Η Κεντρική Αμερική σε βάθος, Κόστα Ρίκα – Παναμάς – Νικαράγουα – Ελ Σαλβαδόρ | 18.03.2025

Το Εθνικό Πάρκο Τορτουγκέρο, το όνομα του οποίου σημαίνει «καταφύγιο χελωνών», είναι ένα μαγευτικό περιβάλλον που δημιουργούν η πυκνή τροπική βλάστηση, ο ήρεμος ποταμός και οι ήχοι της ζούγκλας.
Ήταν ένα αρχιπέλαγος ηφαιστειακών νησιών, μέχρι που ιζήματα από την ενδοχώρα συγκεντρώθηκαν με την πάροδο των αιώνων και διαμόρφωσαν ένα σύμπλεγμα ελωδών νησιών. Οι εξαιρετικά υψηλέ́ς βροχοπτώσεις και το πλούσιο περιβάλλον, όπου το γλυκό νερό συναντά τη θάλασσα, κάνουν τις παραλίες, τα κανάλια, τις λιμνοθάλασσες και τους υγρότοπους του πάρκου αυτού  έναν τόπο εξαιρετικής βιοποικιλότητας.
Το εθνικό πάρκο, που ιδρύθηκε το 1970, προστατεύει περισσότερα από 350 είδη τροπικών πουλιών και θηλαστικών, φλώρους, γεράκια, αλκυόνες, ερωδιούς, πράσινους παπαγάλους μακάο, πιθήκους, βραδύποδες, αλιγάτορες, τζάγκουαρ, θαλάσσιες χελώνες και τα μικροσκοπικά πράσινα βατραχάκια με τα κόκκινα μάτια, σήμα-κατατεθέν της φύσης της Κόστα Ρίκα. Πρόκειται για ένα από τα ωραιότερα τροπικά δάση στον κόσμο.

Dreamscometrue
Τη ζούγκλα Τορτουγκέρο θα προσεγγίσουμε με μια οδική και στη συνέχεια υδάτινη τροπική διαδρομή με κανό. Θα την εξερευνήσουμε πεζή και με πλεύση μέσα από τα κανάλια και θα ζήσουμε και την εμπειρία της διανυκτέρευσης σε λοντζ μέσα στη ζούγκλα! Όλα αυτά την 5η και την 6η ημέρα του ταξιδιού μας.
 

Ο Μαξιμόν (Maximon) είναι μια λαϊκή θεότητα που λατρεύεται στα υψίπεδα της Δυτικής Γουατεμάλας.
Η λατρεία του αντικατοπτρίζει το φαινόμενο του θρησκευτικού συγκρητισμού, της διήθησης δηλαδή στοιχείων μιας θρησκείας σε μια άλλη - και στη δεδομένη περίπτωση της θρησκείας των Μάγιας και του Χριστιανικού Καθολικισμού. Ο Μαξιμόν είναι διασταύρωση του Αγίου Συμεών και του Μαάμ, Θεού της προ-αποικιακής θρησκείας, αλλά και τιμητικού τίτλου των Μάγιας.

Ο Μαξιμόν δεν αναγνωρίζεται από την Καθολική Εκκλησία, το γεγονός όμως αυτό ελάχιστα εμποδίζει τους αυτόχθονες να συνδιαλέγονται με το ξύλινο άγαλμα που έχουν κατασκευάσει και πολυτελώς ενδύσει με δυτικά ρούχα, συμπεριλαμβανομένης γραβάτας και καπέλου. Ο κομψός μυστακοφόρος κύριος με το  κοστούμι και το σομπρέρο είναι πάντα αναγνωρίσιμος, γιατί μονίμως «καπνίζει» ένα τσιγάρο ή ένα μεγάλο πούρο και οι χώροι λατρείας του είναι γεμάτοι με αναμμένα κεριά, μπουκάλια αλκοολούχων ποτών και άλλες προσφορές από τους πιστούς. Το άγαλμα του θεού φυλάσσεται από μια ομάδα ανδρών που αναλαμβάνουν εκ περιτροπής τη στέγασή του. Ο Μαξιμόν είναι… δημοκρατικών απόψεων, καθώς δεν διαθέτει σταθερό κατάλυμα, αλλά φιλοξενείται σε διαφορετική ιδιωτική κατοικία κάθε χρόνο, ώστε όλες οι ενδιαφερόμενες οικογένειες να επωφεληθούν των προσφορών. Μια που ο Μαξιμόν αποτελεί απομεινάρι μιας παλιάς πίστης αλλά και φιγούρα που λατρεύεται από πολλούς καθολικούς, οι βωμοί του είναι γεμάτοι με όλα τα είδη αντικρουόμενων εικόνων, όπως εικόνες της Παναγίας, αλλά και ταριχευμένων ζώων που κρέμονται από το χαμηλό ταβάνι. Κάποιοι ιθαγενείς μάλιστα πιστεύουν ότι μέσα στο ξύλινο ομοίωμα του Μαξιμόν φυλάσσεται το άγαλμα ενός θεού Ινδιάνου, κρατώντας έτσι τη γηγενή καρδιά κάτω από την ιβηρική επιδερμίδα των μιγάδων.

Στο Σαντιάγκο ντε Ατιτλάν τα ρούχα του αγάλματος του Μαξιμόν πλένονται μία εβδομάδα πριν από  το Πάσχα και το νερό αυτό διανέμεται ως αγίασμα σε τοπικά καταστήματα, καθώς πιστεύεται ότι όταν σκορπιστεί γύρω από το κατώφλι της πόρτας τους θα δελεάσει πελάτες να μπουν και να αγοράσουν κάτι. 

Στα φαινόμενα που δύσκολα εξηγούνται, πρέπει να συμπεριληφθεί η κατασκευή κλιμακωτών πυραμίδων στο Περού από τον  πολιτισμό του Καράλ (βλ. ανωτέρω) και τους Μάγια στο Μεξικόֹ ομολογουμένως το ακριβέστατο ημερολόγιο των Μάγια αρχίζει την  11η  Αυγούστου του 3114 π.Χ. αλλά οι πρώτες πυραμίδες τους εμφανίζονται στο Τικάλ της Γουατεμάλας το 470 μ.Χ. Οι δύο πολιτισμοί έχουν χρονική απόκλιση χιλιετηρίδων, μεταξύ τους παρεμβάλλονται δεκάδες χιλιάδων χλμ. αδιάβατου εδάφους, και οι δύο δε δεν είχαν αξιόλογα ζώα για μεταφορά και δεν είχαν επινοήσει καν τον τροχό. Επαφή δε μέσω της  θαλάσσης αποκλείεται καθώς  δεν ήταν θαλασσοπόροι.
Οι κλιμακωτές πυραμίδες έχουν την απαρχή τους στις τετράγωνες και παραλληλόγραμμες πλατφόρμες επί των οποίων διαδοχικώς κτίστηκαν  μικρότερες. Είναι πιθανόν οι πλατφόρμες να προέκυψαν από ισόγεια κτίρια τα οποία «επικτίσθηκαν», πρακτική η οποία εμφανίζεται και στους πολιτισμούς του Μεξικού. Η πλατφόρμα αντικατοπτρίζει την ιδέα ότι το ύψος εντέλλεται γόητρο και διαχωρίζει τον συνήθη από τον εξαίρετο χώροֹ στο πλαίσιο αυτό η ύπαρξη περισσοτέρων από μίας πλατφόρμες παραπέμπει σε πλουραλιστικό πάνθεον και /ή σε ταξική κοινωνία με οργανωμένη δομή εξουσίας. Εφ’ όσον οι Άνδεις είναι οροσειρά, η κάθετος διάκριση του χώρου εμφανίζεται ως τριπλή: τα ισόγεια, ή ουδέτερες πεδιάδες, τα υψίπεδα, ή πλατφόρμες, και οι λάκκοι ή «αρνητικές» πεδιάδες που αναπαριστώνται ως βυθισμένες αυλές. Η διάκριση αυτή εμφανίζεται στην Προκεραμική περίοδο και συνεχίζεται μέχρι την εποχή των Ίνκας, με απόγειο την εποχή του Τιαχουανάκο (300 π.Χ.-1000 μ.Χ.) και ενδεχομένως να καταδεικνύει την πίστη ότι ο άνθρωπος προήλθε από τη γη. Ένα άλλο δύσκολο να εξηγηθεί φαινόμενο, που επιχωριάζει στο Περού, είναι τα κτιριακά συγκροτήματα σε σχήμα «U». Το φαινόμενο αυτό εμφανίζεται κατά πρώτον στο Ελ Παραϊσο (El Paraíso), 140 χλμ. βορείως της Λίμα, κατά την Προκεραμική περίοδο, περί το 2000 π.Χ. Σχεδόν όλοι οι οικισμοί ακολουθούν την ιδία διάταξη και είναι στραμμένοι προς την θάλασσα. Αργότερα διατηρείται η αυτή διάταξη, το σχήμα U, αλλά τα συγκροτήματα στρέφονται προς τις Άνδεις. Ο λόγος της διατάξεως καθώς και η στροφή είναι παντελώς άγνωστα. Όσον αφορά τα ανεξήγητα φαινόμενα την πρώτη θέση κατέχουν οι «Γραμμές της Νάζκα» τις οποίες θα επισκεφθούμε στα πλαίσια του ταξιδίου μας.

Εξωτερικά χαρακτηριστικά των Μάγιας και μυστικά «ομορφιάς»
Οι Μάγιας είχαν στραβά πόδια, αφού, όταν ήταν μικροί, οι μανάδες τους τούς κουβαλούσαν καβάλα στο πίσω μέρος του σώματος τους. Καμάρωναν για το γεγονός ότι ήταν αλλήθωροι. Αυτό γινόταν επειδή  οι μητέρες τους, κατά την παιδική τους ηλικία, τους  κρεμούσαν ένα κουρελάκι που έφτανε μέχρι τη μέση των φρυδιών. Καθώς αυτό κουνιόταν, οι μικροί Μάγιας ύψωναν συνέχεια τα μάτια και έτσι κατέληγαν να μένουν αλλήθωροι. Είχαν πλακουτσωτά κεφάλια και μέτωπα, κατόρθωμα και αυτό των μανάδων τους. Μεγάλη τέχνη…! Τέσσερις με πέντε ημέρες μετά τη γέννα τεντώνανε το μωρό σε ένα μικρό κρεβάτι φτιαγμένο από ραβδάκια και εκεί, μπρούμυτα, του βάζανε το κεφάλι ανάμεσα σε δυο σανίδες, τη μια στο ινίο και την άλλη στο μέτωπο πιέζοντάς το πολύ δυνατά. Το είχαν εκεί να υποφέρει για μερικές μέρες, έτσι ώστε να μείνει το κεφάλι πλακουτσωτό, χαρακτηριστικό που είχαν όλοι τους.  Τρυπούσαν επίσης τα αυτιά των παιδιών, όπως έκαναν και οι γονείς τους.
Οι Ινδιάνες του Γιουκατάν δεν καλλωπίζονταν στο πρόσωπο, γιατί το θεωρούσαν ελαφρότητα. Είχαν τη συνήθεια να πριονίζουν τα δόντια τους , ώστε να τους δίνουν πριονωτή μορφή. Αυτήν τη δουλειά την έκαναν γριές, λιμάροντας τα δόντια με πέτρες και νερό. Οι Ινδιάνες τρυπούσαν τις μύτες τους στο τρυφερό κομμάτι που χωρίζει τα ρουθούνια αναμεταξύ τους και έβαζαν στην τρύπα μια κεχριμπαρένια πέτρα ως στολίδι. Στα  παιδιά τρυπούσαν τ’ αυτιά προκειμένου να φοράνε  κρίκους ή τους τα χαράζανε με βαθιές οδοντώσεις όταν τα προόριζαν για θυσίες. Οι άνδρες δεν είχαν γένια, καθώς, όπως έλεγαν, οι μανάδες τούς έκαιγαν το πρόσωπό τους με ζεματιστά πανιά, όταν ήταν παιδιά, ώστε να αποτρέπουν την τριχοφυία. Όλοι οι άντρες χρησιμοποιούσαν καθρέφτες  οι γυναίκες πάλι όχι. Συνήθιζαν, επίσης, να βάφουν το πρόσωπό τους κόκκινο για να δείχνουν πολύ άσχημοι, κάτι , όμως, για το οποίο καμάρωναν. Τους άρεσε να διακοσμούν το κορμί τους με μελάνι και χάραζαν απαλά τις ζωγραφιές πάνω τους, έτσι ώστε με το αίμα να μένουν σημάδια στο κορμί. Συνήθιζαν, μάλιστα, να χλευάζουν όσους δε διακοσμούσαν το κορμί τους.

Βασικές διατροφικές συνήθειες των Μάγιας
Το καλαμπόκι αποτελούσε τη βασική τροφή των Μάγιας. Το έβαζαν από το βράδυ στον ασβέστη μαζί με νερό. Με αυτόν τον τρόπο το πρωί ήταν μαλακό, μισοψημένο και ξεφλουδισμένο. Το άλεθαν και το έτρωγαν. Για τους οδοιπόρους ήταν μοναδική τροφή, γιατί μπορούσε να διατηρηθεί για  μήνες. Κάποιες φορές το  έλιωναν σε κούπα και το έπιναν ή έβγαζαν από αυτό το ζουμί του (γάλα) και το έπηζαν στη φωτιά. Το ρόφημα αυτό το έπιναν ζεστό για πρωινό, ενώ το περίσσευμά του το έπιναν μέσα στην ημέρα αντί για νερό.  Έτρωγαν  φαγητά μαγειρευτά από όσπρια και κρέας άγριων ή οικόσιτων πουλιών.  Αν δεν είχαν, όμως, κρέας έφτιαχναν σάλτσες με πιπέρι και όσπρια. Οι άντρες συνήθιζαν να τρώνε χωριστά από τις γυναίκες.

Διασκέδαση με κρασί και μιμήσεις
Οι ινδιάνοι του Γιουκατάν ήταν πρόσχαροι άνθρωποι. Έπιναν και γλεντούσαν με πολύ κρασί που έφτιαχναν από μέλι, νερό και μια ρίζα δέντρου. Το κρασί αυτό γινόταν πολύ δυνατό. Ο τρόπος επιστροφής των ανδρών στο σπίτι μετά την οινοποσία ήταν ευθύνη των γυναικών. Η διασκέδασή τους είχε πολλά κωμικά στοιχεία και  βασιζόταν κυρίως στη μίμηση. Οι Ισπανοί πολλές φορές πλήρωναν για να παρακολουθήσουν τέτοιες μιμήσεις.
  Οι γιατροί των Μάγιας και τρόποι ίασης
Υπήρχαν χειρουργοί ή για να το πούμε σωστά, μαγγανευτές, οι οποίοι θεράπευαν με βότανα και πολλές δεισιδαιμονίες. Οι γιατροί θεραπεύανε με αφαιμάξεις που γίνονταν στο μέρος που πονούσε ο ασθενής.

Οι Μάγιας ως έμποροι
Το επάγγελμα στο οποίο έκλιναν περισσότερο οι Μάγιας ήταν αυτό του εμπόρου, καθώς μετέφεραν αλάτι, ρουχισμό και σκλάβους στη χώρα του Ουλούα και του Ταμπάσκο  ανταλλάσσοντάς τα με κακάο και πέτρινες χάντρες, που ήταν και το νόμισμά τους. Με αυτές αγόραζαν συνήθως σκλάβους αλλά και άλλες χάντρες, πιο  καλές και φινετσάτες, τις οποίες φορούσαν οι ηγεμόνες ως κοσμήματα στις εορτές.

Προτερήματα των Μάγιας
Οι Ινδιάνοι είχαν την καλή συνήθεια να βοηθιούνται μεταξύ τους σε όλες τις δουλειές. Στον καιρό της σποράς αυτοί που δεν είχαν δικούς τους ανθρώπους για να σπείρουν, μαζεύονταν ανά 20 άτομα περίπου και επιδίδονταν στη δουλειά. Τόσο έντονα συμμετείχαν, που δεν εγκατέλειπαν μέχρι να τελειώσουν. Στις επισκέψεις τους οι Μάγιας πάντα έφεραν μαζί τους δώρο ανάλογο της κοινωνικής τους  θέσης. Ο οικοδεσπότης ανταπέδιδε με άλλο δώρο.  Επίσης, οι Μάγιας ήταν πολύ ανοιχτοχέρηδες και φιλόξενοι. Όποιος έμπαινε στο σπίτι τους έπρεπε να απολαύσει τη φιλοξενία τους, να φάει και να πιει. Και αν δεν είχαν, έψαχναν στη γειτονιά.

Η σημασία του ονόματος
Τα ονόματα των γονέων περνούσαν  πάντα στους γιους και όχι στις κόρες. Τους γιους και τις κόρες τους, τούς αποκαλούσαν με το όνομα του πατέρα και της μητέρας  αυτό του πατέρα ως κύριο και αυτό της μητέρας ως επώνυμο. Έτσι, ο γιος του Τσελ και της Τσαν λεγόταν Νατσαντσέλ, που σημαίνει «ο γιος της τάδε και του δείνα». Αυτός είναι και ο λόγος που οι Ινδιάνοι έλεγαν πως οι συνονόματοι συγγενεύουν και όσοι έφεραν το ίδιο όνομα συμπεριφέρονταν σαν συγγενείς μεταξύ τους. Γι’ αυτό, όταν κάποιος που προερχόταν από άγνωστη φύτρα, βρισκόταν σε ανάγκη, προσέφευγε στο όνομα. Στην περίπτωση αυτή, αν υπήρχε κάποιος που έφερε το ίδιο όνομα με αυτόν, τον καλοδεχόταν και του συμπεριφερόταν με κάθε φιλευσπλαχνία. Τέλος, καμιά γυναίκα και κανένας άνδρας δεν παντρευόταν κάποιον ή κάποια με το ίδιο όνομα, γιατί θεωρούνταν μεγάλη ατίμωση. 

Η ιεραρχία και η πολεμική των Μάγιας
Οι Μάγιας είχανε πάντα δυο αρχηγούς  ένα μόνιμο, που το αξίωμα του ήταν κληρονομικό , και έναν έκτακτο, που τον διάλεγαν κάθε τρία χρόνια με πολλές τελετές για να διοργανώσει τη γιορτή που γιόρταζαν πανηγυρικά το μήνα Παξ, δηλαδή στις δώδεκα Μαΐου. Αυτόν τον αποκαλούσαν Νακόν. Αυτός ήταν επίσης αρχηγός ενός δεύτερου σώματος στρατού. Κατά τη διάρκεια αυτών των τριών χρόνων της θητείας του, ο Νακόν δεν μπορούσε να βρεθεί με γυναίκα ούτε και να φάει κρέας. Έχαιρε μεγάλης εκτίμησης και τρεφόταν με ψαρικά και ιγκουάνας. Δεν επιτρεπόταν να μεθύσει αυτήν την περίοδο. Διατηρούσε τα σκεύη και τα συνεργά του ξεχωριστά στο σπίτι του, δεν τον υπηρετούσε γυναίκα και δεν είχε ιδιαίτερες σχέσεις  με το χωριό. Αφού περνούσαν τα τρία χρόνια, μπορούσε να ζήσει και πάλι όπως πριν. Αυτοί οι δυο αρχηγοί επιλαμβάνονταν τα του πολέμου. Σε κάθε χωριό  υπήρχαν επιλεγμένοι άντρες για οπλίτες που, όποτε υπήρχε ανάγκη ,προστρέχανε με τα όπλα τους. Αυτούς τους ονόμαζαν ολκάνες. Σε περιπτώσεις  μεγάλων εχθροπραξιών, όταν οι οπλίτες αυτοί δεν επαρκούσαν, συνέλεγαν επιπλέον άτομα, τα οποία μοιράζονταν μεταξύ τους οι δυο αρχηγοί. Όλοι μαζί , με οδηγό τους  μια ψηλή σημαία, έβγαιναν σιωπηλά από το χωριό για να ριχτούν στους εχθρούς τους. Οι μάχες γίνονταν  με δυνατές κραυγές και ωμότητα.  
Τελετές - ανθρωποθυσίες
Οι ιερείς ήταν οι τσιλάνες. Το λειτούργημα των ιερέων ήταν να εφαρμόζουν πρακτικά τις γνώσεις τους και να τις μεταδίδουν ,να καταδεικνύουν τα προβλήματα υγείας και τον τρόπο ίασής τους, να κηρύσσουν την έναρξη στις διάφορες εορτές, να κάνουν τις θυσίες και να τελούν τα μυστήρια.  Το λειτούργημα των τσιλάνες ήταν να δίνουν στο λαό τις απαντήσεις σε σχέση με τα δαιμόνια. Ο ιερέας είχε ως βοηθούς του τους τσάσες, τέσσερις γέροντες που εκλέγονταν για το σκοπό αυτό . Οι νακόνες είχαν να κάνουν με δυο λειτουργήματα : το ένα ήταν μόνιμο και ελάχιστα τιμητικό , καθώς ήταν αυτοί που «άνοιγαν» τα στήθη των ατόμων που θυσίαζαν. Το άλλο, πολύ τιμητικό, είχε να κάνει με την εκλογή τους στο αξίωμα του δεύτερου αρχηγού.
Για να προσδώσουν επισημότητα και δέος στις γιορτές τους οι Μάγιας θυσίαζαν aνθρώπους.  Ανθρωποθυσίες γίνονταν επίσης και σε περιπτώσεις συμφορών ή αναποδιών, όπου συνεισφέρανε όλοι προκειμένου να αγοραστούν σκλάβοι. Άλλοτε προσέφεραν από ευσέβεια τα παιδιά τους τα οποία μέχρι την ημέρα της εορτής τα πρόσεχαν πολύ.  Οι ανθρωποθυσίες που περιγράφονται είναι ιδιαιτέρως φρικιαστικές, αφού έκοβαν κομμάτια από το σώμα και τρυπούσαν ή έγδερναν σημεία των θυσιαζομένων. Σε περιπτώσεις μεγάλων κακών έκαναν φοβερότερες θυσίες βγάζοντας την καρδιά του θύματος, αφού προηγουμένως είχαν καλύψει το κεφάλι του και είχαν χρωματίσει το κορμί του γαλάζιο. Ανοίγοντας το αριστερό σημείο του στήθους , του έβγαζαν την καρδιά και έβαφαν με το αίμα της το πρόσωπο του δαιμονίου, ενώ παράλληλα όλοι χόρευαν γύρω από το νεκρό σώμα. Άλλες πηγές αναφέρουν ότι στη συνέχεια  επιδίδοντο και σε κανιβαλισμό.
Πρέπει, όμως, να κατανοήσουμε το λόγο που οι Μάγιας έκαναν ανθρωποθυσίες. Ούτε βάρβαροι ήταν ούτε ανθρώπινο σώμα ήθελαν να τρώνε.  Η τελετουργία ήταν επανάληψη του θείου δράματος. Οι Μάγιας πίστευαν ότι οι δημιουργοί-θεοί της δυναστείας τους κατέστρεψαν τους «πρώτους ανθρώπους» που είχαν πέσει θύματα των αμαρτιών και των ελαττωμάτων τους. Και οι ίδιοι οι θεοί ,όμως, καταστράφηκαν στο καταστροφικό-αναγεννητικό έργο τους. Έτσι, με την τελετή της ανθρωποθυσίας πίστευαν ότι επιστρεφόταν στους ίδιους τους θεούς μέρος του εαυτού τους, πλουτίζονταν και ολοκληρώνονταν , κλείνοντας έτσι τον κύκλο της δημιουργίας τους με την ενσωμάτωση του ύψιστου δημιουργού μέσα στα κτίσματά του την ώρα της δημιουργίας. Πέρα από τις καθιερωμένες ημερομηνίες θυσιών, οι άνθρωποι έπρεπε να πληρώσουν το «χρέος» τους και όποτε ο θεός τους το θύμιζε με συμφορές, γιατί είχαν αμαρτήσει ξανά και δεν είχαν πια άλλη λύση πέρα από τη θέωση. Αυτό ήταν για τους Μάγιας η ανθρωποθυσία : μια δημιουργική καταστροφή. Η κατανάλωση κρέατος ήταν απλώς μια θεοφαγία και όχι ανθρωποφαγία. Όταν  το θύμα στη θυσία ήταν άνθρωπος, αποκτούσε τη μορφή των θεοτήτων. Γι ‘ αυτό και πρόσεχαν ιδιαίτερα τα μικρά παιδιά που έμελλε να θυσιαστούν, καθώς γι’ αυτούς ήταν θεοί. Γι’ αυτόν το λόγο συχνά ήταν τιμή για κάποιον να θυσιαστεί. Υπάρχουν μάλιστα και μαρτυρίες που λένε ότι, όταν έπαιζαν το γνωστό παιχνίδι με την μπάλα , ο νικητής θυσιαζόταν στους θεούς, ενώ σύμφωνα με άλλες μαρτυρίες ήταν τιμή για το νικητή μαχών να θυσιαστεί. Πρέπει, βέβαια, να τονίσουμε ότι στην ουσία οι πηγές μας για τους Μάγιας προέρχονται από  τους Ισπανούς, μια και μας παραδίδονται ελάχιστες πηγές από τους ίδιους τους Μάγιας. Δεν αποκλείεται έτσι να έχουν φτάσει σε εμάς και υπερβολές από τους Ισπανούς, ίσως στην προσπάθειά τους να καλύψουν τις δικές τους ιεροσυλίες και ασέλγειες στους λαούς της αμερικανικής ηπείρου. Εξάλλου, ο Χριστιανισμός και ο θρησκευτικός φανατισμός που ακολούθησε  επέφερε και την ολοκληρωτική καταστροφή της φορητής πολιτιστικής κληρονομιάς των Μάγιας με εξαίρεση τεσσάρων ολιγοσέλιδων κωδίκων, οι οποίοι, άγνωστο πώς, διεσώθησαν. Πρόκειται για τους οι κώδικες της Δρέσδης, της Μαδρίτης, των Παρισίων και του Γκρόλιερ (Grolier). Από τους κώδικες αυτούς προέρχονται οι πληροφορίες περί αστρονομίας και ημερολογίων που μας διασώζονται. Μοναδικές άλλες πηγές αποτελούν το βιβλίο Πόπολ Βου (Popol Vuh: Βιβλίο Συμβουλών) και τα βιβλία Τσιλάμ Μπαλάμ (Chilam Balam: Βιβλίο του Προφήτου Μπαλάμ). Το πρώτο χρονολογείται στη Μετακλασική περίοδο, περιλαμβάνει μυθιστορία της φυλής των Κιτσέ (Quiché) και προέρχεται από τα δυτικά υψίπεδα της Γουατεμάλας.

Το πρώτο ημερολόγιο των Μάγιας
1 έτος Τσολκίν = 260 ημέρες
Ο θεμέλιος λίθος του κεντροαμερικάνικου ημερολογιακού συστήματος είναι το Τzolkin των 260 ημερών (προφέρεται τσολ-κιν και προέρχεται από τον όρο των Μάγιας chol-qih ή αλλιώς «μέτρημα ημερών»). Αποτελείται από 13 αριθμούς και 20 σύμβολα ημερών. Κάθε σύμβολο έχει ένα αμφίσημο νόημα με πολλά επίπεδα γλωσσικών λογοπαιγνίων και μεταφυσικών αναφορών, τα οποία προσφέρουν μια πλούσια βάση για τους ιερείς των Μάγιας, ώστε να υφαίνουν τις ερμηνείες τους.

Γιατί οι Μάγιας επέλεξαν τον αριθμό 260
1ος  Λόγος : Ανθρώπινοι κύκλοι
Πρώτον, οι χρονομέτρες των Μάγιας (ιερείς που μετρούν τα ημερήσια ζώδια), λένε ότι οι 260 ημέρες βασίζονται στην περίοδο της ανθρώπινης κύησης ( 9 δικοί μας μήνες κύησης  - 40 εβδομάδες από την τελευταία περίοδο χ 7 ημέρες = 280 περίπου. Οι Μάγιας μετρούσαν από την ημέρα που η γυναίκα αντιλαμβανόταν ότι δεν έχει περίοδο, άρα γι’ αυτούς περίπου 260 ημέρες διαρκούσε η περίοδος της κύησης). Έτσι,  οι μαμμές των Μάγιας χρησιμοποιούν τον κύκλο του τσόλκιν για να υπολογίσουν την ημερομηνία γέννησης ενός παιδιού προσθέτοντας 260 ημέρες στην ημέρα κατά την οποία μια γυναίκα αντιλαμβάνεται ότι δεν έχει περίοδο. Αυτό αποκαλύπτει τη λειτουργία του τσόλκιν στον τομέα της ανθρώπινης βιολογίας. Επίσης, δείχνει γιατί τα σημαντικά γεγονότα της ζωής συμβαίνουν συχνά γύρω από τα γενέθλια τσόλκιν.
2ος Λόγος : Γήινοι κύκλοι
Δεύτερον, το διάστημα ανάμεσα στη σπορά και στο θερισμό του καλαμποκιού στη Γουατεμάλα είναι 260 μέρες. Σύμφωνα με το μύθο της δημιουργίας των Μάγιας, οι άνθρωποι φτιάχτηκαν από ζυμάρι καλαμποκιούν  συνεπώς, αυτό είναι μια αντανάκλαση της ανθρώπινης κύησης σε γεωργικό επίπεδο.
3ος Λόγος : Ουράνιοι κύκλοι
Οι Μάγιας θεωρούσαν την Αφροδίτη ως τον σημαντικότερο αστέρα, σύντροφο του Ηλίου. Οι αστρολογικές γνώσεις των Μάγιας ήταν εντυπωσιακές και γνώριζαν  ότι η Αφροδίτη έχει ηλιακή ανατολή ως Αυγερινός (Tσάκ Εκ, Chak Ek’),  και ακρονύκτιο ως Αποσπερίτης (Λαμάτ, Lamat). Το γήινο έτος έχει ακριβή διάρκεια 365.24218408 ημέρες, ενώ το έτος της Αφροδίτης 224.69426222 «γήινες» ημέρες. Κατά συνέπεια, οι δύο πλανήτες θα έπρεπε να βρίσκονται σε σύνοδο (ευθυγράμμιση - και άρα θα φαίνεται στο ίδιο σημείο του ουρανού) κάθε 8 γήινα και κάθε 13 έτη της Αφροδίτης.  Με αστρονομική, όμως, παρατήρηση αποκαλύφθηκε ότι η Αφροδίτη βρίσκεται 0.89906378 της ημέρας εμπρός από το σημείο που ευρίσκεται η Γη στο τέλος της οκταετίας. Έτσι, με τη δική μας διάρκεια του έτους χάνουμε 0,899 Χ 24 ώρες, δηλαδή περίπου 21 ώρες αν (ανά;;) 8 χρόνια που είναι η ευθυγράμμιση. Αυτό μπορεί να φαίνεται απλοϊκό, αλλά αν το δούμε σε κλίμακα για παράδειγμα 100 χρόνων, η απόκλιση θα ήταν  11 ημέρες !! Αυτό για τους Μάγιας ήταν πολύ σημαντικό, μια και ,όπως προαναφέραμε, επρόκειτο για το σημαντικότερο αστέρι τους και βάσει αυτού σχεδίαζαν πολλά. Για παράδειγμα  φοβούνταν ιδιαιτέρως την ηλιακή ανατολή της Αφροδίτης και τη θεωρούσαν εξαιρετικά δυσοίωνη , ενώ  κατά περιπτώσεις σχεδίαζαν πολέμους συμφώνα με τη θέση της ( «πόλεμοι των άστρων» του Τικάλ). Παρακολούθησαν, έτσι, για χρόνια την κίνηση της Αφροδίτης και παρατήρησαν το παραπάνω, ότι δηλαδή η Αφροδίτη στον 14ο κύκλο της, μετά από ακριβώς 8 γήινα χρόνια , δεν ήταν ακριβώς στο σημείο που την περίμεναν. Ήταν λίγο πριν εκεί κατά 0,89906378 της ημέρας. Αυτό δεν τους άρεσε καθόλου, γιατί στερούνταν την αρμονία που ήθελαν. Έτσι, έπρεπε να επινοήσουν μια άλλη διάρκεια του χρόνου με την οποία η παραπάνω απόκλιση της Αφροδίτης θα ήταν σαφώς μικρότερη και θα μπορούσαν να την παρακολουθήσουν καλύτερα.
Με τη διάρκεια του έτους σε  260 ημέρες το παραπάνω πρόβλημα λυνόταν κατά πολύ .
Η απόκλιση με το δικό μας χρόνο είναι 0,89906378 / 8  = 0,1124 ημέρες τον κάθε γήινο χρόνο. Σε 8 δικά μας χρόνια έχουν περάσει 11,23 χρόνια Μάγιας  και ,άρα, η απόκλιση στο χρόνο αυτό είναι 0,89906378/11,23 = 0,0800005424 τον κάθε χρόνο Μάγιας, δηλαδή τον κάθε Τζολκίν.
Έτσι, οι Μάγιας μπορούσαν να παρακολουθήσουν ευκολότερα την απόκλιση της Αφροδίτης. Ήξεραν, δηλαδή, ότι στο τέλος του έτους τους η Αφροδίτη θα βρισκόταν μπροστά 0.08 της ημέρας, δηλαδή 125,2 λεπτά ,που σημαίνουν ακριβώς 1 ώρα, 15 λεπτά και 2 δεύτερα. Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι οι Έλληνες γνώριζαν τις φάσεις της Αφροδίτης και την ονόμαζαν «Φωσφόρο» ή «Εωσφόρο» και «Έσπερο».  Οι ημέρες του Τζολκίν είχαν ονόματα από 1 έως 20 και αρίθμηση από 1 έως 13, τη λεγομένη «δεκατριάδα» (trecena). Συνεπώς, μία ημερομηνία εκφράζεται με τον αριθμό της δεκατριάδας και το όνομα της ημέρας. 
Οι Μάγιας, προκειμένου να αναπτύξουν μακρύτερες χρονικές μονάδες , ανέπτυξαν επίσης ένα χρονομετρικό σύστημα που ονομάζεται «μεγάλη χρονομέτρηση». Αυτό είναι το ημερολόγιο που τοποθετεί το 2012 ως το τέλος ενός τεράστιου χρονικού κύκλου. Οι Μάγιας είχαν γραμμική αντίληψη του χρόνου, δηλαδή μετρούσαν το χρόνο από μια συγκεκριμένη ημερομηνία του παρελθόντος όπως εμείς μετράμε από τη γέννηση του Χριστού, γεγονός το οποίο θέτουμε ως ημερομηνία 0. Για τους Μάγιας η αντίστοιχη ημερομηνία είναι η  11η Αυγούστου του 3114 π.Χ. (του Γρηγοριανού ημερολογίου). Έτσι, οι  Μάγιας μετρούσαν τις ημέρες από την ημερομηνία αυτή και μετά και συνέτασσαν τις ημέρες στις παρακάτω ομάδες:
            1 ημέρα = 1 κιν (ημέρα)
         20 ημέρες = 1 ουϊνάλ (ασαφής μήνας)
       360 ημέρες = 1 τουν (ασαφές έτος)
    7.200 ημέρες = 1 κατούν (19,7 έτη)
144.000 ημέρες = 1 μπακτούν (394,26 έτη)

Όλες οι χρονικές μονάδες προκύπτουν από τον πολλαπλασιασμό της προηγουμένης με το 20, καθότι, ως προελέχθη, το σύστημα αριθμήσεως ήταν εικοσαδικό. Έτσι, για παράδειγμα, στη στήλη 29 που βρέθηκε στη Γουατεμάλα και αναφέρει την ημερομηνία στην ανάρρηση του Τικάλ του Μπαλάμ Ατζάου στο θρόνο (Balam Ajaw: Διακοσμημένο Τζάγκουαρ)   αναγράφεται :
Μπακτούν 8 , Κατούν 12μ Τουν 14, Γουινάλ 8 και Κιν 15 , που σημαίνει 3406 έτη μετά , βέβαια, από το μηδέν που είναι το 3114 π.χ ,υπολογισμός που μας φέρνει στο 292 μ.Χ. Έτσι,λοιπόν, καταλαβαίνουμε ότι ο Ατζάου ανέβηκε στο θρόνο του Τικάλ το 292 μ.Χ. Όπως στη χριστιανική χρονολόγηση το έτος 2010 σημαίνει ότι έχουν διαρρεύσει 2010 έτη από τη γέννηση του Χριστού, η ημερομηνία 8. 12. 14. 8. 15 σημαίνει ότι έχουν παρέλθει 3406 έτη από το 3114 π.Χ.
 

Μία χώρα ευλογημένη, με πλούσια βλάστηση και θαυμάσια τοπία. Πόλεις αποικιακές, με ιδιαίτερο χαρακτήρα και χρώμα, λαός φιλόξενος. Ένας κόσμος μαγευτικός, που θα σας τραβήξει με την εκπληκτική ομορφιά του, τα φλογερά τραγούδια του, τις μουσικές του και τις καυτερές του γεύσεις.

Η κύρια ατραξιόν της χώρας αυτής είναι η φύση της, η ζούγκλα και τα Εθνικά της πάρκα. Λόγω της οργιώδους βλάστησης, η Κόστα Ρίκα είναι πλήρως οργανωμένη σε όλες τις δραστηριότητες που μπορεί να κάνει κάποιος στη ζούγκλα. Είναι δύσκολο να βρείτε αλλού τόσες δραστηριότητες στη φύση, αλλά κυρίως με τόση ασφάλεια και σχολαστικότητα εκ μέρους των υπευθύνων.
Αυτό που θα σας εντυπωσιάσει είναι το γνωστό ζιπ λάιν, δηλαδή το σύρσιμο σε τροχαλία και συρματόσχοινο πάνω από την πυκνή ζούγκλα και τα πανύψηλα δέντρα της. Όχι, μη σας φοβίζει, δεν απαιτεί καμία ιδιαίτερη φυσική κατάσταση και δεν είναι καθόλου επικίνδυνο. Για τους λιγότερους τολμηρούς πάντως, υπάρχουν ειδικοί που σας κρατούν και κάνετε μαζί, αγκαλιά, τη δραστηριότητα αυτή. Είναι μια εμπειρία για όλους και σίγουρα θα σας μείνει αξέχαστη.
Μια άλλη εμπειρία είναι το πέρασμα της ζούγκλα με τελεφερίκ ή το πέρασμα της ζούγκλας περπατώντας σε τεράστιες σιδερένιες γέφυρες πάνω από τα δάση και βέβαια περπατώντας μέσα σε αυτά.
Η Κόστα Ρίκα είναι ένας ύμνος στη φύση και σας περιμένει να την ανακαλύψετε.
Οι παραπάνω δραστηριότητες μπορούν να γίνουν από όλα τα σημεία που περιγράφουμε στη συνέχεια. Αλλού οι διαδρομές είναι μεγαλύτερες, αλλού μικρότερες, αλλά από παντού το ίδιο εντυπωσιακές.

«Είναι ο πιο αξιοσημείωτος ύφαλος στις Δυτικές Ινδίες». Αν προερχόταν από οποιονδήποτε άλλο, η φράση αυτή μπορεί και να μην είχε τόσο μεγάλη σημασία. Όταν όμως έρχεται με την υπογραφή του Κάρολου Δαρβίνου, εν έτει 1842, τότε μάλλον δε σηκώνει πολλές αντιρρήσεις.
Ο λόγος για τον Κοραλλιογενή Ύφαλο στο Μπελίζ, μία ολόκληρη σειρά στην πραγματικότητα από κοραλλιογενείς υφάλους, που απλώνεται κατά μήκος των ακτών του Μπελίζ, περίπου σε τριακόσια μέτρα ανοικτής θαλάσσης στο βορρά και περίπου 40 χιλιόμετρα προς το νότο της χώρας. Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο κοραλλιογενές σύστημα στον κόσμο, πίσω μόνο από το Great Barrier Reef της Αυστραλίας.
Φυσικά είναι ο νούμερο 1 τουριστικός προορισμός στο Μπελίζ, εξαιρετικά δημοφιλής για καταδύσεις και σνόρκελινγκ, προσελκύοντας κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες.

Ανάμεσα στα δεκάδες εθνικά πάρκα της Κόστα Ρίκα, το Μανουέλ Αντόνιο είναι ένα από τα κοσμήματα της χώρας στις ακτές του Ειρηνικού Ωκεανού- ένας ειδυλλιακός συνδυασμός οργιαστικού δάσους, ακτών με κάτασπρη άμμο και πλούσιων κοραλλιογενών υφάλων.
Είναι ένα από τα μικρότερα πάρκα της Κόστα Ρίκα και ένα από τα λίγα εναπομείναντα καταφύγια, όπου ζουν στο φυσικό τους περιβάλλον οι σπάνιοι πίθηκοι με την κόκκινη πλάτη.
Πολύ λίγα πάρκα μπορούν να «καυχηθούν» ότι βρίσκονταισε παράκτια τοποθεσία, όμως στο πάρκο αυτό υπάρχει ηδυνατότητα καταδύσεων, σερφ και άφθονου ψαρέματος.
Και αν κανείς ζεσταθεί ύστερα από μια επίσκεψη στο τροπικό δάσος, τίποτα δεν είναι καλύτερο από το να βουτήξει στην αναζωογονητική θάλασσα με τα σμαραγδένια νερά.

Ναι, υπήρχε ζωή στην Αμερική προτού την ανακαλύψουν οι κονκισταδόρες και προτού την αφανίσουν. Ένα από τα ελάχιστα δείγματα εκείνης της ζωής, δηλαδή των Ινδιάνων, που σε πείσμα των καιρών εξακολουθεί να ζει περίπου όπως τότε, τον 18ο αιώνα, είναι η φυλή Εμπερά ή Τσοκό. Αυτή η φυλή βρέθηκε αρχικά από τους Ισπανούς στην περιφέρεια Τσοκό της Κολομβίας και δια της βίας μετακινήθηκε στην περιοχή Νταριέν που σήμερα ανήκει στον Παναμά. Η μετοίκηση δεν ήταν εύκολη ιστορία, καθώς προκλήθηκαν συγκρούσεις των Εμπερά με τους ως τότε κατοίκους της Νταριέν, τις φυλές Τούλε και Κούνα, οι οποίοι τελικά αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε άλλα εδάφη. Οι Εμπερά λοιπόν εγκαταστάθηκαν στις όχθες των ποταμών της Νταριέν, μέσα στην πυκνή ζούγκλα. Εκεί ζουν ακόμη.
Δεν σχημάτισαν χωριά και οικισμούς. Η κάθε οικογένεια, μέχρι τη δεκαετία του 1950, ζούσε στο δικό της σπίτι, πάνω σε μία όχθη, μέσα στη ζούγκλα, σε απόσταση χιλιομέτρων από τα διπλανά σπίτια. Και όλα τα σπίτια ήταν (και είναι) καλύβες από φοίνικες στηριγμένες, για λόγους ασφαλείας, πάνω σε πασσάλους ύψους έως 3 μέτρα από το έδαφος. Οι καλύβες είχαν σχήμα στρογγυλό, ήταν απλόχωρες, χωρίς τοίχους, και είχαν μία ξύλινη σκάλα η οποία τα βράδια μαζευόταν πάνω. Όλα αυτά περίπου ισχύουν και σήμερα, με τη διαφορά ότι πλέον οι περισσότεροι Εμπερά του Παναμά (υπάρχουν και πολλοί ακόμη στο Τσοκό της Κολομβίας) ζουν σε μικρές κοινότητες. Συνολικά 9 οικισμοί βρίσκονται στον Παναμά, εκ των οποίων οι 4 είναι πλήρως απομονωμένοι και δεν δέχονται επισκέπτες. Οι καλύβες σήμερα μέσα στους οικισμούς είναι λίγο πιο μικρές, διότι έχουν μικρύνει και οι οικογένειες. Κατά τα άλλα όμως η δομή και η λειτουργία τους παραμένουν ίδιες.
Οι Εμπερά παραδοσιακά ζουν από τα ποτάμια. Τρέφονται με ψάρια και φυτά της ζούγκλας. Καθοριστικό ρόλο στην κουλτούρα τους παίζουν χειροποίητα κανό. Με αυτά μετακινούνται, σε αυτά παντρεύονται και σε αυτά θάβονται για να ταξιδέψουν στη μετά θάνατον ζωή. Όσον αφορά την οργάνωση των μικρών κοινωνιών τους, αυτή βασίζεται στην απόλυτη ισότητα. Ποτέ δεν υπήρχε αρχηγός. Υπήρχε μόνο ο σαμάνος, ο οποίος γνώριζε τα βότανα και ήταν σε θέση να τα χρησιμοποιήσει για θεραπευτικούς σκοπούς αλλά και ως παραισθησιογόνα. Αυτός ο σαμάνος υπάρχει ακόμα – οι γιατροί γενικώς αποφεύγονται. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια υπάρχει και ο αρχηγός ο οποίος εκλέγεται ανά 5ετία και εκπροσωπεί τις κοινότητες των Εμπερά στην πολιτεία του Παναμά.
Άνδρες και γυναίκες είναι απολύτως ίσοι και γυμνοί από τη μέση και πάνω. Οι γυναίκες όμως υποχρεωτικά (και αυτό ισχύει ακόμη) υφίστανται ακρωτηριασμό των γεννητικών οργάνων. Η κυβέρνηση του Παναμά αλλά και οι αρχές των Εμπερά φιλοδοξούν ο επικίνδυνος για την υγεία αυτός θεσμός να έχει εκλείψει ως το 2030. Κατά τα άλλα, άνδρες και γυναίκες παραδοσιακά βάφουν τα σώματά τους με ανεξίτηλο χρώμα (κάτι σαν τατουάζ) και καλύπτουν τα γεννητικά τους όργανα με πολύχρωμα υφάσματα. Οι γυναίκες πλέκουν καλάθια και μαγειρεύουν και οι άνδρες κυνηγούν και ψαρεύουν. Τα παιδιά πηγαίνουν στα σχολεία της κοινότητας και εφόσον το επιθυμούν σπουδάζουν στα πανεπιστήμια του Παναμά.
Γενικώς οι Εμπερά είναι καλοσυνάτοι και φιλόξενοι. Για να πας στα 5 χωριά τους τα οποία είναι επισκέψιμα, σε μεταφέρουν εκείνοι με τα κανό τους από την απέναντι όχθη των ποταμών. Στα χωριά τους μπορείς να περάσεις μία ολόκληρη μέρα. Σου δείχνουν τα σπίτια τους, τρως μαζί τους, σου εξηγούν τα βότανα, σε πηγαίνουν για ψάρεμα και σου δείχνουν τα χειροτεχνήματά τους, κεραμικά, πλεκτά κτλ. τα οποία αν θέλεις αγοράζεις. Κάπως έτσι κυλάει η ζωή μέσα στη ζούγκλα. Χωρίς φως, τρεχούμενο νερό, τηλέφωνο ή τηλεόραση και με φωτιές που ανάβονται στο χώμα για το μαγείρεμα. Η ατομική καθαριότητα καθώς και η λάτρα του σπιτιού γίνονται στα ποτάμια. Όσο για την καθομιλουμένη γλώσσα, είναι η ισπανική και η διάλεκτος τσοκό. Πολλοί από τους Εμπερά είναι χριστιανοί, λόγω των ιεραποστόλων που έφεραν τον 18ο αιώνα μαζί τους οι κονκισταδόρες.
Και κάτι τελευταίο: αυτοί οι άνθρωποι δεν θέλουν να αλλάξουν τρόπο ζωής. Αρνούνται να κατοικίσουν σε τσιμέντο και ανέσεις, αρνούνται να μετοικίσουν στις πόλεις, αρνούνται κάθε μορφή εξουσίας πέρα από αυτήν του σαμάνου και του εκλεγμένου κοινοτάρχη. Αρνούνται τα πάρε-δώσε με την κυβέρνηση του Παναμά. Αρνούνται γενικώς τις αλλαγές. Όποια αλλαγή επήλθε στην καθημερινότητά τους και στην οργάνωση της διαβίωσής τους, είναι αποτέλεσμα μακρόχρονης εξέλιξης και όχι ριζοσπαστικής μεταβολής. Με δυο λόγια οι Εμπερά θέλουν να ζουν ήσυχοι. Πάνω απ΄όλα. Αυτό σου το λένε με κάθε ευκαιρία. Και το σέβεσαι.

Οι Σαντινίστας αποτελούν ένα από τα δύο μεγαλύτερα κόμματα της Νικαράγουας, και το κυβερνόν, με πρόεδρο τον Ντανιέλ Ορτέγα και θεωρούνται θρύλος τόσο τη λατινική Αμερική όσο και διεθνώς. Πριν γίνουν κόμμα, ήταν αντάρτες, έχαιραν παλλαϊκής υποστήριξης και απάλλαξαν τη χώρα από τον έλεγχο των ΗΠΑ. Όταν ανέλαβαν τα πολιτικά ηνία έστησαν σχεδόν από το μηδέν νέες δομές και αναβάθμισαν ουσιαστικά τη ζωή των Νικαραγουανών. Φυσικά οι ΗΠΑ αντέδρασαν, διότι επουδενί θα αποδέχονταν μία δεύτερη Κούβα. Ωστόσο η ιστορία είχε ήδη αρχίσει να γράφεται… Ας δούμε όμως πώς γεννήθηκε ο θρύλος.
Ήταν το πρωινό  της Πέμπτης, 19 Ιουλίου 1979. Οι εννέα διοικητές του Μετώπου  Εθνικής Απελευθέρωσης Σαντινίστας (FSLN) μπήκαν στην πρωτεύουσα της Νικαράγουας, Μανάγκουα με σκοπό την ανατροπή του δικτάτορα Αναστάσιο «Τατσίτο» Σομόσα Ντεμπάιλε. Οι Σαντινίστας ήταν σοσιαλιστές και συνδέονταν με την κουβανική επανάσταση που μόλις είχε κερδηθεί. Ο Τατσίτο ήταν μαριονέτα των ΗΠΑ. Οι Σαντινίστας ονομάστηκαν έτσι προς τιμήν του Αουγούστο Σέσαρ Σαντίνο που ηγήθηκε της Νικαραγουανής επανάστασης τη δεκαετία του 1930, ενάντια στην αμερικανική κατοχή. 
Η λεγόμενη επανάσταση της Νικαράγουας ήταν μακρόχρονη, δύσκολη και αιματηρή. Στοίχισε τη ζωή σε 50.000 Νικαραγουανούς και σε συνδυασμό με τον καταστροφικό σεισμό του 1972, άφησε πίσω της 80.000 ανάπηρους, 600.000 άστεγους, 150.000 χιλιάδες εκπατρισμένους (πρόσφυγες και εξόριστους) και  40.000 ορφανά, σε πληθυσμό μόλις 2,8 εκατομμυρίων. Σημειωτέον πως η Νικαράγουα, παρότι είναι η μεγαλύτερη χώρα της Κεντρικής Αμερικής είναι η πιο αραιοκατοικημένη.
Ωστόσο το κόστος αυτής της νίκης δεν ήταν μόνο ανθρώπινο. Ήταν δομικό, οικονομικό και κοινωνικό. Ο Τατσίτο διέφυγε σαν κλέφτης στη Βραζιλία, αλλά προηγουμένως βομβάρδισε και ισοπέδωσε σχεδόν όλες τις πόλεις της Νικαράγουας. Επίσης άδειασε το θησαυροφυλάκιο και άφησε τη χώρα χωρίς ρευστό, χωρίς χρυσό και με ένα δάνειο ύψους 1,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Όταν εκείνο το πρωινό της 19ης Ιουλίου 1979 οι Σαντινίστας κατέβηκαν από τα βουνά στη Μανάγκουα εγκαθίδρυσαν επί τόπου εννεαμελές Επαναστατικό Διευθυντήριο με πενταμελές εκτελεστικό όργανο για την ανοικοδόμηση καθώς και ένα Συμβούλιο Επικρατείας, με συμμετοχή πολιτικών κομμάτων και λαϊκών οργανώσεων ως νομοθετικό όργανο. Στόχος ήταν η υλοποίηση του πολιτικού προγράμματος που είχε ως κύριους άξονες την εθνικοποίηση της περιουσίας του Σομόσα, των συνεργατών του και των ολιγαρχών, αγροτικές μεταρρυθμίσεις, βελτίωση των συνθηκών εργασίας, ελεύθερη δυνατότητα συμμετοχής σε σωματεία για όλους τους εργαζόμενους, βελτίωση των κοινωνικών υπηρεσιών, δημιουργία προγραμμάτων στέγασης, πλήρη εξάλειψη του αναλφαβητισμού, μεταρρύθμιση της Παιδείας, κατάργηση των βασανιστηρίων και της θανατικής ποινής, προστασία των δημοκρατικών ελευθεριών, ισότητα των φύλων, μη συμμαχική εξωτερική πολιτική και δημιουργία ενός «λαϊκού στρατού». Αυτή ήταν μια καλή στιγμή για την πολύπαθη χώρα και χαρακτηρίστηκε από δύο δομικά στοιχεία που τη διαφοροποίησαν από όλες τις άλλες επαναστάσεις του πλανήτη. Αυτά είναι ο κεντρικός ρόλος της γυναίκας και των ποιητών, τόσο στην επανάσταση, όσο και στην ανοικοδόμηση της Νικαράγουας.
Ας αρχίσουμε με τις γυναίκες. Οι εικόνα τους στην πρώτη γραμμή της μάχης και στις τάξεις των ανταρτών σε συνδυασμό με την παρουσία τους σε κάθε βαθμίδα του FSLN προκάλεσαν από την αρχή παγκόσμια έκπληξη. Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, συστάθηκε η Ένωση Γυναικών για την Αντιμετώπιση της Εθνικής Κρίσης η οποία αφορούσε τόσο το αντάρτικο όσο και την προώθηση των φεμινιστικών ζητημάτων στην κοινωνία. Στην πράξη οι γυναίκες της υπαίθρου, ανέλαβαν σχεδόν αποκλειστικά την αγροτική μεταρρύθμιση αλλά και τις μάχες που συνεχίζονταν με την υποκινούμενη από τις ΗΠΑ αντιπολίτευση τη δεκαετία 1980.  Η ισοτιμία δηλαδή στην περίπτωση των Σαντινίστας δεν ήταν αποτέλεσμα καλών προθέσεων ή διακηρύξεων ή έστω νομικής κατοχύρωσης, αλλά διαδικασία επίπονη και πολύχρονη την οποία διεξήγαν οι γυναίκες. Σήμερα στη Νικαράγουα οι γυναίκες είναι απολύτως ίσες με τους άνδρες σε όλους τους τομείς.
Τον άλλο δομικό ρόλο στην αναδιοργάνωση της χώρας τον είχαν οι ποιητές με κύριο εκπρόσωπο τον Ερνέστο Καρδενάλ, που έγινε και ο πρώτος υπουργός πολιτισμού.  Ο Καρδενάλ, ήδη από τα μέσα της δεκαετίας 1960 συνεργαζόταν στενά με ηγεσία του FSLN  και είχε συστήσει ένα εργαστήριο καλλιτεχνικής  δημιουργίας στα νησιά Σολεντινάμε στη λίμνη Μανάγκουα, απ΄όπου είχε περάσει σχεδόν όλη η διανόηση της Λατινικής Αμερικής − μεταξύ αυτών και οι σταρ συγγραφείς Χούλιο Κορτάσαρ και Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες. Εν συνεχεία τη δεκαετία 1970, ο Καρδενάλ, ενστερνίστηκε την ιδέα του «νέου ανθρώπου» του Τσε Γκεβάρα. Τότε η πνευματική εργασία έγινε όπλο και η δημιουργία μεταμφίεση για την επαναστατική δράση. Σε αυτό το πλαίσιο πλείστοι λατινοαμερικανοί διανοούμενοι συνεργάστηκαν και τάχθηκαν το πλευρό των Σαντινίστας τόσο στην πολιτική μεταρρύθμιση όσο και στον ένοπλο αγώνα. Ίσως το πιο απτό παράδειγμα είναι η καμπάνια κατά του αναλφαβητισμού η οποία είχε ως αποτέλεσμα περίπου εκατό χιλιάδες εγγράμματοι πολίτες αυτοβούλως να ταξιδέψουν στην υπανάπτυκτη ύπαιθρο της Νικαράγουας ως μέλη του Λαϊκού Στρατού Αλφαβητισμού. Όταν είχε αρχίσει το πρόγραμμα, περισσότεροι από τους μισούς Νικαραγουανούς ήταν αναλφάβητοι. Πέντε μήνες αργότερα, ο αναλφαβητισμός είχε περιοριστεί στο 12%. Πολύ σύντομα το ποσοστό αυτό μηδενίστηκε.
Αυτές ήταν λίγες από τις στιγμές δόξας των Σαντινίστας και της πολιτικής τους. Τα προβλήματα δεν έλειψαν. Οι ΗΠΑ ποτέ δεν τους αποδέχθηκαν. Η αντιπολίτευση έπαιξε άσχημο παιχνίδι, υποκινούμενη από τον ισχυρό Βορρά με αποτέλεσμα οι μεταρρυθμίσεις να συνοδεύονται πάντα από ένοπλο αγώνα. Οι περιπέτειες συνεχίζονται. Όμως οι Σαντινίστας έγιναν θρύλος.

Ονομάζεται και «Πομπηία της Αμερικής» εν μέρει χάρη στην τεχνική του σοβατίσματος που ανακαλύφθηκε στις ανασκαφές. Ο σοβάς που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή των κτιρίων είναι παρόμοιος με αυτόν της Πομπηίας στην Ιταλία. Η διεθνής ονομασία του εντυπωσιακού αυτού αρχαιολογικού χώρου είναι πάντως Τζόγια ντε Σερέν που στα ισπανικά σημαίνει Κόσμημα της Σερέν. Και είναι πράγματι ένα κόσμημα!
Είναι ίσως ο καλύτερα σωζόμενος οικισμός της Κλασικής Περιόδου (200 μ.Χ. - 900 μ.Χ) και το γεγονός αυτό οφείλεται στην καταστροφική έκρηξη του κοντινού ηφαιστείου Λόμα το έτος 600. Επρόκειτο για έναν αγροτικό οικισμό των Μάγια που εγκαταλείφθηκε ένα απόγευμα, μετά το πέρας των εργασιών και πριν τον βραδινό ύπνο. Αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι οι φωτιές μαγειρέματος δεν είχαν σβηστεί και τα στρώματα ύπνου δεν είχαν ανοιχτεί. Εκεί ζούσαν 200 άνθρωποι μαζί με τα ζώα τους. Η έκρηξη συνέβη Αύγουστο ή Σεπτέμβριο. Πριν από αυτήν έγινε ένας προειδοποιητικός σεισμός έντασης 4 Ρίχτερ και από το ηφαίστειο βγήκαν ζεστές αναθυμιάσεις. Οι κάτοικοι κατάλαβαν ότι κάτι κακό θα συνέβαινε και έφυγαν από το χωριό όπως όπως. Δεν περίμεναν την καταστροφή, διότι τα νοικοκυριά και τα δημόσια κτίρια έμειναν τακτοποιημένα. Τρόφιμα, εργαλεία και λοιπά χρήσιμα αντικείμενα τα άφησαν στις αποθήκες και στους άλλους χώρους φύλαξης. Ενδεχομένως οι κάτοικοι πήγαν να προφυλαχθούν σε κάποιο απομακρυσμένο μέρος και ίσως από κει είχαν θέαση των όσων ακολούθησαν στο χωριό τους. Το ηφαίστειο εξερράγει και η λάβα κάλυψε όλο τον οικισμό σχηματίζοντας ένα απίστευτο μονωτικό κέλυφος στα κτίρια πάχους 4-8 μέτρων. Κάτω από αυτό το κέλυφος έμειναν όλα ανέγγιχτα, ακόμα και οι σπόροι, τα τρόφιμα, τα πάντα. Όπως φάνηκε, 1400 χρόνια μετά, οι Μάγια εκείνου του χωριού καλλιεργούσαν ταπιόκα, γκουάβα, αγαύη και κακάο. Ασχολούνταν με το ανταλλακτικό εμπόριο και αντάλλασσαν τα προϊόντα τους με εργαλεία από γειτονικά χωριά.
Η Τζόγια ντε Σερέν ανακαλύφθηκε τυχαία το 1976 από έναν οδηγό μπουλντόζας. Είχε πάει να ανακατέψει το χώμα της περιοχής στο πλαίσιο ενός κρατικού αγροτικού προγράμματος. Ο εκσκαφέας χτύπησε κάτι σκληρό και ο οδηγός ειδοποίησε τις αρχές. Τις πρώτες έρευνες διεξήγε ο καθηγητής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου του Κολοράντο, Πέισον Στις, το 1978 και το 1980. Ο Σιτς εξειδικεύεται στον πολιτισμό των Μάγια στην Κεντρική Αμερική. Οι ανασκαφές συνεχίζονται από το 1988 ως σήμερα. Μέχρι στιγμής έχουν αποκαλυφθεί από τη λάβα 70 κτίρια που περιλαμβάνουν κουζίνες, αποθήκες, σπίτια, εργαστήρια, έναν λατρευτικό χώρο και μία δημόσια σάουνα. Ο αρχαιολογικός χώρος καθώς και η ευρύτερη περιοχή της Σερέν στην οποία εκτελούνται ανασκαφές αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.

Δημιουργήθηκε από τους Αζτέκους και είναι η σημαντικότερη και μεγαλύτερη προκολομβιανή μητρόπολη του Μεξικού. Μέχρι τη δεκαετία του 1920, ελάχιστα πράγματα ήταν γνωστά για την Τεοτιουακάν που στη γλώσσα Νάουατλ (των Αζτέκων) σημαίνει «η πόλη των θεών». Ωστόσο σήμερα έχουμε πλέον μία καθαρή αναπαράσταση της εξέλιξής αυτής της πόλης-κράτους, η οποία διήρκησε μία χιλιετία και εννοείται πως αποτελεί μνημείο της UNESCO.

Η ινδιάνικη ορεινή πολίχνη Τσιτσικαστενάγο (=Πόλη με Τσουκνίδες), η οποία βρίσκεται σε υψόμετρο 2.000 μέτρα είναι χτισμένη σε πρώην οικισμό των Μάγια.
Η πόλη αυτή, εν συντομία Τσίτσι, έχει 2 βασικά και πολύ ιστορικά αξιοθέατα. Το πρώτο είναι το μεγάλο παζάρι των Μάγια, το οποίο διοργανώνεται από την προκολομβιανή εποχή, στην κεντρική πλατεία. Αυτή είναι η  μεγαλύτερη και εντυπωσιακότερη αγορά της Γουατεμάλας και λειτουργεί κάθε Πέμπτη και Κυριακή. Μιλάμε για ένα εξωτικό υπερθέαμα, το οποίο θα επισκεφθούμε.

Γουατεμάλα στη γλώσσα των Μάγια σημαίνει Δάσος. Η Γουατεμάλα βρίσκεται στην Κεντρική Αμερική. Βόρεια συνορεύει με το Μεξικό, βορειοανατολικά με το Μπελίζ και νοτιοανατολικά με το Ελ Σαλβαδόρ και την Ονδούρα. Βρέχεται από τον Ειρηνικό Ωκεανό και την Καραϊβική Θάλασσα. Το κύριο χαρακτηριστικό της χώρας είναι η Αμερικανική Κορδιλιέρα. Η οροσειρά αυτή περιλαμβάνει 33 επιβλητικά ηφαίστεια, κάποια από αυτά ενεργά. Το ηφαίστειο Ταχουμούλκο (4.220μ.) είναι η ψηλότερη κορυφή της Κεντρικής Αμερικής.

Αν τα Μπόκας ντελ Τόρο είναι το ειδυλλιακό, τυρκουάζ πρόσωπο του Παναμά, το Μποκέτε είναι το ακριβώς αντίθετο: άκρως γοητευτικό αλλά χωμένο στη βαθιά ζούγκλα, καταπράσινο και ατμοσφαιρικό, ο «ορεινός» παράδεισος του Παναμά! Δυσκολεύεται να πιστέψει κανείς πώς δύο τόσο διαφορετικές εικόνες βρίσκονται στην ίδια χώρα κι όμως είναι αλήθεια και εμείς είμαστε έτοιμο να την απολαύσουμε στο έπακρο!
Το Μποκέτε φωλιάζει σε μια κοιλάδα στις παρυφές του ηφαιστείου Μπάρου. Είναι μια μικρή, γοητευτική ορεινή πόλη καρτποσταλικής ομορφιάς, ωστόσο είναι το περιβάλλον που πραγματικά αιχμαλωτίζει τον επισκέπτη. Οι πλαγιές και η ευρύτερη περιοχή καλύπτονται από τα έντονα χρώματα των τροπικών (κυρίως με πράσινο βέβαια!) και με φυτείες καφέ.
Οι επισκέπτες που έρχονται στο Μποκέτε ξανά και ξανά λατρεύουν την περιήγηση στη ζούγκλα, τη βόλτα στις κρεμαστές γέφυρες, τις ευκαιρίες για αναρρίχηση, για ράφτινγκ στον ποταμό Καλντέρα και την επαφή με την αγνή, αμόλυντη φύση που μόνο η Κεντρική Αμερική μπορεί να προσφέρει!

Το Ηφαιστειακό Πάρκο Αρενάλ, βρίσκεται στο βορειοκεντρικό τμήμα της Κόστα Ρίκα. Περιλαμβάνει το επιβλητικό στρωματοηφαίστειο, ύψους 1.633 μέτρων, το οποίο ξεχωρίζει για το τέλειο συμμετρικό σχήμα του και τη ζούγκλα που το περιβάλλει. Για 400 χρόνια πριν το 1968, το ηφαίστειο ήταν ανενεργό. Εκείνη τη χρονιά ενεργοποιήθηκε και σημειώθηκε μία πολύ μεγάλη έκρηξη. Έκτοτε, καταγράφονταν εκρήξεις πολύ συχνά (σε διαστήματα μηνών) και η τελευταία μεγάλη έγινε το 2010.

Από το 2010 και μετά πέρασε και πάλι σε ανενεργό φάση. Εμείς στην περιοχή του ηφαιστείου θα περιηγηθούμε στους ομαλούς πρόποδές του και θα μπούμε μέσα στην ηφαιστειακή ζούγκλα του εθνικού πάρκου. Εκεί θα κάνουμε μπάνιο σε ειδυλλιακές θερμές πηγές, θα κάνουμε βόλτα στις αερογέφυρες που κρέμονται πάνω από την πυκνή τροπική βλάστηση σε ύψος 100 μέτρων, θα δούμε λίμνες γεμάτες ψάρια, πεντακάθαρα ποτάμια, πανέμορφα τροπικά λουλούδια, πολύχρωμα παραδεισένια πτηνά – με δυο λόγια θα απολαύσουμε την εύφορη ηφαιστειακή φύση των τροπικών.

Η Βενεζουέλα ή επίσημα Μπολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας είναι χώρα της Νότιας Αμερικής, πρώην ισπανική αποικία. Το όνομά της αποδίδεται ιστορικά σε παραφθορά του ονόματος Βενετία, με την οποία είχαν σχέσεις οι ιθαγενείς της δυτικής Βενεζουέλας. Ο εξερευνητής Αμέριγκο Βεσπούτσι με τον Αλόνσο δε Οχέδα ισχυρίζονταν ότι έδωσαν αυτό το όνομα, όταν πρωτοείδαν σπίτια των ιθαγενών Άνιου που εξείχαν από το νερό και θύμισαν στον Ιταλό Βεσπούτσι τη Βενετία. Σύμφωνα με μια άλλη, λιγότερο δημοφιλή θεωρία, το όνομα προέρχεται από μια λέξη των ιθαγενών και σημαίνει «Μεγάλο Νερό», όπως ήταν γνωστός ο κόλπος του Μαρακαΐμπο.
Η χώρα συνορεύει με την Κολομβία στα δυτικά, με τη Βραζιλία νότια και τη Γουιάνα στα ανατολικά. Στα βόρεια βρέχεται από τη θάλασσα της Καραϊβικής και οριοθετείται από τα χωρικά ύδατα των: Δομινικανή Δημοκρατία, Αντίγκουα και Μπαρμπούντα, Τρινιντάντ και Τομπάγκο, Γρενάδα, Ολλανδικές Αντίλλες και Μπαρμπάντος. Πρωτεύουσα είναι το Καράκας.
Το 1498-1499 ο Χριστόφορος Κολόμβος και ο Αλόνσο ντε Οχέντα έφτασαν στη Βενεζουέλα, που κατοικούνταν από ιθαγενείς ινδιάνους. Το 1521 άρχισε η ισπανική αποίκιση από τις βορειοανατολικές ακτές, ενώ το 1749 πραγματοποιήθηκε η πρώτη εξέγερση ενάντια στην ισπανική κυριαρχία. Η Βενεζουέλα, εκμεταλλευόμενη την εισβολή του Ναπολέοντα στην Ισπανία, εξεγέρθηκε το 1810 και ανακηρύχτηκε ανεξάρτητη το 1811. Έχασε όμως μετά τη μάχη με τους Ισπανούς. Ο Σιμόν Μπολιβάρ συνέχισε τη μάχη, κερδίζοντας το 1819 τους φιλοβασιλικούς και δημιουργώντας τη Δημοκρατία της Μεγάλης Κολομβίας (σημερινή Κολομβία, Βενεζουέλα, Ισημερινός και Παναμάς). Το 1821 κέρδισε τη μάχη του Καραμπομπό, διασφαλίζοντας έτσι την ανεξαρτησία της χώρας. 
Ακολούθησαν αρκετές δεκαετίες πολιτικής κρίσης και στρατιωτικών καθεστώτων, όπως αυτό του στρατηγού Χουάν Βισέντε Γκόμες (1908-1935) και του Μάρκος Πέρες Χιμένες (1948-1958). Το 1958 εξελέγη πρόεδρος ο Ρόμουλο Μπετανκούρτ, επικεφαλής του ιστορικού κόμματος της χώρας Δημοκρατική Δράση (AD). 
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 η χώρα γνώρισε τεράστια οικονομική ανάπτυξη χάρη στο πετρέλαιο. Ωστόσο, τα πράγματα άλλαξαν ριζικά από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν η πτώση των διεθνών τιμών του μαύρου χρυσού έφερε οικονομική λιτότητα και κοινωνική αναταραχή.

Το Καράκας, πρωτεύουσα της χώρας, αποτελεί το κυβερνητικό, οικονομικό, πολιτιστικό και εμπορικό κέντρο της χώρας. Με πληθυσμό που αγγίζει τα πέντε εκατομμύρια, βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της χώρας και αντικρίζει την Καραϊβική Θάλασσα. Η ίδρυσή του οφείλεται στον Ντιέγκο Ντε Λοσάδα, το 1567. Την ονόμασε Santiago de León de Caracas προς τιμή του αποστόλου Ιακώβου, ο οποίος είναι ο προστάτης άγιος της Ισπανίας. 
Η πόλη λεηλατήθηκε από Άγγλους στρατιώτες το 1595 και τα κτίριά της καταστράφηκαν σχεδόν ολοκληρωτικά από δύο σεισμούς, το 1755 και το 1812. Κατά τον 17ο και 18ο αιώνα, ωστόσο, το Καράκας αναδείχθηκε σταδιακά ως το κυρίαρχο αστικό κέντρο της Βενεζουέλας. Η ινδική αντίσταση στον εποικισμό ξεπεράστηκε γρήγορα, εν μέρει λόγω μιας επιδημίας ευλογιάς που αποδεκάτισε τον γηγενή πληθυσμό. 
Η κοιλάδα ήταν σχετικά απαλλαγμένη από πειρατικές επιθέσεις, παρά την κεντρική της θέση κοντά στη βόρεια ακτή της χώρας. Η ίδια η κοιλάδα και οι παρακείμενές της παρήγαγαν λίγο χρυσό, ενώ στη συνέχεια έγιναν σημαντικές για την εξαγωγή κακάο (κακάο), την πηγή της σοκολάτας. Επιπλέον, το Καράκας πρόσφερε υγιεινό, άνετο κλίμα και άφθονο γλυκό νερό. 
Εδώ γεννήθηκε ο Σιμόν Μπολιβάρ, ο πιο διάσημος από τους ήρωες της Νότιας Αμερικής, στις 24 Ιουλίου 1783, σε μια οικογένεια με εξέχουσα θέση στις υποθέσεις της Βενεζουέλας. Ο Μπολίβαρ συμμετείχε στον σχηματισμό της βραχύβιας πρώτης δημοκρατίας (1811–12) και δύο χρόνια αργότερα εισέβαλε στη Βενεζουέλα με μια μικρή δύναμη που στρατολογήθηκε στη Νέα Γρανάδα. Αφού κατέλαβε το Καράκας τον Αύγουστο του 1813, η πόλη του απένειμε τον τίτλο El Libertador (Ο απελευθερωτής). Ένα χρόνο αργότερα οι πατριωτικές δυνάμεις του Μπολιβάρ υποχώρησαν πλήρως, αλλά όταν η Μεγάλη Κολομβία (σημερινή Κολομβία, Παναμάς, Βενεζουέλα και Εκουαδόρ) κέρδισε τελικά την ανεξαρτησία το 1821, το Καράκας έγινε η πρωτεύουσα της Βενεζουέλας. Η πόλη διατήρησε αυτή τη διάκριση ακόμα κι όταν η Βενεζουέλα αποσχίστηκε από τη Μεγάλη Κολομβία το 1830.  
Το 1870 ξεκίνησε η αστική μεταμόρφωση του Καράκας από τον Πρόεδρο. Αντόνιο Γκουσμάν Μπλάνκο, ο οποίος προσπάθησε να κάνει το Καράκας αντίγραφο της γαλλικής πρωτεύουσας, του Παρισιού. Το γαλλικό αρχιτεκτονικό γούστο εκείνης της περιόδου αντικατέστησε το ισπανικό αποικιακό στυλ. Χτίστηκαν λεωφόροι και μερικοί δρόμοι διευρύνθηκαν για να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη της πόλης, η οποία είχε φτάσει σε πληθυσμό σχεδόν τις 56.000 μέχρι το 1881.

Εξωτερικά χαρακτηριστικά των Μάγιας και μυστικά «ομορφιάς»
Οι Μάγιας είχαν στραβά πόδια, αφού, όταν ήταν μικροί, οι μανάδες τους τούς κουβαλούσαν καβάλα στο πίσω μέρος του σώματος τους. Καμάρωναν για το γεγονός ότι ήταν αλλήθωροι. Αυτό γινόταν επειδή  οι μητέρες τους, κατά την παιδική τους ηλικία, τους  κρεμούσαν ένα κουρελάκι που έφτανε μέχρι τη μέση των φρυδιών. Καθώς αυτό κουνιόταν, οι μικροί Μάγιας ύψωναν συνέχεια τα μάτια και έτσι κατέληγαν να μένουν αλλήθωροι. Είχαν πλακουτσωτά κεφάλια και μέτωπα, κατόρθωμα και αυτό των μανάδων τους. Μεγάλη τέχνη…! Τέσσερις με πέντε ημέρες μετά τη γέννα τεντώνανε το μωρό σε ένα μικρό κρεβάτι φτιαγμένο από ραβδάκια και εκεί, μπρούμυτα, του βάζανε το κεφάλι ανάμεσα σε δυο σανίδες, τη μια στο ινίο και την άλλη στο μέτωπο πιέζοντάς το πολύ δυνατά. Το είχαν εκεί να υποφέρει για μερικές μέρες, έτσι ώστε να μείνει το κεφάλι πλακουτσωτό, χαρακτηριστικό που είχαν όλοι τους.  Τρυπούσαν επίσης τα αυτιά των παιδιών, όπως έκαναν και οι γονείς τους.
Οι Ινδιάνες του Γιουκατάν δεν καλλωπίζονταν στο πρόσωπο, γιατί το θεωρούσαν ελαφρότητα. Είχαν τη συνήθεια να πριονίζουν τα δόντια τους , ώστε να τους δίνουν πριονωτή μορφή. Αυτήν τη δουλειά την έκαναν γριές, λιμάροντας τα δόντια με πέτρες και νερό. Οι Ινδιάνες τρυπούσαν τις μύτες τους στο τρυφερό κομμάτι που χωρίζει τα ρουθούνια αναμεταξύ τους και έβαζαν στην τρύπα μια κεχριμπαρένια πέτρα ως στολίδι. Στα  παιδιά τρυπούσαν τ’ αυτιά προκειμένου να φοράνε  κρίκους ή τους τα χαράζανε με βαθιές οδοντώσεις όταν τα προόριζαν για θυσίες. Οι άνδρες δεν είχαν γένια, καθώς, όπως έλεγαν, οι μανάδες τούς έκαιγαν το πρόσωπό τους με ζεματιστά πανιά, όταν ήταν παιδιά, ώστε να αποτρέπουν την τριχοφυία. Όλοι οι άντρες χρησιμοποιούσαν καθρέφτες  οι γυναίκες πάλι όχι. Συνήθιζαν, επίσης, να βάφουν το πρόσωπό τους κόκκινο για να δείχνουν πολύ άσχημοι, κάτι , όμως, για το οποίο καμάρωναν. Τους άρεσε να διακοσμούν το κορμί τους με μελάνι και χάραζαν απαλά τις ζωγραφιές πάνω τους, έτσι ώστε με το αίμα να μένουν σημάδια στο κορμί. Συνήθιζαν, μάλιστα, να χλευάζουν όσους δε διακοσμούσαν το κορμί τους.

Βασικές διατροφικές συνήθειες των Μάγιας
Το καλαμπόκι αποτελούσε τη βασική τροφή των Μάγιας. Το έβαζαν από το βράδυ στον ασβέστη μαζί με νερό. Με αυτόν τον τρόπο το πρωί ήταν μαλακό, μισοψημένο και ξεφλουδισμένο. Το άλεθαν και το έτρωγαν. Για τους οδοιπόρους ήταν μοναδική τροφή, γιατί μπορούσε να διατηρηθεί για  μήνες. Κάποιες φορές το  έλιωναν σε κούπα και το έπιναν ή έβγαζαν από αυτό το ζουμί του (γάλα) και το έπηζαν στη φωτιά. Το ρόφημα αυτό το έπιναν ζεστό για πρωινό, ενώ το περίσσευμά του το έπιναν μέσα στην ημέρα αντί για νερό.  Έτρωγαν  φαγητά μαγειρευτά από όσπρια και κρέας άγριων ή οικόσιτων πουλιών.  Αν δεν είχαν, όμως, κρέας έφτιαχναν σάλτσες με πιπέρι και όσπρια. Οι άντρες συνήθιζαν να τρώνε χωριστά από τις γυναίκες.

Διασκέδαση με κρασί και μιμήσεις
Οι ινδιάνοι του Γιουκατάν ήταν πρόσχαροι άνθρωποι. Έπιναν και γλεντούσαν με πολύ κρασί που έφτιαχναν από μέλι, νερό και μια ρίζα δέντρου. Το κρασί αυτό γινόταν πολύ δυνατό. Ο τρόπος επιστροφής των ανδρών στο σπίτι μετά την οινοποσία ήταν ευθύνη των γυναικών. Η διασκέδασή τους είχε πολλά κωμικά στοιχεία και  βασιζόταν κυρίως στη μίμηση. Οι Ισπανοί πολλές φορές πλήρωναν για να παρακολουθήσουν τέτοιες μιμήσεις.
  Οι γιατροί των Μάγιας και τρόποι ίασης
Υπήρχαν χειρουργοί ή για να το πούμε σωστά, μαγγανευτές, οι οποίοι θεράπευαν με βότανα και πολλές δεισιδαιμονίες. Οι γιατροί θεραπεύανε με αφαιμάξεις που γίνονταν στο μέρος που πονούσε ο ασθενής.

Οι Μάγιας ως έμποροι
Το επάγγελμα στο οποίο έκλιναν περισσότερο οι Μάγιας ήταν αυτό του εμπόρου, καθώς μετέφεραν αλάτι, ρουχισμό και σκλάβους στη χώρα του Ουλούα και του Ταμπάσκο  ανταλλάσσοντάς τα με κακάο και πέτρινες χάντρες, που ήταν και το νόμισμά τους. Με αυτές αγόραζαν συνήθως σκλάβους αλλά και άλλες χάντρες, πιο  καλές και φινετσάτες, τις οποίες φορούσαν οι ηγεμόνες ως κοσμήματα στις εορτές.

Προτερήματα των Μάγιας
Οι Ινδιάνοι είχαν την καλή συνήθεια να βοηθιούνται μεταξύ τους σε όλες τις δουλειές. Στον καιρό της σποράς αυτοί που δεν είχαν δικούς τους ανθρώπους για να σπείρουν, μαζεύονταν ανά 20 άτομα περίπου και επιδίδονταν στη δουλειά. Τόσο έντονα συμμετείχαν, που δεν εγκατέλειπαν μέχρι να τελειώσουν.Στις επισκέψεις τους οι Μάγιας πάντα έφεραν μαζί τους δώρο ανάλογο της κοινωνικής τους  θέσης. Ο οικοδεσπότης ανταπέδιδε με άλλο δώρο.  Επίσης, οι Μάγιας ήταν πολύ ανοιχτοχέρηδες και φιλόξενοι. Όποιος έμπαινε στο σπίτι τους έπρεπε να απολαύσει τη φιλοξενία τους, να φάει και να πιει. Και αν δεν είχαν, έψαχναν στη γειτονιά.

Η σημασία του ονόματος
Τα ονόματα των γονέων περνούσαν  πάντα στους γιους και όχι στις κόρες. Τους γιους και τις κόρες τους, τούς αποκαλούσαν με το όνομα του πατέρα και της μητέρας  αυτό του πατέρα ως κύριο και αυτό της μητέρας ως επώνυμο. Έτσι, ο γιος του Τσελ και της Τσαν λεγόταν Νατσαντσέλ, που σημαίνει «ο γιος της τάδε και του δείνα». Αυτός είναι και ο λόγος που οι Ινδιάνοι έλεγαν πως οι συνονόματοι συγγενεύουν και όσοι έφεραν το ίδιο όνομα συμπεριφέρονταν σαν συγγενείς μεταξύ τους. Γι’ αυτό, όταν κάποιος που προερχόταν από άγνωστη φύτρα, βρισκόταν σε ανάγκη, προσέφευγε στο όνομα. Στην περίπτωση αυτή, αν υπήρχε κάποιος που έφερε το ίδιο όνομα με αυτόν, τον καλοδεχόταν και του συμπεριφερόταν με κάθε φιλευσπλαχνία. Τέλος, καμιά γυναίκα και κανένας άνδρας δεν παντρευόταν κάποιον ή κάποια με το ίδιο όνομα, γιατί θεωρούνταν μεγάλη ατίμωση.

Η ιεραρχία και η πολεμική των Μάγιας
Οι Μάγιας είχανε πάντα δυο αρχηγούς  ένα μόνιμο, που το αξίωμα του ήταν κληρονομικό , και έναν έκτακτο, που τον διάλεγαν κάθε τρία χρόνια με πολλές τελετές για να διοργανώσει τη γιορτή που γιόρταζαν πανηγυρικά το μήνα Παξ, δηλαδή στις δώδεκα Μαΐου. Αυτόν τον αποκαλούσαν Νακόν. Αυτός ήταν επίσης αρχηγός ενός δεύτερου σώματος στρατού. Κατά τη διάρκεια αυτών των τριών χρόνων της θητείας του, ο Νακόν δεν μπορούσε να βρεθεί με γυναίκα ούτε και να φάει κρέας. Έχαιρε μεγάλης εκτίμησης και τρεφόταν με ψαρικά και ιγκουάνας. Δεν επιτρεπόταν να μεθύσει αυτήν την περίοδο. Διατηρούσε τα σκεύη και τα συνεργά του ξεχωριστά στο σπίτι του, δεν τον υπηρετούσε γυναίκα και δεν είχε ιδιαίτερες σχέσεις  με το χωριό. Αφού περνούσαν τα τρία χρόνια, μπορούσε να ζήσει και πάλι όπως πριν. Αυτοί οι δυο αρχηγοί επιλαμβάνονταν τα του πολέμου. Σε κάθε χωριό  υπήρχαν επιλεγμένοι άντρες για οπλίτες που, όποτε υπήρχε ανάγκη ,προστρέχανε με τα όπλα τους. Αυτούς τους ονόμαζαν ολκάνες. Σε περιπτώσεις  μεγάλων εχθροπραξιών, όταν οι οπλίτες αυτοί δεν επαρκούσαν, συνέλεγαν επιπλέον άτομα, τα οποία μοιράζονταν μεταξύ τους οι δυο αρχηγοί. Όλοι μαζί , με οδηγό τους  μια ψηλή σημαία, έβγαιναν σιωπηλά από το χωριό για να ριχτούν στους εχθρούς τους. Οι μάχες γίνονταν  με δυνατές κραυγές και ωμότητα. 
Τελετές - ανθρωποθυσίες
Οι ιερείς ήταν οι τσιλάνες. Το λειτούργημα των ιερέων ήταν να εφαρμόζουν πρακτικά τις γνώσεις τους και να τις μεταδίδουν ,να καταδεικνύουν τα προβλήματα υγείας και τον τρόπο ίασής τους, να κηρύσσουν την έναρξη στις διάφορες εορτές, να κάνουν τις θυσίες και να τελούν τα μυστήρια.  Το λειτούργημα των τσιλάνες ήταν να δίνουν στο λαό τις απαντήσεις σε σχέση με τα δαιμόνια.Ο ιερέας είχε ως βοηθούς του τους τσάσες, τέσσερις γέροντες που εκλέγονταν για το σκοπό αυτό . Οι νακόνες είχαν να κάνουν με δυο λειτουργήματα : το ένα ήταν μόνιμο και ελάχιστα τιμητικό , καθώς ήταν αυτοί που «άνοιγαν» τα στήθη των ατόμων που θυσίαζαν. Το άλλο, πολύ τιμητικό, είχε να κάνει με την εκλογή τους στο αξίωμα του δεύτερου αρχηγού.
Για να προσδώσουν επισημότητα και δέος στις γιορτές τους οι Μάγιας θυσίαζαν aνθρώπους.  Ανθρωποθυσίες γίνονταν επίσης και σε περιπτώσεις συμφορών ή αναποδιών, όπου συνεισφέρανε όλοι προκειμένου να αγοραστούν σκλάβοι. Άλλοτε προσέφεραν από ευσέβεια τα παιδιά τους τα οποία μέχρι την ημέρα της εορτής τα πρόσεχαν πολύ.  Οι ανθρωποθυσίες που περιγράφονται είναι ιδιαιτέρως φρικιαστικές, αφού έκοβαν κομμάτια από το σώμα και τρυπούσαν ή έγδερναν σημεία των θυσιαζομένων. Σε περιπτώσεις μεγάλων κακών έκαναν φοβερότερες θυσίες βγάζοντας την καρδιά του θύματος, αφού προηγουμένως είχαν καλύψει το κεφάλι του και είχαν χρωματίσει το κορμί του γαλάζιο. Ανοίγοντας το αριστερό σημείο του στήθους , του έβγαζαν την καρδιά και έβαφαν με το αίμα της το πρόσωπο του δαιμονίου, ενώ παράλληλα όλοι χόρευαν γύρω από το νεκρό σώμα. Άλλες πηγές αναφέρουν ότι στη συνέχεια  επιδίδοντο και σε κανιβαλισμό.
Πρέπει, όμως, να κατανοήσουμε το λόγο που οι Μάγιας έκαναν ανθρωποθυσίες. Ούτε βάρβαροι ήταν ούτε ανθρώπινο σώμα ήθελαν να τρώνε.  Η τελετουργία ήταν επανάληψη του θείου δράματος. Οι Μάγιας πίστευαν ότι οι δημιουργοί-θεοί της δυναστείας τους κατέστρεψαν τους «πρώτους ανθρώπους» που είχαν πέσει θύματα των αμαρτιών και των ελαττωμάτων τους. Και οι ίδιοι οι θεοί ,όμως, καταστράφηκαν στο καταστροφικό-αναγεννητικό έργο τους. Έτσι, με την τελετή της ανθρωποθυσίας πίστευαν ότι επιστρεφόταν στους ίδιους τους θεούς μέρος του εαυτού τους, πλουτίζονταν και ολοκληρώνονταν , κλείνοντας έτσι τον κύκλο της δημιουργίας τους με την ενσωμάτωση του ύψιστου δημιουργού μέσα στα κτίσματά του την ώρα της δημιουργίας. Πέρα από τις καθιερωμένες ημερομηνίες θυσιών, οι άνθρωποι έπρεπε να πληρώσουν το «χρέος» τους και όποτε ο θεός τους το θύμιζε με συμφορές, γιατί είχαν αμαρτήσει ξανά και δεν είχαν πια άλλη λύση πέρα από τη θέωση. Αυτό ήταν για τους Μάγιας η ανθρωποθυσία : μια δημιουργική καταστροφή. Η κατανάλωση κρέατος ήταν απλώς μια θεοφαγία και όχι ανθρωποφαγία. Όταν  το θύμα στη θυσία ήταν άνθρωπος, αποκτούσε τη μορφή των θεοτήτων. Γι ‘ αυτό και πρόσεχαν ιδιαίτερα τα μικρά παιδιά που έμελλε να θυσιαστούν, καθώς γι’ αυτούς ήταν θεοί. Γι’ αυτόν το λόγο συχνά ήταν τιμή για κάποιον να θυσιαστεί. Υπάρχουν μάλιστα και μαρτυρίες που λένε ότι, όταν έπαιζαν το γνωστό παιχνίδι με την μπάλα , ο νικητής θυσιαζόταν στους θεούς, ενώ σύμφωνα με άλλες μαρτυρίες ήταν τιμή για το νικητή μαχών να θυσιαστεί. Πρέπει,βέβαια, να τονίσουμε ότι στην ουσία οι πηγές μας για τους Μάγιας προέρχονται από  τους Ισπανούς, μια και μας παραδίδονται ελάχιστες πηγές από τους ίδιους τους Μάγιας. Δεν αποκλείεται έτσι να έχουν φτάσει σε εμάς και υπερβολές από τους Ισπανούς, ίσως στην προσπάθειά τους να καλύψουν τις δικές τους ιεροσυλίες και ασέλγειες στους λαούς της αμερικανικής ηπείρου. Εξάλλου, ο Χριστιανισμός και ο θρησκευτικός φανατισμός που ακολούθησε  επέφερε και την ολοκληρωτική καταστροφή της φορητής πολιτιστικής κληρονομιάς των Μάγιας με εξαίρεση τεσσάρων ολιγοσέλιδων κωδίκων, οι οποίοι, άγνωστο πώς, διεσώθησαν. Πρόκειται για τους οι κώδικες της Δρέσδης, της Μαδρίτης, των Παρισίων και του Γκρόλιερ (Grolier). Από τους κώδικες αυτούς προέρχονται οι πληροφορίες περί αστρονομίας και ημερολογίων που μας διασώζονται. Μοναδικές άλλες πηγές αποτελούν το βιβλίο Πόπολ Βου (PopolVuh: Βιβλίο Συμβουλών) και τα βιβλία Τσιλάμ Μπαλάμ (ChilamBalam: Βιβλίο του Προφήτου Μπαλάμ). Το πρώτο χρονολογείται στη Μετακλασική περίοδο, περιλαμβάνει μυθιστορία της φυλής των Κιτσέ (Quiché) και προέρχεται από τα δυτικά υψίπεδα της Γουατεμάλας.
ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΩΝ ΜΑΓΙΑΣ ΚΑΙ
Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ 2012
Το πρώτο ημερολόγιο των Μάγιας
1 έτος Τσολκίν = 260 ημέρες
Ο θεμέλιος λίθος του κεντροαμερικάνικου ημερολογιακού συστήματος είναι το Τzolkin των 260 ημερών (προφέρεται τσολ-κιν και προέρχεται από τον όρο των Μάγιας chol-qih ή αλλιώς «μέτρημα ημερών»). Αποτελείται από 13 αριθμούς και 20 σύμβολα ημερών. Κάθε σύμβολο έχει ένα αμφίσημο νόημα με πολλά επίπεδα γλωσσικών λογοπαιγνίων και μεταφυσικών αναφορών, τα οποία προσφέρουν μια πλούσια βάση για τους ιερείς των Μάγιας, ώστε να υφαίνουν τις ερμηνείες τους.
Γιατί οι Μάγιας επέλεξαν τον αριθμό 260
1Ος  Λόγος : Ανθρώπινοι κύκλοι
Πρώτον, οι χρονομέτρες των Μάγιας (ιερείς που μετρούν τα ημερήσια ζώδια), λένε ότι οι 260 ημέρες βασίζονται στην περίοδο της ανθρώπινης κύησης ( 9 δικοί μας μήνες κύησης  - 40 εβδομάδες από την τελευταία περίοδο χ 7 ημέρες = 280 περίπου. Οι Μάγιας μετρούσαν από την ημέρα που η γυναίκα αντιλαμβανόταν ότι δεν έχει περίοδο, άρα γι’ αυτούς περίπου 260 ημέρες διαρκούσε η περίοδος της κύησης). Έτσι,  οι μαμμές των Μάγιας χρησιμοποιούν τον κύκλο του τσόλκιν για να υπολογίσουν την ημερομηνία γέννησης ενός παιδιού προσθέτοντας 260 ημέρες στην ημέρα κατά την οποία μια γυναίκα αντιλαμβάνεται ότι δεν έχει περίοδο. Αυτό αποκαλύπτει τη λειτουργία του τσόλκιν στον τομέα της ανθρώπινης βιολογίας. Επίσης, δείχνει γιατί τα σημαντικά γεγονότα της ζωής συμβαίνουν συχνά γύρω από τα γενέθλια τσόλκιν.
2ος Λόγος : Γήινοι κύκλοι
Δεύτερον, το διάστημα ανάμεσα στη σπορά και στο θερισμό του καλαμποκιού στη Γουατεμάλα είναι 260 μέρες. Σύμφωνα με το μύθο της δημιουργίας των Μάγιας, οι άνθρωποι φτιάχτηκαν από ζυμάρι καλαμποκιούν  συνεπώς, αυτό είναι μια αντανάκλαση της ανθρώπινης κύησης σε γεωργικό επίπεδο.
3ος Λόγος : Ουράνιοι κύκλοι
Οι Μάγιας θεωρούσαν την Αφροδίτη ως τον σημαντικότερο αστέρα, σύντροφο του Ηλίου. Οι αστρολογικές γνώσεις των Μάγιας ήταν εντυπωσιακές και γνώριζαν  ότι η Αφροδίτη έχει ηλιακή ανατολή ως Αυγερινός (Tσάκ Εκ, ChakEk’),  και ακρονύκτιο ως Αποσπερίτης (Λαμάτ, Lamat). Το γήινο έτος έχει ακριβή διάρκεια 365.24218408 ημέρες, ενώ το έτος της Αφροδίτης 224.69426222 «γήινες» ημέρες. Κατά συνέπεια, οι δύο πλανήτες θα έπρεπε να βρίσκονται σε σύνοδο (ευθυγράμμιση - και άρα θα φαίνεται στο ίδιο σημείο του ουρανού) κάθε 8 γήινα και κάθε 13 έτη της Αφροδίτης.  Με αστρονομική, όμως, παρατήρηση αποκαλύφθηκε ότι η Αφροδίτη βρίσκεται 0.89906378 της ημέρας εμπρός από το σημείο που ευρίσκεται η Γη στο τέλος της οκταετίας. Έτσι, με τη δική μας διάρκεια του έτους χάνουμε 0,899 Χ 24 ώρες, δηλαδή περίπου 21 ώρες αν (ανά;;) 8 χρόνια που είναι η ευθυγράμμιση. Αυτό μπορεί να φαίνεται απλοϊκό, αλλά αν το δούμε σε κλίμακα για παράδειγμα 100 χρόνων, η απόκλιση θα ήταν  11 ημέρες !! Αυτό για τους Μάγιας ήταν πολύ σημαντικό, μια και ,όπως προαναφέραμε, επρόκειτο για το σημαντικότερο αστέρι τους και βάσει αυτού σχεδίαζαν πολλά. Για παράδειγμα  φοβούνταν ιδιαιτέρως την ηλιακή ανατολή της Αφροδίτης και τη θεωρούσαν εξαιρετικά δυσοίωνη , ενώ  κατά περιπτώσεις σχεδίαζαν πολέμους συμφώνα με τη θέση της ( «πόλεμοι των άστρων» του Τικάλ).Παρακολούθησαν, έτσι, για χρόνια την κίνηση της Αφροδίτης και παρατήρησαν το παραπάνω, ότι δηλαδή η Αφροδίτη στον 14ο κύκλο της, μετά από ακριβώς 8 γήινα χρόνια , δεν ήταν ακριβώς στο σημείο που την περίμεναν. Ήταν λίγο πριν εκεί κατά 0,89906378 της ημέρας. Αυτό δεν τους άρεσε καθόλου, γιατί στερούνταν την αρμονία που ήθελαν. Έτσι, έπρεπε να επινοήσουν μια άλλη διάρκεια του χρόνου με την οποία η παραπάνω απόκλιση της Αφροδίτης θα ήταν σαφώς μικρότερη και θα μπορούσαν να την παρακολουθήσουν καλύτερα.
Με τη διάρκεια του έτους σε  260 ημέρες το παραπάνω πρόβλημα λυνόταν κατά πολύ .
Η απόκλιση με το δικό μας χρόνο είναι 0,89906378 / 8  = 0,1124 ημέρες τον κάθε γήινο χρόνο. Σε 8 δικά μας χρόνια έχουν περάσει 11,23 χρόνια Μάγιας  και ,άρα, η απόκλιση στο χρόνο αυτό είναι 0,89906378/11,23 = 0,0800005424 τον κάθε χρόνο Μάγιας, δηλαδή τον κάθε Τζολκίν.
Έτσι, οι Μάγιας μπορούσαν να παρακολουθήσουν ευκολότερα την απόκλιση της Αφροδίτης. Ήξεραν, δηλαδή, ότι στο τέλος του έτους τους η Αφροδίτη θα βρισκόταν μπροστά 0.08 της ημέρας, δηλαδή 125,2 λεπτά ,που σημαίνουν ακριβώς 1 ώρα, 15 λεπτά και 2 δεύτερα.Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι οι Έλληνες γνώριζαν τις φάσεις της Αφροδίτης και την ονόμαζαν «Φωσφόρο» ή «Εωσφόρο» και «Έσπερο».  Οι ημέρες του Τζολκίν είχαν ονόματα από 1 έως 20 και αρίθμηση από 1 έως 13, τη λεγομένη «δεκατριάδα» (trecena). Συνεπώς, μία ημερομηνία εκφράζεται με τον αριθμό της δεκατριάδας και το όνομα της ημέρας.
Οι Μάγιας, προκειμένου να αναπτύξουν μακρύτερες χρονικές μονάδες , ανέπτυξαν επίσης ένα χρονομετρικό σύστημα που ονομάζεται «μεγάλη χρονομέτρηση». Αυτό είναι το ημερολόγιο που τοποθετεί το 2012 ως το τέλος ενός τεράστιου χρονικού κύκλου. Οι Μάγιας είχαν γραμμική αντίληψη του χρόνου, δηλαδή μετρούσαν το χρόνο από μια συγκεκριμένη ημερομηνία του παρελθόντος όπως εμείς μετράμε από τη γέννηση του Χριστού, γεγονός το οποίο θέτουμε ως ημερομηνία 0. Για τους Μάγιας η αντίστοιχη ημερομηνία είναι η  11η Αυγούστου του 3114 π.Χ. (του Γρηγοριανού ημερολογίου). Έτσι, οι  Μάγιας μετρούσαν τις ημέρες από την ημερομηνία αυτή και μετά και συνέτασσαν τις ημέρες στις παρακάτω ομάδες:
            1 ημέρα = 1 κιν (ημέρα)
         20 ημέρες = 1 ουϊνάλ (ασαφής μήνας)
       360 ημέρες = 1 τουν (ασαφές έτος)
    7.200 ημέρες = 1 κατούν (19,7 έτη)
144.000 ημέρες = 1 μπακτούν (394,26 έτη)

Όλες οι χρονικές μονάδες προκύπτουν από τον πολλαπλασιασμό της προηγουμένης με το 20, καθότι, ως προελέχθη, το σύστημα αριθμήσεως ήταν εικοσαδικό. Έτσι, για παράδειγμα, στη στήλη 29 που βρέθηκε στη Γουατεμάλα και αναφέρει την ημερομηνία στην ανάρρηση του Τικάλ του Μπαλάμ Ατζάου στο θρόνο (BalamAjaw: Διακοσμημένο Τζάγκουαρ)   αναγράφεται :