Πληροφορίες για: Ιράν

Η περιοχή του σημερινού Ιράν κατά την πρώτη χιλιετία π.Χ. κατοικούνταν από Πέρσες και Μήδους. Οι πρώτοι επικράτησαν και με επικεφαλής την δυναστεία των Αχαιμενιδών δημιούργησαν μια αχανή αυτοκρατορία που έφτασε στα όρια της ακμής της τον 6ο και 5ο π.Χ. αιώνα, και εκτεινόταν από την Μικρά Ασία ως τον ποταμός Ινδό. Την περίοδο 499-449 π.Χ. οι Πέρσες συγκρούστηκαν με τους αρχαίους Έλληνες στην ευρύτερη περιοχή της Μικράς Ασίας και του Αιγαίου Πελάγους. Το διάστημα 356-323 π.Χ. ο Μέγας Αλέξανδρος, επικεφαλής των συνασπισμένων Ελλήνων κατάφερε να επιβληθεί του Πέρση μεγάλου βασιλιά Δαρείου και να κατακτήσει τα εδάφη της αυτοκρατορίας του. Η κυριαρχία των διαδόχων του Μέγα Αλέξανδρου υπήρξε πρόσκαιρη και μέσα σε λιγότερο από αιώνα η περσική δυναστεία των Παρθών επικράτησε σε ολόκληρη την περιοχή. Από τον 4ο αιώνα μ.Χ. την δυναστεία των Παρθών την διαδέχτηκε αυτή των Σασσανιδών. Οι μουσουλμάνοι Άραβες κατέλαβαν το περσικό βασίλειο τον 7ο αιώνα και από τότε σταδιακά ξεκίνησε ο εξισλαμισμός της περιοχής. Η περιοχή καταλήφθηκε δύο φορές πρόσκαιρα από τους Μογγόλους: τον 13ο αιώνα και τον 14ο αιώνα. Από τις μογγολικές εισβολές ως την Ισλαμική Επανάσταση. Η Περσία ενόθηκε υπό τον Αμπού Σαϊντ σε ενιαία πολιτική οντότητα το 1452, όμως τα επόμενα χρόνια κατακτήθηκε για λίγα έτη από τους Οθωμανούς Τούρκους. Με τον σάχη Ισμαίλ Α' τερματίστηκε η οθωμανική εξουσία, και η περιοχή έγινε και πάλι ανεξάρτητη (1502-1736). Την εποχή εκείνη το σιιτικό δόγμα καθιερώθηκε ως επίσημο. Τον 18ο αιώνα οι Περσία γνώρισε τις επιβουλές Οθωμανικής και Ρωσικής Αυτοκρατορίας που προσπαθούσαν να προσαρτήσουν τμήματά της, χωρίς όμως επιτυχία, ενώ επί σάχη Ναδίρ Α' ισχυροποιήθηκε η θέση της χώρας. Τον 19ο αιώνα η Ρωσία και η Βρετανική Αυτοκρατορία προσπαθούσαν να θέσουν την Περσία υπό την σφαίρα επιρροής τους. Η ηγεμονική πολιτική αυτών των δυνάμεων έγινε πιο έντονη όταν το 1908 ανακαλύφθηκαν. Στις αρχές του 20ου αιώνα, οι διαδοχικοί σάχηδες (βασιλείς) κυβερνούσαν με αυταρχικό τρόπο, ενώ ταυτόχρονα επέτρεπαν τα ξένα κεφάλαια να διεισδύσουν και να εκμεταλλευτούν τον ορυκτό πλούτο της χώρας. Το 1921 ο στρατηγός Ρέζα Καν Παχλεβί, ανέλαβε με πραξικόπημα την εξουσία και το 1925 ανακηρύχθηκε σάχης. Επίσης, επιχείρησε τον εκδημοκρατισμό της Περσίας, εισάγοντας συνήθειες του δυτικού κόσμου, όπως την δημόσια κυκλοφορία των γυναικών χωρίς την παραδοσιακή ενδυμασία. Το 1941 ανέβηκε στην εξουσία ο γιος του Μοχάμεντ Ρεζά Παχλεβί, που υπήρξε σημαντικός σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου κατά της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Παχλεβί ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας το 1967 και το 1975 διέλυσε όλα τα υπάρχοντα πολιτικά κόμματα και διέταξε την δημιουργία ενός και μόνο κόμματος με την ονομασία 'Αναβίωση του Ιράν'. Όμως η καταπίεση και η κακουχίες του πληθυσμού συντέλεσαν στην άνοδο ισλαμικών κύκλων που με ηγέτη τον Αγιατολάχ Χομεϊνί αντιτάχθηκαν στον σάχη. Το Ιράν ως Ισλαμική Δημοκρατία.Το 1979, το επαναστατικό κίνημα που υποκινήθηκε από τον σιιτικό κλήρο είχε λάβει καθολικές διαστάσεις στην κοινωνία του Ιράν, και ο σάχης ανατράπηκε και εγκαθιδρύθηκε Ισλαμική Δημοκρατία. Ακολούθως, το 'Συμβούλιο της Επανάστασης' επέβαλε καθεστώς που βασίζεται απόλυτα στην ερμηνεία του Κορανίου. Οι εξωτερικές σχέσεις με την Δύση ως απόρροια αυτών των πολιτικών ανατροπών επιδεινώθηκαν. Χαρακτηριστικό γεγονός εκείνη την εποχή ήταν η επίθεση κατά της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Τεχεράνη. Το 1980 η χώρα μπήκε σε πολεμικές περιπέτειες με το γειτονικό Ιράκ, καθώς δέχτηκε επίθεση από αυτό, που στόχευε στην προσάρτηση της περιοχής του Τσατ-ελ-Αράμπ. Ο πόλεμος αυτός διήρκεσε δέκα έτη και επιδείνωσε της σχέσεις του Ιράν με τον αραβικό κόσμο. Από το 2000, πραγματοποιήθηκε σειρά δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων, όμως εκείνο το έτος γνώρισε την αιματηρή καταστολή φοιτητικών συγκεντρώσεων στην Τεχεράνη. Το Ιράν κατά τα τελευταία έτη έχει δεχτεί παρατηρήσεις από το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, σχετικά με το πρόγραμμα ατομικής ενέργειας που τηρεί καθώς και για υποτιθέμενη στήριξη της διεθνούς τρομοκρατίας. Το 2005 πρόεδρος της χώρας εξελέγη ο Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, που επανεξελέγη το 2009. Το Ιράν είναι ισλαμική δημοκρατία. Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω. Οι προεδρικές εκλογές διεξήχθησαν στις 12 Ιουνίου του 2009. Με καταμετρημένα τα δύο τρίτα των ψηφοδελτίων, το πρακτορείο Ειδήσεων της Ισλαμικής Δημοκρατίας, ανακοίνωσε ότι ο πρόεδρος Αχμεντινετζάντ ήταν ο νικητής των εκλογών, με 66% των ψήφων. Ο αντίπαλός του, Μιρ-Χοσεΐν Μουζαβί πήρε το 33% των ψήφων. Εκ μέρους της διεθνούς κοινότητας, η ΕΕ εξέφρασε τις ανησυχίες της για τις καταγγελίες περί νοθείας στις εκλογές. Η αντιπολίτευση κατήγγειλε νοθεία και οι υποστηρικτές της προχώρησαν σε (αρχικά ειρηνικές) διαδηλώσεις στην Τεχεράνη και σε άλλες μεγάλες πόλεις, μετά την ανακοίνωση των πρώτων αποτελεσμάτων, στις 13 Ιουνίου. Παράλληλα, υποστηρικτές του νικητή των εκλογών έκαναν τις δικές τους πορείες στην Τεχεράνη, πανηγυρίζοντας τη νίκη του Αχμεντινετζάντ. Μετά την ήττα του και σύμφωνα με ανεπίσημες πηγές, ο Μουζαβί συνελήφθη καθ' οδόν για την οικία του ανώτατου ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Ο ανεξάρτητος δημοσιογράφος Μάικλ Τότεν αμφισβήτησε την πραγματικότητα της ιστορίας. Άλλες ανώνυμες πηγές ανέφεραν ότι η αστυνομία εισέβαλε στο αρχηγείο του Ισλαμικού Μετώπου Συμμετοχής του Ιράν και συνέλαβε αρκετά άτομα. Στις 14 Μαρτίου του 2008 διεξήχθησαν βουλευτικές εκλογές. Η συμμετοχή σε αυτές τις εκλογές ήταν της τάξης του 60%, αυξημένη σε σχέση με το 51% στις αντίστοιχες εκλογές του 2004. Με λιγότερα από τα δύο τρίτα των 290 εδρών, που αποφασίστηκαν στις 15 Μαρτίου, οι Συντηρητικοί εξασφάλισαν 125 έδρες, οι Μεταρρυθμιστές 35 και οι ανεξάρτητοι 10, όπως μετέδωσε το ειδησεογραφικό δίκτυο Fars. Χαρακτηριστικό ήταν ότι σχεδόν το 90% των εκσυγχρονιστών υποψηφίων είχε τεθεί εκτός προσόντων για τις εκλογές.

Το Ιράν αποτελεί συνταγματική ισλαμική δημοκρατία, όπως ορίζει το σύνταγμα το 1979 που ονομάζεται Κανούν-ι Ασασί. Η νομοθετική και εκτελεστική εξουσία ασκούνται από μια σειρά συνδεόμενων θεσμών, ορισμένοι εκ των οποίων στελεχώνονται από αιρετούς και άλλοι από άτομα διορισμένα με βάση τις θρησκευτικές τους επιλογές. Η βασική πολιτειακή ιδέα είναι το «βελαγιάτ-ι φακίχ», ήτοι «καθοδήγηση από ειδικό του ισλαμικού θρησκευτικού νόμου» που βρίσκει εφαρμογή στους μη λαϊκά εκλεγμένους θεσμούς του Ανώτατου Ηγέτη και του Συμβουλίου Κηδεμόνων. Αυτή η "καθοδηγητική" μορφή εξουσίας από ιερωμένους προστίθεται στο παγκοσμίως κοινό πολιτειακό τρίπτυχο νομοθετικής, εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας και μάλιστα τις ελέγχει αφ' υψηλού.Ανώτατος άρχοντας του κράτους δεν είναι ο Πρόεδρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας ο οποίος έχει ρόλο πρωθυπουργού αλλά ο Ανώτατος Ηγέτης ο οποίος έχει ρόλο αρχηγού του κράτους.

Ανώτατος Ηγέτης (Ραχμπάρ)
Σύμφωνα με το ιρανικό σύνταγμα, ο Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν σκιαγραφεί και επιβλέπει την εφαρμογή των «γενικών πολιτικών κατευθύνσεων της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν». Αναπληρώνεται από το Συμβούλιο των Κηδεμόνων, μία επιτροπή σημαινόντων ιερωμένων. Ο Ανώτατος Ηγέτης είναι και αρχιστράτηγος του στρατού όπως και αρχηγός των υπηρεσιών ασφαλείας και των μυστικών υπηρεσιών και είναι ο μόνος που δικαιούται να κηρύξει πόλεμο. Ηγείται προσωπικά του αυτόνομου στρατού των Φρουρών της ισλαμικής επανάστασης. Επίσης διορίζει και απομακρύνει τους επικεφαλής της δικαιοσύνης και των κρατικών ΜΜΕ. Τέλος διορίζει επίσης έξι από τα δώδεκα μέλη του Συμβουλίου των Κηδεμόνων.
Ο Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν και τα μέλη του Συμβουλίου των Κηδεμόνων, εκλέγονται από μία Συνέλευση Εμπειρογνωμόνων, με βάση τα προσόντα και τη δημοτικότητα.

Πρόεδρος (Ραΐς-ε Τζομχούρ)
Μαζί με τον Ανώτατο Ηγέτη, ο λαϊκά εκλεγόμενος Πρόεδρος του Ιράν είναι ο σημαντικότερος αξιωματούχος στη χώρα και αρχηγός της εκτελεστικής εξουσίας. Έχει την ευθύνη για την τήρηση του Συντάγματος και ηγείται της εκτελεστικής εξουσίας, εκτός από υποθέσεις που σχετίζονται απευθείας με τον Ανώτατο Ηγέτη. Σύμφωνα με το Σύνταγμα όλοι οι υποψήφιοι για το αξίωμα του Προέδρου πρέπει να εγκρίνονται από το Συμβούλιο των Κηδεμόνων πριν συμμετάσχουν στις εκλογές, που διεξάγονται με καθολική ψηφοφορία και πλειοψηφικό σύστημα ανά τέσσερα χρόνια. Μετά την εκλογή του ο Πρόεδρος διορίζει και επιβλέπει το Υπουργικό Συμβούλιο, συντονίζει το κυβερνητικό έργο και επιλέγει πολιτικές που προτείνονται στο Κοινοβούλιο. Ο διορισμός νέου Υπουργικού Συμβουλίου πρέπει να επικυρώνεται από το Κοινοβούλιο. Αξιοσημείωτο είναι ότι στο Ιράν, κατά παγκόσμια εξαίρεση, ο στρατός δεν ελέγχεται από την εκτελεστική εξουσία.

Ισλαμική Συμβουλευτική Συνέλευση (Ματζλίς-ι Σούρα-γιε Ισλαμί)
Η Βουλή ονομάζεται Ισλαμική Συμβουλευτική Συνέλευση. Απαρτίζεται από ένα σώμα 290 βουλευτών που εκλέγονται ανά 4 χρόνια με καθολική μυστική ψηφοφορία. Οι υποψήφιοι πρέπει να εγκρίνονται προκαταβολικά από το Συμβούλιο των Κηδεμόνων. Επεξεργάζεται σχέδια νόμων, επικυρώνει διεθνείς συνθήκες και εγκρίνει τον εθνικό προϋπολογισμό. Όλα τα σχέδια νόμων στέλνονται στο Συμβούλιο των Κηδεμόνων για αναθεώρηση.

Συνέλευση των Εμπειρογνωμόνων
Η Συνέλευση των Εμπειρογνωμόνων - η οποία συγκαλείται για μία εβδομάδα κάθε χρόνο- αποτελείται από 86 «ενάρετους και πολυμαθείς» κληρικούς που εκλέγονται από το λαό κάθε οκτώ χρόνια, από λίστα ονομάτων εγκεκριμένη από το Συμβούλιο των Κηδεμόνων (όπως συμβαίνει και στις προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές στο Ιράν). Η Συνέλευση των Εμπειρογνωμόνων με τη σειρά της εκλέγει ένα από τα μέλη της στο αξίωμα του Ανώτατου Ηγέτη της χώρας. Η Συνέλευση δεν έχει ποτέ φέρει αντίρρηση επισήμως σε οποιαδήποτε απόφαση του Ανώτατου Ηγέτη.

Συμβούλιο των Κηδεμόνων (Σουρα-γιε Νεγαμπάν-ι Κανούν)
Το Συμβούλιο των Κηδεμόνων περιλαμβάνει δώδεκα νομομαθείς εκ των οποίων οι έξι διορίζονται από τον Ανώτατο Ηγέτη. Οι άλλοι έξι προτείνονται από τον επικεφαλής του δικαστικού σώματος, και διορίζονται από τη Βουλή. Το Συμβούλιο των Κηδεμόνων είναι εξουσιοδοτημένο να ερμηνεύει το Σύνταγμα και να αποφαίνεται για την συμβατότητα των νόμων με το Ισλαμικό Δίκαιο. Αν ένα νομοθέτημα κριθεί αντίθετο με τον ισλαμικό νόμο παραπέμπεται για αναθεώρηση στη βουλή. Τέλος, το όργανο αυτό εξετάζει όσους επιθυμούν να είναι υποψήφιοι στις προεδρικές ή βουλευτικές εκλογές και αποφασίζει εάν μπορούν να συμμετάσχουν ή όχι.

Συμβούλιο Σκοπιμότητας
Το λεγόμενο Συμβούλιο Σκοπιμότητας καθιερώθηκε το 1988 από τον Αγιατολάχ Χομεϊνί και εξουσιοδοτείται να μεσολαβεί σε πιθανές διαφορές γνώμης ανάμεσα στη Βουλή και το Συμβούλιο των Κηδεμόνων. Σύμφωνα με το σύνταγμα το συμβούλιο αυτό λειτουργεί επίσης συμβουλευτικά στον Πρόεδρο της χώρας.

Δικαστική Εξουσία / Δικαιοσύνη
Ο αρχηγός του δικαστικού σώματος διορίζεται από τον Ανώτατο Ηγέτη και με τη σειρά του διορίζει τον πρόεδρο του Ανωτάτου Δικαστηρίου και τον Γενικό Εισαγγελέα του κράτους. Τα δημόσια δικαστήρια εκδικάζουν τις αστικές και τις περισσότερες ποινικές υποθέσεις. Ειδικά Επαναστατικά Δικαστήρια ασχολούνται με ορισμένες ποινικές πράξεις, όπως εγκλήματα κατά της εθνικής ασφάλειας, πράξεις κατά του πολιτεύματος και λαθρεμπόριο ναρκωτικών και οι αποφάσεις τους είναι τελεσίδικες (χωρίς δικαίωμα έφεσης). Τελεσίδικες είναι επίσης οι αποφάσεις του Ειδικού Δικαστηρίου Κληρικών που εκδικάζει υποθέσεις κληρικών κατηγορουμένων.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, το 2004 τουλάχιστον 108 άνθρωποι καταδικάστηκαν σε θάνατο εκ των οποίων οι περισσότεροι ήταν πολιτικοί κρατούμενοι και ορισμένοι άλλοι ήταν ανήλικοι. Αν και επισήμως απαγορευμένα, τα βασανιστήρια είναι συχνά σε φυλακές και κρατητήρια. Η ομοφυλοφιλία επισύρει μαστίγωμα και το πρωκτικό σεξ ανδρών θανατική ποινή. Αντιθέτως, η αλλαγή φύλου αναγνωρίζεται ως νόμιμη και κατά περιπτώσεις η σχετική ιατρική διαδικασία επιχορηγείται από το εθνικό σύστημα υγείας.

Το Ιράν συνορεύει με τις εξής χώρες και περιοχές: Αζερμπαϊτζάν (μήκος συνόρων: 500 χλμ.), Αρμενία (35 χλμ.) βορειοδυτικά, την Κασπία Θάλασσα βόρεια, Τουρκμενιστάν (1000 χλμ.) βορειοανατολικά, Πακιστάν (909 χλμ.) και Αφγανιστάν (936 χλμ.) ανατολικά, Τουρκία (500 χλμ.) και Ιράκ (1458 χλμ.) δυτικά, και με τον Περσικού Κόλπου και τον Κόλπος του Ομάν νότια. Η συνολική έκταση του Ιράν είναι 1.648.195 τετρ. χλμ. Το τοπίο του Ιράν κυριαρχείται από υψηλές και γυμνές οροσειρές που οριοθετούν διαφορετικά υψίπεδα και λεκάνες. Το πυκνο κατοικημένο δυτικό τμήμα είναι και το πλέον ορεινό, με οροσειρές όπως τα όρη Ζάγρος και Ελμπούρζ. Τα όρη Ελμπούρζ με υψόμετρο που ξεπερνά τα 5.000 μ. διαχωρίζουν το μη έφορο Ιράν από τις βροχερές περιοχές της Κασπίας Θάλασσας. Εκεί βρίσκεται και η υψηλότερη κορυφή του Ιράν, το Νταμαβάντ στα 5.671 μ, περίπου 50 χλμ. βόρεια της Τεχεράνης. Το Νταμαβάντ είναι επίσης η υψηλότερη της Μέσης Ανατολής αλλά και το μεγαλύτερο ηφαίστειο της Ασίας. Στο ανατολικό μισό κυριαρχούν απέραντα οροπέδια, σε υψόμετρο 2.000 μ. περίπου. Στα οροπέδια κυριαρχούν οι έρημοι, που διακόπτονται περιστασιακά από αλμυρές λίμνες. Οι μόνες πραγματικά μεγάλες πεδιάδες βρίσκονται κατά μήκος της ακτογραμμής της Κασπίας Θάλασσας και στο βόρειο άκρο του Περσικού Κόλπου στο στόμιο του ποταμού Αρβάντ. Μικρότερες ασυνεχείς πεδιάδες βρίσκονται σκορπισμένες στις υπόλοιπες ακτές του Περσικού Κόλπου, στα Στενά του Ορμούζ, και στη Θάλασσα του Ομάν. Το ιρανικό κλίμα είναι κυρίως ξηρό, αν και υποτροπικό κατά μήκος της Κασπίας ακτογραμμής. Η ευρύτερη περιοχή του Ιράν θεωρείται μια από τις 15 πολιτείες που συνθέτουν το αποκαλούμενο λίκνο της Ανθρωπότητας.

Το κλίμα του Ιράν είναι ηπειρωτικό, με κρύους χειμώνες και ξηρά καλοκαίρια. Τα μεγαλύτερο τμήμα της χώρας χαρακτηρίζεται από συνθήκες στέπας ή ερήμου. Τα οροπέδια της ενδοχώρας διαθέτουν έντονα χαρακτηριστικά ερήμου, με ελάχιστες βροχοπτώσεις. Στις οροσειρές στο βορρά και στα δυτικά οι χιονοπτώσεις είναι άφθονες το μεγαλύτερο μέρος του έτους. Η έλλειψη βροχοπτώσεων και οι ανεπαρκείς υδάτινες οδοί καθιστούν απαγορευτική την καλλιέργεια χωρίς σύστημα άρδευσης, ενώ η βλάστηση γενικότερα είναι λιγοστή και τα δάση καλύπτουν μόλις το 11% της επιφάνειας του Ιράν.

Μεγάλες συγκεντρώσεις πληθυσμού παρατηρούνται τις δύο τελευταίες δεκαετίες, στις μεγάλες πόλεις,εις βάρος της υπαίθρου. Από την άλλη πλευρά, περίπου δύο εκατομμύρια σήμερα Ιρανοί ζουν ως νομάδες στα οροπέδια της χώρας, με βασική απασχόληση την κτηνοτροφία.
Η πλειονότητα του ιρανικού πληθυσμού ομιλούν μία από τις ιρανικές γλώσσες, παρότι η περσική είναι η επίσημη. Αν και δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία, εκτιμάται ότι οι σημαντικότερες εθνοφυλετικές ομάδες είναι οι Πέρσες (61%), οι Αζέροι (16%), οι Κούρδοι (10%), οι Λουρ (6%), οι Άραβες (2%), οι Βαλούχι(2%), οι Τουρκομάνοι (2%), και άλλοι (1% μεταξύ των οποίων Κασκάι,Αρμένιοι, Εβραίοι και Ασσύριοι).[8] Σύμφωνα με το World Factbook, η περσική είναι η κύρια γλώσσα του 53% του πληθυσμού, η Αζερική γλώσσα και άλλες τουρκικές διάλεκτοι ομιλούνται σε ποσοστό18%, τα Κουρδικά 10%, η γλώσσα των Γκιλάκι και Μαζανταρανί 7%, Λουρ διάλεκτοι 6%, Βαλόχι 2%, αραβικά 2%, και άλλες γλώσσες σε ποσοστό 2%.
Εδώ και πέντε αιώνες περίπου η σιιτική πτέρυγα του Ισλάμ, την οποία ασπάζονται το 95% του πληθυσμού, είναι και η θρησκεία του κράτους. Ένα 4% είναι Σουνίτες Μουσουλμάνοι. Από τα μη μουσουλμανικά θρησκεύματα, που αντιπροσωπεύουν το υπόλοιπο 1% αξίζει να αναφερθούν οι Μπαχάι και οι Ζωροάστρες, όπως και οι Ιουδαίοι, Χριστιανοί και Μανδεανοί (Mandeans). Οι τέσσερεις τελευταίες αναγνωρίζονται επίσημα ως μειονότητες και κατέχουν έδρες στο Κοινοβούλιο.
Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού ήταν, λόγω της βελτίωσης των υγειονομικών συνθηκών μετά το τέλος του πολέμου με το Ιράκ, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2015, ανήλθε στα 71,15 χρόνια (69,56 χρόνια οι άνδρες και 72,82 οι γυναίκες). Το ποσοστό γεννητικότητας σήμερα αντιστοιχεί σε 1,83 παιδιά ανά γυναίκα, πολύ πιο χαμηλό από αυτό του 1970 που ήταν 6,7.

Το Ιράν διαθέτει συνολικό μήκος σιδηροδρομικών γραμμών 8.367 χλμ. και 172.927 χλμ. οδικού δικτύου, από τα οποία το 72% είναι ασφαλτοστρωμένα. Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά.