Περιγραφή
Aνεξάρτητο νησιωτικό κράτος στο νοτιοδυτικό Ειρηνικό ωκεανό, που ονομάζονται επίσης και Νησιά των Φίλων, ονομασία που τους δόθηκε από τον εξερευνητή Τζέιμς Κουκ, επειδή οι κάτοικοί του τον υποδέχτηκαν φιλικά. Το κράτος αποτελείται από 169 μεγάλα και μικρά νησιά συνολικής έκτασης 779,5 τετραγωνικών χιλιομέτρων, από τα οποία κατοικούνται μόνιμα μόνο τα 36. Ο πληθυσμός της χώρας είναι 106.137 (2002).
Τα νησιά βρίσκονται 2.000 μίλια βορειοανατολικά της πόλης Σίδνεϊ της Αυστραλίας και 400 μίλια ανατολικά των Φίτζι. Εκτείνονται σε μήκος 500 μιλίων, σχηματίζοντας δύο παράλληλες σειρές με διεύθυνση από βορειοανατολικά προς νοτιοδυτικά. Τα νησιά διακρίνονται σε τρεις κύριες ομάδες: στα βόρεια η ομάδα Βαβάου, στο κέντρο η Χααπάι και στα νότια η Τονγκατάπου.
Μέχρι τον 20ό αιώνα
Τα νησιά Τόνγκα πρωτοκατοικήθηκαν από λαούς που μιλούσαν αυστρονησιακές γλώσσες, πριν 3.000 χρόνια. Το 1616 τα ανακάλυψε ο Γιάκομπ Λε Μερ. Η εξερεύνησή τους έγινε αρχικά από τον Έιμπελ Τάσμαν το 1643 και στη συνέχεια από τον Τζέιμς Κουκ το 1773. Το 1797 τα πρωτοεπισκέφθηκαν χριστιανοί ιεραπόστολοι και το 1826 οι κάτοικοι των νησιών ασπάστηκαν το χριστιανισμό. Ο φύλαρχος Ταουφααχάου, ηγεμόνας όλου του αρχιπελάγους με τον τίτλο βασιλιάς Τζορτζ Τάπου Α΄, επέβαλε το 1862 μια περιορισμένη μοναρχία, που βασιζόταν σ` έναν κώδικα νόμων και σε ένα σύνταγμα που τέθηκε σε ισχύ το 1875. Με διαδοχικές συνθήκες αναγνωρίστηκε η ανεξαρτησία του αρχιπελάγους από τη Γερμανία, την Αγγλία και τις Η.Π.Α.
Ο 20ός αιώνας
Μετά το θάνατο του βασιλιά Τάπου Α΄ (1893) τον διαδέχτηκε ο δισέγγονός του Τζορτζ Τάπου Β΄, ο οποίος, με την παραχώρηση του δικαιώματος αρνησικυρίας (βέτο) στο Βρετανό επιτετραμμένο για θέματα σχετικά με αποφάσεις του βασιλιά της Τόνγκα στις εξωτερικές υποθέσεις, μετέτρεψε το καθεστώς των νησιών σε βρετανικό προτεκτοράτο (1905). Τον Τάπου Β΄ διαδέχτηκε η κόρη του Σαλότ Τάπου Γ΄ (1918-1965) και αυτήν ο γιός της, ο σημερινός βασιλιάς Ταουφααχάου Τάπου Δ΄ το 1965.
Το προτεκτοράτο καταργήθηκε στις 4 Ιουνίου 1970, οπότε το κράτος απέκτησε πλήρη ανεξαρτησία και έγινε μέλος της Βρετανικής Κοινοπολιτείας. Οι κυκλώνες του 1982 και 1985 που έπληξαν την οικονομία και η αυταρχική διοίκηση προκάλεσαν γενική λαϊκή δυσαρέσκεια, που εκφράστηκε στις εκλογές του Φεβρουαρίου του 1987.
Στις γενικές εκλογές του Φεβρουαρίου του 1990 ο Ακιλίσι Ποχίβα, βασικός αντίπαλος της κυβέρνησης, κέρδισε 6 από τις 9 έδρες των αιρετών κοινοβουλευτικών εκπροσώπων. Το 1991 το παάνγκα συνδέθηκε με ένα διεθνές πακέτο νομισμάτων για τον περιορισμό της ξένης επιρροής στην εθνική οικονομία.
Η σημερινή πολιτική κατάσταση
Από τον Φεβρουάριο του 2000 πρωθυπουργός της χώρας είναι ο πρίγκιπας Λαβάκα άτα Ουλουκαλάλα.
Πολίτευμα της χώρας είναι η συνταγματική μοναρχία, που καθιερώθηκε με το σύνταγμα του 1875 και αναθεωρήθηκε το 1970. Ανώτατος άρχοντας, αρχηγός του κράτους και της επίσημης εκκλησίας (Ελεύθερης Βεσλεγιανής) είναι ο βασιλιάς. Το βασιλικό αξίωμα είναι κληρονομικό. Η εκτελεστική εξουσία ασκείται από την κυβέρνηση, επικεφαλής της οποίας είναι ο πρωθυπουργός και μέλη της είναι οι υπουργοί και οι κυβερνήτες των νησιών, που διορίζονται από το βασιλιά. Όταν ο βασιλιάς προΐσταται προσωπικά της κυβερνητικής συνέλευσης, τότε αυτή ονομάζεται Συμβούλιο των Ανακτόρων.
Η νομοθετική εξουσία ασκείται από το Κοινοβούλιο και περιλαμβάνει, εκτός από τα 12 μέλη της κυβέρνησης (8 υπουργούς και τους τρεις κυβερνήτες των νησιών), εννέα ευγενείς, που εκλέγονται από την αριστοκρατία των νησιών, και μόνο εννέα αιρετά μέλη, που εκλέγονται ανά τριετία από το εκλογικό σώμα. Έτσι ο συνολικός αριθμός του Κοινοβουλίου αριθμεί συνολικά 30 μέλη. Δεν ισχύει ο θεσμός των κομμάτων. Δικαίωμα ψήφου έχουν όλοι οι εγγράμματοι άνδρες που φορολογούνται και όλες οι εγγράμματες γυναίκες που έχουν συμπληρώσει το 21ο έτος της ηλικίας τους.
Τα νησιά με βορειοανατολική διεύθυνση, έχουν κοραλλιογενή προέλευση με γενικά χαμηλό ανάγλυφο. Τα νησιά με νοτιοδυτική διεύθυνση είναι ηφαιστειογενή, ορεινά και απόκρημνα και είναι όλα ακατοίκητα. Υπάρχουν και κάποια άλλα νησιά στα νότια και στα βόρεια, που είναι απομονωμένα. Υπάρχουν τέσσερα ενεργά ηφαίστεια με σημαντικότερα το Κάο (1031 μ.) και το Τοφούα (374 μ.).
Το κλίμα των νησιών είναι τροπικό με υψηλές θερμοκρασίες και μεγάλες βροχοπτώσεις. Από τον Δεκέμβριο ως τον Απρίλιο η ζέστη είναι αποπνικτική, ενώ από τον Μάιο μέχρι τον Νοέμβριο οι θερμοκρασίες είναι ηπιότερες. Πνέουν κυρίως νοτιοανατολικοί αληγείς άνεμοι, ενώ οι κυκλώνες, που ενσκήπτουν από τον Απρίλιο ως τον Μάιο και από τον Νοέμβριο ως τον Δεκέμβριο, είναι καταστροφικότατοι. Η μέση ετήσια θερμοκρασία φτάνει τους 24°C, ενώ το μέσο ετήσιο ύψος των βροχοπτώσεων ανέρχεται σε 1.095 χιλιοστά.
Οι κάτοικοι της χώρας είναι Πολυνήσιοι σε ποσοστό 98%, ενώ υπάρχουν μικρές κοινότητες Κινέζων και Ευρωπαίων. Οι Πολυνήσιοι κάτοικοι μιλούν την τονγκανική, μια πολυνησιακή γλώσσα του δυτικού ("τονγκικού") κλάδου. Η τονγκανική θεωρείται η πλέον συντηρητική πολυνησιακή γλώσσα και έχει υποστεί τις λιγότερες φωνητικές μεταβολές κατά τη διάρκεια των αιώνων. Η γλώσσα είναι σχετικά ομοιόμορφη σε όλο το βασίλειο με εξαίρεση το νησί Νιουαφοόου όπου ομιλείται μία διάλεκτος πλησιέστερη στη γλώσσα των Σαμόα. Επίσημη γλώσσα του κράτους είναι και η αγγλική.
Οι κάτοικοι είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία Χριστιανοί, κυρίως Μεθοδιστές και η κοινωνία είναι βαθιά συντηρητική. Σχεδόν κάθε δραστηριότητα διακόπτεται την Κυριακή, η οποία θεωρείται ιερή από το σύνταγμα. Επίσης, υπάρχουν 250 Μάρτυρες του Ιεχωβά και 61.470 Μορμόνοι της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών.
Ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού είναι 0,03% (εκτίμηση 2015). Ρυθμός γεννήσεων 23 γεννήσεις/1000 άτομα πληθυσμού και θανάτου 4,85 θάνατοι/1000 άτομα πληθυσμού (εκτίμηση 2015).
Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού ήταν σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2015 τα 76,04 χρόνια (74,53 χρόνια οι άνδρες και 77,59 οι γυναίκες).
Το 2008 λειτουργούσαν στη χώρα 6 συνολικά αεροδρόμια. Η οδήγηση γίνεται στα αριστερά. Κύριο λιμάνι είναι αυτό της πρωτεύουσας, Νουκουαλόφα.
Πληροφορίες
+13 ώρες
Πα'άνγκα (TOP)
Voltage: 240 V
Frequency: 50 Hz
Power sockets: type I