Πληροφορίες για: Ελ Σαλβαδόρ

Ο πολιτισμός του Ελ Σαλβαδόρ χρονολογείται από την προκολομβιανή εποχή, γύρω στο 1500 π.Χ., σύμφωνα με στοιχεία που προέρχονται από τα αρχαία ερείπια του Ταζουμάλ και του Τσαλτσουάπα. Ο Ισπανός ναύαρχος Αντρές Νίνιο ηγήθηκε αποστολής στην Κεντρική Αμερική και αποβιβάστηκε στο Νησί Μεανγκουέρα, που βρίσκεται στον Κόλπο του Φονσέκα, στις 31 Μαΐου 1522. Αυτή ήταν η πρώτη Σαλβαδοριανή περιοχή που επισκέφθηκαν οι Ισπανοί. Τον Ιούνιο του 1524, ο Ισπανός πλοίαρχος Πέδρο ντε Αλβαράδο ξεκίνησε έναν ληστρικό πόλεμο εναντίον της Κουζκατλάν (Cuzcatlán, γη των όμορφων κοσμημάτων), η οποία κατοικείτο από ιθαγενείς φυλές της χώρας. Μετά από 17 ημέρες αιματηρών μαχών πολλοί ιθαγενείς και Ισπανοί σκοτώθηκαν, μεταξύ αυτών και ο θρυλικός ιθαγενής ηγέτης Ατλάκατλ. Ο Πέδρο ντε Αλβαράδο, νικημένος και τραυματισμένος στον αριστερό του γοφό, εγκατέλειψε τη μάχη και διέφυγε στην Γουατεμάλα, λέγοντας στον αδελφό του. Γκονζάλο ντε Αλβαράδο, να συνεχίσει την κατάκτηση της Κουζκατλάν. Αργότερα ο εξάδελφός του Ντιέγο ντε Αλβαράδο εγκαθίδρυσε την έπαυλη του Σαν Σαλβαδόρ, τον Απρίλιο του 1525. Ο Βασιλιάς Κάρλος Α' της Ισπανίας παραχώρησε στο Σαν Σαλβαδόρ τον τίτλο πόλης το έτος 1546. Κατά τα χρόνια που ακολούθησαν το Ελ Σαλβαδόρ αναπτύχθηκε υπό Ισπανική κυριαρχία. Κατά το τέλος του 1810 αναπτύχθηκε μεταξύ των λαών της Κεντρικής Αμερικής ένα αίσθημα για ανάγκη ελευθερίας και η στιγμή για το σπάσιμο των αλυσίδων της σκλαβιάς έφτασε τα ξημερώματα της 5 Νοεμβρίου 1811, όταν ο Σαλβαδοριανός ιερέας Χοσέ Ματίας Ντελγάδο ήχησε τις καμπάνες της Ιγλέσια Λα Μερσέντ στο Σαν Σαλβαδόρ, καλώντας για εξέγερση. Μετά από πολλές εσωτερικές μάχες υπεγράφη στην Γουατεμάλα στις 15 Σεπτεμβρίου 1821 η Άκτα ντε Ιντεπεντένσια (Πράξη Ανεξαρτησίας) της Κεντρικής Αμερικής. Στις 15 Σεπτεμβρίου 1821 το Ελ Σαλβαδόρ και οι υπόλοιπες κεντροαμερικανικές επαρχίες διακήρυξαν την ανεξαρτησία τους από την Ισπανία. Το 1823 έλαβαν μορφή από τα πέντε κεντραμερικανικά κράτη οι Ενωμένες Επαρχίες της Κεντρικής Αμερικής, υπό τον στρατηγό Μανουέλ Χοσέ Άρσε. Όταν η ομοσπονδία αυτή διαλύθηκε, το 1838, το Ελ Σαλβαδόρ έγινε ανεξάρτητη δημοκρατία. Η πρώιμη ιστορία του Ελ Σαλβαδόρ ως ανεξάρτητου κράτους σημαδεύτηκε από συχνές επαναστάσεις. Από το 1872 ως το 1898 το Ελ Σαλβαδόρ ηγήθηκε προσπαθειών για την επανίδρυση μιας ίσθμιας ομοσπονδίας. Οι κυβερνήσεις του Ελ Σαλβαδόρ, της Ονδούρας και της Νικαράγουας σχημάτισαν την Μεγάλη Δημοκρατία της Κεντρικής Αμερικής μέσω του συμφώνου της Αμαπάλα το 1895. Αν και η Γουατεμάλα και η Κόστα Ρίκα σκέφθηκαν να συμμετάσχουν στην Μεγάλη Δημοκρατία (η οποία μετονομάστηκε σε Ηνωμένες Πολιτείες της Κεντρικής Αμερικής όταν έλαβε ισχύ το σύνταγμά τους το 1898), καμία από τις δύο χώρες τελικά δεν συμμετείχε. Η ένωση αυτή, που είχε ως σχέδιο να εγκαθιδρύσει την πρωτεύουσά της στην Αμαπάλα στον Κόλπο του Φονσέκα, δεν επέζησε μετά την κατάληψη της εξουσίας στο Ελ Σαλβαδόρ το 1898. Τα τεράστια κέρδη που παρείχε ο καφές ως εξαγώγιμη μονοκαλλιέργεια λειτούργησαν ως ώθηση για μια εξέλιξη κατά την οποία η γη συγκεντρώθηκε στα χέρια μιας ολιγαρχίας μερικών εκατοντάδων οικογενειών. Η διαδοχή Προέδρων από τις τάξεις της σαλβαδοριανής ολιγαρχίας, συντηρητικών και φιλελεύθερων, καθ' όλο το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα γενικά συμφώνησαν στην προώθηση του καφέ ως κυριάρχου προϊόντος, στην ανάπτυξη υποδομής (σιδηροδρόμων και λιμενικών εγκαταστάσεων) βασικά για την υποστήριξη του εμπορίου του καφέ, στην εξάλειψη των κοινοτικών ιδιοκτησιών γης, για να διευκολυνθεί η παραγωγή καφέ, στην εφαρμογή αντιλαϊκών μέτρων που στόχευαν τα κατώτερα εξαθλιωμένα στρώματα ώστε να διασφαλιστεί πως οι εκτοπισμένοι καμπεσίνος και άλλοι αγροτικοί πληθυσμοί θα παρείχαν επαρκή εργασία για τις φίνκας (φυτείες) καφέ και στην καταστολή της δυσαρέσκειας των αγροτών. Η βιομηχανία καφέ αναπτύχθηκε ιδιαίτερα στο Ελ Σαλβαδόρ. Ως αποτέλεσμα, η άρχουσα τάξη παρείχε κίνητρα για κυβερνητική οικονομική υποστήριξη μέσω δασμών εισαγωγών για αγαθά που εισάγονταν με ξένο χρήμα από τις πωλήσεις του καφέ. Η υποστήριξη αυτή, συνδυασμένη με ευτελείς μηχανισμούς διαφθοράς, διασφάλισαν τους καλλιεργητές καφέ με μια τεράστια επίδραση εντός της κυβέρνησης και του στρατού, την οποία χρησιμοποίησαν για να δημιουργήσουν την Γκουάρδια Νασιονάλ (ΓΝ) το 1912. Τα καθήκοντα της ΓΝ διέφεραν από αυτά της Πολισία Νασιονάλ (ΠΝ), βασικά στο ότι το προσωπικό της ΓΝ ήταν ειδικά υπεύθυνο για να παρέχουν ασφάλεια στις φίνκας καφέ και να καταστέλλουν αποτελεσματικά κάθε τυχόν εξέγερση των αγροτών. Η είσοδος του Ελ Σαλβαδόρ στον 20ο αιώνα σημαδεύτηκε από ένα αναίμακτο πραξικόπημα από τον Στρατηγό Τομάς Ρεγαλάδο. Η ειρηνική μεταφορά εξουσίας το 1903 από τον Ρεγαλάδο στον επίλεκτο διάδοχό του Πέδρο Χοσέ Εσκαλόν, εγκαινίασε μια περίοδο σχετικής σταθερότητας που επεκτάθηκε μέχρι την υποκινούμενη από την οικονομική ύφεση αναταραχή των 1931-32. Το 1930 ο Στρατηγός Μαξιμιλιάνο Ερνάντεζ Μαρτίνεζ, Υπουργός Άμυνας της χώρας, κατέλαβε με πραξικόπημα την εξουσία. Σύντομα μετά, ο Μαρτίνες, ως Πρόεδρος πια, κατέστειλε μια επανάσταση του 1932 από αγρότες και Ινδιάνους στο δυτικό κομμάτι της χώρας. Η επανάσταση καθοδηγήθηκε από το νεοσχηματισθέν Κομμουνιστικό Κόμμα του Ελ Σαλβαδόρ και τον ηγέτη του Αγουστίν Φαραμπούντο Μαρτί. Η στρατιωτική σύγκρουση άφησε πάνω από 20.000 νεκρούς σε αντεκδικητικές σφαγές, που έμειναν γνωστές ως "La Matanza". Αυτό σημάδευσε την αρχή μιας σειράς ντε φάκτο στρατιωτικών δικτατοριών που θα κυβερνούσαν στο Ελ Σαλβαδόρ μέχει το 1979, όταν ο Στρατηγός Ουμπέρτο Ρομέρο του Κόμματος του Εθνικού Συμβιβασμού (PCN) ανετράπη σε ένα ανασχηματιστικό πραξικόπημα. Κάτω από τις απολυταρχικές εξουσίες του Ταγματάρχη Όσκαρ Οσόριο (1950-1956) και του Αντισυνταγματάρχη Χοσέ Μαρία Λέμους (1956-1960) σημειώθηκε κάποια οικονομική πρόοδος. Ο Λεμούς ανετράπη από πραξικόπημα, και μετά από μια περίοδο σύγχυσης, ανέβηκε στην εξουσία μια χούντα συντεθειμένη από ηγέτες του κόμματος Εθνικού Συμβιβασμού τον Ιούνιο του 1961. Ο υποψήφιος της χούντας, Αντισυνταγματάρχης Χούλιο Ανταλμπέρτο Ριβέρα, εξελέγη πρόεδρος το 1962. Τον διαδέχτηκε το 1967 ο συνταγματάρχης Φιντέλ Σάντσεζ Ερνάντεζ. Στα τέλη της δεκαετίας του '60 οι σχέσεις με την Ονδούρα επιδεινώθηκαν. Το 1967 σημειώθηκε μια συνοριακή σύγκρουση και τον Ιούλιο του 1969 ξέσπασε πόλεμος τεσσάρων ημερών γνωστός ως Πόλεμος του ποδοσφαίρου. Οι σαλβαδοριανές δυνάμεις, που είχαν εισβάλει στην Ονδούρα, αποσύρθηκαν, αλλά μόλις το 1992 υπεγράφη συμφωνία που ρύθμιζε την διασυνοριακή διαφωνία. Ως επακόλουθο των αυξανόμενων συγκρούσεων μεταξύ του Εθνικοαπελευθερωτικού μετώπου FMLN και των Σαλβαδοριανών Ενόπλων Δυνάμεων (ESAF) και ακροδεξιών επιτροπών γνωστών ως ομάδων θανάτου, ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος που θα διαρκούσε δώδεκα χρόνια (1980-1992) και στοίχισε τις ζωές περίπου 75.000 ανθρώπων. Το 1992 κηρύχθηκε η παύση του πυρός, όταν οι επαναστάτες του FMLN και η κυβέρνηση του προέδρου Αλφρέδο Κριστιάνι, της Εθνικιστικής Ρεπουμπλικανικής Συμμαχίας (ARENA), υπέγραψαν "Συμφωνίες ειρήνης" στις 16 Ιανουαρίου 1992, που διασφάλιζαν πολιτικές και στρατιωτικές μεταρρυθμίσεις και τιμωρία για όλες τις καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Η δραστηριότητα των ομάδων θανάτου σχεδόν εξαλείφθηκε. Ωστόσο, οι συμφωνίες δεν επεκτάθηκαν ώστε να συμπεριλαμβάνουν και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Το Ελ Σαλβαδόρ είναι γνωστό για τους πολλούς σεισμούς που λαμβάνουν χώρα εντός των συνόρων του. Είναι κοινώς γνωστό ως η "Κοιλάδα των Αιωρών" από την αποικιακή εποχή. Στις 13 Ιανουαρίου 2001 ένας σεισμός των 7,6 στην κλίμακα Ρίχτερ προκάλεσαν εδαφική καθίζηση που σκότωσε περισσότερους από 800 ανθρώπους. Στις 13 Φεβρουαρίου του 2001 ένας δεύτερος σεισμός σκότωσε 255 ανθρώπους.

Το Ελ Σαλβαδόρ είναι προεδρευόμενη δημοκρατία που κυβερνάται από έναν πρόεδρο και ένα 84μελές νομοθετικό σώμα. Ο πρόεδρος εκλέγεται με καθολική ψηφοφορία (απαιτείται απόλυτη πλειοψηφία για την εκλογή του) και υπηρετεί πεντάχρονη θητεία. Σε περίπτωση που κανείς από τους υποψήφιους δεν κερδίσει πάνω από το 50% των ψήφων από τον πρώτο γύρο, απαιτείται διεξαγωγή δεύτερου γύρου. Τα μέλη της συνέλευσης (που αποκαλούνται βουλευτές/αντιπρόσωποι, diputados) εκλέγονται επίσης με καθολική ψηφοφορία αν και, λόγω της κλειστής λίστας αναλογικής εκπροσώπησης, υπηρετούν για τρία χρόνια. Η χώρα έχει ανεξάρτητο σύστημα δικαιοσύνης και Ανώτατο Δικαστήριο. Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω. Ο Μαουρίσιο Φούνες (Carlos Mauricio Funes Cartagena) είναι πολιτικός από το Ελ Σαλβαδόρ, ο οποίος εξελέγη πρόεδρος το 2009.

Προεδρικές εκλογές

Οι πιο πρόσφατες προεδρικές εκλογές στη χώρα διεξήχθησαν στις 15 Μαρτίου του 2009. Οι κύριοι διεκδικητές του προεδρικού θώκου είναι ο Ροδρίγο Άβιλα από την Εθνικιστική Ρεπουμπλικανική Συμμαχία (ARENA) και ο υποψήφιος του κόμματος των πρώην ανταρτών, Μαουρίσιο Φούνες από το Μέτωπο Εθνικής Απελευθέρωσης Φαραμπούντο Μαρτί (FMLN). Οι δημοσκοπήσεις έφερναν τον Φούνες να προηγείται του αντιπάλου του. O Φούνες ανακηρύχθηκε νικητής των εκλογών, καθώς έλαβε 51,3% των ψήφων. Αντιπρόεδρός του είναι ο Σαλβαδόρ Σάντσες Σερέν (Salvador Sánchez Cerén). Ο αντίπαλός του , Άβιλα, πήρε 48,7% των ψήφων.[4] Ήταν η πρώτη φορά που το ARENA ηττήθηκε σε εκλογές έπειτα από 18 χρόνια. Ο νικητής χαρακτήρισε τη νύχτα των εκλογών ως την "ευτυχέστερη νύχτα της ζωής του" και λίγο μετά ο Άβιλα παραδέχθηκε την ήττα του. Οι εκλογικοί παρατηρητές από τον Οργανισμό Αμερικανικών Κρατών δεν ανέφεραν επεισόδια, παρότι σε εκλογικό κέντρο στην Τορόλα , του διαμερίσματος Μορασάν, υπήρξαν καταγγελίες ότι ψήφισαν και κάτοικοι από την Ονδούρα. Χώρες όπως η Ταϊβάν και οι ΗΠΑ δήλωσαν ότι ανυπομονούσαν να συνεργαστούν με τη νέα κυβέρνηση του Ελ Σαλβαδόρ. Ο νέος πρόεδρος ανέλαβε καθήκοντα την 1η Ιουνίου του 2009.

Το Ελ Σαλβαδόρ συνορεύει στα νότια και νοτιοδυτικά με τον Βόρειο Ειρηνικό Ωκεανό, βόρεια και βορειοδυτικά με την Γουατεμάλα και βόρεια-βορειοανατολικά με την Ονδούρα. Στα νοτιοανατολικά ο Κόλπος του Φονσέκα το χωρίζει από την Νικαράγουα. Το Ελ Σαλβαδόρ είναι η μικρότερη κεντροαμερικανική χώρα στην περιοχή και η μόνη που δεν διαθέτει ακτογραμμή στην Καραϊβική Θάλασσα. Οι γεωγραφικές του συντεταγμένες είναι 13°50′Β 88°55′Δ. Μαζί με την υπόλοιπη Μέση Αμερική (περιοχή που συμπεριλαμβάνει κυρίως το Μεξικό και την Κεντρική Αμερική) είναι μια από τις πιο σεισμικά δραστήριες χώρες του πλανήτη, αφού η χώρα βρίσκεται πάνω σε τρεις από τις μεγάλες τεκτονικές πλάκες που απαρτίζουν τον γήινο φλοιό. Η κίνηση των πλακών αυτών προκαλεί τόσο τους σεισμούς της περιοχής όσο και για την ηφαιστειακή δραστηριότητα.

Καθώς το Ελ Σαλβαντόρ βρίσκεται στην τροπική ζώνη, το κλίμα του είναι τροπικό: χαρακτηρίζεται από υψηλές θερμοκρασίες και τιμές υγρασίας. Ωστόσο το υψόμετρο διαφοροποιεί τα κλιματολογικά αυτά χαρακτηριστικά, με αποτέλεσμα το κλίμα στα οροπέδια να είναι υποτροπικό και στις οροσειρές ήπιο. Οι θερμομετρικές διαφορές μεταξύ των διαφόρων εποχών του έτους είναι μικρές. Στην πρωτεύουσα η μέση θερμοκρασία Ιανουαρίου είναι 22° C και αυτή του Ιουλίου 24° C. Στο Σαν Μιγκέλ η μέση θερμοκρασία Ιανουαρίου είναι 25° C και του Ιουλίου είναι 28° C, ενώ αντίθετα στα ορεινά η θερμοκρασία σπάνια ξεπερνά τους 18° C. Η περίοδος των βροχοπτώσεων διαρκεί από το Μάιο ως τον Οκτώβριο. Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης της χώρας είναι περίπου 1.830 χιλιοστόμετρα. Στο Σαν Σαλβαντόρ η ετήσια βροχόπτωση φτάνει κατά μέσο όρο τα 1.775 χιλιοστόμετρα, ενώ στις ορεινές περιοχές φτάνει τα 2.000 χιλιοστόμετρα.

Ο πληθυσμός του Ελ Σαλβαδόρ αριθμεί περί τα 6,7 εκατομμύρια κατοίκους. Περίπου το 90% είναι μεστίζο (ανάμειξη Αμερινδιάνων και Ισπανών), περί το 9% λευκοί και μόνο 1% ιθαγενείς. Πολλοί λίγοι Αμερινδιάνοι έχουν διατηρήσει τα ιθαγενή τους έθιμα, παραδόσεις ή γλώσσες. Επίσης, μέρος του πληθυσμού του Ελ Σαλβαδόρ αποτελείται από άτομα ασιατικής καταγωγής. Ο πληθυσμός της χώρας είναι βασικά Καθολικός στο θρήσκευμα (83% του πληθυσμού), αν και οι ομάδες Προτεσταντών αναπτύσσονται (15%). Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού ήταν σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2009 τα 72,33 χρόνια (68,72 χρόνια οι άνδρες και 76,11 οι γυναίκες). Η εκπαίδευση στο Ελ Σαλβαδόρ είναι δωρεάν μέχρι την δευτεροβάθμια κλίμακα. Το εθνικό ποσοστό γνώσης ανάγνωσης και γραφής είναι 84,1%. Στις αρχές του 2004 περίπου 3,1 εκατομμύρια Σαλβαδοριανών ζούσαν εκτός του Ελ Σαλβαδόρ, πολλοί εκ των οποίων ως μετανάστες στις ΗΠΑ. Άλλες χώρες με αξιοσημείωτες Σαλβαδοριανές κοινότητες είναι ο Καναδάς, η Ονδούρα, η Γουατεμάλα, το Μπελίζ και η Αυστραλία.

Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά.