Πληροφορίες για: Κολομβία

Προκολομβιανή περίοδος

Περίπου το 10.000 π.Χ. καταγράφονται ορισμένες κοινότητες θηρευτών και κυνηγών στις περιοχές της σημερινής πρωτεύουσας Μπογκοτά, και συγκεκριμένα στις τοποθεσίες Ελ Άμπρα και Τεκεντάμα. Οι κοινότητες αυτές εμπορεύονταν τόσο μεταξύ τους όσο και με πολιτισμούς που εκτείνονταν στην κοιλάδα του ποταμού Μαγκνταλένα. Την πρώτη χιλιετηρίδα π.Χ., ομάδες ιθαγενών ανέπτυξαν το πολιτικό σύστημα των κασικάσγκος, με μία διοικητική δομή πυραμίδας και ηγέτες γνωστούς με την ονομασία κασίκες. Οι πολιτισμοί της Κολομβίας με την πιο πολύπλοκη δομή διοίκησης ήταν οι Ταϊρόνας στις παράκτιες περιοχές της Καραϊβικής, και οι Μουίσκας στα υψίπεδα της σημερινής Μπογκοτά. Και οι δύο αυτές φυλές άνηκαν στη γλωσσική οικογένεια των Τσίμπτσα. Οι Μουίσκα θεωρούνται ότι είχαν ένα από τα πιο ανεπτυγμένα πολιτικά συστήματα στη Νότια Αμερική, μετά τους Ίνκας.

Ανακάλυψη, κατάκτηση και αποικισμός από τους Ισπανούς
Ισπανοί εξερευνητές έφτασαν στις νότιες ακτές της Καραϊβικής το 1499 με αρχηγό τον Ροντρίγκο ντε Μπαστίδας. Ο Χριστόφορος Κολόμβος παρέπλευσε την Καραϊβική το 1502. Το 1508, ο Βάσκο Νουνιέθ ντε Μπαλμπόα ξεκίνησε την κατάκτηση των περιοχών της Ουραμπά. Το 1513, ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που έφτασε στον Ειρηνικό ωκεανό, τον οποίο και αποκάλεσε Μαρ ντελ Σούρ (Θάλασσα του Νότου), ανοίγοντας έτσι το δρόμο στους Ισπανούς για το Περού και τη Χιλή. Η ευρύτερη περιοχή κατοικούνταν από ποικίλες φυλές ιθαγενών, όπως οι Τσιμπτσάν και οι Καρίμπ, τις οποίες οι Ισπανοί κατέκτησαν σταδιακά είτε με στρατιωτικές επεμβάσεις είτε με συμμαχίες. Παράλληλα, οι ασθένειες που έφεραν μαζί τους οι κατακτητές, όπως η ιλαρά, η κατάκτηση και οι εθνικές εκκαθαρίσεις, προκάλεσαν μία ραγδαία εξαφάνιση των αυτόχθονων πληθυσμών. Τον 16ο αιώνα, ξεκίνησε και η εισαγωγή Αφρικανών σκλάβων στην περιοχή.

Ανεξαρτησία από την Ισπανία
Μετά την κατάκτηση της Κολομβίας από τους Ισπανούς και τη μακρά περίοδο της ισπανικής αποικιοκρατίας, αρκετά επαναστατικά κινήματα εκδηλώθηκαν με στόχο την αυτοδιάθεση ή και ανεξαρτησία περιοχών της χώρας. Τα περισσότερα από αυτά κατεστάλησαν βίαια, ενώ άλλα ήταν αρκετά αδύναμα για να προκαλέσουν κάποια σημαντική αλλαγή. Το τελευταίο κίνημα ανεξαρτησίας από την Ισπανία ξεκίνησε γύρω στο 1810, μετά την χορήγηση ανεξαρτησίας στο νησί του Σάντο Ντομίνγκο (σημερινή Αϊτή) το 1804. Το γεγονός αυτό παρείχε σημαντική υποστήριξη στους μετέπειτα ηγέτες της κολομβιανής επανάστασης, δηλαδή τους Σιμόν Μπολιβάρ και Φραντσίσκο ντε Πάουλα Σανταντέρ. Ο Μπολιβάρ έγινε στη συνέχεια, μετά τη νικηφόρα μάχη της Μπογιακά, ο πρώτος πρόεδρος της ανεξάρτητης Κολομβίας, ενώ ο Σανταντέρ αντιπρόεδρος. Μετά την αποχώρηση του Μπολιβάρ, ο Σανταντέρ τον διαδέχθηκε ως δεύτερος πρόεδρος της χώρας. Η επανάσταση ολοκληρώθηκε με επιτυχία το 1819, με την παραχώρηση της επικράτειας της ισπανικής Αντιβασιλείας της Νέας Γρανάδα στη νεοσύστατη Δημοκρατία της Κολομβίας, η οποία ήταν μία ένωση των σημερινών κρατών της Κολομβίας, της Βενεζουέλας και του Εκουαδόρ. Ο Παναμάς αποτελούσε εκείνη την περίοδο αναπόσπαστο κομμάτι της κολομβιανής επικράτειας.

Μετα-επαναστατική περίοδος και σύγχρονη ιστορία
Οι εσωτερικές πολιτικές και εδαφικές διαμάχες οδήγησαν στην αποχώρηση της Βενεζουέλας και της περιοχής του Κίτο (δηλαδή του σημερινού κράτους του Εκουαδόρ) από την ένωση το 1830. Η επονομαζόμενη περιοχή της Κουντιναμάρκα υιοθέτησε την ονομασία Νέα Γρανάδα, την οποία και διατήρησε ως το 1856, όταν μετονομάστηκε σε Συνομοσπονδία της Γρανάδα. Μετά από έναν διετή εμφύλιο πόλεμο, ιδρύθηκαν το 1863 οι Ηνωμένες Πολιτείες της Κολομβίας, σχήμα το οποίο διατηρήθηκε μέχρι το 1886, όταν η χώρα υιοθέτησε επίσημα και οριστικά την ονομασία Δημοκρατία της Κολομβίας. Οι εσωτερικές διαμάχες μεταξύ αντίθετων πολιτικών δυνάμεων παρέμειναν ενεργές, πυροδοτώντας περιστασιακά αιματηρούς εμφύλιους πολέμους. Πιο γνωστός είναι ο Εμφύλιος των Χιλίων Ημερών, το διάστημα 1899 - 1902, ο οποίος οδήγησε στο διαχωρισμό της περιοχής του Παναμά το 1903 και την ίδρυση του ανεξάρτητου κράτους. Ο πόλεμος αυτός θεωρείται και απόρροια των βλέψεων των ΗΠΑ να αποκτήσουν ερείσματα στην περιοχή και ιδιαίτερα στην κατασκευή και έλεγχο της Διώρυγας του Παναμά. Στη συνέχεια, η Κολομβία ήρθε σε σύρραξη με το Περού για μία εδαφική διαφορά που αφορούσε την περιοχή Αμαζόνας και την πρωτεύουσά της Λετίσια. Μετά από αυτό το διάστημα, η χώρα πέτυχε έναν βαθμό πολιτικής σταθερότητας, η οποίο όμως ανατράπηκε από μία αιματηρή διαμάχη στο τέλος της δεκαετίας του 1940 και στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Η περίοδος αυτή είναι γνωστή με την ονομασία Λα Βιολένσια (Η Βία). Οι αιτίες εντοπίζονται στις έντονες διαφορές των δύο βασικών πολιτικών κομμάτων, οι οποίες εκδηλώθηκαν μετά τη δολοφονία του φιλελεύθερου υποψήφιου πρόεδρου Χόρχε Ελιέσερ Γκαϊτάν το 1948. Η δολοφονία προκάλεσε διαδηλώσεις στην Μπογκοτά και έμεινε γνωστή με την έκφραση Ελ Μπογκοτάσο. Η βία εξαπλώθηκε σε όλη τη χώρα και ο αριθμός των θυμάτων έφτασε τους 180.000. Από το 1953 ως το 1964, οι εντάσεις ανάμεσα στα δύο κόμματα μειώθηκαν, αρχικά με την παύση του Γκουστάβο Ρόχας με πραξικόπημα από την προεδρία και τις διαπραγματεύσεις του με τους αντάρτες, και στη συνέχεια με τη στρατιωτική δικτατορία του στρατηγού Γκαμπριέλ Παρίς Γκορντίλιο. Μετά την πτώση του Ρόχας, τα δύο πολιτικά κόμματα, οι συντηριτικοί και οι φιλελεύθεροι, συμφώνησαν στη δημιουργία ενός εθνικού μετώπου με στόχο την κοινή διακυβέρνηση της χώρας. Η προεδρία θα εναλλάσονταν μεταξύ των υποψηφίων των κομμάτων κάθε τέσσερα χρόνια, για τέσσερις θητείες, ενώ ο αριθμός των θεσμικών θέσεων θα κατανέμονταν ισοδύναμα. Η ίδρυση του εθνικού μετώπου έβαλε τέλος στην εποχή της Λα Βιολένσια και οι κυβερνήσεις του προσπάθησαν να θεσμοθετήσουν ριζικούς κοινωνικούς και οικονομικούς μετασχηματισμούς σε συνεργασία με την παράταξη της Προοδευτικής Συμμαχίας. Τελικά, οι αντιθέσεις μεταξύ των διαδοχικών διοικήσεων συντηριτικών και φιλελευθέρων αλλοίωσαν τα πραγματικά αποτελέσματα για τη χώρα, με συνέπεια τη διαίωνιση κοινωνικών και πολιτικών προβλημάτων, παρά την πρόοδο σε ορισμένους τομείς. Σε αντίδραση, δημιουργήθηκαν επίσημες ομάδες ανταρτών, όπως η FARC, η ELC και η M-19, με ένοπλη αντίσταση απέναντι στο πολιτικό σύστημα. Οι περισσότερες ομάδες είχαν μαρξιστικό χαρακτήρα. Στο τέλος της δεκαετίας του 1970, παρατηρήθηκε η ανάπτυξη ισχυρών και βίαιων καρτέλ ναρκωτικών, τα οποία ενισχύθηκαν και τις επόμενες δεκαετίες. Το καρτέλ Μεντελίν με αρχηγό τον Πάμπλο Εσκομπάρ και το καρτέλ Καλί, είχαν παράλληλα ισχυρή παρουσία στην πολιτική, οικονομική και κοινωνική ζωή της Κολομβίας. Με χρηματοδότηση και καθοδήγηση παράνομων ένοπλων ομάδων, τα καρτέλ επηρρέαζαν όλο το πολιτικό φάσμα της χώρας, ενώ συμμαχίες μεταξύ κοινών εχθρών ενέτειναν την ισχύ τους. Το νέο σύνταγμα της Κολομβίας το 1991 εγκρίθηκε από το συνταγματικό κοινοβούλιο και περιλάμβανε σημαντικές αποφάσεις για τα πολιτικά, εθνικά, ανθρώπινα και φυλετικά δικαιώματα. Το νέο σύνταγμα αρχικά απαγόρευε την έκδοση Κολομβιανών στο εξωτερικό, κάτι για το οποίο κατηγορήθηκε το κοινοβούλιο ως πάροχος προστασίας στα καρτέλ. Τα καρτέλ είχαν προσπαθήσει να επηρρεάσουν τις πολιτικές αποφάσεις με μία σειρά τρομοκρατικών επιθέσεων και εκτελέσεων, αλλά και με τη διαφθορά των δημοσίων λειτουργών.

Διακυβέρνηση
Η χώρα είναι Προεδρική Δημοκρατία. Αρχηγός κράτους και κυβερνήσεως είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Από τις 7 Αυγούστου του 2002 πρόεδρος είναι ο Άλβαρο Ουρίμπε και Αντιπρόεδρος ο Φρανσίσκο Σάντος. Το Σύνταγμα που είναι σήμερα σε ισχύ άρχισε να ισχύει στις 5 Ιουλίου του 1991 και έχει τροποποιηθεί αρκετές φορές. Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.

Εκλογές
Προεδρικές εκλογές
Η θητεία του Προέδρου και του αντιπροέδρου είναι τετραετής. Στις τελευταίες προεδρικές εκλογές,οι οποίες διενεργήθηκαν στις 28 Μαΐου του 2006 επανεξελέγη για δεύτερη θητεία ο Ουρίμπε, με 62% έναντι 22% για τον Κάρλος Γκαβίρια.

Βουλευτικές εκλογές
Η νομοθετική εξουσία ασκείται από το Κογκρέσο, το οποίο απαρτίζεται από δύο σώματα: τη Γερουσία (Senado) με 102 έδρες και τη Βουλή των Αντιπροσώπων (Camara de Representantes), με 166 μέλη. Οι βουλευτές και οι γερουσιαστές εκλέγονται από το λαό για τετραετή θητεία. Οι τελευταίες εκλογές για Γερουσία και Βουλή έγιναν στις 14 Μαρτίου του 2010. Ο συνασπισμός του προέδρου Αλβάρο Ουρίμπε κέρδισε τις εκλογές και στα δύο σώματα του Κογκρέσου . Η Εθνική Ένωση και το Συντηρητικό Κόμμα, τα οποία πρόσκεινται στον Ουρίμπε, εξασφάλισαν τις περισσότερες έδρες, 27 και 24 αντίστοιχα, στη Γερουσία. Το αντιπολιτευόμενο Φιλελεύθερο Κόμμα εξασφάλισε 18 έδρες. Καταγγέλθηκαν παρατυπίες, που αφορούν την παράνομη ανοιχτή εκστρατεία για επιβολή υπέρ συγκεκριμένων υποψηφίων του κυβερνώντος κόμματος εκ μέρους εκλογικών και δικαστικών αντιπροσώπων. Οι διεθνείς παρατηρητές ανέφεραν ότι "νεο-παραστρατιωτικές ομάδες" επιδόθηκαν σε όργιο εκφοβισμού και τρομοκρατίας προς τους ψηφοφόρους κυρίως στις νότιες και δυτικές επαρχίες, ενώ επίσης κατήγγειλαν προσπάθειες για εξαγορά ψήφων εκ μέρους του πρωτοεμφανιζόμενου στις εκλογές Κόμματος Εθνικής Ενσωμάτωσης.

Συνορεύει Β με τον Παναμά και βρέχεται από την Καραϊβική, στα Α συνορεύει με την Βενεζουέλα και τη Βραζιλία, Ν με το Περού και τον Ισημερινό και Δ βρέχεται από τον Ειρηνικό Ωκεανό.
Η έκτασή της είναι 1.138.338 τετρ. χλμ. ενώ ο πληθυσμός φτάνει τα 33.391.536. Από αυτούς μιγάδες είναι το 68%, λευκοί το 20% και οι υπόλοιποι μαύροι και διάφορες ινδιάνικες φυλές.
Πρωτεύουσά της είναι η Μπογκοτά, με 4.000.000 κατ., που είναι χτισμένη σε υψόμετρο 2.600 μέτρα. Νόμισμα έχει το πέσο.
Από μορφολογική άποψη διαιρείται σε δύο ζώνες: Την ορεινή, που την αποτελούν οι οροσειρές της κεντρικής Κορδιλλιέρας και που το ύψος πολλών κορυφών ξεπερνά τα 5.000 μέτρα, η ψηλότερη κορυφή είναι η Πίκο Κριστομπάλ Κολόν με 5.770 μέτρα, και την πεδινή ζώνη που εκτείνεται απ' τη μια και απ' την άλλη πλευρά των οροσειρών και αποτελείται από απέραντες πεδιάδες, που αποτελούν το μισό σχεδόν της επιφάνειας της χώρας. Οι πεδιάδες αυτές καλύπτονται από απέραντα δάση κι είναι σχεδόν τελείως ακατοίκητες. Επίσης απέραντες πεδιάδες υπάρχουν στα ΒΑ. της χώρας, που στην πλειοψηφία τους είναι έλη.

Παρόλο ότι η Κολομβία βρίσκεται στον ισημερινό, το κλίμα της δεν είναι παντού το ίδιο. Στα χαμηλά είναι τυπικά τροπικό. Όσο όμως προχωράμε πιο ψηλά, αλλάζει και γίνεται πιο ήπιο, ενώ σε υψόμετρο πάνω από τα 2.000 μέτρα είναι εύκρατο. Πιο πάνω ακόμη προς τις κορωφές αρχίζει να γίνεται πολικό. Οι ψηλές κορυφές των βουνών καλύπτονται από αιώνιους πάγους και χιόνια.

Η επίσημη γλώσσα είναι τα Ισπανικά. Οι κάτοικοι σε ποσοστό 90% πρεσβεύουν το Ρωμαιοκαθολικό χριστιανικό δόγμα. Οι περισσότεροι είναι μιγάδες (mestizo) σε ποσοστό 58%, το 20% είναι λευκοί, mulatto είναι το 14%, μαύροι το 4% ενώ οι υπόλοιποι είναι Αμερικανοί Ινδιάνοι.

Κυριότεροι λιμένες της χώρας είναι η Μπαρανκίγια και η Καρταχένα. Η κολομβιανή εμπορική ναυτιλία το 1974 αριθμούσε 49 πλοία ολικής χωρητικότητας 231.389 κόρους ο.χ. και κατείχε την 52η θέση διεθνώς.

Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά.