Περού – Exploring Machu Picchu & Desert: Ιερή Κοιλάδα των Ίνκας – Αρχαία Αλατωρυχεία στο Μάρας – Κρουαζιέρα στα νησιά Μπαγιέστας | Χριστούγεννα 2024

Ένα ταξίδι πέρα από τα καθιερωμένα, που συνδυάζει τα πάντα: Από την πρωτεύουσα του Ισπανικού Αντιβασιλείου της Αμερικής και σημερινή πρωτεύουσα του Περού, τη Λίμα, στον θαυμαστό υδροβιότοπο των νησιών Μπαγιέστας και στις μυστηριώδεις γραμμές της Νάσκα. Από τη μοναδική

Βρίσκεται περίπου μισή ώρα απόσταση οδικώς από τη Λυών, χτισμένο τον μεσαίωνα πάνω σε λόφο με θέα τον ποταμό Εν, και είναι διατηρημένο τέλεια. Δεν υπάρχει κανένα τουριστικό κατάστημα εκεί, ο χαρακτήρας του παραμένει ατόφιος και οι κάτοικοί του, παρότι φιλόξενοι, ζουν τη ζωή τους χωρίς να περιμένουν τους τουρίστες. Ωστόσο, και μάλλον γι αυτό, αποτελεί σημαντικό τουριστικό προορισμό.
Οι κάτοικοι ήταν ανέκαθεν τεχνίτες, αγρότες και υφαντές, οι οποίοι μάλλον έφτασαν εκεί από την Περούτζια της Ιταλίας – εξ ου και η ονομασία Περούζ. Το 1167 περιβλήθηκε από τείχη και το 1601 προσαρτήθηκε στη Γαλλία από τον Λουδοβίκο 14ο. Λόγω της τοποθεσίας του, στον δρόμο που ενώνει τη Λυών με τη Γενεύη, υπήρξε για αιώνες σημαντικός εμπορικός σταθμός. Τον 19ο αιώνα, με την επέκταση του σιδηρόδρομου έχασε την εμπορική δύναμή του και ερήμωσε, αλλά από το 1911 άρχισε η αναστήλωσή του και ξαναγέμισε κατοίκους. Το 1912, απέκτησε και το πιάτο-ορόσημό του, τη Γαλέτα της Περούζ, που το τοποθέτησε στον γαστρονομικό χάρτη. Πρόκειται για μία γλυκιά, λεπτή και τραγανή ζύμη με βούτυρο, καψαλισμένη ζάχαρη και άρωμα λεμονιού που είναι διάσημη σε όλη τη Γαλλία.
Στην Περούζ, λόγω της γραφικότητας και της γνησιότητας του σκηνικού, έχουν γυριστεί πολλές ταινίες εποχής. Πιο γνωστές στο ελληνικό κοινό είναι «Οι τρεις σωματοφύλακες» (1961) και «Η νύφη του Φράνκεστάϊν» (1985) με πρωταγωνιστή τον Στινγκ. Η ταινία βασίζεται στο μυθιστόρημα «Φράνκεσταϊν» της Μαίρη Σέλεϊ.  

Επιβλητικές επαύλεις, λιθόστρωτα σοκάκια από την εποχή του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης, ανθισμένες πλακόστρωτες αυλές, όμορφα μοναστήρια και παρθένα φύση, είναι ελάχιστα απ'οσα είδαμε στο Κάθερες, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της αυτόνομης κοινότητας της Εστρεμαδούρας. Από την ευρύτερη περιοχή καταγόταν ο Φρανσίσκο Πιζάρο Γκονζάλες, ο Ισπανός εξερευνητής και κατακτητής (κονκισταδόρ), που ήταν ιδιαίτερα γνωστός ως κατακτητής της Αυτοκρατορίας των Ίνκας, ενός από τους πιο προηγμένους πολιτισμούς στην προκολομβιανή Αμερική, στο σημερινό Περού. Εδώ, ζήσαμε απλόχερα την αυθεντική γεύση της Ισπανίας μέσα από περιπλανήσεις σε μεσαιωνικά κτίρια και παλάτια. Ανάμεσα σε αμέτρητα μνημεία, πύργους και ναούς, την προσοχή μας κέρδισαν η έπαυλη Οβάντο στην πλατεία του Σαν Πάμπλο, ο Πύργος των Πελαργών, το Οχυρό, το τείχος, αλλά και η αψίδα του Χριστού. Όμως, το ανάκτορο Καρβαχάλ στην πλατεία της Παναγίας, με μια συκιά στην αυλή της, ηλικίας χιλίων ετών, ήταν πραγματικά το κάτι άλλο... Σημείο συνάντησης αποτελεί αδιαμφισβήτητα η πλατεία Μαγιόρ. Από εκεί ξεκινήσαμε μια μαγευτική βόλτα στα δαιδαλώδη λιθόστρωτα σοκάκια και χαθήκαμε μέσα στο δικό μας μεσαιωνικό παραμύθι! Δοκιμάσαμε ντόπιες σπεσιαλιτέ με χοιρινό και τάπας και στο τέλος για επιδόρπιο πήραμε χειροποίητα γλυκά από το μοναστήρι του Σαν Πάμπλο. Ήταν τόσο απίστευτα, που ελπίζουμε κάποια στιγμή να μπορέσουμε να ξαναπάμε...

Ισπανοί εξερευνητές που συμμετείχαν στην πολιτική και στρατιωτική επιχείρηση (conquista) του 16oυ αιώνα, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την κυριαρχία της χώρας τους στην Κεντρική και Νότια Αμερική, εκτός από τη Βραζιλία, η οποία κατελήφθη από την Πορτογαλία.
"Κονκισταδόρες" στα Ισπανικά σημαίνει κατακτητές. Ακόμα και σήμερα οι κρίσεις των ιστορικών σχετικά με τη δράση των κονκισταδόρ είναι αντικρουόμενες. Ορισμένοι εστιάζουν κυρίως στο θάρρος και στη γενναιότητά τους, ενώ άλλοι υπογραμμίζουν την ωμότητά τους απέναντι στους ιθαγενείς και το θρησκευτικό τους φανατισμό. Τέλος, υπάρχουν και εκείνοι που τονίζουν ιδιαίτερα τη δίψα του πλούτου που τους εμψύχωνε. Ωστόσο, είναι εκείνοι που προσέφεραν στην Ισπανία την πιο εκτεταμένη αποικιακή αυτοκρατορία. Ήταν πράγματι τολμηροί και γενναίοι, σκληροί προς τους εχθρούς, διψασμένοι για περιπέτειες, αλλά και βαθιά θρησκευόμενοι. Στην πλειονότητά τους ήταν άνθρωποι σκληροί και αμόρφωτοι, αλλά ικανοί πολεμιστές. Οι ηγέτες τους ήταν συχνά γόνοι αριστοκρατικών οικογενειών, ωστόσο ανάμεσά τους υπήρχαν και άνθρωποι ταπεινής καταγωγής, στους οποίους η ανακάλυψη του Χριστόφορου Κολόμβου αποτελούσε ισχυρό πόλο έλξης. Αυτοί ήταν και οι σπουδαιότεροι αρχηγοί της κατάκτησης. Πράγματι, μεταξύ των πρώτων που ανακάλυψαν και κατέκτησαν το Νέο Κόσμο υπάρχουν λίγα ονόματα μελών επιφανών οικογενειών, ενώ οι περισσότεροι ήταν λαϊκής καταγωγής: ο Φρανσίσκο Πισάρο (ο κατακτητής του Περού), ο Φερνάντο Κορτές (ο στρατιωτικός ηγέτης που υπέταξε το Μεξικό), ο Βάσκο Νουνιέθ ντε Μπαλμπόα (με το όνομα του οποίου είναι συνδεδεμένο το άνοιγμα του δρόμου προς τον Ειρηνικό), ο Ντιέγκο ντε Αλμάγκρο (ο οποίος συνέβαλε στην κατάκτηση του Περού), ο Πέντρο ντε Βαλντίβια (ο ιδρυτής της Χιλιανής πόλης Σαντιάγο και της Κονσεψιόν), ο Γκαρθία ντε Παρέδες (που κατέλαβε τη Βενεζουέλα), ο Μπελαλκάσαρ (κατακτητής του Ισημερινού και της Κολομβίας), οι Πέντρο ντε Αλβαράδο, Αλόνσο ντε Οχέδα, Σεμπαστιάν ντε, Φερνάντο ντε Σότο, Νικολάς ντε Eρέντια.
Οι κονκισταδόρες – οι οποίοι κατάγονταν κυρίως από την Παλαιά και Νέα Καστίλη, την Εστρεμαδούρα και την Ανδαλουσία – έδρασαν μεταξύ των ετών 1500 και 1580, περίοδος η οποία οροθετεί την Ισπανική κατάκτηση. Η τελευταία, αρχικά είχε τη μορφή μιας μεγάλης στρατιωτικής επιχείρησης, η οποία όμως διεξήχθη με τόσο σκληρές μεθόδους, που προκάλεσε την κατακραυγή ακόμα και των συγχρόνων τους, οι καταδικαστικές εκφράσεις των οποίων είχαν ιδιαίτερη ηθική αξία.
Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο είχε και ο κερδοσκοπικός χαρακτήρας των επιχειρήσεων, οι οποίες είχαν σκοπό τον εύκολο πλουτισμό, όχι μόνο των πρωταγωνιστών της κατάκτησης, αλλά και των χρηματοδοτών τους, κράτους και ιδιωτών (ανάμεσα στους οποίους ήταν συχνά η βασιλική οικογένεια και οι ανώτεροι αξιωματούχοι του παλατιού). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη συστηματική λεηλασία όλου του πλούτου των αμερικανικών πληθυσμών, οι οποίοι υποχρεώθηκαν να εργάζονται σκληρά και υπό συνθήκες δουλείας, στην υπηρεσία των κατακτητών.

Μία από τις πιο γοητευτικές χώρες της Νότιας Αμερικής, το Περού, φέρει μέχρι σήμερα τη σφραγίδα των αρχαίων Ινδιάνικων πολιτισμών και των Ισπανών κατακτητών του. Οι αρχαίες πόλεις και τα μουσεία τους με εκθέματα από όλους τους προκολομβιανούς πολιτισμούς (Τσαβίν, Μοτσίκα, Τσιμού, Ίνκας κλπ.), τα επιβλητικά βουνά, τα κατάλευκα λάμα, οι παραδοσιακές μουσικές, τα χειροτεχνήματα της περουβιάνικης λαϊκής παράδοσης, τα περίφημα υφαντά με τα γεωμετρικά σχέδια, τα πολυποίκιλτα υφάσματα, τα έντονα χρώματα και κυρίως οι γελαστοί άνθρωποι που κρατούν παραδόσεις απαράλλακτες για αιώνες, μας φέρνουν σε επαφή με τον υπέροχο, μυστηριώδη κόσμο του Περού.

Ο Αμαζόνιος υδροδοτεί το απέραντο τροπικό δάσος της Νοτιοαμερικανικής ηπείρου, μεταφέροντας συνολικά το ένα πέμπτο (1/5) του γλυκού νερού που κυκλοφορεί πάνω στη γη. Από τις εκβολές του στον Ατλαντικό μέχρι τις πηγές του στις Περουβιανές Άνδεις κοντά στον Ειρηνικό, ενώνει φυλές και πολιτισμούς, αλλάζει ταυτότητα και κατεύθυνση, μαγεύει και συναρπάζει. Ζωτική αρτηρία μιας ολόκληρης ηπείρου, ο Αμαζόνιος χαρίζει τα αγαθά του στους Ινδιάνους του Περού, στους υλοτόμους της Κολομβίας και στους αγρότες της Βραζιλίας.
Είναι η μεγαλύτερη δεξαμενή ζωής στον πλανήτη, ένας ποταμός – γίγαντας με περισσότερους από 1000 παραπόταμους.  Έχει μήκος 6.570 km (δεύτερος μετά το Νείλο) και είναι ο μεγαλύτερος ποταμός του κόσμου από άποψη υδάτινου όγκου. Τα αμέτρητα ποτάμια που κυλούν σαν φίδια μέσα στη λεκάνη του Αμαζονίου χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: τα μαύρα, τα λευκά και τα καθαρά. Και οι τρεις αυτοί όροι είναι στην ουσία ευφημισμοί, αφού τα νερό έχουν απλώς διαφορετικές αποχρώσεις του καφέ.  Παρ΄ όλα αυτά είναι ενδεικτικοί των διαφορών και κυρίως της προέλευσης των ποταμών.
Τα ποτάμια με "λευκό" νερό, όπως ο Rio Solimoes και ο Rio Madeira είναι γεμάτα από ιζήματα που προέρχονται από τη γεωλογικά νεαρή οροσειρά των Άνδεων.  Το "μαύρο νερό" του Rio Negro και άλλων ποταμών που ρέουν από το Βορρά προέρχονται από τα δάση των πεδιάδων της βορείου Αμαζονίας, τα οποία έχουν αμμώδες έδαφος. Ρέουν πιο αργά και είναι πιο ζεστά από τον Rio Solimoes.
Τα φυτά που σαπίζουν μέσα στο νερό, τους δίνουν αυτό το σκούρο χρώμα και τα κάνουν πιο όξινα, πράγμα που σημαίνει ότι έχουν λιγότερα έντομα και επομένως από αυτά μεταδίδονται λιγότερες ασθένειες (ελονοσία). Οι παραλίες κατά μήκος του Rio Negro είναι αμμώδεις ενώ αυτές του Solimoes λασπώδεις. Από την άλλη πλευρά οι παραπόταμοι του Solimoes προσελκύουν περισσότερα άγρια ζώα απ΄ ότι αυτοί του Negro.
Τέλος τα ποτάμια με καθαρό νερό όπως ο Rio Taρajόs που πηγάζει από τη κεντρική Βραζιλία περνούν μέσα από παλιότερους γεωλογικούς σχηματισμούς και επομένως δεν περιέχουν ούτε ιζήματα ούτε οργανικές ύλες.
Η Λεκάνη του Αμαζονίου απλώνεται σε εννέα χώρες της Νότιας Αμερικής και καλύπτει μια έκταση μεγαλύτερη των 3.000 χιλιόμετρα από δύση προς ανατολή και 2.000 χιλιόμετρα από βορρά προς νότο. Το μεγαλύτερο τμήμα της είναι καλυμμένο από πυκνά τροπικά δάση. Σ΄ ολόκληρη την περιοχή του Αμαζονίου βρίσκουν καταφύγιο δεκάδες χιλιάδες είδη του ζωικού  βασιλείου. Η άγρια φύση κάνει αισθητή την παρουσία της κάθε στιγμή. Εδώ η ανθρώπινη παρουσία είναι σπάνια, αλλά η ανάμνησή της πολύ δυνατή.
Σ΄ αυτό το μοναδικό ναό της φύσης, ένα άλλο είδος του ζωικού βασιλείου έκανε την εμφάνισή του τα τελευταία χρόνια. Ο λευκός Homo Sapiens, το πιο καταστροφικό είδος στον πλανήτη, αφού μέσα σε μερικές δεκαετίες κατέστρεψε όλα όσα τα άλλα είδη του δάσους κατόρθωσαν να διατηρήσουν για εκατομμύρια χρόνια.
Η συνεχιζόμενη καταστροφή του τεράστιου αυτού πνεύμονα οξυγόνου από την εκτεταμένη εκμετάλλευση της ξυλείας και τη μετατροπή περιοχών σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις, θέτει σε κίνδυνο την οικολογική ισορροπία του πλανήτη.

Ο Μπίνγκαμ είχε σπουδάσει Ιστορία και Πολιτικές Επιστήμες και το ενδιαφέρον του στρεφόταν γύ-ρω από την ιστορία των λαών της Λατινικής Αμερικής. Τον Ιούλιο του 1911 ξεκίνησε από το Κού-σκο η περουβιανή αποστολή του Γέιλ (Yale Peruvian expedition), την οποία στελέχωναν ένας για-τρός, ένας τοπογράφος, ένας γεωλόγος, ένας μηχανικός, ένας ντόπιος οδηγός, ο ίδιος ο Μπίνγκαμ και ένας παλιός συμφοιτητής του. Στόχος τους να ανακαλύψουν τις χαμένες πόλεις των Ίνκας που ανέφεραν στα κείμενά τους ο Αντόνιο ντε λα Καλάντσα και ο Αντόλφ Μπανταλιέ. Μέχρι να φτάσουν την κορυφή που οι Ινδιάνοι ονόμαζαν Μάτσου Πίτσου, πέρασαν μέσα από αδιάβατες ζούγκλες. Από την κορυφή αυτή όμως, μπόρεσαν να δουν την παράξενη πόλη, στην οποία πιθα-νότατα κατέφυγαν οι Ίνκας όταν το Κούσκο καταλήφθηκε από τους Ισπανούς. Τη στιγμή της ανακάλυψής του το Μάτσου Πίτσου βρισκόταν στις ίδιες συνθήκες στις οποίες το είχαν αφήσει οι κάτοικοί του πριν από περίπου 400 χρόνια. Η πέτρινη πόλη είχε μετατραπεί σε ζούγκλα. Έως τον Απρίλιο του 1912 ο Μπίνγκαμ εργαζόταν στο Μάτσου Πίτσου καθαρίζοντάς το και μελετώντας το. Ύστερα έγραψε και δημοσίευσε ένα άρθρο στο National Geographic με τίτλο «Στον θαυμαστό κό-σμο του Περού» (In the Wonderland of Peru), περιλαμβάνοντας όλο το χρονικό της ανακάλυψης και πληροφορίες για τα ευρήματά του.

Να θαυμάζεις το μεγαλείο του Μάτσου Πίτσου

Μια ιερή-πόλη αστεροσκοπείο, που οικο-δόμησε τον 15ο αι. ο αυτοκράτορας Πατσακουτέκε στις τραχιές πλαγιές των Άνδεων, και ανακαλύφθηκε μόλις το 1911 όταν ένας βοσκός μαρτύρησε το καλά κρυμμένο μυστικό στον Αμερικανό Χάιραμ Μπίνγκαμ. Φωτισμένα μυαλά επέλεξαν τον χώρο στην άκρη της Ιερής Κοιλάδας για να χτίσουν την ιερή πόλη των Ίνκας, που εγκαταλείφθηκε λίγο πριν μπουν οι Ισπανοί στην αυτοκρατορία, διατηρώντας έτσι την απόλυτη μυστικότητά της μέχρι το 1911. Ένα σύνολο από σιωπηλά πέτρινα ερείπια ναών, ανακτόρων, σπιτιών και πύργων, θεμελιωμένων στην ορθοπλαγιά, μαρτυρούν το μεγαλείο ενός μοναδικού πολιτισμού.

Είναι μια ηφαιστειογενής, μικροσκοπική κουκκίδα στεριάς μέσα στην απεραντοσύνη του Νότιου Ειρηνικού Ωκεανού. Υπάρχουν ορισμένοι τόποι πάνω στη Γη που αποπνέουν μια έντονη ατμόσφαιρα μυστηρίου και μια διάχυτη αίσθηση ιερότητας, εξάπτουν δημιουργικά τη φαντασία του ανθρώπου, προκαλούν δέος και φαίνονται να προσφέρουν επαφή με μια αδιόρατη ενεργειακή ποιότητα που ξεφεύγει από τα λόγια. Συχνά τέτοιοι τόποι χαρακτηρίστηκαν, διαχρονικά, ως «τόποι δύναμης» καθώς μπορούσαν να επηρεάζουν τους ανθρώπους με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο. Παραδοσιακά, τέτοιοι τόποι δύναμης συνδέθηκαν με την παρουσία αρχαίων μνημείων σε αυτά και, όπως φαίνεται, ένας τέτοιος τόπος είναι και το περίφημο Νησί του Πάσχα. Το Νησί αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα αρχαιολογικά και ανθρωπολογικά αινίγματα και πλήθος υποθέσεων έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς σχετικά με τον πολιτισμό που κάποτε υπήρχε πάνω σε αυτό. Τα 887 μυστηριώδη πέτρινα αγάλματα που βρίσκονται εκεί αποτελούν επίσης ένα μεγάλο μυστήριο, καθώς δεν είναι γνωστό το πώς ακριβώς κατασκευάστηκαν, τι αναπαριστούν και κυρίως το πώς τοποθετήθηκαν στη θέση τους.
Οι κάτοικοί του το αποκαλούσαν σε παλαιότερες εποχές «Τε Πίτο Ο Τε Χένουα», που σημαίνει «Ομφαλός της Γης». Σήμερα το ονομάζουν Ράπα Νούι. Καλύπτει μια έκταση περίπου 170 τετρ. χλμ. και έχει μέγιστο υψόμετρο 540 μ. Βρίσκεται περίπου 3.800 χλμ. δυτικά της Χιλής (στην οποία και ανήκει) και 3.100 χλμ. ανατολικά της Ταϊτής. Το κλίμα του νησιού χαρακτηρίζεται ως υποτροπικό και υπάρχουν δύο κλιματολογικές περίοδοι, η υγρή και η ξηρή. Το έδαφός του είναι άγονο και διαβρωμένο, η βλάστηση λιγοστή, ενώ υπάρχουν ενδείξεις πως κάποτε διέθετε πλούσια βλάστηση.

Η ιστορία της πόλης της Καχαμάρκα στο Βόρειο Περού είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη μάχη - ουσιαστικά σφαγή - της Καχαμάρκα (Νοέμβριος 1532), όπου οι 168 στρατιώτες του Πιζάρο παγίδευσαν τον αυτοκράτορα των Ίνκας Αταχουάλπα (Atahualpa), ο οποίος επέστρεφε από το Κίτο του σημερινού Εκουαδόρ, επί κεφαλής 80.000 ανδρών, νικηφόρος μετά τον εμφύλιο πόλεμο κατά του ετεροθαλούς αδελφού του Χουάσκαρ (Huascar). Ο Αταχουάλπα συνελήφθη μετά από απάτη των Ισπανών, εκρατήθη για λύτρα τα οποία απεδόθησαν και μετά από ακόμα μια απάτη, δολοφονήθηκε. Είναι απορίας άξιο το πώς 168 στρατιώτες κατετρόπωσαν μία τεράστια δύναμη η οποία, σημειωτέον, είχε μόλις βγει  νικηφόρος από πολεμική αναμέτρηση. Πρέπει όμως να ληφθούν υπ’ όψιν πολλοί σοβαροί παράγοντες:
 Δεν έγινε μάχη σε ανοικτό πεδίο, αλλά επρόκειτο για ενέδρα που στήθηκε κατά ανύποπτων ανδρών στην πλατεία της Καχαμάρκα, όπου τα στρατεύματα των Ίνκας δεν μπορούσαν αναπτυχθούν.
 Οι Ίνκας αντιμετώπισαν για πρώτη φορά τα άγνωστα σε αυτούς πυροβόλα όπλα καθώς και παράξενα ζώα - άλογα και σκύλους
 Εστερούντο αξιόλογου ατομικού αμυντικού οπλισμού (πανοπλίες, σιδερένια κράνη) και μάχονταν κυρίως με ξύλινα και λίθινα όπλα, καθώς δεν γνώριζαν την κατεργασία του σιδήρου
 Επιπροσθέτως, οι Ίνκας μάχονταν όλοι μαζί, διότι ελάχιστες μονάδες τους διέθεταν εκηβόλα όπλα (δηλαδή όπλα που είχαν τη δυνατότητα να κτυπήσουν τον αντίπαλο από μακρυά, π.χ. τόξα) και αυτοί ήταν οι "Πολεμιστές των Νεφών". 
 Τέλος πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν ο μύθος του θεού-ήρωα Βιρακόχα (Viracocha), ο οποίος είχε ανοικτόχρωμο δέρμα και είχε πάει στη θάλασσα, υποσχόμενος ότι θα επέστρεφε.

Ο πολιτισμός της Νάσκα (300 π.Χ.-800 μ.Χ. - αβέβαιη χρονολόγηση, πιθανή εμφάνιση του πολιτισμού αυτού περί το 900 π.Χ.), που έγινε διάσημος από τις περίφημες και μυστηριώδεις "Γραμμές της Νάσκα". Σε μία έκταση 80 τετραγωνικών χιλιομέτρων, μεταξύ των πόλεων Νάσκα και Πάλπα, έχουν χαραχθεί στο έδαφος εκατοντάδες σχήματα, η πλειοψηφία των οποίων είναι γεωμετρικά (τετράγωνα, παραλληλόγραμμα, τρίγωνα, ομόκεντροι κύκλοι κ.ά.). Υπάρχουν επίσης πουλιά, αράχνες, πίθηκοι, ψάρια (καρχαρίες, φάλαινες, όρκες), λάμα και σαυροειδή. Σπανιότερες είναι οι ανθρωπόμορφες απεικονίσεις με την πλέον διάσημη εκείνη του "αστροναύτη", μιας φιγούρας 32 μέτρων, που φαίνεται να χαιρετά ενώ φέρει μια συσκευή που μπορεί να ερμηνευτεί ως σκάφανδρο.
Η περιοχή είναι μια εξαιρετικά άνυδρη έρημος, με κοκκινόχρωμη άμμο, λόγω της κάλυψης της επιφάνειας του εδάφους από οξείδιο του σιδήρου, εξ ου και το όνομά της "’Έγχρωμη Κοιλάδα" (Pampa Colorada). Επάνω στην επιφάνεια αυτή χαράχθηκαν σε αβαθή αυλάκια οι περίφημες γραμμές, οι οποίες καθίστανται εμφανείς λόγω της χρωματικής αντίθεσης εδάφους και υποστρώματος. Τα σχήματα αυτά λόγω του μεγάλου μεγέθους τους (το μεγαλύτερο έχει μήκος περίπου 200 μέτρα), είναι ορατά μόνο από τον αέρα και δεν υπάρχει φυσική έξαρση του εδάφους στην περιοχή (βουνό ή κάτι παρεμφερές), από όπου θα ήταν δυνατός ο σχεδιασμός, η επίβλεψη των εργασιών κατασκευής αλλά και παρατήρησής τους.
Οι "Γραμμές της Νάσκα" έγιναν γνωστές χάρη στην παρατηρητικότητα επιβατών αερογραμμών κατά τη δεκαετία του 1920 και λόγω του αδιαμφισβήτητου μυστηρίου που παρουσιάζουν, προσέλκυσαν το ενδιαφέρον πολλών επιστημόνων, με κυρίαρχη τη φυσιογνωμία της Γερμανίδας Μαρίας Ράιχε (1903-1990), η οποία κατοικούσε στη Νάσκα από το 1948 μέχρι το θάνατό της. Πάντως μέχρι σήμερα καμία θεωρία δεν θεωρείται η επικρατέστερη, εκτός εάν πιστέψει κανείς την άποψη του Ελβετού Έρικ φον Νταίνικεν περί αρχαίων αστροναυτών. Έτσι, το θέμα παραμένει ανοικτό, διότι ανακαλύπτονται και νέα σχήματα.
Ανεξαρτήτως των γραμμών, ο πολιτισμός της Νάσκα έχει να επιδείξει εξαιρετική πολυχρωματική κεραμική, άριστη εκμετάλλευση των υπόγειων υδάτων και ένα θαυμάσιο σύστημα υδραγωγείων, τα οποία είναι σε χρήση ακόμα και σήμερα.

Ο "Άρχοντας του Σιπάν", ο "Τουταγχαμών" της Αμερικής

Το 1987 οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν στο Σιπάν - μια μικρή πόλη που βρίσκεται περίπου στο μέσον της κοιλάδας Λαμπαγιέκε, στη βόρεια ακτή του Περού - τον ασύλητο τάφο ενός ηγεμόνα του πολιτισμού των Μοτσίκα, που τον ονόμασαν ο "Άρχοντας του Σιπάν" (The Lord of Sipan). Πέθανε γύρω στο 250 π.Χ., ήταν 45-50 ετών και είχε ύψος 1,60 m. Μαζί του ήταν θαμμένα άλλα οκτώ άτομα (δύο άνδρες, τρεις νέες γυναίκες ένα παιδί και δύο φύλακες), ένας σκύλος και αρκετά λάμα. Ο τάφος περιείχε περί τα 1.000 χρυσά αντικείμενα με πολύτιμους λίθους καθώς και εκατοντάδες άλλα ευρήματα. Αποτελεί τον πλουσιότερο τάφο της Αμερικής που έχει ανακαλυφθεί ως τώρα. Ο πολιτισμός των Μοτσίκα (1ος–7ος αιώνας μ.Χ.) ξεδιπλώνεται στις πλαγιές των Άνδεων και στις κοιλάδες της άγονης και στενής παράκτιας ζώνης του Βόρειου Περού. Με την αγροκαλλιέργεια και την αλιεία συντηρούσαν μια πολυπληθή και αυστηρά διαστρωμένη κοινωνία, που κατασκεύαζε αρδευτικά κανάλια, πυραμίδες, παλάτια και ναούς. Αν και δεν είχαν σύστημα γραφής, οι Μοτσίκα απαθανάτισαν καλλιτεχνικά τις δραστηριότητές τους σε όμορφα γλυπτά και αγγεία με πολυάριθμες διακοσμητικές λεπτομέρειες και αναπαραστάσεις μυθολογικές, θρησκευτικές, ιστορικές και καθημερινής ζωής, περίτεχνα υφαντά, ζωηρόχρωμες τοιχογραφίες και θαυμάσια αντικείμενα από χρυσό, ασήμι και χαλκό. Στην αρχιτεκτονική, τα σπουδαιότερα μνημεία των Mοτσίκα είναι οι μεγάλες πυραμίδες με αναβαθμίδες, φτιαγμένες από πλίνθους ξεραμένους στον ήλιο, που υψώνονται σε ανοικτές πεδιάδες ή σε κορυφές λόφων πάνω σε τεράστιες βάσεις. Οι τάφοι των Mοτσίκα είναι ορθογώνιοι, επενδεδυμένοι με αντόμπες και με ειδικές κόγχες για τις προσφορές.

Αυτό το μεγαλείο σάς καλούμε να ανακαλύψουμε μαζί όπως ακριβώς κάνουμε δύο δεκαετίες τώρα. Ένα καλοσχεδιασμένο ταξίδι που κάλυψαν δύο κανάλια της ελληνικής τηλεόρασης και οδηγούν τους ταξιδιώτες στη διαπίστωση «Περού μόνο με το Versus». Δεν ξέρουμε τι ακριβώς έχει παγιώσει αυτήν τη διαπίστωση.
Η πτήση από τη Λίμα στην Αρεκίπα, αλλά και από το Ίκα στη Νάσκα για να αποφύγετε τα χιλιάδες κουραστικά χιλιόμετρα στις Άνδεις (υπάρχουν αρκετές οδικές διαδρομές για να
γνωρίσετε τη χώρα σε βάθος); Το πρόγραμμα με τις εμπεριστατωμένες ξεναγήσεις και τις γενναιόδωρες παροχές, χωρίς να παραλείπει τη Βολιβία, την Αρεκίπα και τον Αμαζόνιο; Η ανεπανάληπτη τιμή, απόκτημα της μεγάλης συμμετοχής σας όλα αυτά τα χρόνια; Οι εξειδικευμένοι αρχηγοί των αποστόλων μας;
Εμείς πιστεύουμε κάτι ανώτερο από όλα αυτά. Ίσως η μεγάλη μας αγάπη για αυτό το μεγαλείο του πολιτισμού των Ίνκας που μας προσέλκυσε από τα πρώτα βήματά μας.
Σας προσκαλούμε σε ένα αλλιώτικο ταξίδι στο Περού, κρατώντας σας πάντα από το χέρι. Κλείστε τα μάτια, αφουγκραστείτε την πέτρα και ακούστε έναν παράξενο ψίθυρο. Όσα δεν κατάφεραν να πουν οι αρχαιολόγοι και οι ιστορικοί τα λένε τα ίδια τα ερείπια της αυτοκρατορίας των Ίνκας: Οι πέτρινοι φύλακες των Άνδεων.

Στα φαινόμενα που δύσκολα εξηγούνται, πρέπει να συμπεριληφθεί η κατασκευή κλιμακωτών πυραμίδων στο Περού από τον  πολιτισμό του Καράλ (βλ. ανωτέρω) και τους Μάγια στο Μεξικόֹ ομολογουμένως το ακριβέστατο ημερολόγιο των Μάγια αρχίζει την  11η  Αυγούστου του 3114 π.Χ. αλλά οι πρώτες πυραμίδες τους εμφανίζονται στο Τικάλ της Γουατεμάλας το 470 μ.Χ. Οι δύο πολιτισμοί έχουν χρονική απόκλιση χιλιετηρίδων, μεταξύ τους παρεμβάλλονται δεκάδες χιλιάδων χλμ. αδιάβατου εδάφους, και οι δύο δε δεν είχαν αξιόλογα ζώα για μεταφορά και δεν είχαν επινοήσει καν τον τροχό. Επαφή δε μέσω της  θαλάσσης αποκλείεται καθώς  δεν ήταν θαλασσοπόροι.
Οι κλιμακωτές πυραμίδες έχουν την απαρχή τους στις τετράγωνες και παραλληλόγραμμες πλατφόρμες επί των οποίων διαδοχικώς κτίστηκαν  μικρότερες. Είναι πιθανόν οι πλατφόρμες να προέκυψαν από ισόγεια κτίρια τα οποία «επικτίσθηκαν», πρακτική η οποία εμφανίζεται και στους πολιτισμούς του Μεξικού. Η πλατφόρμα αντικατοπτρίζει την ιδέα ότι το ύψος εντέλλεται γόητρο και διαχωρίζει τον συνήθη από τον εξαίρετο χώροֹ στο πλαίσιο αυτό η ύπαρξη περισσοτέρων από μίας πλατφόρμες παραπέμπει σε πλουραλιστικό πάνθεον και /ή σε ταξική κοινωνία με οργανωμένη δομή εξουσίας. Εφ’ όσον οι Άνδεις είναι οροσειρά, η κάθετος διάκριση του χώρου εμφανίζεται ως τριπλή: τα ισόγεια, ή ουδέτερες πεδιάδες, τα υψίπεδα, ή πλατφόρμες, και οι λάκκοι ή «αρνητικές» πεδιάδες που αναπαριστώνται ως βυθισμένες αυλές. Η διάκριση αυτή εμφανίζεται στην Προκεραμική περίοδο και συνεχίζεται μέχρι την εποχή των Ίνκας, με απόγειο την εποχή του Τιαχουανάκο (300 π.Χ.-1000 μ.Χ.) και ενδεχομένως να καταδεικνύει την πίστη ότι ο άνθρωπος προήλθε από τη γη. Ένα άλλο δύσκολο να εξηγηθεί φαινόμενο, που επιχωριάζει στο Περού, είναι τα κτιριακά συγκροτήματα σε σχήμα «U». Το φαινόμενο αυτό εμφανίζεται κατά πρώτον στο Ελ Παραϊσο (El Paraíso), 140 χλμ. βορείως της Λίμα, κατά την Προκεραμική περίοδο, περί το 2000 π.Χ. Σχεδόν όλοι οι οικισμοί ακολουθούν την ιδία διάταξη και είναι στραμμένοι προς την θάλασσα. Αργότερα διατηρείται η αυτή διάταξη, το σχήμα U, αλλά τα συγκροτήματα στρέφονται προς τις Άνδεις. Ο λόγος της διατάξεως καθώς και η στροφή είναι παντελώς άγνωστα. Όσον αφορά τα ανεξήγητα φαινόμενα την πρώτη θέση κατέχουν οι «Γραμμές της Νάζκα» τις οποίες θα επισκεφθούμε στα πλαίσια του ταξιδίου μας.

Για το ευρύ κοινό το προϊσπανικό Περού είναι συνυφασμένο με τον Πολιτισμό των Ίνκας. Οι Ίνκας εμφανίσθηκαν περί το 1.200 μ.Χ. και δημιούργησαν ταχύτατα, από το 1438, μία θαυμαστή αυτοκρατορία, την οποίαν κατέλυσαν οι Ισπανοί το 1535. Ένας από τους λόγους της ταχύτατης ανάπτυξης της αυτοκρατορίας ήταν το γεγονός ότι, αν και ο πόλεμος ήταν κατακτητικός, στους υπό επίθεση πληθυσμούς ετίθετο το δίλημμα,  προ της μάχης, αν ήταν διατεθειμένοι να αποδεχθούν ότι ο θεός-ήλιος των Ίνκας ήταν ανώτερος των ιδικών τους και κατά πόσον θα υπαγόντουσαν στο σύστημα διακυβερνήσεως των Ίνκας ενώ θα αυτοδιοικούντο, ή, σε άλλη  περιπτώση, θα αντιμετώπιζαν τον άριστα οργανωμένο στρατό των Ίνκαςֹ η αυτοκρατορία μεγάλωσε πολύ γρήγορα. Η κοινωνική οργάνωση των Ίνκας εμπεριείχε «σοσιαλιστικά», θα λέγαμε, στοιχεία όπως η απουσία ατομικής ιδιοκτησίας γης, η γη ανήκε και εκαλλιεργείτο από την πατριά (πολλές πατριές απάρτηζαν μία κοινότητα) και το προϊόν χωριζότανε σε τρία, του αυτοκράτορα, του ιερατείου και των καλλιεργητών. Το πρώτο, και εν μέρει το δεύτερο, μετά την κάλυψη των αναγκών της αυλής και του ιερατείου, φυλασσόντουσαν  σε κρατικές αποθήκες και διανέμονταν , σε εποχές σιτοδείας, στους υπηκόους και σαν σταθερό επίδομα στα μέλη της κοινωνίας ανίκανα για εργασία. Επιπροσθέτως, τα δημόσια έργα πραγματοποιόντουσαν με υποχρεωτική εργασία ορισμένου χρόνου όλων των μελών της κοινότητος που σιτιζόντουσαν  κατά το διάστημα αυτό από τις αυτοκρατορικές αποθήκες, το σύστημα αυτό ονομάζονταν μίτα (mita). Οι Ίνκας δεν καινοτόμησαν, απλώς κωδικοποίησαν και επέβαλαν σε μείζονα κλίμακα προηγούμενες επιτυχείς πρακτικές που εφαρμόζονταν σε διάφορες φυλές. Οι Ισπανοί κατήργησαν αυτά τα συστήματα και μοίρασαν την γη μεταξύ τους σε μεγάλες ιδιοκτησίες (encomiendas και μετά haciendas) και μετέτρεψαν τους κατοίκους ουσιαστικώς σε δουλοπάροικους, τους πεόνες ή καμπεσίνος (peones, campesin-os)ֹ οι Ισπανοί διατήρησαν μεν την μίτα ως ρεπαρτιμιέντο (repartimiento)  χωρίς την κρατική σίτιση δε. 

Σε όλες τις περιοχές της υφηλίου όπου αναπτύχθηκαν πολλοί πολιτισμοί κατά την αρχαιότητα παρουσιάζονται  ανεξήγητα φαινόμενα για τους σημερινούς αναλυτές. Το γεγονός αυτό οφείλεται σε πάρα πολλούς παράγοντες  αλλά κυρίως στην χρονική απόσταση που έχει περάσει  και συνεπώς   την εξαφάνιση σημαντικών στοιχείων, την αδυναμία μας-και συνήθως  την άρνησή μας-να κατανοήσουμε διαφορετικές κοινωνικές δομές, ηθικές και θρησκευτικές αξίες, διαφορετικές από τις ευρωπαϊκές και κυρίως από τον υπέρμετρο εγωισμό μας να πιστεύουμε ότι αποκλειστικά εμείς είμαστε  οι κάτοχοι της αληθείας σε όλα τα επίπεδα, θρησκευτικό, πολιτικό, πολιτιστικό, ηθικό κ.λ.π. Όλα αυτά βέβαια λειτούργησαν και σαν πρόσχημα προκειμένου να αλλάξει η τρομακτική απληστία και κτηνωδία των ευρωπαίων κατακτητών (οι μέθοδοι των Ες Ες είναι σχεδόν ουμανιστικές συγκρινόμενες με τις ισπανικές) με την συνεργασία της καθολικής εκκλησίαςֹ αρκεί να σημειωθεί ότι μόλις τον 20ο αι. η καθολική εκκλησία ανεγνώρισε τους Ινδιάνους ως ανθρώπους και το 1992 ο Πάπας ζήτησε συγνώμη από τους Ινδιάνους για τον καταλυτικό ρόλο της εκκλησίας του στην γενοκτονία τους και την καταστροφή  των πολιτισμών τους σε όλη την αμερικανική ήπειρο. Μια διεισδυτική ματιά στο Περού, και όχι μόνον, θα δείξει ότι η διαδικασία αυτή συνεχίζεται με εναλλαγή εξουσιών και σχετικά πιο ήπιες μεθόδους αλλά με μεγαλύτερη ένταση. 

Με τον όρο «Προκολομβιανοί πολιτισμοί» αναφερόμαστε στους πολιτισμούς των αυτόχθονων αμερικανικών φύλων που αναπτύχθηκαν στην αμερικανική ήπειρο πριν την ανακάλυψη της ηπείρου από τον Χριστόφορο Κολόμβο και την κατάκτησή της από τους Ισπανούς τον 16ο αι. Την εποχή της ανακάλυψης, το 1492, υπολογίζεται πως ο αυτόχθων πληθυσμός της Αμερικής έφτανε περίπου τα 90 εκατομμύρια: εξ αυτών τα 20 εκατομμύρια ήταν κάτοικοι της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής. Από αυτούς προήλθαν διάφοροι πολιτισμοί, οι πιο σπουδαίοι από τους οποίους θεωρούνται οι Αζτέκοι, οι Μάγια και οι Ίνκας, χωρίς να παραβλέπεται ωστόσο και η παρουσία άλλων φυλών.
Η Αυτοκρατορία των Ίνκας υπήρξε το μεγαλύτερο κράτος της προκολομβιανής Αμερικής, με την επικράτειά του να καλύπτει μεγάλο μέρος των σημερινών κρατών του Εκουαδόρ, του Περού, της Βολιβίας, της Χιλής αλλά και της βόρειας Αργεντινής. Ο πολιτισμός των Ίνκας άγγιξε δυσθεώρητα (για τα δεδομένα της εποχής και των συνθηκών) ύψη, χωρίς πάντως να γνωρίσει ποτέ την γραφή, γεγονός που μας στερεί σήμερα περισσότερες πληροφορίες για αυτό τον αξιοθαύμαστο πολιτισμό…

Ισημερινός: μισός καθισμένος στο βόρειο ημισφαίριο της πραγματικότητας και μισός καθισμένος στο νότιο ημισφαίριο του ονείρου…

Κίτο: Κεραυνοβόλος έρωτας
Στο Κίτο, δεν νιώθεις περίεργα λόγω υψόμετρου, αλλά έχεις συναίσθηση ότι βρίσκεσαι στα 2.800 μέτρα.
Το κίτο αποτελούσε κομμάτι της Αυτοκρατορίας των Ίνκα Ταγουαντινσούγιο («Τέσσερα Βασίλεια»). Κατά την αποικιοκρατία, το Βασιλικό Ακροατήριο του Κίτο αποτελούσε κομμάτι της Αντιβασιλείας του Περού. Συνεπώς πολλά ονόματα από το παρελθόν του Περού είναι παρόντα κι εδώ: Αταουάλπα, Πιζάρο, Σούκρε, Μπολίβαρ. Είναι σαν να ακούς μια νέα εκδοχή μιας παλιάς ιστορίας.
Θαυμάσιες παλιές αποικιακές εκκλησίες, υπέροχα μουσεία αλλά και αμέτρητες παραστάσεις δρόμου γοητεύουν τον επισκέπτη. Το πραγματικό όμως σύμβολο της πρωτεύουσας του Ισημερινού είναι το άγαλμα της Παρθένου του Panecillo, εμπνευσμένο από την Παρθένο του Κίτο. Δίνοντας σχήμα στην ομορφιά της γεμάτης χάρη φτερωτής αυτής παρθένου, σαν να χορεύει αιθέρια, μας συνεπαίρνει και μας ταξιδεύει.
Το Κίτο έχει όλα τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά: εμπορικά κέντρα, νυχτερινή ζωή, όμορφα πάρκα, εκπληκτικό περιβάλλον και εκατοντάδες πράγματα να ανακαλύψεις που το κάνουν άξιο εξερεύνησης.
Στους φιδωτούς συχνά δρόμους του, μπορείτε να βρείτε τα πάντα: από ανθρώπους που χορεύουν αυθόρμητα, είτε βράδυ είτε πρωί, μέχρι γαμήλια τελετή να εορτάζεται χαρωπά σε δημόσια πλατεία. Αλλά πέρα από ό,τι έχει να προσφέρει αυτή η πόλη, πρέπει να ομολογήσουμε ότι αυτό που μας ελκύει περισσότερο στο Κίτο είναι ότι δεν μας κάνει να νιώθουμε ξένοι. Κι αυτό εν μέρει λόγω των ανθρώπων του, εν μέρει λόγω της αρχιτεκτονικής στο ιστορικό κέντρο και λόγω των πολιτισμικών προσφορών τoυ.

Τσιμποράσο, Καϊμποϊράσο, Κοτοπάξι, Τινγκουράουα, Κιλοτόα, αυτοί οι χιονισμένοι γίγαντες με τα ονόματά τους παρμένα από την ινδιάνικη μυθολογία καλωσορίζουν τους επισκέπτες της εκουαδοριανής κορδιλιέρας που διασχίζουν την Παναμερικάνα, τον αυτοκινητόδρομο που ενώνει το Μεξικό με την Παταγονία, με κατεύθυνση προς τη Κουένκα.
Στους πρόποδες αυτών των βουνών, σε υψόμετρο 2.500 έως και 4.000 μ., ζουν εδώ και χιλιάδες χρόνια οι Ινδιάνοι Πουρουά και καλλιεργούν τις πλαγιές τους με πατάτες και καλαμπόκι, το χοντρό, ζουμερό καλαμπόκι που φυτρώνει σε αυτά τα υψόμετρα και το ψήνουν, το αλατίζουν και φτιάχνουν έναν εκλεκτό μεζέ.
Ολόκληρες βουνοπλαγιές με απότομες κλίσεις, χωρισμένες σε χωράφια, σπαρμένα φυτά που τα διαφορετικά χρώματα των λουλουδιών τους συνθέτουν ένα καταπληκτικό παζλ. Και ούτε μια πεζούλα. Πως είναι δυνατόν να μη φεύγει το χώμα σε μια τροπική χώρα, όπου βρέχει τόσο πολύ; Και όμως. Τα ηφαίστεια έχουν χαρίσει σε αυτή τη γη τη λάβα τους, ένα χώμα τόσο πυκνό και πλούσιο που δεν μπορεί να το ξεπλύνει καμιά βροχή και που, ακόμα και ξύλο να μπήξεις, κάτι θα φυτρώσει.
Η Ριομπάμπα, η πρωτεύουσα της επαρχίας Τσιμποράσο, που πήρε το όνομά της από την ψηλότερη κορυφή του Εκουαδόρ στα 6.300 μ., το τρίτο ψηλότερο ηφαίστειο στον κόσμο, το οποίο, λόγω της θέσης του, σχεδόν πάνω στη νοητή γραμμή του ισημερινού, είναι το κοντινότερο σημείο της Γης στον Ήλιο. Η επαρχία Τσιμποράσο είναι μια από τις δυο επαρχίες με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση ινδιάνικου πληθυσμού στη χώρα.
Στη Ριομπάμπα, μια μικρή πόλη με αρκετά αποικιακά κτίσματα και εκκλησίες και περισσότερα, νεότερα, κατεβαίνουν καθημερινά πολλοί Ινδιάνοι από τα χωριά τους για να πουλήσουν τα αγροτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα τους. Η μεγαλύτερη υπαίθρια λαϊκή αγορά, από τις μεγαλύτερες του Εκουαδόρ, γίνεται γύρω από την εκκλησία Σαν Αλφόνσο. Το θέαμα είναι συναρπαστικό. Ντομάτες, μικρές και μεγάλες, μπανάνες, πράσινες, κίτρινες και κόκκινες, καρύδες, ανανάδες, μάνγκο και δεκάδες άλλα φρούτα της τροπικής γης είναι απλωμένα πάνω σε πάγκους ή σε τεράστιους σωρούς στο πεζοδρόμιο. Και όχι μόνον αυτά. Καπέλα – κάθε φυλή έχει το δικό της στολισμό για τα καπέλα της, ένα έθιμο που επέβαλαν οι κονκισταδόρες, οι Ισπανοί κατακτητές, για να μπορούν να ξεχωρίζουν τους υπηκόους τους -, παντελόνια, κιλίμια και υφαντά, τρανζιστοράκια, εξαρτήματα από διαλυμένα αυτοκίνητα και μηχανάκια, ό,τι μπορεί να φανταστεί ο ανθρώπινος νους, ό,τι χρειάζεται κάποιος για να πορευτεί σε υψόμετρο 2.600 μ.
Και πίσω από τους πάγκους και τις στοίβες, αυτή η πανάρχαια φυλή των Άνδεων με το σκληρό πρόσωπο και τις μπλούζες, τις φούστες και τις μαντίλες τους σε όλα τα χρώματα του ουράνιου τόξου. Για τους ινδιάνικους πληθυσμούς της οροσειράς, οι εβδομαδιαίες υπαίθριες αγορές είναι κάτι παραπάνω από απλές εμπορικές συναλλαγές: είναι τόπος συνάντησης και κοινωνικής συναναστροφής, ο χώρος και ο χρόνος που δηλώνουν την ταυτότητά τους.

Το Τσιμποράσο – «πλεξούδες από πάγο» , στην ινδιάνικη γλώσσα Κέτσουα – είναι ένα από τα πιο επιβλητικά βουνά, σμιλεμένο πάνω σε διαδοχικά στρώματα λάβας και σύμβολο για τους πληθυσμούς της περιοχής. Σε μια από τις πλαγιές του, ο Σιμόν ντε Μπολίβαρ εμπνεύστηκε το ποίημα του «Το ντελίριό μου στο Τσιμποράσο». Στο Εθνικό Δρυμό του, από τα 4.000 μέτρα και πάνω, συναντάμε και τα βικούνια, ένα όμορφο είδος της οικογένειας των αμερικανικών καμηλοειδών.

Στο Εκουαδόρ ζουν τρία είδη αυτής της οικογένειας, τα βικούνια, τα λάμα και τα αλπάκα. Πολλά είναι εξημερωμένα και οι Ινδιάνοι χρησιμοποιούν το μαλλί και το κρέας τους.

Το εκουαδοριανό «μονοπάτι των Ίνκας», δεν υπόσχεται θέα σε χιονισμένους κρατήρες, ανταμείβει όμως τους τολμηρούς με μια υπέροχη διαδρομή μέσα από ινδιάνικους οικισμούς σ’ ένα από τα πιο όμορφα ορεινά τοπία της χώρας.  Από το μονοπάτι των Ίνκας, το οποίο διέσχιζε ο βασιλιάς στη πορεία του προς το Κίτο, δεν έχουν απομείνει πολλά κομμάτια. Οι πέτρες από τις οποίες είχε κατασκευαστεί προορίζονταν για τα μαλακά πόδια των λάμα και όχι για τα άλογα και τα βόδια που χρησιμοποιούσαν οι Ισπανοί στις μετακινήσεις τους. Στη τοποθεσία Παρεδόνες, βρίσκονται και τα καλοδιατηρημένα ερείπια του ναού του Ήλιου της Ινγκαπίρκα, δεύτερου σε σημασία θρησκευτικού τόπου των Ίνκας, μετά το Μάτσου Πίτσου, στο Περού.
Η Παναμερικάνα από το Κίτο προς το Βορρά και τα σύνορα με τη Κολομβία είναι διαφορετική. Έχει πολλές στροφές και υψομετρικές διαφορές, η βλάστηση είναι διαφορετική, τα χρώματα είναι διαφορετικά, τα πράσινα λιγότερα. Η διαδρομή περνά από το Οταβάλο, την πιο τουριστική πόλη του Εκουαδόρ. Είναι μια μικρή πόλη με σωστή ρυμοτομία, καθαρούς πλακόστρωτους δρόμους και ελεγχόμενη κίνηση, με ευρωπαϊκό θα έλεγε κανείς αέρα, πολλά ιντερνέτ καφέ και τράπεζες, αποτέλεσμα μάλλον των χρημάτων που αποφέρει η τουριστική ανάπτυξη. Στη κεντρική πλατεία, την Πλάσα ντε λος Πόντσος, κάθε Σάββατο, γίνεται η μεγαλύτερη εμποροπανήγυρις της Λατινικής Αμερικής.
Τουρίστες από κάθε μεριά της αμερικανικής ηπείρου αλλά και της Ευρώπης, συρρέουν για να αγοράσουν κάτι από την πλούσια χειροτεχνική παραγωγή των Οταβαλένιων και των γύρω περιοχών: υφαντά, τσάντες και αιώρες, διακοσμητικά χαλάκια, σάλια, κουβέρτες και πουλόβερ. Οι Οταβαλένιοι είναι διάσημοι για την υφαντική τους τέχνη , ενώ τα γύρω χωριά έχουν κι αυτά τη δική τους παραγωγή – το Κοτακάτσι είναι το κέντρο της επεξεργασίας δέρματος και το Σαν Αντόνιο είναι γνωστό για τα ξυλόγλυπτά του.
Όλα αυτά μπορεί να τα βρει κανείς στην αγορά του Οταβάλο, την τεράστια πλατεία όπου χωράνε πάνω από 1.000 μικροπωλητές, μαζί με τα αντικείμενα από την ακτή της χώρας, τη ζούγκλα, αλλά και την Κολομβία και το Περού. Το Οταβάλο ήταν από την προκολομβιανή εποχή σταυροδρόμι εμπόρων και αυτή την παράδοση συνεχίζει μέχρι σήμερα. Το Οταβάλο είναι χτισμένο σ΄ ένα προνομιακό φυσικό τοπίο και προσφέρει στον επισκέπτη πολλές δυνατότητες για να περάσει ευχάριστα μερικές μέρες. Μα το πιο όμορφο στο Οταβάλο είναι για πολλούς, οι ίδιοι οι κάτοικοί του. Η γλυκύτητα του τοπίου, σε αντίθεση με την τραχύτητα και τους στιβαρούς ηφαιστειακούς όγκους της κεντρικής οροσειράς, έχει αποτυπωθεί στο πρόσωπό τους: πρόσωπα στρογγυλά, χαμογελαστά, με καλοσχηματισμένα χαρακτηριστικά και μεγάλα μάτια.
Πολλές όμορφες κοπέλες, οι περισσότερες ντυμένες με την παραδοσιακή τους ενδυμασία:  άσπρο πουκάμισο, κεντημένο με πολύχρωμα λουλούδια και δαντελένια τελειώματα, και μαύρη, μακριά φούστα. Αλλά και οι άντρες ακολουθούν πιστά τις επιταγές της παράδοσής τους:  μακριά κοτσίδα, ψάθινο καπελάκι, μαύρο παντελόνι, άσπρο πουκάμισο και σκούρο μπλε πόντσο.
Κουένκα, το μικρό χωριό του Ισημερινού που κατασκευάζει τα αυθεντικά panama hats.
Το panama hat θεωρείται η ποίηση των καπέλων, ένα μικρό διακριτικό, αλλά ξεκάθαρο σύμβολο αναμφισβήτητου κομψού στυλ για άνδρες και γυναίκες. Μια υπογράμμιση της παρουσίας του κατόχου του με τον πιο φίνο τρόπο. Είναι δε τα καπέλα με τη μεγαλύτερη επιτυχία στη μεγάλη οθόνη: από τον Σον Κόνερι και τον Άντονι Χόπκινς, μέχρι τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ και τον Ρόμπερτ ντε Νίρο, όλοι έχουν μια εμβληματική σκηνή, ένα καρέ γοητείας, φορώντας ένα panama hat. To 2012 η UNESCO ενέταξε τα panama hats στη λίστα με τα προστατευόμενα πολιτισμικά προϊόντα, με το επιχείρημα ότι η κατασκευή τους είναι μια τέχνη με μυστικά που περνάνε από γενιά σε γενιά.
Γουαγιακίλ, το ορμητήριο για τους σύγχρονους Δαρβίνους.
Μπορεί το μικρό ιστορικό του κέντρο να είναι απλό και λιτό αλλά για τους…τολμηρούς που θα ανέβουν τα 400 και πλέον σκαλιά που οδηγούν στο λόφο Cerro Santa Anna, η θέα από την κορυφή θα τους αποζημιώσει και με το παραπάνω!

Θυμάστε την ταινία αυτή; Ήταν η ιστορία μιας οικογένειας Σέρβων, του Λούκα, της Χαδράνκα και του μικρού Μίλος, που προσπαθούσαν να στήσουν τη ζωή τους στις βουνοπλαγιές της Μόκρα Γκόρα, πριν ο πόλεμος τους τυλίξει στην αναπόφευκτη αγκάλη του. Η ταινία γυρίστηκε (στο μεγαλύτερο μέρος της) στην ίδια τη Μόκρα Γκόρα και συγκεκριμένα σε ένα χωριό που ο σκηνοθέτης Εμίρ Κοστουρίτσα έφτιαξε ειδικά για τις ανάγκες της ταινίας. Σήμερα, 14 χρόνια μετά την πρώτη προβολή της ταινίας (2004), το σκηνικό που έστησε ο Κοστουρίτσα είναι ακόμα εκεί: το λένε Ντρβένγκραντ (Drvengrad) και σήμερα δεν αποτελεί πια το φόντο μιας δραματικής ιστορίας, αλλά ένα αυθεντικό «γιουγκοσλάβικο» χωριό που αποτελεί πόλο έλξης για επισκέπτες από όλο τον κόσμο.
Στο εξωτερικό πολλοί το ξέρουν ως Kustendorf («το χωριό του Κοστουρίτσα»), κάθε χρόνο μάλιστα φιλοξενεί και το ομώνυμο φεστιβάλ συγκεντρώνοντας τους πιο λαμπερούς αστέρες της 7ης τέχνης –και όχι μόνο. 
Δυο βήματα από το χωριό της Μόκρα Γκόρα (ούτε 2 χλμ.), το Ντρβένγκραντ διατρέχεται από καλντερίμια που το καθένα φέρει το όνομα μιας διάσημης προσωπικότητας: ο κεντρικός δρόμος που διασχίζει το χωριό ονομάζεται «οδός Ίβο Άντριτς», προς τιμήν του νομπελίστα Γιουγκοσλάβου (Βόσνιου) συγγραφέα που συγκλόνισε τα Βαλκάνια με το περίφημο μυθιστόρημα «Γεφύρι του Δρίνου». Κάνετε ένα σεργιάνι στο χωριό και μην εκπλαγείτε όταν βρεθείτε στην οδό Φεντερίκο Φελίνι, Ίνγκμαρ Μπέργκμαν ή… Ντιέγκο Μαραντόνα!
Στο Ντρβένγκραντ έχει απονεμηθεί η κατάταξη 4* (αφού λειτουργεί και ως ξενοδοχειακό συγκρότημα), διαθέτει γκαλερί, βιβλιοθήκη, κινηματογράφο (με το όνομα «Undergound», ιδιαίτερα εύστοχο αν σκεφτεί κανείς πως πίσω από όλα αυτά είναι ο Κοστουρίτσα), εστιατόριο με παραδοσιακή σερβική κουζίνα, και γενικά ό,τι χρειαστείτε για να περάσετε καλά εδώ και να θυμάστε για αρκετό καιρό την επίσκεψή σας στο Ξύλινο Χωριό, όπως σημαίνει Ντρβένγκραντ στα σερβικά!

Η ιερή Λίμνη Τιτικάκα, βρίσκεται στο οροπέδιο Αλτιπλάνο, στα σύνορα της Βολιβίας και του Περού και σε υψόμετρο 3.812 μέτρων. Είναι η πιο υψομετρική πλεύσιμη λίμνη του κόσμου. Ο πληθυσμός γύρω από την Τιτικάκα διατηρεί τις αρχαίες παραδόσεις της φυλής Ούρος, με κύριες ασχολίες την αλιεία, τη χειροτεχνία και τη γεωργία.

Το 1987 οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν στο Σιπάν - μια μικρή πόλη που βρίσκεται περίπου στο
μέσον της κοιλάδας Λαμπαγιέκε, στη βόρεια ακτή του Περού - τον ασύλητο τάφο ενός ηγεμόνα του πολιτισμού των Μοτσίκα, που τον ονόμασαν ο "Άρχοντας του Σιπάν" (The Lord of Sipan). Πέθανε γύρω στο 250 π.Χ., ήταν 45-50 ετών και είχε ύψος 1,60. Μαζί του ήταν θαμμένα άλλα οκτώ άτομα (δύο άνδρες, τρεις νέες γυναίκες ένα παιδί και δύο φύλακες), ένας σκύλος και αρκετά λάμα. Ο τάφος περιείχε περί τα 1.000 χρυσά αντικείμενα με πολύτιμους λίθους καθώς και εκατοντάδες άλλα ευρήματα. Αποτελεί τον πλουσιότερο τάφο της Αμερικής που έχει ανακαλυφθεί ως τώρα.
Ο πολιτισμός των Μοτσίκα (1ος–7ος αιώνας μ.Χ) ξεδιπλώνεται στις πλαγιές των Άνδεων και στις κοιλάδες της άγονης και στενής παράκτιας ζώνης του Βόρειου Περού. Με την αγροκαλλιέργεια και την αλιεία συντηρούσαν μια πολυπληθή και αυστηρά διαστρωμένη κοινωνία, που κατασκεύαζε αρδευτικά κανάλια, πυραμίδες, παλάτια και ναούς. Αν και δεν είχαν σύστημα γραφής, οι Μοτσίκα απαθανάτισαν καλλιτεχνικά τις δραστηριότητές τους σε όμορφα γλυπτά και αγγεία με πολυάριθμες διακοσμητικές λεπτομέρειες και αναπαραστάσεις μυθολογικές, θρησκευτικές, ιστορικές και καθημερινής ζωής, περίτεχνα υφαντά, ζωηρόχρωμες τοιχογραφίες και θαυμάσια αντικείμενα από χρυσό, ασήμι και χαλκό.
Στην αρχιτεκτονική, τα σπουδαιότερα μνημεία των Mοτσίκα είναι οι μεγάλες πυραμίδες με αναβαθμίδες, φτιαγμένες από πλίνθους ξεραμένους στον ήλιο, που υψώνονται σε ανοικτές πεδιάδες ή σε κορυφές λόφων πάνω σε τεράστιες βάσεις. Οι τάφοι των Mοτσίκα είναι ορθογώνιοι, επενδεδυμένοι με αντόμπες και με ειδικές κόγχες για τις προσφορές.

Η Βολιβία θα σας κόψει την ανάσα κυριολεκτικά! Με υψόμετρο άνω των 2.500 χλμ. πάνω από τη θάλασσα για το μεγαλύτερο μέρος της χώρας, το λιγοστό οξυγόνο θα κάνει την αναπνοή δύσκολη μέχρι να συνηθίσετε. Μη σας αποθαρρύνει αυτό όμως. Στη μέση της Κεντρικής Αμερικής, περιτριγυρισμένη από άλλες, πιο «διάσημες» χώρες, η Βολιβία είναι λιγότερο ξακουστή από την όμορφη Αργεντινή ή το πολυσυζητημένο Περού. Είναι όμως η πιο εξωτική χώρα καθώς πάνω από το 60% του πληθυσμού είναι ιθαγενείς, έχει απίστευτη γεωγραφική ποικιλία (εκτός από ακτές) και δεν έχει πλημμυρίσει από τουρισμό. Η ύπαρξή της καταμεσής της ηπείρου την καθιστά πραγματικά την καρδιά της Νότιας Αμερικής και σίγουρα το καλύτερα κρυμμένο μυστικό της. Η Βολιβία, που χαρακτηρίζεται από το Αλτιπλάνο, θεωρείται το Θιβέτ της Αμερικής. Το μεγαλύτερο ποσοστό των κατοίκων της είναι Ινδιάνοι που μιλάνε Κέτσουα και Αϊμάρα, το υπόλοιπο 35% είναι μεστίσος που γεννήθηκαν από Ισπανούς και Ινδιάνες, ενώ το 1% καταλαμβάνουν οι Αφρικανοί σκλάβοι που τους έφεραν να δουλέψουν εργάτες στα ορυχεία.