Περιγραφή
Η Δημοκρατία του Τατζικιστάν (Περσικά: جمهوری تاجیکستان) είναι κράτος στην Κεντρική Ασία. Συνορεύει με το Αφγανιστάν, την Κίνα, το Πακιστάν, την Κιργιζία και το Ουζμπεκιστάν. Το Τατζικιστάν ήταν μέρος της Σοβιετικής Ένωσης από το 1917 έως το 1991. Το Τατζικιστάν είναι περιοχή κυρίως ορεινή (το 93% είναι βουνά) κι οι κορυφές της είναι από τις ψηλότερες ολόκληρης της περιοχής (κορυφή του Κομμουνισμού 7.495 μ.). Οι κάτοικοι λέγονται Ταζίκ (Τατζίκοι) και είναι Ιρανική φυλή και έχουν θρήσκευμα Ισλαμισμό (σουνίτες) και αποτελούν το 60% του πληθυσμού. 8% του πληθυσμού είναι Ρώσοι και οι άλλες μειονότητες είναι Ουκρανοί, Γερμανοί, Κιργίζιοι, Τουρκομάνοι κλπ. Αριθμεί συνολικά 7.349.145 κατοίκους, με βάση εκτιμήσεις του 2009. Το κλίμα είναι ηπειρωτικό, οι βροχές ελάχιστες και οι θερμοκρασίες κυμαίνονται από +45 °C έως -63 °C. Οι δυο μεγαλύτεροι ποταμοί που διασχίζουν το Τατζικιστάν είναι ο Συρ Ντάρια κι ο Αμού Ντάρια.
Αρχαιότητα
Το Τατζικιστάν κατοικήθηκε για πρώτη φορά από το 4000 π.Χ. Αποτέλεσε τμήμα της Περσικής Αυτοκρατορίας, ενώ από τον 4ο μέχρι τον 2ο π.Χ. αιώνα ήταν τμήμα της Βακτηριανής Αυτοκρατορίας μέχρι να περιέλθει στα χέρια των Μογγόλων και αργότερα του Εμιράτου της Μπουχάρα, όπου καθόρισε τα όρια που έχει το σημερινό κράτος.
Σύγχρονη εποχή
Στα τέλη του 19ου αιώνα, το Τατζικιστάν καταλήφθηκε από την Ρωσική Αυτοκρατορία. Η περιοχή που εκτείνεται σήμερα το Τατζικιστάν αποτέλεσε τμήμα του Ρωσικού Τουρκεστάν, δηλαδή μιας περιοχής που εκτείνεται από τα βόρεια σύνορα του Καζακστάν έως τα βόρεια σύνορα του Αφγανιστάν. Με την Οκτωβριανή Επανάσταση το 1917, το Τατζικιστάν έγινε μέλος της Σοβιετικής Ένωσης.
Σοβιετική Ένωση
Το 1924 το Τατζικιστάν έγινε και επίσημα μέλος της Σοβιετικής Ένωσης. Έτσι, ο πληθυσμός των Ρώσων στην περιοχή αυξήθηκε από το 1% έως το 13%. Εξαιτίας του Σοβιετικού καθεστώτος, η οικονομία του Τατζικιστάν έπεσε κατακόρυφα, τόσο, ώστε να είναι το πιο υποανάπτυκτο κράτος της Σοβιετικής Ένωσης. Το 1991, με την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, το Τατζικιστάν κήρυξε την ανεξαρτησία του.
Ανεξαρτησία
Μετά την ανεξαρτησία της χώρας, στο Τατζικιστάν ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος. Τελικά, με την λήξη του Εμφυλίου Πολέμου, πρόεδρος εξελέγη ο Ιμομάλι Ραχμόν, που διατηρεί την εξουσία του με νόμιμο τρόπο, αν και στις εκλογές του 1999 η αντιπολίτευση κατηγόρησε το κόμμα του Ραχμόν για νοθεία.
Διακυβέρνηση
Πρόεδρος της χώρας είναι από το 1994 ο Ιμομάλι Ραχμόν.
Εκλογές
Η χώρα είναι από τις ελάχιστες στην Κεντρική Ασία στην οποία επιτρέπεται και η ενεργός αντιπολίτευση στην κυβέρνηση. Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.
Προεδρικές εκλογές 2013
Έπειτα από τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου του 2013, ο Ραχμόν επανεξελέγη για 4η επταετή θητεία, με ποσοστό γύρω στο 83%. Συνολικά 6 υποψήφιοι έλαβαν μέρος στις εκλογές εκείνες, ενώ τα περισσότερα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν έλαβαν μέρος.
Προεδρικές εκλογές 2006
Στις 22 Ιουνίου του 2003, ο πρόεδρος Ραχμόν- τότε Ραχμόνοφ - κέρδισε ένα δημοψήφισμα, με βάση το οποίο του επετράπη να διεκδικήσει άλλες δυο θητείες στο αξίωμα του Προέδρου μετά το 2006. O Ραχμόνοφ επανεξελέγη στις 6 Νοεμβρίου 2006 στην προεδρία της χώρας με περίπου 79% των ψήφων, στις εκλογές που μποϋκοτάρισε η αντιπολίτευση επικαλούμενη εκτεταμένη νοθεία. Ο κύριος αντίπαλος του Ραχμόνοφ, ο Ολιμζόν Μπομπόγεφ, του Οικονομικού Μεταρρυθμιστικού Κόμματος, έλαβε το 7,2% των ψήφων. Η συμμετοχή ανήλθε στο 91%.
Βουλευτικές εκλογές 2010
Οι βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 28 Φεβρουαρίου 2010 επικρίθηκαν από τον ΟΑΣΕ. Το κυβερνών κόμμα του Ραχμόν (Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα) κέρδισε 71,7% των ψήφων και απώλεσε 4 έδρες. Εξελέγησαν βουλευτές σε 41 εκλογικές περιφέρειες , με άλλους 22 να εκλέγονται με απλή αναλογική με το ελάχιστο 5%.
Μορφολογία εδάφους
Το Τατζικιστάν αποτελεί την άκρη του νοτιοανατολικού τμήματος του ευρύτερου γεωγραφικού χώρου του Τουρκεστάν και είναι χώρα ορεινή κατά το μεγαλύτερο ποσοστό της έκτασής της (ξεπερνά το 50% του συνόλου) με μέσο υψόμετρο πάνω από 3000 μ. Η οροσειρά Τιεν Σαν και ο ορεινός όγκος του Παμίρ επηρεάζουν τη μορφολογία της χώρας, σε ολόκληρο το ανατολικό τμήμα της οποίας απλώνονται όρη με υψόμετρο άνω των 7.000 μέτρων. Οι εντυπωσιακές οροσειρές διαμελίζονται σε διάφορους κλάδους που φέρουν τοπικά ονόματα. Η κορυφή Κομουνίσμα κοντά στις 72° ανατολικό μήκος είναι η ψηλότερη της χώρας με 7.495 μ. και ακολουθεί η κορυφή Λενίνα με 7.134 μ. του όρους Ζαλααΐσκιι στα βόρεια σύνορα (με την Κιργισία). Μικρότερες κορυφές εντοπίζονται στο εσωτερικό της χώρας, όπως η Ρεβολιούτσι (Επανάσταση) με 6.974 μ. και Μουσκόλ (Μόσχα) με 6.232 μ. Κύριο χαρακτηριστικό των κορυφών αυτών είναι η μόνιμη παρουσία τεράστιων παγετώνων, που όταν λιώνουν υδροδοτούν τα ποτάμια ρεύματα των ερημικών και ημιερημικών περιοχών που καλύπτουν τη δυτική Ασία μέχρι την Κασπία θάλασσα. Στα ανατολικά σύνορα του Τατζικιστάν (με το Σικιάνγκ της Κίνας) η περιοχή καλύπτεται από την οροσειρά Σακόλσκιι. Το δυτικό Τατζικιστάν παρουσιάζει, σχετικά με τα υψόμετρα των βουνών της υπόλοιπης χώρας, χαμηλότερες οροσειρές, που κατέρχονται προς το Αφγανιστάν και την κοιλάδα του ποταμού Αμού Ντάρια και έχουν ύψος 5.495 μ. στην ψηλότερη κορυφή Ζεραφσάνσκι και στην κορυφή Γκρανίτνι της οροσειράς Τουρκεστάνσκι με 5.297 μ.
Υδρογραφία
Η χώρα διαρρέεται από πολλούς ποταμούς, όπως ο Βαχς, ο Καφιρνιγκάν και ο Ζεραφσάν, που διασχίζουν τις οροσειρές και συνδέονται με το δίκτυο του Αμού Ντάρια και του Σιρ Ντάρια, με χαρακτηριστικό τη διαμόρφωση εύφορων κοιλάδων. Οι ποταμοί του ανατολικού Τατζικιστάν συνδέονται με το κινεζικό δίκτυο των υδάτινων ρευμάτων. Η ύπαρξη καναλιών μήκους 43.000 χλμ., που υδροδοτούνται από τα υπέργεια ύδατα της χώρας, αρδεύουν και καθιστούν γόνιμα 650.000 περίπου εκτάρια καλλιεργήσιμης γης. Η πιο σημαντική λίμνη, η Κόφα Κουλ, βρίσκεται στο ύψος των 3.910 μ.
Το κλίμα είναι έντονα ηπειρωτικό και επηρεάζεται από την απόσταση από τη θάλασσα και το υψόμετρο. Οι διαφορές της θερμοκρασίας επηρεάζονται από την εναλλαγή των εποχών και κυμαίνονται σε ένα εύρος που αγγίζει τους 100°C στα ανατολικά όρη από -60°C μέχρι +45°C. Οι βροχοπτώσεις γενικά είναι πολύ περιορισμένες στα πεδινά και αυξάνονται θεαματικά στα ορεινά.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2002 ο πληθυσμός της χώρας είναι 6.719.567 κατ. και η πυκνότητα 44 άτομα ανά τ. χλμ., με αστικοποίηση σχετικά χαμηλή 28,3% και αγροτικό πληθυσμό 71,7%. Το 2002 το προσδοκώμενο μέσο όριο ζωής ήταν τα 64,28 χρόνια, 67,46 για τις γυναίκες και 61,24 για τους άνδρες. Την ίδια χρονιά το ποσοστό γεννητικότητας ήταν 3,29%, θνησιμότητας 0,85% και βρεφικής θνησιμότητας 11,4%. Ο ρυθμός αύξησης πληθυσμού ήταν 2,12% ετησίως. Το 2002 το 40,4% του συνόλου των κατοίκων είχε ηλικία μέχρι και 14 ετών και το 54,9% ήταν από 15 ως 64 χρόνων, ενώ μόνο το 4,7% ξεπερνούσε τα 65 έτη.
Το Τατζικιστάν έχει μέτριο δίκτυο οδικής και σιδηροδρομικής συγκοινωνίας. Το οδικό δίκτυο φτάνει περίπου στα 29.900 χλμ., από τα οποία το 62% ήταν ασφαλτοστρωμένοι δρόμοι. Το 2001 οι σιδηροδρομικές γραμμές εκτείνονταν σε 482 χλμ. Λειτουργεί ένα διεθνές αεροδρόμιο για προγραμματισμένες πτήσεις στην πρωτεύουσα. Το 2002 λειτουργούν 18 ραδιοφωνικοί σταθμοί και 13 τηλεοπτικοί. Υπάρχουν 363.000 τηλέφωνα, 1,2 ραδιόφωνα και 820.000 τηλεοπτικοί δέκτες. Η μέση ημερήσια κυκλοφορία των εφημερίδων ήταν 63 φύλλα ανά 1000 κατοίκους.
Πληροφορίες
+3 ώρες
Σομόνι (TJS)
Voltage: 220 V
Frequency: 50 Hz
Power sockets: type C / F