Πληροφορίες για: Ουζμπεκιστάν

Μέχρι τον 20ό αιώνα
Το όνομα των Ουζμπέκων και του Ουζμπεκιστάν προέρχεται από τον Μογγόλο Ουζμπέκ Χαν, ηγεμόνα της περιοχής κατά το 14ο αιώνα. Κατά την αρχαιότητα η χώρα ήταν τμήμα της Περσικής αυτοκρατορίας από τον 6ο αιώνα π.Χ., ενώ αργότερα, το 329 π.Χ., κατακτήθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο. Στην ελληνιστική εποχή ήταν τμήμα του ελληνιστικού βασιλείου της Βακτρίας, ενώ τον 8ο αιώνα κατακτήθηκε από τους Άραβες, που διέδωσαν τον ισλαμισμό. Το 13ο αιώνα έγινε τμήμα της μογγολικής αυτοκρατορίας του Τζενγκίς Χαν και στα τέλη του 14ου αιώνα υπήρξε ο πυρήνας της αυτοκρατορίας του Ταμερλάνου, πρωτεύουσα της οποίας υπήρξε η Σαμαρκάνδη. Αργότερα, στην περιοχή του Ουζμπεκιστάν δημιουργήθηκαν διάφορα μικρά ισλαμικά φεουδαρχικά κράτη, ενώ από το 1865 - 1873 περιήλθε στη Ρωσική αυτοκρατορία.

Ο 20ός αιώνας
Μετά την Οκτωβριανή επανάσταση του 1917, ιδρύθηκε το 1924 η Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Ουζμπεκιστάν, η οποία παρέμεινε τμήμα της ΕΣΣΔ ως τις 29 Αυγούστου του 1991, οπότε το Ουζμπεκιστάν διακήρυξε την ανεξαρτησία του, που αναγνωρίστηκε και από τη Ρωσία τον Δεκέμβριο του 1991, μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Στα τέλη του 1991 έγινε μέλος της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών.
Τον Δεκέμβριο του 1991 εκλέχτηκε πρόεδρος της Δημοκρατίας του Ουζμπεκιστάν ο Ισλάμ Καρίμοφ, πρώην γενικός γραμματέας του Ουζμπεκικού Κομουνιστικού Κόμματος, με ποσοστό 86%. Το κόμμα του, το Δημοκρατικό Κόμμα του Λαού (το πρώην Κομουνιστικό), ελέγχει την Ανώτατη Συνέλευση, ενώ στην αντιπολίτευση βρίσκεται το Ισλαμικό κόμμα. Ο εμφύλιος πόλεμος που ξέσπασε το 1992 στο γειτονικό Τατζικιστάν και η ένταση ανάμεσα στους Τατζίκους και τους Ουζμπέκους, δημιούργησε φόβους για την επέκταση των συγκρούσεων και στο Ουζμπεκιστάν. Το 1992 η Δημοκρατία του Ουζμπεκιστάν έγινε μέλος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και το 1994 μέλος του νατοϊκού προγράμματος "Συνεργασία για την Ειρήνη" και της οικονομικής κοινότητας της Κεντρικής Ασίας, η οποία περιλαμβάνει ακόμα το Καζακστάν, την Κιργισία και το Τατζικιστάν. Το 1995 αποφασίστηκε με δημοψήφισμα η επέκταση της θητείας του προέδρου Καρίμοφ ως το 2000.

Μετά και τις εκλογές του Ιανουαρίου του 2000 πρόεδρος της χώρας παρέμεινε ο Ισλάμ Καρίμοφ.

Το έδαφος του Ουζμπεκιστάν αποτελείται κυρίως από πεδινά ερημικά βαθύπεδα, που καταλαμβάνουν περίπου το 80% της επιφάνειας της χώρας. Στο βόρειο κεντρικό του τμήμα εντοπίζεται η έρημος Κιζιλκούμ, μια από τις μεγαλύτερες της ΕΣΣΔ και του κόσμου. Οι ερημικές εκτάσεις του Ουζμπεκιστάν περιορίζονται σταδιακά με την επέκταση μιας σειράς μεγάλων αρδευτικών έργων που έγιναν από την εποχή της πρώην ΕΣΣΔ. Στο δυτικό τμήμα της χώρας, στην περιοχή της Αυτόνομης Δημοκρατίας του Καρακαλπάκ, σχηματίζεται η πεδιάδα και το δέλτα του ποταμού Αμού-Νταριά (του αρχαίου Ώξου). Στο ανατολικό και το βορειοανατολικό τμήμα του Ουζμπεκιστάν εκτείνονται οι δυτικοί κλάδοι της οροσειράς Τιεν Σαν, με ψηλότερη κορυφή την Γκόρα Μάνας, ύψους 4.488 μέτρων. Ανάμεσα στην Τιεν Σαν και τα όρη της Κιργισίας αναπτύσσεται η εύφορη κοιλάδα Φεργκάνα, ενώ στο νότιο τμήμα της χώρας σχηματίζεται η κοιλάδα του ποταμού Ζεραφσάν, βόρεια της οποίας υψώνονται τα όρη Νουρατάου, με μέγιστο ύψος 2.169 μέτρα.

Το κλίμα του Ουζμπεκιστάν είναι ξερό ηπειρωτικό με σύντομους ψυχρούς χειμώνες και παρατεταμένα θερμά καλοκαίρια. Η μέση ημερήσια θερμοκρασία του Ιανουαρίου είναι περίπου -2°C και του Ιουλίου περίπου 29°C. Το ύψος των ετήσιων βροχοπτώσεων είναι μικρό.

Ο πληθυσμός του Ουζμπεκιστάν είναι 25.563.441 κάτοικοι (εκτίμηση 2002) και η πυκνότητά του 57,1 κάτοικοι ανά τ. χλμ. Το μεγαλύτερο μέρος των κατοίκων του Ουζμπεκιστάν είναι εγκαταστημένο κατά μήκος του υδάτινου δικτύου της χώρας. Το 38,38% του συνολικού πληθυσμού της χώρας ζει σε αστικά κέντρα, ενώ το υπόλοιπο 61,62% σε αγροτικές περιοχές. Το ετήσιο ποσοστό γεννήσεων στο Ουζμπεκιστάν είναι 2,6%, το ετήσιο ποσοστό θανάτων 0,79% (2002) και ο δείκτης ετήσιας φυσικής αύξησης του πληθυσμού είναι 1,62% (2002). Ο μέσος όρος ζωής των κατοίκων του είναι 63,9 χρόνια, 60,38 χρόνια για τους άντρες και 67,6 χρόνια για τις γυναίκες (2002). Η κατανομή του πληθυσμού ανά ηλικιακές ομάδες είναι η εξής: το 35,5% του συνολικού πληθυσμού της χώρας είναι ηλικίας 0 - 14 χρόνων, το 59,8% είναι ηλικίας 15 - 64 χρόνων και το 4,7% 65 χρόνων και πάνω (2002).

Το οδικό δίκτυο του Ουζμπεκιστάν έχει μήκος 81.600 χιλιόμετρα, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων είναι ασφαλτοστρωμένο, και το σιδηροδρομικό 3.656 χιλιόμετρα (2000). Η αεροπορική σύνδεση της χώρας με τον υπόλοιπο κόσμο γίνεται μέσω του αεροδρομίου της Τασκένδης, που είναι το μόνο διεθνές από τα δύο αεροδρόμια της χώρας. Μέρος των μεταφορών του Ουζμπεκιστάν πραγματοποιείται και διαμέσου του ποτάμιου δικτύου του, που έχει μήκος περίπου 1.100 χιλιομέτρων. Κυριότερο λιμάνι είναι το Τερμέζ, στις όχθες του Αμού-Νταριά, στο νότιο άκρο της χώρας. Όσον αφορά τις επικοινωνίες, αναλογεί 1 τηλέφωνο σε κάθε 12,9 κατοίκους.