Πληροφορίες για: Κεντρική Αμερική

Η Δημοκρατία του Ελ Σαλβαδόρ (Ισπανικά: República de El Salvador), που σημαίνει στα Ισπανικά "Ο Σωτήρας" και ήταν γνωστή προϊσπανικά ως Κουσκατλάν (Cuscatlán), είναι χώρα της Κεντρικής Αμερικής με πληθυσμό 7.185.218 κατοίκους, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2009. Κατατάσσεται 98ο σε πληθυσμό στον κόσμο. Είναι το πιο πυκνοκατοικημένο κράτος στην αμερικανική ενδοχώρα (ιδιαίτερα η πρωτεύουσά του, το Σαν Σαλβαδόρ). Επίσης, είναι η πιο βιομηχανοποιημένη χώρα στην περιοχή.

Το Ελ Σαλβαδόρ συνορεύει στα νότια και νοτιοδυτικά με τον Βόρειο Ειρηνικό Ωκεανό, βόρεια και βορειοδυτικά με την Γουατεμάλα και βόρεια-βορειοανατολικά με την Ονδούρα. Στα νοτιοανατολικά ο Κόλπος του Φονσέκα το χωρίζει από την Νικαράγουα. Το Ελ Σαλβαδόρ είναι η μικρότερη κεντροαμερικανική χώρα στην περιοχή και η μόνη που δεν διαθέτει ακτογραμμή στην Καραϊβική Θάλασσα. Οι γεωγραφικές του συντεταγμένες είναι 13°50′Β 88°55′Δ. Μαζί με την υπόλοιπη Μέση Αμερική (περιοχή που συμπεριλαμβάνει κυρίως το Μεξικό και την Κεντρική Αμερική) είναι μια από τις πιο σεισμικά δραστήριες χώρες του πλανήτη, αφού η χώρα βρίσκεται πάνω σε τρεις από τις μεγάλες τεκτονικές πλάκες που απαρτίζουν τον γήινο φλοιό. Η κίνηση των πλακών αυτών προκαλεί τόσο τους σεισμούς της περιοχής όσο και για την ηφαιστειακή δραστηριότητα.

Η Κόστα Ρίκα (República de Costa Rica, Πλούσια Ακτή στα Ισπανικά) είναι μια χώρα της Κεντρικής Αμερικής, με έκταση 51,1 km² και πληθυσμό (κατατάσσεται 118η στον κόσμο) 4.253.877 κατοίκους το 2009. Συνορεύει βόρεια με την Νικαράγουα και νοτιοανατολικά με τον Παναμά, ενώ ανατολικά βρέχεται από την Καραϊβική, και νότια και δυτικά από τον Ειρηνικό Ωκεανό. Η χώρα χωρίζεται σε επτά διαμερίσματα. Πρωτεύουσα της χώρας είναι η πόλη Σαν Χοσέ.

Μορφολογία εδάφους
Το ανάγλυφο της Κόστα Ρίκα χαρακτηρίζεται από τις εκτεταμένες πεδιάδες, που ξεκινούν από τα νοτιοδυτικά παράλια της χώρας, στον Ειρηνικό ωκεανό, υψώνονται σταδιακά στα κεντρικά και κατέρχονται βαθμιαία προς την πλευρά της Καραϊβικής. Οι κυριότερες οροσειρές που διασχίζουν τη χώρα από τα βορειοδυτικά προς τα νοτιοανατολικά είναι η Κορδιλιέρα δε Γκουανακάστε, η Κορδιλιέρα Σεντράλ και η Κορδιλιέρα δε Ταλαμάνκα. Οι δύο πρώτες είναι προέκταση μιας ηφαιστειογενούς οροσειράς που ξεκινά από τα σύνορα με τη Νικαράγουα και καταλήγει στα κεντρικά της χώρας, στο οροπέδιο Μεσέτα Σεντράλ (Βάγε Σεντράλ). Ο ηφαιστειακός χαρακτήρας των οροσειρών αυτών οφείλεται σε μια σειρά γεωλογικών διεργασιών που κατά το παρελθόν ένωσαν το βόρειο και νότιο τμήμα της Αμερικανικής ηπείρου. Καθώς προχωράμε από το βόρειο προς το νότιο τμήμα της χώρας το ύψος τους βαθμιαία αυξάνεται (ηφαίστειο Ρινκόν 1.500μ. - ηφαίστειο Ιραθού 3.452μ.) και καταλήγει στο όρος Τσιριπό Γκράνδε της οροσειράς Κορδιγέρα δε Ταλαμάνκα, το οποίο έχει ύψος 3.819μ. (η ψηλότερη κορυφή της χώρας). Η οροσειρά αυτή δεν είναι ηφαιστειακή.

Ηφαίστεια
Το ηφαιστειογενές έδαφος της χώρας δεν προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία στους κατοίκους. Θα μπορούσαμε μάλιστα να πούμε ότι η Νικαράγουα κινδυνεύει περισσότερο από ό,τι η Κόστα Ρίκα από τις σεισμικές δονήσεις και τις εκρήξεις των ηφαιστείων. Παρ` όλα αυτά έντονα είναι τέτοια φαινόμενα στο υψίπεδο Μεσέτα Σεντράλ. Ο πιο πρόσφατος μεγάλος σεισμός άφησε πίσω του 1.750 νεκρούς και συνέβη στο Καρτάγκο, τον Απρίλιο του 1910.

Υδρογραφία
Το μικρό πλάτος της χώρας και το γεγονός πως οι οροσειρές βρίσκονται πολύ κοντά στη θάλασσα, έχει ως αποτέλεσμα την παρουσία μικρών μόνο ποταμών. Τα ποτάμια ρεύματα έχουν δύο κυρίως κατευθύνσεις, είτε προς την Καραϊβική θάλασσα είτε προς τον Ειρηνικό ωκεανό. Στην πρώτη εκβάλλουν ο Σαν Χουάν, που καθορίζει τα σύνορα με τη Νικαράγουα, και ο παραπόταμός του Σαν Κάρλος, ο Τσιριπό, ο Ρεβεντασόν, ο Σισαόλα, ο Πακουάρε και άλλοι μικρότεροι. Προς τον Ειρηνικό ωκεανό, από την άλλη μεριά, ρέει ο κυριότερος ποταμός της χώρας, ο Γκράντε δε Τέραμπα.

Ακτογραφία
Οι βορειοανατολικές ακτές της χώρας έχουν μήκος 300 χλμ., ενώ οι νοτιοδυτικές 1.013 χλμ. Οι ακτές που βρίσκονται προς την Καραϊβική θάλασσα είναι ομοιόμορφες και σχετικά χαμηλές, με μοναδικό αξιόλογο λιμάνι αυτό της Λιμόν. Αντίθετα, οι ακτές προς τον Ειρηνικό ωκεανό παρουσιάζουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Ξεκινώντας από τα βόρεια, στα σύνορα με τη Νικαράγουα, βρίσκεται ο όρμος Σάντα Ελένα και πιο κάτω ο κόλπος Παπαγκάγιο. Νοτιότερα συναντάμε τη χερσόνησο Νικόγια με τον ομώνυμο κόλπο, όπου είναι χτισμένη και μία από τις μεγαλύτερες πόλεις της Κόστα Ρίκα, η Πουνταρένας. Συνεχίζοντας προς το νότο συναντάμε τον όρμο Κορονάδο, τη χερσόνησο Όσα και τον κόλπο Ντούλσε, όπου βρίσκεται το λιμάνι Γκολφίτο. Στα σύνορα με τον Παναμά βρίσκεται το ακρωτήριο Μπουρίκα.

Μικρό ανεξάρτητο κράτος στο βορειοανατολικό τμήμα της Κεντρικής Αμερικής. Παλαιότερα ήταν γνωστό με την ονομασία Βρετανική Ονδούρα. Συνορεύει βόρεια και βορειοδυτικά με το Μεξικό, δυτικά και νότια με τη Γουατεμάλα, ενώ ανατολικά βρέχεται από την Καραϊβική θάλασσα και νοτιοανατολικά από τον κόλπο της Ονδούρας.

Η συνολική έκταση του κράτους φτάνει τα 22.965 τ. χλμ. Όσον αφορά την έκταση κατέχει την 149η παγκόσμια θέση και είναι το μικρότερο μετά το Ελ Σαλβαδόρ κράτος της Κεντρικής Αμερικής. Συγκριτικά με άλλες χώρες, η έκταση του Μπελίζ είναι περίπου διπλάσια από αυτήν της Γκάμπια, ίση με το μισό της έκτασης της Εσθονίας και κατά 5,7 φορές μικρότερη από την έκταση της Ελλάδας.

Σύμφωνα με στοιχεία του 2002 ο πληθυσμός του Μπελίζ ανέρχεται σε 262.999 κατοίκους, κατατάσσοντας τη χώρα στην 170ή παγκόσμια θέση. Αναλογικά με την έκταση, ο πληθυσμός του κράτους είναι πολύ μικρός, με αποτέλεσμα το Μπελίζ να είναι η πιο αραιοκατοικημένη χώρα της Κεντρικής Αμερικής και μια από τις πιο αραιοκατοικημένες του κόσμου. Το 2002 η πυκνότητα του πληθυσμού έφτανε μόλις τους 11,45 κατοίκους ανά τ. χλμ.

Η χώρα έχει γενικά ομαλό ανάγλυφο, το οποίο αποτελείται από ένα ελώδες βαθύπεδο στα βόρεια και από χαμηλά βουνά στο νότιο τμήμα. Οι μόνες αξιόλογες εδαφικές εξάρσεις εντοπίζονται στα νοτιοκεντρικά, όπου κυριαρχούν τα όρη Μάγια. Η οροσειρά τους, Κόκσκοουμ, φτάνει τα 1.122 μ. (κορυφή Βικτόρια) και αποτελεί το ψηλότερο σημείο της χώρας.

Ανεξάρτητο κράτος της Κεντρικής Αμερικής. Ορίζεται από τις γεωγραφικές συντεταγμένες 10° 45΄ έως 15° βόρειο πλάτος και 83° 40΄ έως 87° 35΄ δυτικό μήκος. Είναι η μεγαλύτερη χώρα της Κεντρικής Αμερικής και έχει σχήμα ακανόνιστου τετραπλεύρου. Συνορεύει βόρεια με την Ονδούρα και νότια με την Κόστα Ρίκα, ενώ ανατολικά βρέχεται από την Καραϊβική θάλασσα και δυτικά από τον Ειρηνικό ωκεανό.
Η Νικαράγουα έχει συνολική έκταση 129.494 τ. χλμ. και κατέχει την 96η παγκόσμια θέση και τη 13η μεταξύ των χωρών της Αμερικής. Συγκριτικά με άλλες χώρες, η έκταση της Νικαράγουα είναι λίγο μικρότερη από αυτή της Ελλάδας, διπλάσια από την έκταση της Λιθουανίας και περίπου ίση με το 1/3 της έκτασης της Ζιμπάμπουε. Είναι η μεγαλύτερη χώρα της Κεντρικής Αμερικής και καταλαμβάνει το 25% του εδάφους της.
Σύμφωνα με στοιχεία του 2002, ο συνολικός πληθυσμός της Νικαράγουα ανέρχεται σε 5.023.818 κατοίκους, κατατάσσοντας τη χώρα στην 111η παγκόσμια θέση και στην 20ή μεταξύ των χωρών της Αμερικής. Αναλογικά με την έκταση, ο πληθυσμός της χώρας δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλος, με αποτέλεσμα η Νικαράγουα να είναι μια αραιοκατοικημένη χώρα. Το 2002 η πυκνότητα πληθυσμού έφτανε τους 38,7 κατοίκους ανά τ. χλμ.

Από γεωμορφολογική άποψη το ανάγλυφο της χώρας μπορεί να χωριστεί σε τρεις περιοχές: τη βόρεια, την ανατολική και τη δυτική. Η βόρεια περιοχή, που είναι και η περισσότερο ορεινή, περιλαμβάνει την οροσειρά Κορδιλιέρα Εντρέ Ρίος, η οποία εκτείνεται από τα βορειοανατολικά προς τα νοτιοδυτικά, κατά μήκος των συνόρων της χώρας με την Ονδούρα. Το όρος Μογκοτόν στην Κορδιλιέρα Εντρέ Ρίος φτάνει τα 2.107 μ. και αποτελεί το ψηλότερο σημείο της χώρας. Ακόμη νοτιότερα και σε παράλληλη σχεδόν διάταξη με την Κορδιλιέρα Εντρέ Ρίος, εκτείνονται οι οροσειρές Κορδιλιέρα Ισαβέλα και Κορδιλιέρα Νταριέν, η οποία καλύπτει το βορειοκεντρικό τμήμα της χώρας. Η ανατολική περιοχή περιλαμβάνει μια σειρά ομαλές χαμηλές πεδιάδες, που έχουν πλάτος μεγαλύτερο από 80 χλμ. και φτάνουν μέχρι τις ακτές της Καραϊβικής, σχηματίζοντας σε αρκετά σημεία τους έλη και βάλτους. Οι συνθήκες εκεί είναι ιδανικές για την ανάπτυξη και εξάπλωση των κουνουπιών, γι` αυτό και η περιοχή είναι γνωστή με την ονομασία Μοσκιτία ή Ακτή του Κουνουπιού. Στα νοτιοανατολικά το ανάγλυφο γίνεται περισσότερο έντονο και καταλήγει στην οροσειρά Κορδιλιέρα δε Γιολάινα. Η δυτική περιοχή παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον, καθώς σ` αυτήν είναι συγκεντρωμένο το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Κατά μήκος των δυτικών ακτών εκτείνεται μια σειρά από 40 περίπου ηφαίστεια, από τα οποία άλλα είναι ενεργά και άλλα σβησμένα. Διακρίνονται σε δύο ομάδες: τη βόρεια, η οποία ονομάζεται Κορδιλιέρα δε λος Μαράβιος και περιλαμβάνει τα ηφαίστεια Κοσιγκουίνα (859 μ.), Σαν Κριστόμπαλ (1.745 μ.), Τελίκα (1.010 μ.) και Μομοτάμπο (1.280 μ.) και τη νότια, η οποία ονομάζεται Μεσέτας δε λος Πουέμπλος και περιλαμβάνει τα ηφαίστεια Ντιριόμο (1.224 μ.), Κονσεπσιόν (1.610 μ.) και Μαδέρα (1.394 μ.). Τα δύο τελευταία ανήκουν στο νησί Ομετέπε, το οποίο βρίσκεται στη λίμνη Νικαράγουα. Την αλυσίδα των ηφαιστείων διαδέχεται ανατολικότερα ένα εκτεταμένο βαθύπεδο, το οποίο σήμερα καλύπτεται από τα νερά των λιμνών Μανάγκουα και Νικαράγουα. Παλαιότερα, στη διάρκεια του Τριτογενούς, στη θέση των λιμνών υπήρχε ένας εκτεταμένος μυχός, ανοιχτός προς το μέρος της θάλασσας, ο οποίος αργότερα αποκόπηκε από τον Ειρηνικό, λόγω της συσσώρευσης ηφαιστειακών υλικών, και σχημάτισε μια μεγάλη εσωτερική λεκάνη, η οποία αργότερα χωρίστηκε σε δύο λίμνες από τα ηφαιστειακά υλικά που συσσωρεύτηκαν στο κέντρο. Η περιοχή, εξαιτίας της παρουσίας των ηφαιστείων, είναι ιδιαίτερα σεισμογενής και συχνά πλήττεται από σεισμούς και ηφαιστειακές εκρήξεις που προκαλούν πολλές καταστροφές. Ανατολικά από το βαθύπεδο εκτείνεται μια ορεινή αλυσίδα, η οποία με κατεύθυνση από βορρά προς νότο διασχίζει το κεντρικό τμήμα της χώρας. Αποτελείται από τις μικρού μήκους αλλά απόκρημνες οροσειρές Ουαπί και Σιέρα δε Αμερίκε, οι οποίες προς τα ανατολικά είναι πιο ομαλές και σχηματίζουν το μεγάλο κεντρικό οροπέδιο.

Κράτος της Κεντρικής Αμερικής, με έκταση 112.090 τ. χλμ. και πληθυσμό 6.560.608 κατ. (εκτίμηση 2002). Εκτείνεται σε πλάτος 13° -16° 30΄ Β και μήκος 83° - 89° 41΄Δ. Βόρεια βρέχεται από την Καραϊβική θάλασσα, νοτιοανατολικά συνορεύει με τη Νικαράγουα και βρέχεται από τον Ειρηνικό ωκεανό, δυτικά συνορεύει με τη Γουατεμάλα και το Ελ Σαλβαντόρ. Είναι η δεύτερη σε έκταση χώρα της Κεντρικής Αμερικής, μετά τη Νικαράγουα. Πρωτεύουσα του κράτους είναι η Τεγκουσιγκάλπα με πληθυσμό 670.000 κατοίκους. Στην Ονδούρα ανήκει και η ομάδα των νησιών Μπαΐα στην Καραϊβική, απέναντι από τις βόρειες ακτές της χώρας.

Από άποψη μορφολογίας του εδάφους η χώρα μπορεί να χωριστεί σε τρεις μεγάλες ζώνες: α) τη βόρεια ακτή, που βρέχεται από την Καραϊβική και εκτείνεται σε μήκος 640 χιλιόμετρα, β) την κεντρική ορεινή περιοχή, όπου δεσπόζουν μεγάλες οροσειρές που ξεκινούν από το Μεξικό, και γ) τη νότια ακτή, που έχει μήκος 64 χιλιόμετρα και βρέχεται από τον Ειρηνικό. Έτσι, το μεγαλύτερο μέρος της χώρας (περίπου τα 3/4) είναι ορεινές εκτάσεις. Πεδιάδες σχηματίζονται κοντά στις ακτές και στις κοιλάδες των ποταμών. Ξεχωρίζουν η κοιλάδα του ποταμού Τσολουτέκα στο νότο και οι κοιλάδες των ποταμών Ουλούα, Αγκουάν και Πατούκα στο βορρά. Τα βουνά της Ονδούρας έχουν ηφαιστειακή προέλευση, δεν προκαλούν ωστόσο επικίνδυνες εκρήξεις. Το ψηλότερο από αυτά είναι το Εσπίριτου Σάντου, που έχει υψόμετρο 3.000 μέτρα. Στη νότια ακτή σχηματίζεται ο κόλπος Φονσέκα, όπου βρίσκεται το σημαντικό λιμάνι Αμαπάλα. Η βόρεια ακτή διακρίνεται στο δυτικό τμήμα, όπου βρίσκονται μεγάλες πόλεις, όπως η Λα Σέιμπα και το Πουέρτο Κορτές, και στο ανατολικό, το οποίο ονομάζεται και ακτή Μοσκίτος, και όπου σχηματίζονται αρκετές λιμνοθάλασσες, με πιο σημαντική την Καρατάσκα.

Η Δημοκρατία του Παναμά είναι ανεξάρτητο κράτος της Κεντρικής Αμερικής, το οποίο βρίσκεται στον ισθμό που ενώνει τη Νότια με την Κεντρική και Βόρεια Αμερική. Ιδρύθηκε το 1903 και εξαιτίας της γεωπολιτικής της σημασίας ήταν πάντα υπό τον, περισσότερο ή λιγότερο έμμεσο, έλεγχο των ΗΠΑ. Συνορεύει δυτικά με την Κόστα Ρίκα και ανατολικά με την Κολομβία, ενώ βρέχεται βόρεια από τη θάλασσα της Καραϊβικής και νότια από τον Ειρηνικό ωκεανό. Έχει έκταση 78.200 τ. χλμ. (περιλαμβανομένης της Ζώνης της Διώρυγας του Παναμά) και πληθυσμό 2.882.329 κατ. (2002), με πυκνότητα 36,8 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Πρωτεύουσα του Παναμά είναι η πόλη του Παναμά.

Ο Παναμάς είναι μια ορεινή χώρα, κατά μήκος της οποίας αναπτύσσονται αρκετές οροσειρές. Στο δυτικό άκρο της χώρας υψώνεται η οροσειρά Τσιρίκι, η ψηλότερη κορυφή της οποίας είναι ηφαιστειακή και φτάνει σε ύψος 3.475 μ. Ανατολικά της οροσειράς Τσιρίκι σχηματίζεται, σε παράλληλη κατεύθυνση με τη θάλασσα, η οροσειρά Ταμπασάρα, που εκτείνεται ως το κεντρικό τμήμα της χώρας. Στο ανατολικό ήμισυ του Παναμά υψώνονται βόρεια οι οροσειρές Σαν Μπλας και Νταριέν και νότια οι παράλληλες οροσειρές Μάχε, Χουνγκουρούδ και Σάπο, που φτάνουν ως τα σύνορα με την Κολομβία. Ανάμεσα στις οροσειρές αυτές εκτείνονται οροπέδια, εύφορες κοιλάδες και μικρές πεδιάδες. Στις νότιες ακτές της χώρας, στον Ειρηνικό ωκεανό, σχηματίζεται η χερσόνησος Ασουέρο, όπου υψώνεται το όρος Σέρο Καμπουτάλ.