Τα διαμάντια της Νότιας Γαλλίας: από τη Μασσαλία και το Μονπελιέ, στη Νίκαια και τις Κάννες | 23.05.2025

Είναι πραγματική απόλαυση ν' ακούει κανείς βαλς, πόλκες και μαζούρκες του Στράους, του Μότσαρτ και του Σοπέν, όπως ακούγονταν στην αυτοκρατορική Βιέννη! Ταξιδέψαμε πίσω στη μουσική του 19ου αιώνα, εκεί όπου οι μουσικοί ξεχώριζαν φορώντας κόκκινο φράκο και τα κομψά ζευγάρια των χορευτών έλαμπαν στη σκηνή. Απολαύσαμε αξέχαστες μελωδίες να ακούγονται από τα ιστορικά Ανάκτορα Σένμπρουν και τους παραμυθένιους κήπους, θυμίζοντας τις αλλοτινές δόξες της αυστριακής αριστοκρατίας, εκεί όπου γεννήθηκε το Βιεννέζικο Βαλς τον 13ο αιώνα. Αξιοσημείωτο είναι ότι πολύ πριν εισαχθεί στην υψηλή κοινωνία και καθιερωθεί ως ένα είδος πλούσιων ιδεών και έντονων συναισθημάτων, ο φτωχός λαός της Βαυαρίας, χόρευε όμοιους χορούς. Με εξαίρεση τη Γαλλία, όπου γνώρισε αμέσως τεράστια επιτυχία στα τέλη του 17ου αιώνα, στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες δέχτηκε αρνητική κριτική, κυρίως επειδή αφορούσε στη σωματική επαφή. Ειδικά οι ντάμες, έπρεπε να σηκώνουν με τα χέρια τους τα ενδύματά τους προκειμένου να μην πατηθούν και αυτό τους υποχρέωνε να κρατιούνται από τον καβαλιέρο έχοντας συνεχώς σωματική επαφή, σε συνδυασμό και με τις πολλές στροφές που περιείχε ο χορός. Παρά τις επιθέσεις που δέχτηκε, το Βιεννέζικο Βαλς έγινε τελικά αποδεκτό και σήμερα θεωρείται από τους πιο δύσκολους απαλούς χορούς που απαιτεί εκλεπτυσμένο στυλ και... αρχοντικό αέρα. Στις μέρες μας, η φημισμένη Ορχήστρα των Ανακτόρων Σένμπρουν της Βιέννης, είναι ο κυριότερος εκφραστής της μουσικής παράδοσης της Αυτοκρατορικής Βιέννης. Εμείς, είχαμε την τύχη να δούμε παράστασή της στον Πορτοκαλεώνα των Ανακτόρων Σένμπρουν, εκεί που είχε δώσει συναυλίες ο διάσημος συνθέτης Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ το 1786!

Η αχανής επαρχία της Προβηγκίας απλώνεται τη Μασσαλία μέχρι την Κυανή Ακτή. Είναι ένας τόπος ευλογημένος, που συνδυάζει το Γαλλικό πνεύμα με τις Ιταλικές επιρροές. Περισσότερο γνωστή από τα κοσμικά της παράλια - Κάννες, Νίκαια, Σαιν Τροπέ - και λιγότερο γνωστή στην ενδοχώρα της, με περιοχές τις οποίες διατρέχει ο Ροδανός, κατά μήκος του οποίου συναντήθηκαν κάποτε Κέλτες, Γαλάτες, Έλληνες και Ρωμαίοι, ιδρύοντας μερικές από τις σπουδαιότερες πόλεις, όπως η Αρλ, η Αβινιόν, η Νιμ, η Αιξ αν Προβάνς.
Η Κυανή Ακτή (Côte d'Azur), ένα από τα πιο διάσημα τουριστικά θέρετρα στον κόσμο, γνωστή και ως Γαλλική Ριβιέρα, είναι μια λωρίδα γης της νοτιοανατολικής Γαλλίας πάνω στη Μεσόγειο. Η περιοχή αυτή γνώρισε την πρώτη ακμή ως τουριστικός προορισμός στα τέλη του 19ου αιώνα με αρχές του 20ού, όντας δημοφιλής κυρίως ανάμεσα στη βρετανική αριστοκρατία. Αρχικά ήταν χειμερινό θέρετρο χάρη στο ήπιο κλίμα του σε σχέση με τη βόρεια Ευρώπη. Τα νεότερα χρόνια μετατράπηκε περισσότερο σε θερινό προορισμό. Υπέροχες πόλεις με πανέμορφα κτίρια, καταγάλανα νερά και μαρίνες με υπερπολυτελή σκάφη συνθέτουν έναν από τους πιο γραφικούς και δημοφιλείς προορισμούς της Ευρώπης. Η πρωτεύουσα Νίκαια, η οποία προσφέρεται ως βάση διακοπών, είναι ίσως η πιο ζωντανή από τις πόλεις της Γαλλικής Ριβιέρας.

Πρόκειται για την περιοχή εκατέρωθεν του ποταμού Ροδανού, που εκτείνεται από τη Λυών έως τη Μεσόγειο. Ο Ροδανός είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ποταμός που εκβάλλει στη Μεσόγειο μετά τον Νείλο.
Η κοιλάδα κατοικείται από την παλαιολιθική εποχή (εντοπίστηκαν δείγματα Νεάντερνταλ). Εν συνεχεία κατοίκησαν εκεί οι Γαλάτες και φυσικά οι Ρωμαίοι. Τη ρωμαϊκή περίοδο, στην κοιλάδα του Ροδανού χτίστηκαν πολλές ακμάζουσες πόλεις, κατασκευάστηκαν γέφυρες και η περιοχή κατέστη σημαντικό πέρασμα προς τη Γαλατία και τις δυτικές επαρχίες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Τότε αναπτύχθηκε εκεί και η παραγωγή κρασιού, για την οποία σήμερα είναι παγκοσμίως διάσημη η κοιλάδα. Ειδικά στο βόρειο τμήμα της παράγονται μερικά από τα καλύτερα και τα ακριβότερα κρασιά της υφηλίου. Ακολουθώντας από βορρά προς νότο τη ροή του Ροδανού το μοναδικό τοπίο των αμπελώνων και των οπωρώνων που εκτείνονται από τη ρωμαϊκή πόλη Βιέν ως τη μεσαιωνική Βαλάνς κόβει την ανάσα. Είναι επόμενο λοιπόν ότι αυτό το ταξίδι στην Κοιλάδα του Ροδανού έχει αρχαιολογικό, οινολογικό και γαστρονομικό ενδιαφέρον.
Μετά τους Ρωμαίους, γύρω από τον Ροδανό και με ακραία σημεία τη Λυών και τη Μασσαλία διαμορφώθηκαν σταδιακά, από τον 12ο έως 14ο αιώνα, οι επαρχίες που αποτελούν σήμερα τη νοτιοδυτική Γαλλία: Προβηγκία, Λανγκεντόκ, Ντωφινέ, Μπυζέ και Μπρες. Αναπτύχθηκε επίσης δίκτυο μεγάλων οικονομικών δραστηριοτήτων, κυρίως γεωργικών και μεταποιητικών, που κατέληγαν στη Μασσαλία κι από κει ταξίδευαν σε όλη τη Μεσόγειο. 
Σήμερα, οι σημαντικότεροι σταθμοί στην περιοχή της Κοιλάδας, αυτοί δηλαδή με το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τους επισκέπτες είναι: η πόλη της Λυών με την εξαιρετική γαστρονομία. Η περιοχή Μποζολαί με το περίφημο κρασί. Η ρωμαϊκή πόλη Βιέν που αργότερα έγινε κέντρο του καθολικισμού. Η περιοχή του Αγίου-Ρωμανού-στη-Γαλικία με το Γαλλο-ρωμαϊκό Μουσείο και τα πολλά ρωμαϊκά ευρήματα γύρω από αυτό. Στο μουσείο, σε ξεχωριστή αίθουσα, εκτίθεται το μοναδικό ρωμαϊκό ψηφιδωτό που αναπαριστά την «Τιμωρία του Λυκούργου». Το Σεντ Ετιέν, παλιά βιομηχανική πόλη που σήμερα αποτελεί κέντρο Design χάρη στην περίφημη παγκόσμια Μπιενάλε που διοργανώνει. Η Βαλάνς, που οριοθετεί την κάθοδο στο ζεστότερο κλίμα της Μεσογείου, με την ξακουστή γαστρονομία της, τα υπαίθρια εστιατόρια, καφέ και μπαρ. Ορόσημο εδώ είναι το ολοκαίνουργιο Μουσείο της Βαλάνς που καλύπτει τέχνη από τον 16ο ως τον 21ο αιώνα και επίσης περιλαμβάνει πολλά ρωμαϊκά εκθέματα. Και τέλος η Μοντελιμάρ, που είναι η πατρίδα του νουγκάτ.

Βρίσκεται περίπου μισή ώρα απόσταση οδικώς από τη Λυών, χτισμένο τον μεσαίωνα πάνω σε λόφο με θέα τον ποταμό Εν, και είναι διατηρημένο τέλεια. Δεν υπάρχει κανένα τουριστικό κατάστημα εκεί, ο χαρακτήρας του παραμένει ατόφιος και οι κάτοικοί του, παρότι φιλόξενοι, ζουν τη ζωή τους χωρίς να περιμένουν τους τουρίστες. Ωστόσο, και μάλλον γι αυτό, αποτελεί σημαντικό τουριστικό προορισμό.
Οι κάτοικοι ήταν ανέκαθεν τεχνίτες, αγρότες και υφαντές, οι οποίοι μάλλον έφτασαν εκεί από την Περούτζια της Ιταλίας – εξ ου και η ονομασία Περούζ. Το 1167 περιβλήθηκε από τείχη και το 1601 προσαρτήθηκε στη Γαλλία από τον Λουδοβίκο 14ο. Λόγω της τοποθεσίας του, στον δρόμο που ενώνει τη Λυών με τη Γενεύη, υπήρξε για αιώνες σημαντικός εμπορικός σταθμός. Τον 19ο αιώνα, με την επέκταση του σιδηρόδρομου έχασε την εμπορική δύναμή του και ερήμωσε, αλλά από το 1911 άρχισε η αναστήλωσή του και ξαναγέμισε κατοίκους. Το 1912, απέκτησε και το πιάτο-ορόσημό του, τη Γαλέτα της Περούζ, που το τοποθέτησε στον γαστρονομικό χάρτη. Πρόκειται για μία γλυκιά, λεπτή και τραγανή ζύμη με βούτυρο, καψαλισμένη ζάχαρη και άρωμα λεμονιού που είναι διάσημη σε όλη τη Γαλλία.
Στην Περούζ, λόγω της γραφικότητας και της γνησιότητας του σκηνικού, έχουν γυριστεί πολλές ταινίες εποχής. Πιο γνωστές στο ελληνικό κοινό είναι «Οι τρεις σωματοφύλακες» (1961) και «Η νύφη του Φράνκεστάϊν» (1985) με πρωταγωνιστή τον Στινγκ. Η ταινία βασίζεται στο μυθιστόρημα «Φράνκεσταϊν» της Μαίρη Σέλεϊ.  

Γαλλική επαρχία με γερμανικό DNA, καθώς η περιοχή άλλαξε χέρια πολλές φορές ανά τους αιώνες της ιστορίας της. Ο επισκέπτης της θα βρει τον εαυτό του να αναρωτιέται συχνά σε ποια από τις δύο χώρες βρίσκεται, μια και η ατμόσφαιρα, η αρχιτεκτονική, η κουζίνα και οι άνθρωποι της, μοιράζονται αρμονικά, χαρακτηριστικά και από τις δύο κουλτούρες. Η γεωγραφική της θέση, στο εμπορικό σταυροδρόμι της εύπορης κοιλάδας του Ρήνου, κατέστησαν την περιοχή ιδιαίτερα σημαντική οικονομικά, από την εποχή του Μεσαίωνα.
Ερειπωμένα μεσαιωνικά κάστρα και παμπάλαιες εκκλησίες, πανέμορφες πόλεις και χωριά, απέραντοι αμπελώνες που παράγουν κρασιά παγκόσμιας κλάσης και κάτοικοι πιο φιλόξενοι και ανοιχτοί από οποιαδήποτε άλλη περιοχή της Γαλλίας, κάνουν την Αλσατία μια μοναδική γωνιά της Ευρώπης για να επισκεφτεί κανείς.
Ο «δρόμος του κρασιού» - ο πιο διάσημος στη Γαλλία - που εκτείνεται σε 170 χιλιόμετρα μεταξύ του Στρασβούργου, πρωτεύουσας της επαρχίας και της πόλης της Μιλούζ, διασχίζει περίπου 70 παραμυθένια χωριά και κωμοπόλεις, τα περισσότερα με τα χαρακτηριστικά πολύχρωμα ξυλόδετα σπίτια με τις επικλινείς στέγες, τα λιθόστρωτα σοκάκια και τα ανθισμένα λουλούδια στα παρτέρια.
Γευσιγνωσία των εκλεκτών κρασιών των τοπικών οινοποιείων, φαγητό με επιρροές και από τις δύο χώρες, και οι κορυφαίες αλσατικές μπυραρίες, συμπληρώνουν ένα ταξίδι – όνειρο στην καρδιά της Ευρώπης.

Η «συμπρωτεύουσα» της Ευρωπαϊκής Ένωσης φιλοξενεί τη δεύτερη έδρα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και είναι μια πανέμορφη πόλη που ακροβατεί ανάμεσα στις δύο, ιστορικά εναλλασσόμενες ταυτότητές της, την γαλλική και τη γερμανική.
Με μεσαιωνικές ρίζες αλλά και έναν σύγχρονο κοσμοπολίτικο αέρα, είναι μια πόλη που προσφέρει ένα μοναδικό μείγμα ιστορίας, κουλτούρας, αρχιτεκτονικής και εξαιρετικής ποιότητας ζωής.
Στο Στρασβούργο ο Γουτεμβέργιος έκανε τις πρώτες του δοκιμές με την τυπογραφία και το άγαλμά του, μαζί με τον πανύψηλο καθεδρικό ναό της Παναγίας  δεσπόζουν στο κέντρο της πόλης.
Ο λαβύρινθος με τα αμέτρητα λιθόστρωτα σοκάκια και τα κανάλια που διακλαδώνονται γύρω από τον ποταμό Ιλ που διασχίζει την πόλη, έχει το επίκεντρό του στο νησί Grande Ile, το κέντρο της μεσαιωνικής πόλης και στην Μικρή Γαλλία {Petite France}, την παλιά συνοικία με τα κουκλίστικα σπίτια αιώνων με τις χαρακτηριστικές στέγες και τα παράθυρα με τα πολύχρωμα λουλούδια - μια βόλτα που δεν χορταίνεις όσες ώρες κι αν της αφιερώσεις.
Παραδοσιακά εστιατόρια με επιρροές και από τις δύο χώρες, παλιές μπυραρίες που σερβίρουν τις περίφημες σε όλο τον κόσμο αλσατικές μπύρες και πλωτά μπαρ στα κανάλια της πόλης, προσφέρουν στον επισκέπτη αμέτρητες ποιοτικές επιλογές για φαγητό και διασκέδαση.

Gironam’enamora!*
*»Η Ζιρόνα με κάνει να την ερωτεύομαι (στίχος παραδοσιακού τραγουδιού της Καταλωνίας)

Απέχει μόλις μια ώρα από τη λαμπερή Βαρκελώνη, είναι μια από τις ωραιότερες πόλεις της Ιβηρικής, κι ωστόσο μόνο οι φανατικοί της Ισπανίας (και της Καταλωνίας) τη γνωρίζουν. Είναι η Τζιρόνα, η πόλη των τριών ποταμών, με τα χρωματιστά σπίτια και τη γέφυρα του Αιφελ!
Zιρόνα (ή Τζιρόνα) στα καταλανικά, και Χερόνα στα καστιλιάνικα ισπανικά, είναι η τελευταία μεγάλη πόλη πριν τα Πυρηναία και τα σύνορα με τη Γαλλία. Κέντρο της και αφετηρία της εξερεύνησης είναι η περίκλειστη Πλατεία Ανεξαρτησίας (PlaçadelaIndependència), η μεγαλύτερη πλατεία της πόλης, με το νεοκλασικό της στυλ έτσι όπως το διαμόρφωσε ο καταλανός αρχιτέκτονας MartiSureda στα μέσα του 19ου αι. Ανά πάσα ώρα της ημέρας (και της νύχτας) η πλατεία σφύζει από κίνηση, χάρη και στα πολλά εστιατόρια που υπάρχουν στις στοές της. 
Η πιο χαρακτηριστική εικόνα της πόλης πάντως είναι οι χρωματιστές προσόψεις των σπιτιών στις όχθες του ποταμού Ουνιάρ. Είναι το ένα από τα τρία ποτάμια που διασχίζουν τη Τζιρόνα, μα το μοναδικό που διατρέχει το ιστορικό κέντρο της πόλης. Το κοντράστ των έντονων χρωμάτων και η εικόνα του Καθεδρικού ναού στο φόντο είναι χωρίς αμφιβολία η πιο εμβληματική εικόνα της Τζιρόνα.
Καθώς ο ποταμός δεν είναι πλωτός, η σύνδεση ανάμεσα στις όχθες γίνεται μόνο με γέφυρες. Η πιο σπουδαία από αυτές είναι η κατακόκκινη σιδερένια γέφυρα PalanquesVermelles, ή απλώς «Γέφυρα του Αιφελ». Η αλήθεια είναι πως τη σχεδίασή της είχε αναλάβει η εταιρεία του διάσημου Γάλλου αρχιτέκτονα και όχι απαραίτητα ο ίδιος, μα αυτό λίγη σημασία έχει. Περνώντας τη, μπαίνει στην καρδιά της παλιάς πόλης. Το καλύτερα διατηρημένο κομμάτι της μεσαιωνικής πόλης είναι η Εβραϊκή Συνοικία ή Call (Καλλ), ένας αληθινός λαβύρινθος από στενά καλντερίμια, στοές, καμάρες και συνεχή σταυροδρόμια.
Μια επιβεβλημένη βόλτα είναι ο γύρος των ρωμαϊκών τειχών, η Παλιά Δύναμη όπως λέγονται (VellaForça). Ενα μικρό κομμάτι των σημερινών τειχών είναι στ' αλήθεια ρωμαϊκά, το μεγαλύτερο τμήμα τους κατέρρευσε λόγω σεισμών, για να επεκταθεί αργότερα, στα χρόνια του Μεσαίωνα.
Το highlight της παλιάς πόλης είναι ωστόσο ο Καθεδρικός ναός της Παναγίας, και κυρίως η ιστορία που τον συνοδεύει. Ο ναός άρχισε να χτίζεται το 1386, υπό τις οδηγίες του αρχιτέκτονα  PereSacoma. Σε αντίθεση με τις επιταγές της εποχής, ο Sacoma ήθελε να χτίσει τον ναό με ένα κλίτος (αντί 3 όπως συνηθιζόταν), και με μεγάλο τρούλο, ώστε να είναι περισσότερο στέρεος. Στην Εκκλησία δεν άρεσαν τα σχέδιά του, τον κατηγόρησε κάποια στιγμή για ματαιοδοξία και αλαζονεία, τον απάλλάξε από τα καθήκοντά του και επέβαλλε τη συνέχιση των έργων με με τρία κλίτη. 29 χρόνια αργότερα, ο ναός δεν είχε ακόμη τελειώσει. Η Εκκλησία κατάλαβε ότι το αρχικό σχέδιο ήταν πιο γρήγορο και πιο φτηνό, και τα σχέδια άλλαξαν ξανά: ο ναός θα είχε μόνο ένα κλίτος. Το 1428 ένας σεισμός μεγέθους 9 Ρίχτερ ισοπεδώνει τη Τζιρόνα, και από τα λίγα κτίρια πουμένουν όρθια είναι ο Καθεδρικός, έτσι όπως τον είχε φανταστεί ο Sacoma... Το ένα και μοναδικό κλίτος είναι το 2ο μεγαλύτερο στην Ευρώπη, μετά τον Αγιο Πέτρο στο Βατικανό, με πλάτος περίπου 22 μέτρα!
 

Η Αβινιόν είναι διάσημη για δύο λόγους. Πρώτον για το γεγονός πως επτά διαδοχικά πάπες της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας κατάγονταν από εκεί και μετέφεραν την Αγία Έδρα τον 14ο αιώνα. Μάλιστα κατέστησαν την πόλη «παπική κτήση» κι αυτό διήρκεσε ως τη Γαλλική Επανάσταση. Λόγω της «κτήσης», που είναι γνωστή και ως «Εξορία της Αβινιόν» η πόλη έγινε πανίσχυρη. Μέχρι που οι πάπες ξαναγύρισαν στο Βατικανό οπότε και παρήκμασε, σε συνδυασμό με τρεις επιδημίες πανώλης που κατακερμάτισαν τον πληθυσμό της. 
Ο άλλος λόγος για τον οποίο είναι πολύ γνωστή είναι το περίφημο Φεστιβάλ της Αβινιόν (θέατρο, μουσική, χορός), το οποίο γίνεται κάθε καλοκαίρι και θεωρείται το μεγαλύτερο και σημαντικότερο ολόκληρης της Ευρώπης. Είναι δε τόσο έντονη η σφραγίδα του, ώστε όλο τον χρόνο το καλλιτεχνικό στοιχείο σε αυτή την υπέροχη πόλη της Προβηγκίας είναι εντονότατο. Μιλάμε δηλαδή για έναν καθαρόαιμο πολιτιστικό προορισμό.
Η Αβινιόν βρίσκεται στη Νότια Γαλλία, στην αριστερή όχθη του Ροδανού ποταμού – πάνω στους περίφημους αμπελώνες − και είναι οχυρωμένη μέσα στα επιβλητικά τείχη των παλαιών παπικών ανακτόρων. Βρίσκεται πολύ κοντά στα κοσμικά θέρετρα της Γαλλικής Ριβιέρας: Κυανή Ακτή, Κάννες, Μόντε Κάρλο, Νίκαια και Μασσαλία. Είναι το ιδανικό πέρασμα-σταθμός, δηλαδή, για τη Νότια Γαλλία. Εννοείται πως λόγω της τοποθεσίας της έχει εξαιρετικό κρασί και γαστρονομία!
Το πιο δυνατό αξιοθέατό της πάντως είναι το γοτθικό Παπικό Ανάκτορο, το οποίο χαρακτηρίζεται ως το «ωραιότερο σπίτι του κόσμου» αν και ο γάλλος συγγραφέας Προσπέρ Μεριμέ έγραψε πως μοιάζει «περισσότερο με φρούριο τυράννου παρά με κατοικία του απεσταλμένου του Θεού». Εκεί πάντως εκτίθεται απίθανα έργα τέχνης, μεταξύ των οποίων και η πολύτιμη ταπισερί Γκομπλέν ένα από τα ομορφότερα σωζόμενα δείγματα υφαντικής του 1500.
Απέναντι, στο Πτι Παλέ, ο επισκέπτης αντικρίζει επίσης σημαντικούς πίνακες μεσαιωνικής ζωγραφικής − ανάμεσά τους, η περίφημη «Η Παναγία και το Βρέφος» του Μποτιτσέλι. Αλλά και στο Μουσείο Ανγκλαντόν, εκτίθενται Πικάσο, Σεζάν, Μανέ, καθώς και τα περίφημα «Βαγόνια του τρένου» του Βαν Γκογκ, ο οποίος για λίγο καιρό έζησε στη γειτονική Αρλ. Το έργο αυτό είναι το μοναδικό του ζωγράφου που έχει παραμείνει στην περιοχή. Τέλος ένα ακόμη ορόσημο της πόλης είναι η ερειπωμένη γέφυρα Σεν Μπενεζέ (πιο γνωστή ως Γέφυρα της Αβινιόν) για την οποία υπάρχει και το σχετικό γαλλικό παιδικό τραγουδάκι, αντίστοιχο του «Ήταν ένα μικρό καράβι» που λέγαμε εμείς στο σχολείο.

«Η πιο περίεργη, η πιο αινιγματική, η πιο ανησυχητική πόλη, όχι μονάχα στην Ιταλία αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο», έχει πει για το Τορίνο ο ιταλός ζωγράφος, που πέρασε τα παιδικά του χρόνια στην Ελλάδα, Τζιόρτζιο ντε Κίρικο. Γιατί; Και τι ξέρουμε για την πρωτεύουσα του Βασιλείου της Ιταλίας;
Είναι μια βιομηχανική πόλη, έδρα της Fiat και του καφέ Lavazza… Πρωτεύουσα του Πεδεμόντιου και της ομώνυμης επαρχίας. Είναι κτισμένη σε πεδιάδα στους πρόποδες των Άλπεων και βρίσκεται 138 χλμ. δυτικά από το Μιλάνο. Ένα μεγάλο μέρος του βρέχεται κυρίως από τον ποταμό Πάδο, πέρα από τον οποίο βρίσκονται οι λόφοι με τα ακριβά προάστια. Τα τμήματα της πόλης εκατέρωθεν του ποταμού, συνδέονται μεταξύ τους με μεγάλες, πέτρινες γέφυρες. Αυτά είναι τα γενικά…
Πάμε στα πιο ειδικά τώρα. Το Τορίνο ιδρύθηκε επισήμως το 29 μ.Χ. από τον Ιούλιο Καίσαρα με το όνομα Αυγούστα Ιουλία Ταουρινόρουμ. Τον 16ο αιώνα, κατελήφθη από τον Δούκας της Σαβοΐας και τον 17ο αιώνα έγινε η πρωτεύουσα του Βασιλείου της Σικελίας και της Σαρδηνίας. Το 19ο αιώνα η πόλη αποτελούσε το πνευματικό και πολιτικό κέντρο του κινήματος για την απελευθέρωση από τις ξένες δυνάμεις (Γαλλία, Αυστρία κτλ.) και την ενοποίηση της χώρας. Από το 1860 μέχρι το 1864 υπήρξε πρωτεύουσα του ενοποιημένου βασιλείου της Ιταλίας. Για τον λόγο αυτό, δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στην αρχιτεκτονική της (μπαρόκ και αρ νουβό), τη ρυμοτομία, τη διακόσμησή της με αδριάντες και προτομές, πάρκα, ναούς, παλάτια κτλ.
Στο Τορίνο υπάρχει ένα σημαντικό Αναγεννησιακό Μουσείο αλλά εκεί βρίσκεται και το σημαντικότερο και μεγαλύτερο αιγυπτιακό μουσείο μετά από αυτό του Καΐρου, με περισσότερα από 30.000 ευρήματα. Παράδοξο;Όχι… Τα ευρήματα «αρπάχτηκαν» από ιταλούς αρχαιολόγους που έκαναν ανασκαφές στην Αίγυπτο…  Κατά τα άλλα το σύμβολο της πόλης είναι ο πύργος Μόλε Αντονελιάνα ύψους 167,5 μέτρων. Χτίστηκε τον 19ο αιώνα και αρχικά προοριζόταν για Συναγωγή. Σήμερα στεγάζει το Εθνικό Μουσείο Κινηματογράφου. Όσον αφορά τον αθλητισμό, το Τορίνο είναι η πατρίδα της Γιουβέντους και της Τορίνο και έχει δύο μεγάλα γήπεδα. Εκεί έγιναν και οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 2006. Αλλά η πόλη έχει και ένα σημαντικό εμπορικό κέντρο. Κάθε δεύτερη Κυριακή του μήνα, στις κεντρικές πλατείες στήνεται το περίφημο Γκραν Μπαλόν, μια τεράστια υπαίθρια αγορά. Έπιπλα αντίκες, παλιά παιχνίδια, vintage ρούχα και αξεσουάρ, μεταχειρισμένα βιβλία, δίσκοι βινυλίου, πορσελάνες, κρύσταλλα, κεραμικά, χειροτεχνήματα, παλιά γραμματόσημα και καρτ ποστάλ, όλα μπορείτε να τα βρείτε εκεί. Επίσης, αναφορικά στην αρχιτεκτονική, πέρα από τις πολλές τεράστιες πλατείες, οι στοές είναι τυπικό χαρακτηριστικό και τις συναντά κανείς παντού – στο Τορίνο δεν σε νοιάζει αν θα βρέξει.
Άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι τα καφέ. Ορόσημα θεωρούνται το Caffé San Carlo, ένα μικρό χρυσοποίκιλτο παλάτι του 1822, όπου σύχναζαν η βασιλική οικογένεια και ο Αλέξανδρος Δουμάς. Το Caffé Fiorio άνοιξε το 1870 και το προτιμούσαν οι διανοούμενοι, ανάμεσά τους και ο Νίτσε.  To Caffé Mulassano από το 1907 ήταν αγαπητό σε βασιλιάδες και καλλιτέχνες. Το Caffé al Bicerin, από το 1763, δημιούργησε το περίφημο «bicerin»: εσπρέσο με χειροποίητη σοκολάτα και κρέμα, σερβιρισμένο σε γυάλινο ποτηράκι. Τον 18ο αιώνα το Τορίνο ήταν και η πρωτεύουσα του βερμούτ, δηλαδή ήταν γεμάτο με τοπικά αποστακτήρια. Σήμερα, στα μπαρ σερβίρουν το διάσημο απεριτίφ και το συνοδεύουν με χίλια μύρια μεζεδάκια. Τοπικό διάσημο κρασί είναι το Βarolo. Τέλος το Τορίνο είναι η πατρίδα τηςnutella, του ferrero και του gianduiotto. Αλλά και το βασίλειο του προσούτο…
Όσο για τους αστικούς μύθους και τα μυστήρια, υπάρχουν πολλά. Οι φοιτητές αποφεύγουν να περάσουν από τον Πύργο Αντονελλιάνα διότι λένε πως όποιος περνάει από κει δεν παίρνει πτυχίο. Ο Νοστράδαμος με τις καταστροφικές Προφητείες του κάποτε πάτησε το πόδι του στην πόλη. Η Ιερά Σινδόνη φυλάσσεται στον Καθεδρικό της πόλης. Στην εκκλησία Σουπέργκα έπεσε το 1949 το αεροπλάνο που μετέφερε την ομάδα Τορίνο και σκοτώθηκαν όλοι οι επιβάτες. Στους λόφους (όπου βρίσκονται τα ακριβά προάστια) έχουν σημειωθεί εξαφανίσεις προσώπων, οι οποίες συνδέονται με τελετές μαύρης μαγείας. Τέλος υπάρχουν φήμες ότι στον μεσαιωνικό πύργο που βρίσκεται στο κέντρο της Πιάτσα Καστέλλο υπάρχει ένα πηγάδι το οποίο οδηγεί στο κέντρο της Γης. Πάντως η φράση του ντε Κίρικο που αναφέραμε στην αρχή, οφείλεται μάλλον στη βαριά ομίχλη, που πλακώνει μερικές φορές το Τορίνο και το κάνει να μοιάζει με πόλη-φάντασμα.
 

Δεν γνωρίζουμε πότε καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά ή πότε χρησιμοποιήθηκε για το κάπνισμα. Το σίγουρο, όμως, είναι ότι η Ευρώπη γνώρισε τον καπνό μετά το ταξίδι του Κολόμβου, το 1492. Δύο από τους ναύτες του ανέφεραν ότι οι Ινδιάνοι της Κούβας κάπνιζαν μια μορφή πρωτόγονου πούρου, από στριμμένα, αποξηραμένα φύλλα καπνού τυλιγμένα σε άλλα φύλλα από φοίνικα ή μπανανιά. Πολύ γρήγορα οι Ισπανοί και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι ναύτες απέκτησαν τη συνήθεια αυτή, όπως και οι κονκισταδόρες.
Τα πούρα, όπως τα γνωρίζουμε σήμερα, κατασκευάστηκαν για πρώτη φορά στην Ισπανία τον 18ο αιώνα, χρησιμοποιώντας καπνό από την Κούβα. Εκείνη την εποχή η Κούβα δεν έκανε εξαγωγή πούρων. Το 1790 η βιοτεχνία πούρων εξαπλώθηκε βόρεια των Πυρηναίων, με μικρά εργοστάσια να στήνονται στη Γαλλία και τη Γερμανία. Το κάπνισμα των πούρων, όμως, διαδόθηκε ως συνήθεια στη Γαλλία και τη Βρετανία μετά τον Πόλεμο της Χερσονήσου (1808-’14), όταν οι Γάλλοι και οι Άγγλοι βετεράνοι έκαναν γνωστή τη συνήθεια που απέκτησαν κατά τη διάρκεια της θητείας τους στην Ισπανία.
Η παραγωγή των «segars» ξεκίνησε στη Βρετανία το 1820 και το 1821 ορίστηκε νομοθεσία που ήλεγχε την παραγωγή αυτή. Στις αρχές του 19ου αιώνα η ντόπια αμερικανική παραγωγή άρχισε να παρουσιάζει κάποια κάμψη και τα κουβανέζικα πούρα άρχισαν να εισάγονται σε μεγάλες ποσότητες. Από το 1860 τα πούρα έγιναν σύμβολο κοινωνικής καταξίωσης και οικονομικής άνεσης στις Ηνωμένες Πολιτείες. Περίπου την ίδια περίοδο το κάπνισμα των πούρων είχε γίνει τόσο δημοφιλές μεταξύ των κυρίων στη Βρετανία και τη Γαλλία, όπου σε όλους τους δημόσιους χώρους, όπως ξενοδοχεία, clubs κ.λπ., δημιουργήθηκαν χώροι για καπνιστές.
Το μετά το γεύμα πούρο, συνοδευόμενο από κάποιο ποτό, όπως port ή brandy, άρχισε να γίνεται παράδοση. Αυτό έδωσε στα πούρα και στο κάπνισμά τους μια επιπλέον ώθηση, καθώς και το γεγονός ότι ο πρίγκιπας της Ουαλίας, ο Εδουάρδος ο 7ος, ήταν φανατικός καπνιστής, παρά τις αντιθέσεις της μητέρας του, της βασίλισσας Βικτωρίας. Τα πούρα καπνίζονται αργά για χαλάρωση και απόλαυση ή για τη γεύση και το άρωμά τους, σε στιγμές προσήλωσης και αφοσίωσης, ενώ τα χειροποίητα πούρα είναι από μόνα τους μικρά έργα τέχνης.

«Η πιο περίεργη, η πιο αινιγματική, η πιο ανησυχητική πόλη, όχι μονάχα στην Ιταλία αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο», έχει πει για το Τορίνο ο ιταλός ζωγράφος, που πέρασε τα παιδικά του χρόνια στην Ελλάδα, Τζιόρτζιο ντε Κίρικο. Γιατί; Και τι ξέρουμε για την πρωτεύουσα του Βασιλείου της Ιταλίας;
Είναι μια βιομηχανική πόλη, έδρα της Fiat και του καφέ Lavazza… Πρωτεύουσα του Πεδεμόντιου και της ομώνυμης επαρχίας. Είναι κτισμένη σε πεδιάδα στους πρόποδες των Άλπεων και βρίσκεται 138 χλμ. δυτικά από το Μιλάνο. Ένα μεγάλο μέρος του βρέχεται κυρίως από τον ποταμό Πάδο, πέρα από τον οποίο βρίσκονται οι λόφοι με τα ακριβά προάστια. Τα τμήματα της πόλης εκατέρωθεν του ποταμού, συνδέονται μεταξύ τους με μεγάλες, πέτρινες γέφυρες. Αυτά είναι τα γενικά…
Πάμε στα πιο ειδικά τώρα. Το Τορίνο ιδρύθηκε επισήμως το 29 μ.Χ. από τον Ιούλιο Καίσαρα με το όνομα Αυγούστα Ιουλία Ταουρινόρουμ. Τον 16ο αιώνα, κατελήφθη από τον Δούκας της Σαβοΐας και τον 17ο αιώνα έγινε η πρωτεύουσα του Βασιλείου της Σικελίας και της Σαρδηνίας. Το 19ο αιώνα η πόλη αποτελούσε το πνευματικό και πολιτικό κέντρο του κινήματος για την απελευθέρωση από τις ξένες δυνάμεις (Γαλλία, Αυστρία κτλ.) και την ενοποίηση της χώρας. Από το 1860 μέχρι το 1864 υπήρξε πρωτεύουσα του ενοποιημένου βασιλείου της Ιταλίας. Για τον λόγο αυτό, δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στην αρχιτεκτονική της (μπαρόκ και αρ νουβό), τη ρυμοτομία, τη διακόσμησή της με αδριάντες και προτομές, πάρκα, ναούς, παλάτια κτλ.
Στο Τορίνο υπάρχει ένα σημαντικό Αναγεννησιακό Μουσείο αλλά εκεί βρίσκεται και το σημαντικότερο και μεγαλύτερο αιγυπτιακό μουσείο μετά από αυτό του Καΐρου, με περισσότερα από 30.000 ευρήματα. Παράδοξο; Όχι… Τα ευρήματα «αρπάχτηκαν» από ιταλούς αρχαιολόγους που έκαναν ανασκαφές στην Αίγυπτο…  Κατά τα άλλα το σύμβολο της πόλης είναι ο πύργος Μόλε Αντονελιάνα ύψους 167,5 μέτρων. Χτίστηκε τον 19ο αιώνα και αρχικά προοριζόταν για Συναγωγή. Σήμερα στεγάζει το Εθνικό Μουσείο Κινηματογράφου.
Όσον αφορά τον αθλητισμό, το Τορίνο είναι η πατρίδα της Γιουβέντους και της Τορίνο και έχει δύο μεγάλα γήπεδα. Εκεί έγιναν και οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 2006.

Αλλά η πόλη έχει και ένα σημαντικό εμπορικό κέντρο. Κάθε δεύτερη Κυριακή του μήνα, στις κεντρικές πλατείες στήνεται το περίφημο Γκραν Μπαλόν, μια τεράστια υπαίθρια αγορά. Έπιπλα αντίκες, παλιά παιχνίδια, vintage ρούχα και αξεσουάρ, μεταχειρισμένα βιβλία, δίσκοι βινυλίου, πορσελάνες, κρύσταλλα, κεραμικά, χειροτεχνήματα, παλιά γραμματόσημα και καρτ ποστάλ, όλα μπορείτε να τα βρείτε εκεί. Επίσης, αναφορικά στην αρχιτεκτονική, πέρα από τις πολλές τεράστιες πλατείες, οι στοές είναι τυπικό χαρακτηριστικό και τις συναντά κανείς παντού – στο Τορίνο δεν σε νοιάζει αν θα βρέξει.
Άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι τα καφέ. Ορόσημα θεωρούνται το Caffé San Carlo, ένα μικρό χρυσοποίκιλτο παλάτι του 1822, όπου σύχναζαν η βασιλική οικογένεια και ο Αλέξανδρος Δουμάς. Το Caffé Fiorio άνοιξε το 1870 και το προτιμούσαν οι διανοούμενοι, ανάμεσά τους και ο Νίτσε.  To Caffé Mulassano από το 1907 ήταν αγαπητό σε βασιλιάδες και καλλιτέχνες. Το Caffé al Bicerin, από το 1763, δημιούργησε το περίφημο «bicerin»: εσπρέσο με χειροποίητη σοκολάτα και κρέμα, σερβιρισμένο σε γυάλινο ποτηράκι. Τον 18ο αιώνα το Τορίνο ήταν και η πρωτεύουσα του βερμούτ, δηλαδή ήταν γεμάτο με τοπικά αποστακτήρια. Σήμερα, στα μπαρ σερβίρουν το διάσημο απεριτίφ και το συνοδεύουν με χίλια μύρια μεζεδάκια. Τοπικό διάσημο κρασί είναι το Βarolo. Τέλος το Τορίνο είναι η πατρίδα της nutella, του ferrero και του gianduiotto. Αλλά και το βασίλειο του προσούτο…
Όσο για τους αστικούς μύθους και τα μυστήρια, υπάρχουν πολλά. Οι φοιτητές αποφεύγουν να περάσουν από τον Πύργο Αντονελλιάνα διότι λένε πως όποιος περνάει από κει δεν παίρνει πτυχίο. Ο Νοστράδαμος με τις καταστροφικές Προφητείες του κάποτε πάτησε το πόδι του στην πόλη. Η Ιερά Σινδόνη φυλάσσεται στον Καθεδρικό της πόλης. Στην εκκλησία Σουπέργκα έπεσε το 1949 το αεροπλάνο που μετέφερε την ομάδα Τορίνο και σκοτώθηκαν όλοι οι επιβάτες. Στους λόφους (όπου βρίσκονται τα ακριβά προάστια) έχουν σημειωθεί εξαφανίσεις προσώπων, οι οποίες συνδέονται με τελετές μαύρης μαγείας. Τέλος υπάρχουν φήμες ότι στον μεσαιωνικό πύργο που βρίσκεται στο κέντρο της Πιάτσα Καστέλλο υπάρχει ένα πηγάδι το οποίο οδηγεί στο κέντρο της Γης. Πάντως η φράση του ντε Κίρικο που αναφέραμε στην αρχή, οφείλεται μάλλον στη βαριά ομίχλη, που πλακώνει μερικές φορές το Τορίνο και το κάνει να μοιάζει με πόλη-φάντασμα.
 

Η ονομασία του Καναδά προέρχεται κατά πάσα πιθανότητα από τη λέξη των αυτοχθόνων Ινδιάνων Χιούρον-Ιροκουά "kanata" (κάναντα) που σημαίνει "χωριό", "καταυλισμός" ή καλύβα. Το 1535 ο Γάλλος εξερευνητής Ζακ Καρτιέ εξέλαβε λανθασμένα τη λέξη kanata ως τοπωνύμιο της περιοχής γύρω από τη σημερινή Πόλη του Κεμπέκ και στους πρώτους χάρτες του σημείωσε με την ονομασία "Rivière du Canada" τον ποταμό Άγιο Λαυρέντιο. Κατά μία άλλη εκδοχή, λιγότερο πιθανή, η ονομασία Καναδάς προέρχεται από τα ισπανικά, μιας και οι ισπανοί χαρτογράφοι σημείωναν την περιοχή που δεν είχαν εξερευνήσει βορείως του Κόλπου του Μεξικού με τις λέξεις "acà nada" δηλαδή "εδώ τίποτα".

Έθιμα και παραδόσεις

Ο Καναδάς είναι μία τεράστια χώρα με ετερογενή πληθυσμό. Αν και είναι σχετικά νέο κράτος, εντούτοις διαθέτει πλούτο παραδόσεων, που ανάγονται στους πρώτους κατοίκους και τους Ευρωπαίους πιονιέρους, κυρίως Άγγλους και Γάλλους
Οι Γαλλοκαναδοί διαφέρουν από τους Αγγλοκαναδούς ως προς τη γλώσσα, τις παραδόσεις αλλά και τα διακριτικά γνωρίσματα του χαρακτήρα.
Επιπλέον υπάρχουν διαφορές και μεταξύ των Αγγλοκαναδών, ανάλογα με την καταγωγή (σκοτσέζικη, ιρλανδική, αγγλική) και τη θρησκεία τους.
Οι Γάλλοι άποικοι που κατοίκησαν τη χώρα τον 17ο αιώνα ήταν στο μεγαλύτερο μέρος τους χωρικοί, εργάτες, χειροτέχνες, οι οποίοι ακριβώς τότε άρχισαν να ασχολούνται με τη γεωργία.
Όμως, ενώ οι Άγγλοι πρεσβυτεριανοί κατέφευγαν σε αυτή τη Νέα Γη για να ξεφύγουν από τους θρησκευτικούς διωγμούς, η στρατολόγηση των Γάλλων αποδείχθηκε πολύ πιο δύσκολη, καθώς τους έλειπε οποιοδήποτε ψυχολογικό κίνητρο πέρα από την ελπίδα να αποκτήσουν μακροπρόθεσμα οικονομικά οφέλη. Γνωστός με την ονομασία habitant, ο καλλιεργητής της Νέας Γαλλίας ξεχώριζε από τον Ευρωπαίο χωρικό, που ήταν υποχείριο φεουδαρχικών συστημάτων. Ο Καναδός χωρικός ήταν κύριος του εαυτού του· ήταν ιδιοκτήτης της γης, ένας μικρός άρχοντας στο φέουδό του.
Οι Αγγλοκαναδοί έχουν την τάση να διαιωνίζουν τις παραδόσεις τους στα τοπωνύμια, στα τραγούδια και στους λαϊκούς χορούς ή ακόμη και στη γλώσσα των προγόνων τους. Οι αστικές παραδόσεις είναι ένας εξίσου σημαντικός τομέας που συμβάλλει στη συνέχιση της αγγλικής νοοτροπίας στον Καναδά. Από την άποψη αυτή υπάρχει ένα στοιχείο που διαφοροποιεί τον Καναδά όχι μόνο από τις ΗΠΑ αλλά και από τα άλλα κράτη της αμερικανικής ηπείρου: το κοινοβουλευτικό σύστημα με αμιγώς βρετανικό χαρακτήρα. Άλλο στοιχείο διαφοροποίησης βρίσκεται στο γεγονός ότι η χώρα είναι ακόμα και σήμερα, έστω και συμβολικά μόνο, η μοναδική χώρα στην Αμερική που έχει αρχηγό της ένα βασιλιά. Η βρετανική ατμόσφαιρα γίνεται περισσότερο αισθητή στις επίσημες εκδηλώσεις.

Αν και ολόκληρος σχεδόν ο Καναδάς εμφανίζεται διαποτισμένος από τον αγγλικό πολιτισμό, οι σημερινοί Καναδοί είναι βαθιά επηρεασμένοι στον καθημερινό τρόπο ζωής τους από τα αμερικανικά πρότυπα. Τα αυτοκίνητα, οι διαφημιστικές επιγραφές, τα τρόφιμα, όλα τα προϊόντα καθημερινής χρήσης, δεν διαφέρουν από εκείνα που χρησιμοποιούνται στη γείτονα χώρα. Επίσης παρόμοιο είναι το στιλ των σπιτιών, ενώ ο ρυθμός της ζωής είναι τυπικά βορειοαμερικανικός. Οι Καναδοί παρακολουθούν κατά προτίμηση τις ταινίες που προέρχονται από το Χόλλυγουντ, διαβάζουν τις εφημερίδες και τα περιοδικά από τις ΗΠΑ κι ενδιαφέρονται για τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές ζωηρότερα ίσως απ’ όσο για τις δικές τους.
Οι Καναδοί κατόρθωσαν όχι μόνο να διατηρήσουν, αλλά και να αναβιώσουν τα έθιμα και τις τέχνες των αυτόχθονων λαών που κατοικούσαν πριν από εκείνους σε αυτές τις αχανείς εκτάσεις. Η συνδρομή τους στην οικοδόμηση της χώρας είναι αναμφισβήτητη. Οδήγησαν τους εξερευνητές διδάσκοντας συστήματα επιβίωσης σε έναν άγνωστο κόσμο, τροφοδότησαν το εμπόριο γουναρικών, ενώ οι τροφές τους (καλαμπόκι, μπιζέλια, κολοκύθια) είναι συνηθισμένα προϊόντα διατροφής στον Καναδά. Σε αυτούς τους πληθυσμούς οφείλονται ορισμένα στοιχεία των εθίμων.
Η αρκτική περιοχή του Καναδά αναπτύχθηκε πολύ αργότερα από την αντίστοιχη της Ευρώπης ή της Ασίας. Ενώ σε άλλες χώρες οι Ινουίτ διατηρούσαν εμπορικές σχέσεις με τους λευκούς, στον Καναδά ο λαός αυτός αγνοούσε ακόμα και την ύπαρξη ανθρώπων διαφορετικών από εκείνους της φυλής τους. Μόνο με τον ερχομό των φαλαινοθηρών στις αρχές του 19ου αιώνα σημειώθηκε μια αλλαγή.
 

Πριν κάποια χρόνια οι περισσότεροι αναφέρονταν στο σύμπλεγμα των νησιών με το όνομα Νέες Εβρίδες, ένα αρχιπέλαγος στα δυτικά των νησιών Φίτζι από συνολικά 82 νησιά και νησάκια. Για το μεγαλύτερο μέρος του 20ου αιώνα, μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’80 η χώρα τελούσε υπό κοινή βρετανική και γαλλική διοίκηση. Σήμερα τα νησιά λέγονται πλέον Βανουάτου, είναι ένα ανεξάρτητο κράτος, και θεωρείται ως ένας από τους ανερχόμενους τουριστικούς προορισμούς διεθνώς.

Η χώρα κατοικείται από περίπου 280.000 ανθρώπους, που ζουν στα περίπου 65 από τα 82 νησιά του συμπλέγματος. Παρά το μικρό αριθμό των κατοίκων, το Βανουάτου διαθέτει μία ανέλπιστη ποικιλία από γλώσσες και διαλέκτους, γεγονός που την κατατάσσει στις χώρες με τη μεγαλύτερη γλωσσική ποικιλία παγκοσμίως. Τρεις ωστόσο είναι οι επίσημες γλώσσες της χώρας: τα αγγλικά, τα γαλλικά και η τοπική γλώσσα Μπισλάμα.

Παρά τη μακρά εξάρτηση από το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία, το Βανουάτου στηρίζει σήμερα την εξωτερική του συνδρομή σε δύο άλλες χώρες, πολύ πιο κοντινές, τη Νέα Ζηλανδία και την Αυστραλία. Ένα από τα κυριότερα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι αφορά τις μεγάλες αποστάσεις ανάμεσα σε πολλά από τα νησιά, που δυσκολεύουν την επικοινωνία.  

Ένα βασικό στοιχείο της μελανησιακής κουλτούρας, όπου Wantok σημαίνει άνθρωποι από τις ίδιες φυλές που μιλούν την ίδια διάλεκτο και είναι είτε συγγενείς εξ΄αίματος είτε μέρος της εκτεταμένης οικογένειας, που υποστηρίζουν και βοηθούν ο ένας τον άλλον.

Εμπειρία
Βανουάτου - Νήσος Τάνα. Μια διανυκτέρευση σε ένα ενεργό ηφαίστειο. Πτήση και διανυκτέρευση στο νησί Τάνα δίπλα σε ένα ανέγγιχτο από τη δυτική επιρροή, ένα πρωτόγονο και άκρως φιλικό χωριό. Την επόμενη ημέρα κατευθυνόμαστε με jeep 4x4 στον κρατήρα. Αφού διασχίσουμε παραδοσιακά χωριουδάκια, πυκνούς θάμνους, αχανείς πεδιάδες ηφαιστειακής τέφρας, με θέα που κόβει την ανάσα, θα προσεγγίσουμε το ηφαίστειο Yasur. Ο δρόμος για την κορυφή είναι μια σύντομη διαδρομή δέκα λεπτών προς το χείλος του κρατήρα, όπου θα παρατηρήσουμε την τρομερή δύναμη του πιο προσεγγίσιμου ενεργού ηφαιστείου στον κόσμο! Κόκκινο της φωτιάς και χρυσοκίτρινο κυριαρχούν παντού προκαλώντας δέος μπροστά σε ένα απόκοσμο θέαμα! Το συγκεκριμένο ηφαίστειο βρίσκεται σε μια από τις πιο παρθένες και απάτητες γωνιές του πλανήτη.

Η Κορσική, το "ιταλικό νησί" της Γαλλίας, είναι το τέταρτο σε μέγεθος νησί της Μεσογείου μετά τη Σικελία, τη Σαρδηνία και την Κύπρο. Βρίσκεται βόρεια της Σαρδηνίας, δυτικά της Ιταλίας και νοτιοανατολικά της Γαλλίας, της οποίας αποτελεί επαρχία. Κάποιοι ερευνητές θεωρούν ότι ήταν η ομηρική πόλη των Λαιστρυγόνων. Η ονομασία "Κύρνος" που της προσέδωσαν οι αρχαίοι Έλληνες (1η χιλιετία π.Χ.) πιθανότατα έχει την ίδια ρίζα με τη λατινική ονομασία "Corsica". Ολόκληρο το νησί είναι ένα απέραντο πάρκο, με πανύψηλα βραχώδη βουνά και δάση από πεύκα, οξιές, καστανιές και βελανιδιές. Οι τεράστιες κοιλάδες του καλύπτονται από τον περίφημο θάμνο μακί - από αυτόν πήραν τ' όνομά τους οι αντιστασιακές οργανώσεις της Γαλλίας κατά τη διάρκεια του Β΄ παγκοσμίου πολέμου - και από κουμαριές, σκίνα, ρείκια, μυρτιές, λεβάντα και δεντρολίβανο. Η Κορσική διαθέτει επίσης μερικές από τις πιο όμορφες παραλίες της Μεσογείου. Λόγω της γεωγραφικής του θέσης, του ανυπέρβλητου φυσικού του κάλους και της συνύπαρξης πολλών πολιτισμών, το νησί ανέπτυξε μια ιδιαίτερη κουλτούρα, την οποία οι Κορσικανοί διατηρούν περήφανα μέχρι σήμερα. Το πιο διάσημο τέκνο της είναι ο Ναπολέων Βοναπάρτης, ο επονομαζόμενος Μεγάλος. Ένας, αλλά (Ναπο)Λέων!

Αραιοκατοικημένη από ανθρώπους, αλλά με έναν ασύλληπτο συνωστισμό άγριων ζώων, παραμυθένιων ψαριών και πτηνών, η Μποτσουάνα βρίσκεται σφιχταγκαλιασμένη γεωγραφικά με τη Ναμίμπια, τη Ζιμπάμπουε και τη Νότια Αφρική. Προτεκτοράτο της Βρετανίας μέχρι το 1885, τραβάει πλέον τον δικό της δρόμο ανάπτυξης, βασισμένη στα διαμάντια και στον τουρισμό, και θεωρείται ως μία από τις πλέον εύπορες χώρες του αφρικανικού κόσμου.
Έχει μέγεθος όσο και η Γαλλία, μόνο που το 85% της χώρας καλύπτεται από την έρημο Καλαχάρι. Στο υπόλοιπο 15% ζουν ειρηνικά μόλις 2,3 εκατομμύρια άνθρωποι διαφορετικών φυλών. Αυτό το ειρηνικά έχει πραγματικά τεράστια σημασία για μια αφρικανική δημοκρατία. Τα τύμπανα του πολέμου έχουν πολύ καιρό να ηχήσουν στη χώρα αυτή, γι’ αυτό και πολλοί τη συγκρίνουν με την Ελβετία.
Ένα ταξίδι-σταθμός στη γνωριμία μας με τη φύση και το αυθεντικό αφρικανικό στοιχείο. Ο μεγάλος ποταμός Οκαβάνγκο δεν εκβάλλει στον ωκεανό όπως οι περισσότεροι ποταμοί, αλλά διεισδύει μέσα στην έρημο Καλαχάρι και απλώνεται σε μια τεράστια επίπεδη περιοχή, όπου το νερό του σκορπίζεται σαν ιστός αράχνης προς όλες τις κατευθύνσεις και απορροφάται σιγά σιγά από τη γη, δημιουργώντας μια όαση που λέγεται δέλτα του Οκαβάνγκο.
Η βλάστηση οργιώδης, ενώ μέσα στο δέλτα υπάρχουν δεκάδες νησιά, χωριουδάκια, κανάλια και λίμνες, όπου ζουν ασύλληπτα για τη φαντασία πουλιά, ψάρια και ζώα. Η στάθμη του αυξομειώνεται σε εξαμηνιαίους κύκλους, κάνοντας τα νησιά να εξαφανίζονται κάτω από τα νερά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και να επανεμφανίζονται τον χειμώνα προκαλώντας την αντίστοιχη μετανάστευση των ζώων. Ας γνωρίσουμε όμως από κοντά το σμαραγδένιο αυτό κόσμημα στο αφρικανικό ανάγλυφο, πραγματικό θαύμα της φύσης.

Ανάμεσα στη Μαύρη Θάλασσα και τη Θάλασσα του Αζόφ, νότια της Ουκρανίας, ξεπροβάλει η Χερσόνησος της Κριμαίας, ένα από τα ελάχιστα μέρη του πλανήτη όπου η ιστορία αποτυπώνεται ζωντανά σε κάθε μία από τις πόλεις της. Ο δεσμός με την Ελλάδα είναι κάτι παραπάνω από αειθαλής, γι’ αυτό και κατά το μεσαίωνα ήταν γνωστή ως η Ταυρική χερσόνησος των αρχαίων Ελλήνων! Την ονόμασαν έτσι γιατί, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, την όργωσε ο Ηρακλής με ένα γιγάντιο ταύρο. Εδώ, κατέληξε η Ιφιγένεια και εδώ ήρθε ο Ορέστης, κυνηγημένος από τις Ερινύες, να βρει την αδερφή του. Κατά τον 7ο π.Χ. αιώνα, πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες προκάλεσαν τον Δεύτερο Αποικισμό και οι Μιλήσιοι έφθασαν στην Ταυρική. Δημιούργησαν αξιόλογες αποικίες, ονόματα των οποίων σώζονται μέχρι σήμερα. Το ελληνικό πνεύμα κυριαρχεί έντονα και το μόνο σίγουρο είναι πως νιώθουμε δέος μπροστά σε αυτήν την «χαμένη πατρίδα». Ακόμα και σήμερα, στην ευρύτερη περιοχή ζουν περίπου 7.000 Έλληνες.
Η χερσόνησος της Κριμαίας, υπήρξε για πολλούς αιώνες σταυροδρόμι λαών και πολιτισμών. Γεωπολιτικά διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο και αποτέλεσε «μήλο της έριδος» για λαούς που ζήτησαν κατά καιρούς να την κυριεύσουν. Από εδώ πέρασαν Έλληνες, Σκύθες, Ρωμαίοι, Γότθοι, Βενετοί, Γενοβέζοι, Βυζαντινοί, Οθωμανοί. Εδώ, κρίθηκε η μορφή του μεταπολεμικού κόσμου με τη Διάσκεψη της Γιάλτας. Εδώ, δημιούργησε ο Άντον Τσέχωφ μερικά από τα αριστουργήματά του, όπως ο «Βυσσινόκηπος». Σήμερα, μεταξύ άλλων, ξεχωρίζει για τα ιαματικά νερά της και τις εξαιρετικές ποικιλίες κρασιών.
Η εγκατάσταση των Ελλήνων στον Καύκασο, είναι ένα φαινόμενο που πρωτοεμφανίζεται στους αρχαίους χρόνους. Οι ελληνικές αποικίες στην Κριμαία και την ανατολική Μαύρη Θάλασσα, ιδρύθηκαν πολύ πριν οι περιοχές αυτές περιέλθουν στη σφαίρα επιρροής των Ρώσων. Μάλιστα, ο μύθος λέει, ότι στα βουνά του Καυκάσου εξόρισαν τον Προμηθέα οι θεοί του Ολύμπου, για να τον τιμωρήσουν που έκανε δώρο στους ανθρώπους την τέχνη της φωτιάς.
Τα κύματα σκάνε με δύναμη στην πεζοδρομημένη προκυμαία της Γιάλτας. Στο βάθος ένα πελώριο ομοίωμα αρχαιοελληνικής τριήρους που σερβίρει σάντουιτς και καφέδες. Η Γιάλτα ανακαλύφθηκε από τους αρχαίους Έλληνες όταν, έπειτα από πολλές μέρες στη θάλασσα, βρήκαν στεριά και αναφώνησαν
«Γιαλός, γιαλός!», από την αλλοίωση του οποίου προέκυψε η «Γιάλτα».
Το σκληρό πρόσωπο της Ιστορίας αντηχεί παντού, μέσα από μια περιοχή που αναγεννιέται καθημερινά από τις στάχτες της. Αγάλματα του Λένιν, στάμπες του Πούτιν, ρωσικές σημαίες, πρώην βετεράνοι, γούνες και άνθρωποι που ζουν σε μια χερσόνησο σιωπηρά υπό αμφισβήτηση. Πώς είναι η Κριμαία σήμερα; Το αρχαιοελληνικό παρελθόν της περιοχής μαζί με το ρωσικό- σοβιετικό της πόλης, συνθέτουν τελικά την εικόνα και τον χαρακτήρα μιας πόλης με τη δική της ξεχωριστή οντότητα στο χάρτη.
Το «Ελληνικό Σχέδιο» της Μεγάλης Αικατερίνης
Η Κριμαία, το 1783 πέρασε στη ρωσίδα αυτοκράτειρα Αικατερίνη Β’ τη Μεγάλη. Και εδώ, η Ρωσία έχασε το 1856 τον Κριμαϊκό πόλεμο, όταν αναγκάστηκε να αντιμετωπίσει τις συνδυασμένες δυνάμεις της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Όταν μετά το θάνατο του Στάλιν, ανέλαβε την ηγεσία του ΚΚΣΕ ο Ουκρανός Νικήτα Χρουτσώφ, θεώρησε καλό να δωρίσει την περιοχή στην πατρίδα του, την Ουκρανία, το 1954. Το γεγονός δεν είχε ιδιαίτερη σημασία στο πλαίσιο της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά, όταν κατέρρευσε η αυτοκρατορία, το πρόβλημα βγήκε στην επιφάνεια. Ένα από τα βασικά προβλήματα που αντιμετώπισαν οι Έλληνες στη Ρωσία σχετιζόταν με την πανσλαβιστική ιδεολογία, η οποία αποσκοπούσε στον εκσλαβισμό του ελληνικού στοιχείου με κάθε τρόπο. Η πολιτική αυτή ακολουθήθηκε από τις ρωσικές αρχές, όταν εγκαταλείφθηκε το «Ελληνικό Σχέδιο» της Μεγάλης Αικατερίνης, που προέβλεπε την ανασύσταση της ελληνικής αυτοκρατορίας του Βυζαντίου, υπό ρωσικό έλεγχο βέβαια, και στη θέση του ακολουθήθηκε το πανσλαβιστικό ιδεώδες.
Το χρονικό ενός δημοψηφίσματος
Ήταν Φεβρουάριος του 2014. Ενώ η κρίση στην Ουκρανία επικρατούσε, φιλορώσοι στρατιωτικοί -οι λεγόμενοι «little green men»- με κινήσεις αστραπή, έκαναν κατάληψη σε κυβερνητικά κτίρια της περιοχής. Ένα μήνα μετά, οι κάτοικοι της Κριμαίας κλήθηκαν να συμμετάσχουν σε δημοψήφισμα για την ένωσή τους με τη Ρωσία ή τη συνέχιση του ίδιου καθεστώτος, δηλαδή την παραμονή τους στην Ουκρανία με αυξημένη αυτονομία. Μέχρι τότε,  η Κριμαία ήταν μια ρωσόφωνη περιοχή, στην οποία συμβίωναν Ρώσοι, Ουκρανοί, Έλληνες και Τάταροι. Η Κριμαία «δόθηκε» στη Σοβιετική Ουκρανία με εντολή του Νικίτα Χρουστσόφ το 1954 και εκεί παρέμεινε μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης. Ξεχωριστό ρόλο έπαιζε πάντα η πόλη της Σεβαστούπολης, έδρα του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας. Στο δημοψήφισμα που ακολούθησε, ψήφισε το 86,3% των ψηφοφόρων και απεφάνθησαν κατά 96,77% υπέρ της ένωσης με τη Ρωσία, αν και η διενέργεια του δημοψηφίσματος, όσο και το αποτέλεσμά του, καταδικάστηκε από τη διεθνή κοινότητα. Η Κριμαία, σήμερα, είναι μέρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας αλλά, αυτό το αναγνωρίζει μόνο η Μόσχα και, φυσικά, η τοπική κυβέρνηση της Κριμαίας. Από τότε, η χερσόνησος ζει σε ένα ιδιότυπο καθεστώς: για τη διεθνή κοινότητα θεωρείται ακόμη ουκρανικό έδαφος, ενώ η ίδια η Κριμαία λειτουργεί με βάση τους ρωσικούς νόμους και το Σύνταγμα.

Σε απόσταση αναπνοής από το Ντακάρ, το λιλιπούτειο Νησί Γκορέ μοιάζει να πλέει μοναχικά στη θάλασσα. Ένα γραφικό, καθαρό χωριουδάκι πνιγμένο στις μπουκαμβίλιες και στα γιασεμιά, με αποικιακού στιλ διώροφα σπίτια βαμμένα με απαλά χρώματα, ένα στρατιωτικό φρούριο ψηλά σε ένα λόφο, ένας μικρός αμμώδης όρμος, μια παραλία με ψαρόβαρκες και εκατοντάδες λεπτόκορμοι φοίνικες: μια εικόνα που θυμίζει περισσότερο σκηνικό ταινίας παρά κατοικημένη περιοχή. Και, όμως, αυτό το κουκλίστικο τοπίο κρύβει ένα θλιβερό παρελθόν: το νησί ήταν επί αιώνες κέντρο δουλεμπορίου. Από το 15ο έως το 19ο αι. το Γκορέ πέρασε διαδοχικά στην Πορτογαλία, την Ολλανδία, την Αγγλία και τη Γαλλία. Οι εμπορικές εταιρίες των χωρών αυτών έστελναν από εδώ κατά χιλιάδες τους Αφρικανούς σκλάβους στην Αϊτή, την Κούβα, τη Λουιζιάνα και τη Βραζιλία. Στα υπόγεια των σπιτιών του στοιβάζονταν εκατοντάδες μαύροι και περίμεναν επί μήνες τα πλοία που θα τους μετέφεραν στο Νέο Κόσμο της φρίκης και της σκλαβιάς. Έναν όροφο πιο πάνω, οι πλούσιοι δουλέμποροι διοργάνωναν χορούς και δείπνα.

Ξημερώματα μιας μέρας του 1863: ένας Βιεννέζος αρτοποιός μπαίνει στο μαγαζί του για να ετοιμάσει το ψωμί της ημέρας για τη συνοικία του. Έχει σίγουρα πολλή δουλειά, γιατί οι ημέρες αυτές δεν είναι και οι πιο ήρεμες που έχει ζήσει: ο Τούρκος σουλτάνος Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής πολιορκεί τη Βιέννη και η πόλη υποφέρει από έλλειψη τροφίμων. Ωστόσο αυτό το πρωινό κάτι άλλο, και εξίσου ανησυχητικό, τραβάει την προσοχή του: ακούει έναν περίεργο θόρυβο, κάτι σαν τρίξιμο να έρχεται από τα έγκατα της γης. Τρομαγμένος ειδοποιεί τις αρχές και οι φόβοι τους επιβεβαιώνονται. Τούρκοι λαγουμιτζίδες έχουν αρχίσει να σκάβουν κάτω από την πόλη με σκοπό να ανατινάξουν τα τείχη και να καταλάβουν τη Βιέννη, πρώτο βήμα για να ξεχυθούν έπειτα στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ευτυχώς όμως, η οξυδέρκεια του Βιεννέζου φούρναρη ήταν αρκετή για να σώσει τη Βιέννη, μαζί της την Αυστρία και ολόκληρη τη Γηραιά Ήπειρο. Αμέσως λοιπόν ειδοποιήθηκε ο αυστριακός στρατός που εξολόθρευσε την ομάδα των λαγουμιτζίδων και λίγο αργότερα τα στρατεύματα του Πολωνού ηγεμόνα Γιαν Σομπιέσκι διέλυσαν τις τουρκικές δυνάμεις και ο Σουλεϊμάν αναγκάστηκε να λύσει την πολιορκία. Η Βιέννη είχε σωθεί και εν πολλοίς το όφειλε σε εκείνο τον ανώνυμο Βιεννέζο αρτοποιό.
Για να γιορτάσουν λοιπόν τη νίκη τους, οι φουρνάρηδες της πόλης έφτιαξαν ένα καινούριο γλυκό: πήραν τα ψωμάκια τους, έστριψαν τις άκρες τους προς τη μια μεριά έτσι ώστε να πάρουν το σχήμα της ημισελήνου, το έμβλημα των Οθωμανών δηλαδή, και το ονόμασαν «κίπφελ» (Kipfel). Κάτι δηλαδή σαν το «σας φάγαμε!». Για πολλά χρόνια μάλιστα οι μαθητευόμενοι φουρνάρηδες της Βιέννης έκαναν παρέλαση κάθε Λαμπροτρίτη περνώντας μπροστά από όλους τους φούρνους της πόλης, για να πιουν στην υγειά των αρτοποιών που έσωσαν την πόλη. Το κίπφελ πέρασε έπειτα στη Γαλλία από την (αυστριακή) Μαρία Αντουανέτα,  και εκεί πήρε το όνομα με το οποίο το ξέρουμε και το απολαμβάνουμε όλοι σήμερα: κρουασάν…

Η Βουλγαρία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη χώρα σε παραγωγή ροδέλαιου. Περίπου ένας τόνος ροδέλαιου εξάγεται ετησίως σε μεγάλες εταιρίες παραγωγής καλλυντικών και αρωμάτων σε Γαλλία, Γερμανία και Ηνωμένες Πολιτείες. Το ροδέλαιο είναι παραδοσιακό προϊόν της χώρας από τον 17ο αιώνα. Η ποικιλία που δίνει το ροδέλαιο καλλιεργείται στην Κοιλάδα των Ρόδων, σε μια έκταση 14.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Τα τριαντάφυλλα ανθίζουν τον Μάιο και τον Ιούνιο και το γλυκό άρωμά τους καλύπτει όλη την περιοχή. Η συλλογή των ροδοπέταλων γίνεται πολύ νωρίς το πρωί, πριν από το ξημέρωμα, και η απόσταξη με ατμό δίνει ροδέλαιο εξαιρετικής ποιότητας για αρώματα και καλλυντικά. Απαιτούνται περίπου τρεις τόνοι ροδοπέταλων για να φτιαχτεί ένα κιλό ροδέλαιο. Στα τέλη της άνοιξης τουρίστες από όλον τον κόσμο συρρέουν στην Κοιλάδα των Ρόδων για να δουν από κοντά τη συλλογή των ροδοπέταλων και να πάρουν μέρος στις εκδηλώσεις της Γιορτής των Ρόδων. Τα τριαντάφυλλα παίζουν έναν σημαντικό ρόλο στην ιστορία του Καζανλάκ και είναι αναλλοίωτο κομμάτι της ζωής των ντόπιων, καθώς πολλές γενιές τους δραστηριοποιήθηκαν στη συγκεκριμένη βιομηχανία.

Η εξερεύνηση των ακτών της Αφρικής και του εσωτερικού της βορείου και της νοτίου Αφρικής το 15ο αιώνα, καθώς και η ανακάλυψη της Αμερικανικής ηπείρου από τους Ευρωπαίους, έδωσαν νέα ώθηση στο πλέον ζοφερό κεφάλαιο της ανθρώπινης ιστορίας: στη σκλαβιά, που ναι μεν μέχρι τότε υπήρχε, έκτοτε όμως… άνθισε.

Από τις αρχές του 16ου ως το τέλος του 19ου αιώνα πολλά εκατομμύρια Αφρικανών πέρασαν τον ωκεανό.

Οι ιθαγενείς και οι μαύροι σκλάβοι, που άρπαζαν οι έμποροι από την Αφρική και τους μετέφεραν κάτω από άθλιες συνθήκες στην Αμερική όπου τους πουλούσαν σε μεγαλοϊδιοκτήτες για να τους εκμεταλλευτούν στην καλλιέργεια του βαμβακιού, ήταν το καύσιμο που έδινε κίνηση στο παραγωγικό σύστημα. Η φυσική δύναμη των Αφρικανών και η ευάλωτη στους επιθετικούς ξένους δομή των κοινωνιών τους, καθιστούσαν τους κατοίκους της Μαύρης ηπείρου ελκυστική λεία για τους γειτονικούς λαούς.

Μέσα στο 16ο αιώνα τα πορτογαλικά καράβια μετέφεραν στο Νέο Κόσμο πάνω από 125.000 Αφρικανούς (Γιορούμπα από τη Νιγηρία, Μπαντού ή Κόνγκος από το σημερινό Κονγκό, τη Μοζαμβίκη και την Αγκόλα, Αμπακουά από τη Νιγηρία, Αραρά από το Μπενίν - τέως βασίλειο της Δαχομέης κλπ.). Οι Βραζιλιάνικες φυτείες καφέ, οι φυτείες ζάχαρης στην Καραϊβική και τα ορυχεία της Αργεντινής δέχθηκαν χιλιάδες σκλάβους.

Στις αρχές του 17ου αιώνα οι Ισπανικές αρμάδες μετέφεραν δεκάδες χιλιάδες Μαύρους στην Αμερική, αλλά ήρθε n σειρά των Ολλανδών να κυριαρχήσουν στο δουλεμπόριο.

Η οικονομική αποδοτικότητα του δουλεμπορίου στους Πορτογάλους και Ισπανούς γρήγορα υποκίνησε τη διάθεση για ανταγωνισμό και από άλλα Ευρωπαϊκά κράτη (Ολλανδία, Γαλλία, Αγγλία). Με την επικράτηση των Άγγλων αποικιοκρατών στα τέλη του 17ου αιώνα, το Αγγλικό θαλάσσιο εμπόριο σχεδόν μονοπώλησε τη διακίνηση των Μαύρων στην Αμερικανική ήπειρο.

Οι Άγγλοι ανέπτυξαν το δουλεμπόριο, υιοθετώντας μεθόδους εξαιρετικά αποτελεσματικές. Επινόησαν μια τριγωνική διακίνηση με κορυφές του τριγώνου την Αγγλία, την Αφρική και την Αμερική. Τα πλοία γέμιζαν τα αμπάρια τους από τα λιμάνια της Αγγλίας (κυρίως το Λίβερπουλ) με όπλα, υφάσματα, χάντρες και ψεύτικα κοσμήματα με τα οποία πλήρωναν το ανθρώπινο εμπόρευμα της Αφρικής. Οι κάσικοι της Αφρικής δέχονταν τα εμπορεύματα της Βρετανικής βιομηχανίας και παραχωρούσαν τα φορτία των σκλάβων στους δουλεμπόρους, εξασφαλίζοντας τα όπλα για να οργανώνουν νέα ανθρωποκυνηγητά μέσα στα χωριά.  Όσοι επιζούσαν από την πείνα, τις αρρώστιες και το τσουβάλιασμα της μεταφοράς, εκθέτονταν στην κεντρική πλατεία των αποικιών για να πουληθούν. Τα πλοία ξαναγύριζαν στην Αγγλία φορτωμένα με τροπικά προϊόντα των φυτειών της Αμερικής: ζάχαρη, βαμβάκι, καφέ και κακάο.

Ο απολογισμός του Διατλαντικού Εμπορίου Σκλάβων, υπήρξε τραγικός. Υπολογίζεται ότι από το 1520 ως το 1860, μεταφέρθηκαν ως σκλάβοι 11 με 12 εκατομμύρια άντρες, γυναίκες και παιδιά από την Αφρική.

Αναρίθμητοι Αφρικανοί πέθαναν στη μεταφορά, θύματα επιδημιών ή υποσιτισμού και αρκετοί αυτοκτονούσαν. Οι σκλάβοι στοιβάζονταν σαν δέματα. Τα πλοία που μετέφεραν σκλάβους ξεχώριζαν από τη μυρωδιά τους. Οι μεταδοτικές ασθένειες και οι ξαφνικοί θάνατοι μπορούσαν να ανατρέψουν τις οικονομικές προσδοκίες του επιχειρηματία-εμπόρου, που πολλές φορές ήταν ο ίδιος ο πλοίαρχος. Για το λόγο αυτό πολλοί πλοίαρχοι φόρτωναν επιπλέον αριθμό σκλάβων, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις πιθανές αβαρίες του ταξιδιού.

Το βουντού στην Αϊτή, το καντομπλέ στη Βραζιλία, η σαντερία στην Κούβα και το σάνγκο στο Τρινιδάδ δεν είναι παρά όψεις της παλιάς θρησκείας της φυλής των Γιορούμπα που μεταφέρθηκαν από τους δουλέμπορους ως σκλάβοι στις ακτές της Καραϊβικής.

Το "διαμάντι" του Ινδικού ωκεανού είναι ένα "καλά κρυμμένο μυστικό" της μητροπολιτικής Γαλλίας.Στην εποχή του Ευρώ, η εξωτική διέξοδος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ονομάζεται ΡΕΫΝΙΟΝ. Αν και άγνωστη σε πολλούς ταξιδιώτες, η Γαλλική αυτή κτήση είναι ένα από τα πιο όμορφα και ιδιόμορφα μέρη στον κόσμο, ένα νησί θεαματικών θαυμάτων της φύσης, φοβερών ορεινών σκηνικών και εξαιρετικών παραλιών.
Ένα καταπράσινο νησί με τεράστιο ενδιαφέρον, γεννημένο από την ηφαιστειακή οργή της γης, με μια άγρια ομορφιά και έναν πολύ ιδιαίτερο χαρακτήρα. Οι πόλεις της έχουν την ατμόσφαιρα της παλιάς Γαλλίας.Το τοπίο της είναι απόκοσμο, σαγηνευτικό, σαν να έχει ξεπηδήσει από γκαλερί έργων τέχνης. Η φύση μοιάζει να "κάνει επίδειξη"!
Πανύψηλοι μυτεροί βράχοι, περίεργα σχήματα βουνών, κρατήρες με οργιαστική βλάστηση, πετρωμένα ποτάμια λάβας, ορμητικοί καταρράκτες με κρυστάλλινα νερά, ζούγκλες, βαθύτατες χαράδρες, πανέμορφες παραλίες, κρυφοί όρμοι και απόκρημνοι γκρεμοί, που η δύναμη του ωκεανού δεν κατάφερε ακόμα να απαλύνει. 
Πέρα όμως από το ονειρικό θέαμα, το καλό φαγητό κατέχει περίοπτη θέση στην καθημερινότητα της Ρεϋνιόν, όπως άλλωστε αρμόζει στη γαλλική της καταγωγή. Εξάλλου, κάθε Γάλλος που σέβεται τον εαυτό του επιχειρεί, αργά ή γρήγορα, το "προσκύνημα" στο νησί αυτό του Ινδικού.

Προσανατολισμός
Όλοι οι παραθαλάσσιοι οικισμοί έχουν ονόματα Αγίων.Πρωτεύουσα του νησιού είναι το Σεν Ντενί, με μουσεία, γκαλερί αλλά και εξαιρετική αρχιτεκτονική, με διατηρητέα κρεολικά σπίτια και τοπικές αγορές.
Η τοπική μουσική ακούγεται παντού. Πρόκειται για ένα ενδιαφέρον ανακάτεμα των ρυθμών ρέγκε, σέγκα και μαλόια, με τις καλύτερες στιγμές της γαλλικής, βρετανικής και αμερικανικής ροκ και παραδοσιακής μουσικής.
Η ανατολική ακτή είναι διάσπαρτη από καλλιέργειες ζαχαροκάλαμου και βανίλιας, με πλούσια βλάστηση και καταρράκτες, ενώ οι δυτικές παραλίες είναι ιδανικές για κολύμπι με εξέχουσα το Σεν Ζιλ λε Μπεν, το "Σεν Τροπέ της Ρεϋνιόν", με τη γνωστή ατμόσφαιρα διακοπών, με Resorts, νυχτερινή ζωή και extreme water sports.
Η Ρεϋνιόν προσφέρει θαυμάσιες πεζοπορικές δυνατότητες και διαθέτει άριστη υποδομή, κατά τα πρότυπα των Άλπεων ή των Δολομιτών.
Συγκρίνουν συχνά τη Ρεϋνιόν με τη Χαβάη, επειδή και οι δύο διαθέτουν εξίσου εντυπωσιακά τοπία, ηφαιστειακή δραστηριότητα και ευχάριστο κλίμα.

Φυσικά αμφιθέατρα Cilaos και Salazie
Οι τρεις λεκάνες του νησιού, που λέγονται συνήθως και "φυσικά αμφιθέατρα", προέκυψαν από ηφαίστεια που κατάρρευσαν δημιουργώντας αρχαίους κρατήρες και αποτελούν ιδανικές τοποθεσίες για τους λάτρεις της φύσης. Μαγευτικοί καταρράκτες μέσα σε οργιώδη, τροπική βλάστηση, κοιλάδες "ντυμένες" σε όλες τις αποχρώσεις του πράσινου και βαθιά φαράγγια που αφήνουν άφωνο κάθε επισκέπτη. Γραφικά χωριουδάκια σε υψόμετρα άνω των 1.200 μέτρων, γεμάτα πολύχρωμα λουλούδια και περιτριγυρισμένα από τις υψηλότερες κορυφές του νησιού με τα πυκνά δάση.

Ένα συναρπαστικό φιλμ νουάρ. Αυτό είναι η πορεία της Σαγκάης, του σημαντικότερου οικονομικού και πολιτιστικού κέντρου της Κίνας και του ισχυρότερου λιμανιού παγκοσμίως. Μία πόλη κινηματογραφική, πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας της ανατολικής Κίνας, με σύντομη σχετικά ιστορία αλλά λαμπρή από κάθε άποψη. Έχει πρωταγωνιστήσει σε πολλές ταινίες του Χόλιγουντ, όλες κατασκοπικές και όχι τυχαία, αφού υπήρξε μεγάλο κέντρο πολιτικών δολοπλοκιών ήδη από τον 18ο αιώνα μέχρι και την εγκαθίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας. Η σημαντικότερη πάντως ταινία στην παγκόσμια ιστορία του σινεμά που σχετίζεται με την πανέμορφη αυτή πόλη είναι «Η κυρία απ΄τη Σαγκάη» με την ξανθιά (για μία και μοναδική φορά) Ρίτα Χέιγορθ και τον Όρσον Γουέλς, οποίος και τη σκηνοθέτησε. Μετά από την ταινία αυτή το ζευγάρι χώρισε και ο Γουέλς (ο μεγαλύτερος σκηνοθέτης όλων των εποχών) μπήκε στη μαύρη λίστα του Χόλιγουντ… Η Σαγκάη αφήνει σημάδια ανεξίτηλα… ακόμη και στα φιλμ.
Ας δούμε όμως ποια είναι η πραγματική ιστορία της. Κατ’ αρχάς η πόλη χωρίζεται σε δύο μέρη με ένα τεχνητό ποτάμι, τον Χουανγκπού, παραπόταμο του Γιανγκτσέ, που δημιουργήθηκε κατ’ εντολή του Λόρδου Τσουνσέν (ενός από τους 4 Λόρδους) στη Περίοδο των Εμπόλεμων Κρατών (1ος αιώνας π.Χ). Το ιστορικό κέντρο της πόλης βρίσκεται στη δυτική όχθη και η κεντρική οικονομική περιοχή με τους τεράστιους σύγχρονους ουρανοξύστες αναπτύσσεται από τη δεκαετία του 1990 στην ανατολική όχθη.
Η Σαγκάη χτίστηκε τον 11ο αιώνα, και για αιώνες παρέμεινε ένα επαρχιακό λιμάνι με περιορισμένη σημασία. Κύριο εμπόδιο στην ανάπτυξή του αποτέλεσαν οι φεουδάρχες, οι οποίοι δεν επέτρεπαν σε ξένες δυνάμεις να συνάψουν στενή συνεργασία με την περιοχή. Αργότερα σε αυτό εμπόδιο προστέθηκε και η γενικότερη πολιτική αναρχία που επικρατούσε στη χώρα. Η εσωστρέφεια συνεχίστηκε και τον 18ο αιώνα, όταν αναπτυσσόταν ραγδαία το διεθνές εμπόριο σε Ανατολή και Δύση αλλά τον 19ο αιώνα τα πράγματα άλλαξαν. Η παγκόσμια οικονομία ξεπέρασε τις αντιστάσεις της κινεζικής πλουτοκρατίας και η Σαγκάη, λόγω τοποθεσίας αναδείχθηκε σε σπουδαίο λιμάνι. Τότε η πόλη μεγάλωσε και οι ξένες δυνάμεις που εισήλθαν μέσω του εμπορίου στη Σαγκάη άρχισαν να ασκούν πίεση στην αυτοκρατορική κυβέρνηση της Κίνας για εκχωρήσεις. Πράγματι με τη συνθήκη της Ναντζίνγκ το 1843, η Αγγλία απέκτησε δική της ελεύθερη ζώνη μέσα στην πόλη. Ακολούθησαν το 1847 και η Γαλλία και το 1862 οι ΗΠΑ.
Με την έλευση των ξένων όμως προέκυψαν νέες περιπέτειες. Οι δυτικές δυνάμεις φρόντιζαν τα συμφέροντά τους στην περιοχή και άφηναν τους ντόπιους να λιμοκτονούν. Έτσι το 1853 ξέσπασε μεγάλη λαϊκή εξέγερση και το 1860 ακολούθησε άλλη μία. Αμφότερες απέτυχαν και το αποτέλεσμα ήταν οι δυτικοί να εδραιώσουν ακόμη περισσότερο το καθεστώς των ελεύθερων ζωνών. Σε αυτές μάλιστα προστέθηκε πλέον και η Ιαπωνία…
Στις αρχές ακόμα του 20ού αιώνα, η Σαγκάη διαιρέθηκε στον κινεζικό και στον ευρωπαϊκό τομέα. Ο τελευταίος καταλάμβανε τις πιο όμορφες συνοικίες και τα αναπτυγμένα βιομηχανικά προάστια, όπου είχαν ιδρυθεί ήδη τα πρώτα μεγάλα εργοστάσια ξένων κεφαλαιούχων. Εκείνη την εποχή, στο ευρωπαϊκό τμήμα της πόλης, και ειδικά την περίφημη Μπουντ, χτίστηκαν μεγαλειώδης επαύλεις, εντυπωσιακά μέγαρα, πολυτελέστατα ξενοδοχεία, γενικώς αναπτύχθηκε ένας ισχυρός κοσμοπολιτισμός που υπάρχει μέχρι σήμερα ακμαίος. Ωστόσο οι ντόπιοι απαγορευόταν να έχουν οποιαδήποτε πρόσβαση σε όλα αυτά. Μάλιστα στα πάρκα και στα ξενοδοχεία υπήρχαν πινακίδες που έγραφαν «Απαγορεύεται η είσοδος σε Κινέζους και σκυλιά»…
Όπως ήταν φυσικό η απροκάλυπτη αυτή κατοχή τμήματος της Σαγκάης και η απαξιωτική συμπεριφορά των δυτικών απέναντι στους ντόπιοιυς, δυνάμωσε το κίνημα της τοπικής αντίστασης και η πόλη εξελίχθηκε σε ένα από τα σημαντικότερα λαϊκά εθνικά επαναστατικά κέντρα της Κίνας. Το 1925, λόγω των ταραχών αποβιβάστηκαν στη Σαγκάη ξένα στρατεύματα (αγγλικά, αμερικάνικα, ιταλικά, γαλλικά και ιαπωνικά) για την τήρηση της τάξης και παρέμειναν μέχρι το 1927. Παράλληλα μοίρες των στόλων τους περιπολούσαν έξω από τις ακτές και στο λιμάνι της, δια παν ενδεχόμενο. Όλα αυτά τα βλέπουμε στις χολιγουντιανές ταινίες. Η επικράτηση του Κινεζικού Εθνικιστικού Κόμματος με τον Τσιανγκ Κάι Σεκ ενίσχυσε ξανά τη θέση της χώρας αλλά το 1932 η Ιαπωνία που ανέκαθεν έτρεφε βλέψεις κατακτητικές στην Κίνα, με αφορμή το φόνο ενός Ιάπωνα από Κινέζο, χωρίς καμιά προειδοποίηση, αποβίβασε στη Σαγκάη στρατιωτικές δυνάμεις για την κατάληψή της. Συνάντησε φυσικά σθεναρή άμυνα και τελικά με την επέμβαση και των ξένων δυνάμεων, που είχαν κατεστημένα συμφέροντα στην περιοχή, διακόπηκαν οι επιχειρήσεις και να αποσύρθηκαν τα στρατεύματα. Το 1936 οι Ιάπωνες επανήλθαν, κατέλαβαν την πόλη και το λιμάνι και εγκατέστησαν στρατιωτική βάση. Η τοπική αντίσταση συνεχίστηκε και το 1945 μετά την ήττα της Ιαπωνίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Σαγκάη ελευθερώθηκε. Οι πολιτικοί και κοινωνικοί αγώνες όμως δεν έπαψαν.
Τελικά το 1949 με την προέλαση των κομμουνιστικών στρατευμάτων στην περιοχή, ξέσπασε νέα λαϊκή εξέγερση, που στράφηκε ιδιαίτερα εναντίον των δυτικών που πλέον εγκατέλειψαν την πόλη. Με την εγκαθίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, το καθεστώς των εκχωρήσεων καταργήθηκε και τυπικά όλες οι ξένες περιουσίες, βιομηχανίες, κτίσματα, λιμενικές εγκαταστάσεις κτλ. εθνικοποιήθηκαν.
Αυτή είναι πάνω κάτω η ιστορία της κινέζας κυρίας που λέγεται… Σαγκάη. Αυτή είναι όμως και η γοητεία της που σήμερα τη βλέπουμε σε κάθε βόλτα μας εκεί. Ουσιαστικά βλέπουμε μία πόλη-κατασκοπικό φιλμ νουάρ, με πολύ κοσμοπολιτισμό, μεσοπολεμικό και σύγχρονο, με τις ωραιότερες γυναίκες της Κίνας (φημίζονται για το ύψος και τα όμορφα χαρακτηριστικά τους), με απίστευτους ουρανοξύστες που συμβολίζουν τη νέα μεταμοντέρνα ανάπτυξη της πόλης στον 21ο αιώνα αλλά και με πλούσιο παραδοσιακό κινεζικό χρώμα. Με δυο λόγια η Σαγκάη είναι μία κυρία ακαταμάχητη!

Η Σιδάδε Βέλια (ή αλλιώς Παλιά Πόλη) βρίσκεται στο νησί Σαντιάγο του Πράσινου Ακρωτηρίου. Ιδρύθηκε και πρωτοκατοικήθηκε από τους Πορτογάλους τον 15ο αιώνα και ήταν η πρώτη αποικιοκρατική πόλη που χτίστηκε στην τροπική ζώνη. Αμέσως μετά την ίδρυσή της δόθηκε στους κατοίκους το δικαίωμα διακίνησης σκλάβων. Από τότε μέχρι τον 19ο αιώνα, οπότε και τυπικά καταργήθηκε το δουλεμπόριο, από εκεί πέρασε όλη η τραγωδία και η εξαθλίωση της αφρικανικής ηπείρου. Στοιχεία και μνήμες της μαύρης εκείνης εποχής βλέπουμε σήμερα στον μαρμάρινο κίονα του 16ου αιώνα που στέκεται περήφανα στη γραφική κεντρική πλατεία της πόλης.
Η Σιδάδε Βέλια, αναπτύχθηκε γρήγορα. Χάρη στην στρατηγική τοποθεσία της ήταν ένα σημαντικό λιμάνι για το διαμετακομιστικό εμπόριο, όχι μόνο των δούλων, αλλά και όλων των πολύτιμων αγαθών της Αφρικής στη Βραζιλία και την Καραϊβική – τις έτερες ισχυρές πορτογαλικές επαρχίες. Επίσης με τα χρόνια οι Πορτογάλοι αναμείχθηκαν με τους Σενεγαλέζους και άλλους Αφρικανούς και έτσι εκεί γεννήθηκε η πρώτη κοινότητα Κρεολών. Σήμερα ο πληθυσμός φτάνει τους 2.148 κατοίκους και οι περισσότεροι είναι Κρεολοί.
Η πόλη λόγω της ιστορίας αλλά και της εντυπωσιακής αρχιτεκτονικής της αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Χαρακτηριστικό είναι πως διατηρεί την αρχική πολεοδομία και τα παλιά αποικιακά τείχη και οχυρά της, τα οποία ήταν απαραίτητα για την προστασία του ευρωπαϊκού πλούτου που συγκεντρωνόταν εκεί. Πειρατές, μισθοφόροι καταδρομείς, επίδοξοι κατακτητές, όλοι την είχαν στο στόχαστρο. Έτσι το 1590 χτίστηκε το βασιλικό οχυρό Σάο Φελίπε, ένα από τα ισχυρότερα παγκοσμίως για την εποχή. Αυτό όμως δεν την έσωσε… Με την αλλαγή του παιχνιδιού στην ιμπεριαλιστική σκακιέρα τον 17ο αιώνα και τη συνακόλουθη επέκταση της Γαλλίας και της Βρετανίας στην Αφρική, η Σιδάδε Βέλια αφενός μεν παρήκμασε σταδιακά, αφετέρου δεχόταν ολοένα περισσότερες επιθέσεις. Το 1712 λεηλατήθηκε τόσο βάναυσα από γάλλους κουρσάρους ώστε οι αρχές αποφάσισαν να μεταφέρουν την πρωτεύουσα του Πράσινου Ακρωτηρίου σε μία καινούργια τοποθεσία.
Έτσι, μόλις 15 χλμ. μακριά χτίστηκε η Πράια. Μάλιστα εξαιτίας της έλλειψης δομικών υλικών και της μικρής απόστασης ανάμεσα στις δύο πόλεις, αρκετά από τα κτίρια της Σιδάδε κατεδαφίστηκαν για να χτιστεί με τα ίδια υλικά η νέα πρωτεύουσα. Όταν ολοκληρώθηκε η Πράια, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού μετοίκησε εκεί. Πολύ λίγοι έμειναν στην Παλιά Πόλη. Αυτοί όμως από τη δεκαετία του 1960, άρχισαν να την αναπαλαιώνουν. Πρώτα το οχυρό, μετά τα τείχη, τα σπίτια, τα πέτρινα δρομάκια, τα δημόσια κτίρια – εκεί βρίσκεται η πρώτη αποικιακή εκκλησία στον κόσμο...
Σήμερα η Σιδάδε Βέλια είναι ένα εξαίσιο δείγμα πρώιμης αποικιοκρατικής πόλης. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο όμως είναι η πληθυσμιακή συγχώνευση που έγινε εκεί. Η ίδια η πόλη, οι κάτοικοι και η αρχιτεκτονική της, μοιάζουν με τα πέριξ εδάφη της. Σε αυτά λόγω του κλίματος για αιώνες επιχειρούνταν ο εγκλιματισμός διαφόρων φυτικών ειδών σε νέες συνθήκες καλλιέργειας πριν και μετά τα υπερπόντια ταξίδια τους. Κοιτάζοντας όλο το τοπίο, οικιστικό και μη, είναι σαν να βλέπεις ανθρώπους, πολιτισμούς και φύση να ενώνονται και να αναμειγνύονται μέσα στο χωνευτήρι της εξέλιξης. Με άλλα λόγια, αυτή η μικρή και γραφική Παλιά Πόλη, έχει τελικά μείζονα σημασία για την ιστορία του θαυμαστού καινούργιου κόσμου μας.

Υπάρχουν ορισμένες πόλεις που και μόνο στο άκουσμα του ονόματός τους σε κάνουν να φαντάζεσαι μύθους και ιστορίες. Μία τέτοια πόλη είναι η Κωνσταντίνη.
Ο γάλλος συγγραφέας Γκι ντε Μοπασάν τον 19ο αιώνα είχε γράψει γι αυτήν: «Αυτό το ρυάκι παλιότερα το διέσχιζες από οκτώ γέφυρες. Σήμερα έξι από αυτές είναι ερείπια»… Είχαν καταστραφεί σε πολέμους. Τώρα που μιλάμε πάντως οι γέφυρες είναι και πάλι οκτώ. Και η αρχαία Κωνσταντίνη, αυτή η υπέροχη κρεμαστή πόλη πάνω στους γκρεμούς του Άτλαντα ζει μια νέα φρέσκια και όμορφη ακμή. 
Η ιστορία της είναι συναρπαστική. Αρχίζει από την εποχή των Φοινίκων, οπότε και ιδρύθηκε με την ονομασία Σίβα, δηλαδή «βασιλική πόλη». Εν συνεχεία πέρασε στην κυριαρχία του βερβερικού βασιλείου της Νουμιδίας από το 201 π.Χ. ως το 46 π.Χ. και ονομάστηκε Κίρτα. Μετά ήρθαν οι Ρωμαίοι με τον Ιούλιο Καίσαρα, ο οποίος τη μετονόμασε Αποικία Σιτλανόρουμ και έδωσε ειδικά προνόμια στους κατοίκους της. Το 311 η πόλη καταστράφηκε εξαιτίας ενός ρωμαϊκού εμφυλίου πολέμου. Όταν ο πόλεμος τελείωσε αυτοκράτορας στέφθηκε ο Κωνσταντίνος ο Μέγας, ο οποίος την ξανάχτισε το 313 και τη βάφτισε Κωνσταντίνη. Ακολούθησε η καταστροφική επέλαση των Βανδάλων το 432, αλλά από το 534 μέχρι το 697 η πόλη επεστράφη στη Βυζαντινή Εξαρχία της Αφρικής.
Τελικά τον 7ο αιώνα κατακτήθηκε από τους Άραβες οι οποίοι την αποκαλούσαν πλέον Κουσαντίνα. Η πόλη ανέκαμψε τον 12ο αιώνα. Τότε έγινε και πάλι ένα σημαντικό εμπορικό κέντρο το οποίο συνδεόταν με την Πίζα, τη Γένοβα και τη Βενετία. Από το 1529 προσαρτήθηκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο Σαλά Μπέης, ο οποίος κυβέρνησε από το 1770 έως το 1792, διάνθισε την αρχιτεκτονική της και ένα μεγάλο μέρος του έργου του το βλέπουμε ακόμα και σήμερα. Τελευταίος μπέης της Κωνσταντίνης ήταν ο Αχμέντ μπεν Μοχάμεντ Τσέριφ, ο οποίος ανέλαβε το 1826. Αυτός ηγήθηκε μιας σθεναρής αντίστασης εναντίον των γαλλικών αποικιακών στρατευμάτων. Μάταια όμως… Στις 13 Οκτωβρίου 1837 η Κωνσταντίνη μαζί με την υπόλοιπη Αλγερία έγιναν αποικία της Γαλλίας μέχρι το 1962 οπότε ύστερα από πολλές μάχες και ηρωική αντίσταση των Αλγερινών, τα γαλλικά στρατεύματα απομακρύνθηκαν υπό τις διαταγές του Σαρλ ντε Γκολ και η Αλγερία έγινε μία ανεξάρτητη χώρα.
Όλες οι παραπάνω περιπέτειες, φυσικά έχουν αφήσει τα σημάδια τους στην Κωνσταντίνη. Και παρότι ανά τους αιώνες ο ένας κατακτητής γκρέμιζε τα κτίρια του προηγούμενου για να της δώσει το δικό του στυλ, έχουν βρεθεί εκεί, μέσα σε σπηλιές, μέχρι και τέχνεργα των προϊστορικών χρόνων καθώς και ζωγραφιές και λιβυκές εγχαράξεις. Επίσης στον καρχηδονιακό αρχαιολογικό χώρο Ελ Χόφρα ήρθαν στο φως περί τις χίλιες στήλες, οι οποίες σήμερα βρίσκονται στο Μουσείο της Κίρτας και στο Λούβρο. Και φυσικά μέσα στην πόλη υπάρχουν διάσπαρτα τμήματα του ρωμαϊκού υδραγωγείου και άλλες ρωμαϊκές κατασκευές, όπως τα αρχαία λουτρά κοντά στη γέφυρα Σίνι Μ'σιντ. Τη ρωμαϊκή κυριαρχία τη βλέπουμε μέχρι και σε δομικά υλικά που χρησιμοποιήθηκαν εκ των υστέρων από τους Άραβες για την κατασκευή ισλαμικών μνημείων, τεμενών και των τειχών της μεντίνας ή αλλιώς Κάσμπα. Παρεμπιπτόντως το περίφημο Rock the Casbah οι Clash μάλλον το εμπνεύστηκαν ακριβώς εδώ…
Η μεντίνα, για την ιστορία, κατασκευάστηκε εξ ολοκλήρου πάνω σε έναν τεράστιο ασβεστολιθικό βράχο που βλέπει σε δύο φαράγγια και έναν γκρεμό. Σήμερα αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO χάρη τόσο στην τοποθεσία της, όσο και στην πολύ εντυπωσιακή αρχιτεκτονική της. Τα περισσότερα κτίρια χρονολογούνται τον 16ο και τον 17ο αιώνα και πολύ χαρακτηριστικό δείγμα αποτελεί το παλάτι του τελευταίου μπέη που κατασκευάστηκε τον 19ο αιώνα, εκτείνεται σε 5.600 τ.μ. και συνδυάζει μαυριτανικά με ευρωπαϊκά στοιχεία που επέλεγε ο ίδιος ο μπέης στα ταξίδια του για τις κρατικές υποθέσεις της Αλγερίας.
Μία ακόμη προσωπικότητα που ταυτίστηκε με την Κωνσταντίνη είναι και ο φυσικός Κάρολος Λουί Αλφόνς ο οποίος κέρδισε το Νομπέλ φυσιολογίας το 1907 χάρη σε αυτήν. Διότι εδώ, όταν εργαζόταν σε στρατιωτικό νοσοκομείο το 1880 ανακάλυψε ότι η θανατηφόρα μαλάρια αποτελεί στην πραγματικότητα ένα πρωτόζωο. Ήταν η πρώτη φορά που τα πρωτόζωα στοχοποιούνταν ως υπαίτιοι ασθενειών.
Και κλείνουμε αυτό το κείμενο με λίγο ακόμη αναπάντεχο name dropping. Στην Κωνσταντίνη γεννήθηκε η πριγκίπισσα Σαρλότ, μητέρα του πρίγκιπα Ρενιέ του Μονακό ο οποίος είχε νυμφευθεί τη Γκρέις Κέλι. Και τέλος… μέσα σε όλο αυτό το μεσαιωνικό, ρωμαϊκό, αραβικό, καρχηδονιακό κτλ. αρχιτεκτονικό πανδαιμόνιο, την υπογραφή του έβαλε και ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους και πρωτοπόρους του παγκόσμιου αρχιτεκτονικού φουτουριστικού μοντερνισμού: ο βραζιλιάνος Όσκαρ Νιμάγερ, ο οποίος σχεδίασε ένα από τα τέσσερα μεγάλα πανεπιστήμια της πόλης: το Κρατικό Αδελφοί Μεντουρί.

Όλη σχεδόν η Ευρώπη έλκει –σύμφωνα με τους ειδικούς- την εθνολογική και γλωσσολογική της καταγωγή από τη μεγάλη ινδοευρωπαϊκή οικογένεια. Όλη; Όχι! Γιατί μία μικρή πληθυσμιακά φυλή φαίνεται πως ζει από πάντα στη δυτική πλευρά στους πρόποδες των Πυρηναίων. Είναι οι Βάσκοι, μια πανάρχαια, ορεσίβια αρχικά φυλή, που δεν ξεπερνά πληθυσμιακά τα 3-4 εκατομμύρια, κι ωστόσο καυχιέται πως έχει καταφέρει να διατηρήσει την ιδιαίτερη κουλτούρα και την ψυχοσύνθεσή της παρά τη διαχρονική πίεση από τους πληθυσμιακούς γίγαντες της Ισπανίας και της Γαλλίας.
Οι Βάσκοι δεν μοιάζουν με κανέναν άλλο λαό της Ευρώπης. Μιλούν μία γλώσσα, την euskera που κανείς γλωσσολόγος δεν έχει καταφέρει να κατατάξει σε κάποια ευρύτερη γλωσσική οικογένεια. Ασκούν έθιμα που δεν απαντώνται σε καμία άλλη ευρωπαϊκή περιφέρεια. Η κοσμοθεωρία τους, σφυρηλατημένη από τη συνεχή προσπάθεια «να μείνουν Βάσκοι» τους κάνει να ξεχωρίζουν. Η κοκκινοπράσινη σημαία τους, η ikurriña, είναι παρούσα σε κάθε δημόσιο κτίριο και υπηρεσία. Οι πόλεις και τα χωριά τους διατηρούν ακόμη και σήμερα τη διπλή ονομασία τους (ισπανική και βάσκικη), σε πείσμα δεκαετιών που η γλώσσα παρέμενε απαγορευμένη: το ισπανικό Μπιλμπάο είναι το βάσκικο Μπίλμπο, το διάσημο Σαν Σεμπαστιάν είναι για τους Βάσκους η Ντονόστια, η πρωτεύουσα Βιτόρια είναι στην euskeraη Γκαστέιζ.
Η γλώσσα τους θεωρείται από τις δυσκολότερες στην εκμάθηση για έναν Ευρωπαίο. Οι λιγοστές ομοιότητες με την ουγγρική (γλώσσα επίσης μη συγγενή της ινδοευρωπαϊκής), απλά επιβεβαιώνουν το δύσκολο εγχείρημα. Η σύνταξη είναι ασυνήθιστη (υποκείμενο-αντικείμενο-ρήμα), οι πτώσεις άφθονες, οι κλίσεις επίσης, ακόμη και ο τρίτος αριθμός (αόριστος, πέρα του ενικού-πληθυντικού) καθιστά τα βασκικά ένα σχεδόν άπαρτο κάστρο για τους γλωσσομαθείς. Κι όμως οι Βάσκοι, που ζουν στη Χώρα των Βάσκων και στη Ναβάρρα, τη μιλούν ή την καταλαβαίνουν σχεδόν στο σύνολό τους, με το ποσοστό αυτό πάντως να πέφτει δραματικά στην άλλη πλευρά των συνόρων, στη γαλλική Χώρα των Βάσκων.

Είναι ένα από τα παράδοξα του σύγχρονου Ευρωπαϊκού χάρτη το γεγονός πως η επαρχία της Αλσατίας ανήκει σήμερα στη Γαλλία. Ιστορικά, πολιτιστικά και γλωσσικά, η επαρχία αυτή είχε πάντοτε πολύ περισσότερα να μοιραστεί με τους Γερμανούς γείτονές της στην αντίκρυ πλευρά του Ρήνου. Αν έλεγε λοιπόν κανείς πως η Αλσατία σήμερα είναι ένα… «υβρίδιο», δεν θα έπεφτε καθόλου έξω.
Ήταν κάπου στα μισά του 5ου μ.Χ. αι. όταν οι πρώτες τευτονικές φυλές εγκαταστάθηκαν στην περιοχή. Κατά τον Μεσαίωνα, το μεγαλύτερο κομμάτι της περιοχής, μαζί με ένα τμήμα της Ελβετίας, αποτελούσαν μέρος του γερμανικού δουκάτου της Σουηβίας, υποτελές στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Δύο από τους μεγαλύτερους ηγεμονικούς οίκους της Ευρώπης, οι Χόενσταουφεν και οι Αψβούργοι, διατηρούσαν στην περιοχή την έδρα της επικράτειάς τους, που απλωνόταν και στις δύο πλευρές του Ρήνου. Αυτήν την εποχή οι μεγαλύτερες πόλεις της Αλσατίας, το Στρασβούργο, η Κολμάρ και το Φράιμπουργκ, συγκαταλέγονται στις ισχυρότερες από τις ανεξάρτητες πόλεις των Χωρών του Ρήνου (Rheinland).
Καθόλη τη διάρκεια του Μεσαίωνα, και για πολλά ακόμη χρόνια αργότερα, ο Άνω Ρήνος αποτελεί όχι σύνορο αλλά ενοποιητικός παράγοντα, συνδετικό κρίκο και τόπο συνάντησης για ανταλλαγή ιδεών και προϊόντων και τη μετακίνηση των λαών. Μόνο τα νεότερα χρόνια ξεκινά ο Ρήνος να γίνεται το αμφισβητούμενο όριο μεταξύ ανταγωνιστικών δυνάμεων, ξεκινώντας με την προσάρτηση της δυτικής όχθης του Ρήνου –της σημερινής Αλσατίας– από τη Γαλλία το 1648, αγνοώντας εντελώς τα γλωσσικά, θρησκευτικά και πολιτιστικά δεδομένα της περιοχής. Το 1871, με τον Γαλλο-Πρωσικό πόλεμο η Αλσατία επανέρχεται στους κόλπους της Γερμανικής αυτοκρατορίας, μόνο για να περάσει ξανά υπό γαλλικό έλεγχο το 1918, με το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. 
Το ταξίδι μας στη μεσαιωνική Αλσατία αγνοεί τα σύγχρονα όρια και τις συνοριακές γραμμές. Μόνο έτσι άλλωστε μπορούμε να απολαύσουμε και να εκτιμήσουμε την απίστευτα πλούσια καλλιτεχνικής και πολιτιστική κληρονομιά αυτής της περιοχής· μόνο έτσι οι άκρως ενδιαφέρουσες διαφορές στο ύφος της καλλιτεχνικής δημιουργίας μπορούν να ερμηνευτούν ως περιφερειακές επιρροές και όχι ως εθνικές ή εθνοτικές διαφορές. Ανάμεσα στα κυριότερα σημεία της μεσαιωνικής μας περιπέτειας είναι οι ρωμανικοί ναοί, οι γοτθικοί καθεδρικοί και η εξαιρετικά πλούσια συλλογή από υστερομεσαιωνικά ξυλόγλυπτα.

Λίγοι γνωρίζουν ότι το 1948 ο Πάμπλο Πικάσο είχε πάει ένα ταξίδι διάρκειας 2 εβδομάδων στην Πολωνία. Η πρόσκληση του έγινε από την πολωνική κυβέρνηση για να συμμετάσχει στο Παγκόσμιο Συνέδριο της Διανόησης στο πανέμορφο Βρότσλαβ. Σκοπός του συνεδρίου ήταν να έρθουν σε επαφή διάσημες μορφές των γραμμάτων και των τεχνών και να πιέσουν προς τον πυρηνικό αφοπλισμό των ΗΠΑ. Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν 600 διανοούμενοι από 40 χώρες, μεταξύ των οποίων ο βρετανός συγγραφέας ΆλντουςΧάξλεϊ, ο γάλλος ποιητής ΠολΕλιάρ, ο γερμανός θεατρικός συγγραφέας Μπέτολντ Μπρεχτ κ.α.  Όμως ο Πικάσο φοβόταν τα αεροπλάνα και δίσταζε να δεχθεί την πρόσκληση. Επιπλέον δεν είχε διαβατήριο και άλλα ταξιδιωτικά έγγραφα. Προκειμένου να τον πείσει η πολωνική κυβέρνηση έστειλε ειδική αποστολή στο εξοχικό του όπου βρισκόταν στη Νότια Γαλλία. Μετά από ένα μπάνιο στη θάλασσα επείσθη: όταν η τότε σύζυγός του κάλεσε την παρέα των λουόμενων για το γεύμα, ο Πικάσο απάντησε «Δεν μπορώ να φάω τώρα. Βρίσκομαι στην Πολωνία». Λίγες μέρες μετά κατέφθασε αεροπλάνο της πολεμικής πολωνικής αεροπορίας για να τον παραλάβει και να τον μεταφέρει στο Βρότσλαβ – τελικά ταξίδεψε χωρίς διαβατήριο. Στο αεροπλάνο διάλεξε θέση δίπλα στο παράθυρο. Πετούσε για πρώτη φορά στη ζωή του και ξεπέρασε τον φόβο του επειδή μαγεύτηκε από το θέαμα των τετραγωνισμένων πολωνικών αγρών που έβλεπε από ψηλά. Όταν τον ρώτησαν μετά την προσγείωση πώς του είχε φανεί η πτήση εκείνος απάντησε: «Σε αυτή την πτήση κατάλαβα τι σημαίνει ο κυβισμός!». Μετά τη λήξη του συνεδρίου στο Βρότσλαβ και ενθουσιασμένος καθώς ήταν με την ομορφιά, τους ανθρώπους και τη σημασία της παραμυθένιας πόλης, ζήτησε να δει τις δύο πρωτεύουσες την Πολωνίας, την Κρακοβία και τη Βαρσοβία. Η Κρακοβία τον άφησε άφωνο με την ομορφιά της αλλά η Βαρσοβία που το 1948 ήταν ολοκληρωτικά γκρεμισμένη και ανοικοδομούνταν πυρετωδώς, τον συγκίνησε. Σε μία από τις βόλτες του ανάμεσα στα χαλάσματα μπήκε σε ένα σπίτι στην Παλιά Πόλη που αναστηλωνόταν, και συγκινημένος από την όμορφη αρχιτεκτονική του, ζωγράφισε σε έναν τοίχο τη Γοργόνα της Βαρσοβίας. Μόνο που η γοργόνα αντί για σπαθί κρατούσε ένα σφυρί. Σε εκείνη την επίσκεψή του ο Πικάσο είχε φέρει μαζί του και δύο κεραμικά του τα οποία δώρισε στο Εθνικό Μουσείο της Βαρσοβίας. Φυσικά αυτά τα κεραμικά αυτά βρίσκονται έκτοτε σε περίοπτη θέση μέσα στο μουσείο. Όταν επέστρεψε από το ταξίδι του στην Πολωνία και ρωτήθηκε για τις εντυπώσεις του η απάντησή του ήταν κάτι παραπάνω από ξεκάθαρη: «Στην Πολωνία πέρασα τις δύο πιο ευτυχισμένες εβδομάδες της ζωής μου!».

Νορμανδία: η περιοχή που ενέπνευσε μεγάλους ιμπρεσιονιστές ζωγράφους να μεταφέρουν στον καμβά τις ομορφιές της, αλλά και σκηνές της καθημερινής ζωής, αποτελεί ένα κομμάτι της βόρειας Γαλλίας, με πολλές φυσικές ομορφιές, αξιοθέατα και πλούσια ιστορία και κουλτούρα.
Η περιοχή έχει μακρά ιστορία, μνημονεύεται όμως ιδιαίτερα ως το μέρος όπου έγινε η τελική μάχη που έκρινε το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου και η συντριβή των Ναζιστικών δυνάμεων του Χίτλερ στο Δυτικό μέτωπο. Η απόβαση της Νορμανδίας πραγματοποιήθηκε σε πέντε νορμανδικές παραλίες, με αντικειμενικό σκοπό να δημιουργηθεί ένα προγεφύρωμα, μέσω του οποίου οι Σύμμαχοι θα περνούσαν στρατεύματα από τη Μεγάλη Βρετανία στην ηπειρωτική Ευρώπη. Η Μάχη της Νορμανδίας που ακολούθησε, τελείωσε στις 19 Αυγούστου του 1944 με νίκη των συμμαχικών δυνάμεων.

Η Ρουέν ιδρύθηκε από τη Γαλατική φυλή των Βελλιοκάσες (Veliocasses) στην περιοχή Βεξέν (Vexin), που διατρέχεται από τον ποταμό Έπτ (Epte), παραπόταμο του Σηκουάνα (Seine). Το αρχικό όνομα της πόλης ήταν Ροτομάγκους (Rotomagus) και δεν ήταν γνωστή στον Καίσαρα, αλλά, συν τω χρόνω έγινε η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Γαλατίας. Μετά από την ειρηνική και πλούσια περίοδο της Ρωμαϊκής Γαλατίας, η Νορμανδία υπέστη επιδρομές των Βίκινγκς. Το 1204 ο Φίλιππος Β΄ Αύγουστος της Γαλλίας καταλαμβάνει την πόλη και την προσαρτά στην Γαλλία μέχρι το 1419 που ανακαταλαμβάνεται από τους Άγγλους, οι οποίοι την χάνουν οριστικά το 1449. Κατά τους τρεις πρώτους αιώνες της 2ης χιλιετίας (High Middle Ages 1000-1300) η Ρουέν αναδείχθηκε σε μία από τις πλουσιότερες πόλεις, λόγω του γεγονότος ότι ο Σηκουάνας, ως πλωτός, διευκολύνει τα μέγιστα το εμπόριο. Κρασί και σιτάρι εξάγονταν στην Αγγλία, ενώ εισάγονταν μαλλί και ψευδάργυρος. Η πόλη υπήρξε επίσης η εμπορική πύλη για τα πλούσια πανηγύρια της Βουργουνδίας. Κατά τον ύστερο Μεσαίωνα όμως, η κατάσταση στη Νορμανδία και τη Ρουέν επιδεινώθηκε πολύ, με αποτέλεσμα την εξέγερση του 1291 και την επανάσταση της Χαρέλ (Herelle, 1382), που εξαπλώθηκε γρήγορα στις πόλεις Αμιένη, Διέππη, Φαλαίζ, Καέν, Ορλεάνη και Ρεμς, η οποία κατεστάλη ηπίως και τα αιτήματά της γίνανε σιωπηλώς αποδεκτά. Στην πλατεία  της αγοράς της Ρουέν έγινε η δίκη και η εκτέλεση της Ιωάννας της Λορένης από τους Άγγλους το 1431. Στο σημείο αυτό έχει κτισθεί μία εκκλησία, την οποία και θα επισκεφθούμε. Η περίοδος που επακολούθησε το τέλος του εκατονταετούς πολέμου ήταν ευνοϊκή για την Ρουέν με εμπορική άνοδο και άνθηση των ναυπηγείων. Το πρώτο τέταρτο του 16ου αιώνα το δόγμα των Διαμαρτυρομένων έφθασε στη Γαλλία (όπου ονομάσθηκαν Ουγενότοι) και απέσπασε πολλούς οπαδούς, κυρίως στις βόρειες περιοχές και στη Νορμανδία. Η Ρουέν ήταν μεταξύ των πόλεων που απέκτησαν σύντομα πληθυσμό Ουγενότων και μάλιστα σε υψηλό ποσοστό, περίπου 25%. Οι Ουγενότοι ήταν ιδιαίτερα μαχητικοί, κατέλαβαν την πόλη τον Απρίλιο του 1562 και ζήτησαν τη συνδρομή της Ελισάβετ Α΄ της Αγγλίας, η οποία έσπευσε να καταλάβει τη Χάβρη και το Καλαί. Τα βασιλικά στρατεύματα πολιόρκησαν την πόλη, την κατέλαβαν και την έδωσαν τον Μάιο του ιδίου έτους. Η πόλη υπέστη πολιορκία πολλές φορές, με την πλέον διάσημη του 1591-92, όταν οι υπερασπιστές της Καθολικής Λίγκας απέκρουσαν την πολιορκία των Γαλλικών, Αγγλικών και Ολλανδικών στρατευμάτων, μέχρι την άφιξη των Ισπανών συμμάχων τους. Έκτοτε η ιστορία της Ρουέν υπήρξε ήσυχη μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν το 45% της πόλης καταστράφηκε το 1940 - το κέντρο της πόλης καιγόταν για 48 συνεχόμενες ώρες, επειδή οι Γερμανοί δεν επέτρεπαν την επέμβαση των πυροσβεστικών οχημάτων.

Το Ονφλέρ εμφανίζεται για πρώτη φορά στην ιστορία το 1207 επί Ριχάρδου Γ΄ της Νορμανδίας. Σύντομα η πόλη ευημέρησε λόγω του εμπορίου με την Αγγλία, αφού λειτούργησε κατά κάποιο τρόπο ως επίνειο της Ρουέν. Κατά την εποχή μετά τον Εκατονταετή Πόλεμο, το Ονφλέρ επωφελήθηκε πολύ από το θαλάσσιο εμπόριο, κυρίως με τις Δυτικές Ινδίες, τις Αζόρες και τον Καναδά. Από εδώ έφυγαν εποικιστές προς τη Βραζιλία, τη Νέα Γη και το Κεμπέκ.

Κατά τη διάρκεια της δεύτερης Αυτοκρατορίας (1852-1870) στην Ντωβίλ αναπτύχθηκε για πρώτη φορά ο τουρισμός και μάλιστα ο πολυτελής. Όλοι οι πλούσιοι της Γαλλίας, αλλά και της Ευρώπης, θεωρούσαν κοινωνική υποχρέωσή τους να περάσουν μια περίοδο ανάπαυσης, που για πρώτη φορά επινοήθηκε και ονομάστηκε "διακοπές". Μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, αλλά κυρίως μετά το 1965 η Ντωβίλ άρχισε να παρακμάζει και για να αντισταθμίσει την κατάσταση αυτή εγκαινίασε το Φεστιβάλ του Αμερικανικού Κινηματογράφου, το οποίο συνεχίζει να φιλοξενεί μέχρι σήμερα.

Η Ανζέ ανάγεται στην εποχή της Ρωμαϊκής Γαλατίας και στο τότε όνομά της, Ιουλιομάγκους, προστέθηκε αργότερα το προσδιοριστικό της τοπικής φυλής, Aντεκαβόρουμ (Antecavorum)• από τη βάση αυτή προέκυψαν δύο λέξεις που επηρέασαν σοβαρά την ιστορία, Ανζού (Anjou - ελληνικά: Ανδεγαυία) και Ανζενβέν (Angevin), το άλλο όνομα της αγγλικής δυναστείας των Πλανταγενετών. Η γεωγραφική της θέση της χάρισε τη μεσαιωνική ακροστιχίδα "Το κλειδί της Γαλλίας", καθώς είναι η πύλη της κοιλάδας του Λίγηρα.

Η ίδρυση της Τουρ οφείλεται στη θέση της ως σημαντικό πέρασμα του Λίγηρα την εποχή της Γαλατίας. Το όνομά της ήταν Τουρόνες, από το όνομα της τοπικής φυλής. Τη ρωμαϊκή εποχή αναφέρεται με το όνομα Καισαροντούνουμ (Caesarodunum): Λόφος του Καίσαρα. Συν τω χρόνω, το φυλετικό όνομα επικράτησε λατινιστί ως Πόλη των Τουρόνων (Civitas Turonum) για να καταλήξει στο Τουρ· πάντως η περιοχή λέγεται και επισήμως Τουραίν (Touraine). Κατά τον πρώιμο μεσαίωνα η γεωγραφική θέση της Τουρ, ανάμεσα στον εκρωμαϊσμένο νότο και τον φραγκικό βορρά, έγινε τόπος διασταύρωσης πολιτισμών και θρησκειών.

Γεωλογικώς, το  Μοντ Σαιν Μισέλ είναι ένα παλιρροϊκό νησί, στο οποίο παρατηρείται το εξής σπάνιο φυσικό φαινόμενο: κατά την πλημμυρίδα γίνεται ένα πραγματικό νησί, περιβάλλεται δηλαδή εξ ολοκλήρου από νερό, ενώ κατά την αμπώτιδα δημιουργείται πρόσβαση από την ξηρά. Το φυσικό αυτό φαινόμενο όμως, παρέχει εξαιρετικά αμυντικά χαρακτηριστικά, γεγονός που δεν διέφυγε της προσοχής των Κελτών, οι οποίοι το ανέδειξαν σε οχυρό και εμπορικό σταθμό με την Αγγλία. Αυτό διήρκεσε μέχρι την αποχώρηση των Ρωμαίων από τη Γαλατία το 460 και το Μοντ Σαιν Μισέλ καταλήφθηκε στη συνέχεια από τους Φράγκους. Αργότερα περιήλθε από το αποδυναμωμένο δουκάτο της Βρετάνης στο δουκάτο της Νορμανδίας, μαζί με τη χερσόνησο του Κοτεντέν (επί Γουλιέλμου του Μακρύξιφου το 933). Ουσιαστικά, το Μοντ Σαιν Μισέλ είναι ένα μοναστήρι που δεσπόζει του νησιού. Η κατασκευή του μοναστηριού  άρχισε πολύ νωρίτερα, το 708, όταν ο Αρχάγγελος Μιχαήλ έκανε μία τρύπα στο κεφάλι του ανυπάκουου, ακόμη, επισκόπου της Αβράνς, του Ωβέρτου (Aubert), αφού αυτός αγνοούσε τις εντολές του Αρχαγγέλου να κτίσει εκεί μία εκκλησία· σημειωτέον ότι ο επίσκοπος, σωφρονισθείς, εξελίχθηκε σε άγιο. Οι δούκες της Νορμανδίας κατασκεύασαν πολλά κτίρια στην εκκλησία, η οποία εξελίχθηκε σε Αβαείο (μονή). Η κυρίως εκκλησία, σε ρωμανικό ρυθμό, κατασκευάστηκε τον 11ο αιώνα από τον Ριχάρδο B΄ τον Καλό της Νορμανδίας. Η γεωμορφολογία του νησιού επέβαλε την κατασκευή πολλών κρυπτών, ώστε το εγκάρσιο κλίτος να βρίσκεται στην κορυφή του λόφου. Το όλο κτίσμα φαίνεται να απηχεί τη θεωρητική διαστρωμάτωση της μεσαιωνικής κοινωνίας, όπου στην κορυφή βρίσκεται ο Θεός (εκκλησία), χαμηλότερα το παλάτι  (βασιλιάς και ευγενείς) και κάτω - και πιθανώς έξω - ο λαός. Το Μοντ Σαιν Μισέλ, ως τμήμα του δουκάτου της Νορμανδίας, συμπολέμησε με τους Άγγλους κατά τη διάρκεια του Εκατονταετούς Πολέμου και υπέστη πολλές ζημιές. Τα καραβάνια των προσκυνητών, που ήταν η κύρια πηγή πλούτου του Αβαείου, αραίωσαν και εξαφανίσθηκαν με τη Μεταρρύθμιση και μέχρι τη Γαλλική Επανάσταση (1789) είχε ουσιαστικά εγκαταλειφθεί. Μετατράπηκε σε φυλακή το 1813, αλλά κατόπιν διαμαρτυριών των διανοουμένων, η φυλακή έκλεισε το 1863 και κηρύχθηκε εθνικό μνημείο το 1874.

Το κάστρο Μπλουά αναφέρεται για πρώτη φορά στα "Δέκα Βιβλία Ιστοριών" του Αγίου Γρηγορίου της Τουρ. Οι δούκες του Σαντιγιόν έκτισαν τα παλαιότερα μέρη του κάστρου κατά τον 18ο αιώνα. Η Ιωάννα της Λορένης χρησιμοποίησε το Μπλουά ως επιχειρησιακή της βάση για την άρση της πολιορκίας της Ορλεάνης, όταν ξεκίνησε την νικηφόρο πορεία της το 1429. Το Μπλουά έγινε μία από τις βασιλικές έδρες στις αρχές του 16ου αιώνα και εκεί έλαβε χώρα η δολοφονία των αδελφών ντε Γκιζ το 1588. Στο Μπλουά επίσης εξορίστηκε από την Αυλή η βασίλισσα Αικατερίνη των Μεδίκων από το γιο της Λουδοβίκο ΙΓ΄ (1617-1619).

Σε αντίθεση με τα προηγούμενα κάστρα, το Σαμπόρ δεν ήταν έδρα ευγενών ούτε πόλη αλλά κτίσθηκε από τον Φραγκίσκο Α΄, ως "κυνηγετικό περίπτερο", το οποίο όλως τυχαίως συνόρευε με τον πύργο του συζύγου της ευνοούμενης του, κοντέσας του Θουρύ (Thoury). Δεν είναι βέβαιο ποιος είναι ο αρχιτέκτων και κατά πόσον ο Λεονάρδος ντα Βίντσι έβαλε το χέρι του• είναι γνωστό ότι το κάστρο άρχισε να κτίζεται το 1519 και ουσιαστικώς δεν τελείωσε ποτέ· πάντως έγινε κατοικήσιμο πριν το θάνατο του Φραγκίσκου Α΄ το 1547. Ως κυνηγετικό περίπτερο ήταν άχρηστο διότι έχει τεράστια παράθυρα και πανύψηλες οροφές, οπότε είναι αδύνατον να θερμανθεί (440 δωμάτια, 282 τζάκια, 84 κλιμακοστάσια). Επίσης δεν υπάρχει, ούτε υπήρξε, κοντινός οικισμός απ΄ όπου θα μπορούσε η βασιλική ακολουθία να προμηθευθεί τρόφιμα και δεδομένου ότι η συνήθης ακολουθία συμπεριελάμβανε 2000 άτομα, είναι αντιληπτό ότι η βασιλική επιμελητεία είχε κάποιες δυσκολίες σε εκδρομές τέτοιου είδους. Επιπροσθέτως, το Σαμπόρ δεν είχε επιπλωθεί πλήρως, οπότε ήταν αναγκαία η μεταφορά και του σχετικού εξοπλισμού. Όλα αυτά οδήγησαν στην εγκατάλειψη του κάστρου για έναν περίπου αιώνα, μέχρι  την εποχή του Λουδοβίκου ΙΓ΄, ο οποίος το προσέφερε στον εξάδελφό του, Γκαστόν της Ορλεάνης, ο οποίος έκανε εργασίες αποκατάστασης. Το κάστρο κατοικήθηκε περιοδικώς μόνον και περιήλθε στο γαλλικό δημόσιο ως περιουσία του εχθρού το 1915, αφού οι τότε ιδιοκτήτες, δούκες της Πάρμα, είχαν την περιουσία τους στην Αυστροουγγαρία.

Οι Καθαροί ήταν μια δυιστική χριστιανική αίρεση που αναπτύχθηκε σε κάποιες περιοχές της νότιας Ευρώπης. συγκεκριμένα, στη βόρεια Ιταλία, στη βόρεια Ισπανία και στη νοτιοδυτική Γαλλία (στην Προβηγκία που τότε λεγόταν Λανγκεντόκ και αργότερα Οξιτανία) και στην Καταλωνία, μεταξύ του 12ου και 14ου αιώνα.
Μολονότι ο όρος «Καθαροί» (γαλλ. Cathares, γερμαν. Katharer, εκ της ελληνικής λέξεως «καθαρός») χρησιμοποιήθηκε επί αιώνες για τον προσδιορισμό της αίρεσης, οι ίδιοι οι Καθαροί αυτοπροσδιορίζονταν συνήθως με το όνομα «καλοί άνθρωποι» (bonshommes) ή «καλοί χριστιανοί», με βάση τα ελάχιστα κείμενά τους που έχουν διασωθεί. Λέγονταν επίσης και Αλβιγηνοί, από την πόλη Αλμπί όπου ιδρύθηκε το πρώτο επισκοπάτο τους· ειρωνία της τύχης, κοντά στην ίδια πόλη συνεδρίασε και η εκκλησιαστική σύνοδος του 1176, η οποία χαρακτήρισε τη διδασκαλία των Καθαρών αιρετική.
Η αίρεση έφτασε στο απόγειο της ακμής της περίπου στις αρχές του 13ου αι. όταν και άρχισε να φθίνει λόγω των αλλεπάλληλων διωγμών και πιέσεων.
Ποιοι ήταν όμως οι Καθαροί; Ποια ήταν τα πιστεύω τους και γιατί η Καθολική Εκκλησία της εποχής στράφηκε με τόση μανία εναντίον τους; Ελάχιστα κείμενα των ίδιων των Καθαρών έχουν διασωθεί (και σ’ αυτά η αυθεντικότητά τους ελέγχεται), επομένως η συντριπτική πλειοψηφία των πηγών προέρχεται από τους… αντιπάλους τους, γεγονός που καθιστά αμφίβολη την αξιοπιστία τους. ΣΕ γενικές γραμμές πάντως οι μελετητές συμφωνούν πως οι Καθαροί τηρούσαν μια αρνητική στάση απέναντι στην παπική έδρα, θεωρώντας ότι η Εκκλησία της Ρώμης είχε περιπέσει σε πνευματική και ηθική κατάπτωση. Ουσιαστικά, γι’ αυτούς η Εκκλησία της Ρώμης δεν ήταν παρά η «Εκκλησία του Σατανά» ή η «Εκκλησία των λύκων». Ισχυρίζονταν πως η σάρκα ήταν φύσει μιαρή, επομένως ο Ιησούς δεν θα μπορούσε να έχει γεννηθεί από την Παρθένο Μαρία. Σύμφωνα με κάποιους σύγχρονους αντιπάλους τους οι Καθαροί εξελάμβαναν τον Ιησού ως την ανθρώπινη εικόνα ενός αγγέλου, ενός μη υλικού πνεύματος, με επακόλουθο η Σταύρωση και η Ανάσταση δεν υφίσταντο, αφού, αν δεν υπάρχει υλικό σώμα, τίποτε από αυτά δεν θα μπορούσε να συμβεί. Απέρριπταν επίσης την ύπαρξη της Αγίας Τριάδας, καθώς και τα επτά τελούμενα μυστήρια της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Το μόνο μυστήριο που δέχονταν ήταν το κονσολαμέντουμ (consolamentum, παραμυθία), μια σύντομη τελετή χειροθεσίας που επανέφερε την ψυχή στην αρχική της τέλεια κατάσταση.
Πέρα από την εξειδίκευση των πιστεύω τους, στην καθημερινή τους ζωή οι Καθαροί διακρίνονταν σε «Τέλειους» και «Πιστούς», με τους πρώτους να ακολουθούν εξαιρετικά αυστηρούς περιορισμούς στην καθημερινή τους ζωή, και τους τελευταίους να έχουν αρκετά περισσότερες ελευθερίες, με συνέπεια πολλοί Πιστοί να μην ενστερνίζονται τους περιορισμούς των «Τέλειων» παρά μόνο όταν ένιωθαν πως πλησίαζε το τέλος τους. Ακόμη και οι αντίπαλοί τους ωστόσο παραδέχονταν την τιμιότητά τους: ο άγιος Βερνάρδος του Κλαιρβώ, πολέμιος των Καθαρών, σημείωνε «ο Καθαρός κανέναν δεν εξαπατά, κανέναν δεν παραμερίζει, σε κανέναν δεν ασκεί βία, οι παρειές του είναι χλωμές λόγω της νηστείας, δεν τρώει τον άρτο της αργίας, εργάζεται με τα χέρια του και κερδίζει τα προς το ζην». Όταν μάλιστα ο επίσκοπος Φουλκ, ένας ηγέτης-κλειδί στις διώξεις κατά των Καθαρών, επιτίμησε τους ιππότες του Λανγκεντόκ επειδή δεν δίωκαν τους αιρετικούς πιο επίμονα, έλαβε την απάντηση: «Δεν μπορούμε. Έχουμε ανατραφεί μαζί με αυτούς. Έχουμε συγγενείς ανάμεσά τους και τους βλέπουμε να ζουν μέσα στην τελειότητα».

Η Καθολική Εκκλησία είδε λοιπόν στην αίρεση των Καθαρών μια τρομερή απειλή, που γοήτευε μεγάλο μέρος του ποιμνίου της και απειλούσε τα θεμέλια της Εκκλησίας και την εξουσία του ίδιου του Πάπα. Οι πρώτες προσπάθειες περιορισμού της εξάπλωσής τους ήταν αρκετά ήπιες, μα χωρίς αποτέλεσμα. Η συνέχεια ήταν ολοένα και σκληρότερη, μέχρι την κήρυξη πολέμου (Σταυροφορίας), που έστειλε στον θάνατο πολλές δεκάδες χιλιάδες ανθρώπων. Προσπαθώντας να βρουν καταφύγιο, πολλοί Καθαροί προσέφυγαν σε διάφορα κάστρα της περιοχής του Λενγκαντόκ, που τότε βρίσκονταν υπό την εξουσία του Στέμματος της Αραγωνίας, έξω δηλαδή από τη δικαιοδοσία των Φράγκων βασιλέων που πρωτοστατούσαν στους διωγμούς εναντίον των Καθαρών.

Μετά από δεκαετίες διαρκούς διωγμού και επαναπροσηλυτισμού, και τη συστηματική καταστροφή των κειμένων της, οι οπαδοί της αίρεσης μειώθηκαν σημαντικά. Ο πόλεμος και οι διωγμοί της Ιεράς Εξέτασης μετά το 1229 έστειλαν στο θάνατο δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους, κυρίως Καθαρούς αλλά και Καθολικούς. Ο αρχηγός ενός κινήματος αναβίωσης της αίρεσης στην περιοχή των Πυρηναίων, ο Γκιγιόμ Οτιέ, συνελήφθη και εκτελέστηκε στις 9 Απριλίου του 1310 στην Τουλούζη. Αν θα πρέπει να τοποθετήσουμε χρονικά την οριστική εξαφάνιση των Καθαρών, το 1321 θα ήταν το έτος, όταν ο τελευταίος «Τέλειος» Καθαρός, ο Γκιγιώμ Μπελιμπάστ, κάηκε στην πυρά το φθινόπωρο εκείνου του έτους.
Σήμερα, η παράδοση των Καθαρών διασώζεται μέσα σε τραγούδια και παλιές ιστορίες του Λανγκεντόκ (Προβηγκία). Σε ολόκληρη την περιοχή από τα Πυρηναία μέχρι την Καρκασσόν και τη Ναρμπόνα, βλέπουμε τις καφέ πινακίδες του γαλλικού Υπουργείου Πολιτισμού που ενημερώνει για τα μνημεία της PaysCathare, της Χώρας των Καθαρών, μνημεία που επί το πλείστον είναι τα φρούρια και οι οχυρωματικές εγκαταστάσεις (όπως σημειώνονται στον παρακάτω χάρτη) όπου οι κυνηγημένοι Καθαροί αναζήτησαν –μάταια– καταφύγιο…

Το Canal du Midi (Κανάλι της Νότιας Γαλλίας) είναι ένας υδάτινος δίαυλος μήκους περίπου 240 χιλιομέτρων που ενώνει τα νερά του ποταμού Γκαρόν (Garonne) με τη λιμνοθάλασσα του Τω (Etang de Thau). Μαζί με το κανάλι του Γκαρόν σχηματίζουν το Κανάλι των Δύο Θαλασσών που ενώνει ουσιαστικά τη Μεσόγειο με τον Ατλαντικό Ωκεανό.
Η ένωση των δύο θαλασσών υπήρχε ως ιδέα ήδη από την εποχή του Καρλομάγνου, όμως τα τεχνικά ζητήματα που ανέκυπταν δεν μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με την τότε γνώση της μηχανικής. Κάποιες σποραδικές προσπάθειες υλοποίησης του καναλιού απέτυχαν, ώσπου το έργο ανέλαβε να φέρει σε πέρας ένας Γάλλος μηχανικός, ο Πιερ Πωλ Ρικέ, τον 16ο αιώνα. Ο Ρικέ ήρθε αντιμέτωπος με τις ίδιες τεχνικές δυσκολίες, αλλά και με την αντίδραση τοπικών αρχόντων και αρχών που για διάφορους λόγους δυσφορούσαν με το μεγαλόπνοο αυτό σχέδιο. Ο Ρικέ κατάφερε να εξασφαλίσει τους απαραίτητους πόρους (βάζοντας και ο ίδιος το χέρι στην τσέπη) και βαδίζοντας ήδη στην έκτη δεκαετία της ζωής του βάλθηκε να υποτάξει την δυσχερή τοπογραφία της περιοχής. Το έργο ξεκίνησε τελικά το 1662 και ολοκληρώθηκε επιτυχώς το 1694 – ο ίδιος ο Ρικέ παρότι έβαλε (κυριολεκτικά) το νερό στ’ αυλάκι, δεν πρόλαβε να δει το κανάλι ολοκληρωμένο καθώς πέθανε το 1681.
Το Canal du Midi απλώνεται σήμερα σε μήκος 240 χιλιομέτρων ενώ με τα βοηθητικά του έργα η έκτασή του ξεπερνά τα 320 χιλιόμετρα. Διαθέτει 91 υδατοφράκτες και ένα σωρό γέφυρες, φράγματα και υδαταγωγούς, όλα με σκοπό να εξισορροπήσουν τις υψομετρικές διαφορές του νερού από τη μία του άκρη μέχρι την άλλη. Αληθινό επίτευγμα της μηχανικής, το κανάλι χρησιμοποιήθηκε κυρίως από μικρές φορτηγίδες μεταφοράς εμπορευμάτων για περίπου τρεις αιώνες, μέχρι την παύση της χρήσης του ως εμπορικής οδού το 1989. Από τότε αποτελεί κορυφαίο τουριστικό αξιοθέατο και χώρος αναψυχής χάρη στα 42.000 πλατάνια που απλώνονται στις όχθες του…

Μία ακόμη εξαιρετική προσθήκη στο πρόγραμμα για το Άλλο Παρίσι του Versus η οποία το καθιστά μοναδικό! Αφιερώνουμε μία ολόκληρη ημέρα στην παραμυθένια Κοιλάδα του Λίγηρα, με τους φημισμένους αμπελώνες και τις κερασιές στα περίχωρα του Παρισιού. Η περιοχή αυτή χάρη στη στρατηγική σημασία στης αλλά και στο εξαιρετικό κλίμα, υπήρξε από τον Μεσαίωνα τόπος κατοικίας και αναψυχής των βασιλέων της Γαλλίας. Σήμα κατατεθέν της σήμερα είναι τα περίφημα Κάστρα του Λίγηρα, κατά μήκος του ποταμού, τα οποία έχουν χαρακτηριστεί μνημεία της UNESCO.
Εμείς θα ξεναγηθούμε στα 3 πιο εμβληματικά από αυτά: Σενονσό, Αμπουάζ, Σαμπόρ. Πρόκειται για τρία εξαιρετικά δείγματα της γαλλικής αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής, τα οποία είναι παγκοσμίως διάσημα και θα μας μεταφέρουν σε μία άλλη παραμυθένια εποχή. Η περιοχή του Λίγηρα, με τα κάστρα της, θεωρείται top προορισμός παγκοσμίως για τους πολύ απαιτητικούς ταξιδιώτες που είναι λάτρεις της πολυτέλειας και που θέλουν να βιώσουν από μέσα την αριστοκρατική ιστορία της Γαλλίας.

Η Σομαλιλάνδη είναι μια de facto ανεξάρτητη δημοκρατία που βρίσκεται στο Κέρας της Αφρικής. Έχει έκταση 134.000 τ. χλμ. και πληθυσμό 4,5 εκατομμύρια κατοίκους. Πρωτεύουσά της είναι η Χαργκέισα. Κύριες γλώσσες των κατοίκων της είναι η σομαλική και η αραβική.
Η Δημοκρατία της Σομαλιλάνδης θεωρεί εαυτήν διάδοχη χώρα της Βρετανικής Σομαλιλάνδης, άλλοτε προτεκτοράτου, το οποίο είχε έκταση περίπου 137.600 τ. χλμ. Το προτεκτοράτο έγινε ανεξάρτητο στις 26 Ιουνίου του 1960. Την 1η Ιουλίου της ίδια χρονιάς ενώθηκε με την ιταλική Σομαλιλάνδη και αποτέλεσε τμήμα της Δημοκρατίας της Σομαλίας.
Στις 18 Μαΐου του 1991 οι κάτοικοι της Σομαλιλάνδης ανακήρυξαν την ανεξαρτησία από τη Σομαλία. Όμως, αυτή η ανεξαρτησία δεν αναγνωρίστηκε μέχρι στιγμής επισήμως από καμία άλλη χώρα ή διεθνή οργανισμό. Η Σομαλιλάνδη σήμερα έχει πολιτικές επαφές με τη γειτονική Αιθιοπία και το Τζιμπουτί, με το Βέλγιο, τη Γαλλία, την Γκάνα, τη Ρωσία, την Νότια Αφρική, τη Σουηδία, τη Βρετανία και τις ΗΠΑ.
Λόγω της ιδιαίτερης αυτής πολιτικής και διπλωματικής κατάστασης, αλλά και λόγω του εμφυλίου για την ανεξαρτησία και τον καθορισμό των συνόρων της, η χώρα δεν έχει σχεδόν καθόλου τουρισμό. Την επισκέπτονται κυρίως αρχαιολόγοι και γεωλόγοι οι οποίοι μελετούν τους πολλούς αρχαιολογικούς χώρους αλλά και την ιδιαίτερη φύση της. Στην προϊστορία αλλά και στην αρχαιότητα, η χώρα βρεχόταν από ποταμούς και είχε εύφορες κοιλάδες – όπως μαρτυρούν οι προϊστορικές βραχογραφίες που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα αλλά και αρχαία συγγράμματα.
Σήμερα καλύπτεται από έρημο. Η πλειονότητα των κατοίκων της είναι νομάδες βοσκοί. Στις πανέμορφες αμμώδεις παραλίες της, υπάρχουν ψαροχώρια. Στην αρχαιότητα αυτά τα ψαροχώρια σχημάτιζαν μία αλυσίδα νευραλγικών εμπορικών λιμανιών, απ’ όπου μεταφέρονταν οι πολύτιμοι θησαυροί της Αφρικής στα παλάτια της Μεσογείου, της Ινδίας και της Ασίας.

Ένα εξειδικευμένο και πολύ ενδιαφέρον εξερευνητικό οδοιπορικό του Versus στη μεσαιωνική Νοτιοδυτική Γαλλία, με εξαιρετικές παροχές που περιλαμβάνονται όλες στην τελική τιμή.
Εξερευνούμε την οινική μεσαιωνική περιοχή της Ακουιτανίας και της Οξιτανίας, με αφετηρία το Μπορντώ και τέρμα την Τουλούζη. Βλέπουμε λαμπρές πόλεις κοσμήματα, διασχίζουμε αρχαίους ρωμαϊκούς αμπελώνες, επισκεπτόμαστε κουκλίστικα χωριά με κάστρα, πέτρινα σπίτια, ιστορικά μοναστήρια, κάνουμε μια μαγική κρουαζιέρα στον ποταμό Ντορντόν με ιστιοφόρο γκαμπάρ του 18ου αιώνα, επισκεπτόμαστε τα δύο κορυφαία προϊστορικά σπήλαια Λασκώ και Πες Μερλ, με τις απίθανες βραχογραφίες από την Παλαιολιθική Εποχή. Κάνουμε οινογνωσία στους θρυλικούς αμπελώνες του Μπορντώ και δοκιμάζουμε μαύρη τρούφα, πατέ και φουαγκρά, στις πόλεις και στα χωριά που καθιέρωσαν τα γαλλικά ντελικατέσεν παγκοσμίως. Βλέπουμε το Κανάλι του Μιντί, το θαύμα της αρχαίας ρωμαϊκής υδραυλικής μηχανικής, που ενώνει τον Ατλαντικό με τη Μεσόγειο αλλά επισκεπτόμαστε και το εργοστάσιο των διώροφων αεροπλάνων Airbus στα περίχωρα της Τουλούζης.