλάτος μεγαλύτερο από 80 χλμ. και φτάνουν μέχρι τις ακτές της Καραϊβικής, σχηματίζοντας σε αρκετά σημεία τους έλη και βάλτους. Οι συνθήκες εκεί είναι ιδανικές για την ανάπτυξη και εξάπλωση των κουνουπιών, γι` αυτό και η περιοχή είναι γνωστή με την ονομασία Μοσκιτία ή Ακτή του Κουνουπιού. Στα νοτιοανατολικά το ανάγλυφο γίνεται περισσότερο έντονο και καταλήγει στην οροσειρά Κορδιλιέρα δε Γιολάινα. Η δυτική περιοχή παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον, καθώς σ` αυτήν είναι συγκεντρωμένο το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Κατά μήκος των δυτικών ακτών εκτείνεται μια σειρά από 40 περίπου ηφαίστεια, από τα οποία άλλα είναι ενεργά και άλλα σβησμένα. Διακρίνονται σε δύο ομάδες: τη βόρεια, η οποία ονομάζεται Κορδιλιέρα δε λος Μαράβιος και περιλαμβάνει τα ηφαίστεια Κοσιγκουίνα (859 μ.), Σαν Κριστόμπαλ (1.745 μ.), Τελίκα (1.010 μ.) και Μομοτάμπο (1.280 μ.) και τη νότια, η οποία ονομάζεται Μεσέτας δε λος Πουέμπλος και περιλαμβάνει τα ηφαίστεια Ντιριόμο (1.224 μ.), Κονσεπσιόν (1.610 μ.) και Μαδέρα (1.394 μ.). Τα δύο τελευταία ανήκουν στο νησί Ομετέπε, το οποίο βρίσκεται στη λίμνη Νικαράγουα. Την αλυσίδα των ηφαιστείων διαδέχεται ανατολικότερα ένα εκτεταμένο βαθύπεδο, το οποίο σήμερα καλύπτεται από τα νερά των λιμνών Μανάγκουα και Νικαράγουα. Παλαιότερα, στη διάρκεια του Τριτογενούς, στη θέση των λιμνών υπήρχε ένας εκτεταμένος μυχός, ανοιχτός προς το μέρος της θάλασσας, ο οποίος αργότερα αποκόπηκε από τον Ειρηνικό, λόγω της συσσώρευσης ηφαιστειακών υλικών, και σχημάτισε μια μεγάλη εσωτερική λεκάνη, η οποία αργότερα χωρίστηκε σε δύο λίμνες από τα ηφαιστειακά υλικά που συσσωρεύτηκαν στο κέντρο. Η περιοχή, εξαιτίας της παρουσίας των ηφαιστείων, είναι ιδιαίτερα σεισμογενής και συχνά πλήττεται από σεισμούς και ηφαιστειακές εκρήξεις που προκαλούν πολλές καταστροφές. Ανατολικά από το βαθύπεδο εκτείνεται μια ορεινή αλυσίδα, η οποία με κατεύθυνση από βορρά προς νότο διασχίζει το κεντρικό τμήμα της χώρας. Αποτελείται από τις μικρού μήκους αλλά απόκρημνες οροσειρές Ουαπί και Σιέρα δε Αμερίκε, οι οποίες προς τα ανατολικά είναι πιο ομαλές και σχηματίζουν το μεγάλο κεντρικό οροπέδιο.