Βιέννη - Βουδαπέστη | 23/12/2017

Ευχαριστούμε τη Θεσσαλονίκη και τη Βόρεια Ελλάδα για την εντυπωσιακή και εγκάρδια υποδοχή.

Σε έναν υπέροχο χώρο στο περιστύλιο του Ζαππείου Μεγάρου  πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση για τον εορτασμό των 15 χρόνων λειτουργίας του Versus Travel  του ταξιδιωτικού οργανισμού γραφείου που ανέτρεψε τα δεδομένα στον Ελληνικό τουριστικό χώρο.

Την Τετάρτη 28 Μαρτίου 2018 η κατάμεστη αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης», το «διαμάντι» του Μεγάρου, παλλόταν από μια υπερπαραγωγή, μια απίστευτη μουσικοχορευτική παράσταση που διοργάνωσε τοVersus Travel, η οποία εξελίχθηκε στην κατά γενική ομολογία πιο συγκλονιστική εκδήλωση στην ιστορία του τουρισμού.

Με ένα πάρτι στους ρυθμούς αυθεντικής κουβανέζικης μουσικής, το Versus Club, η πρώτη ταξιδιωτική λέσχη στην Ελλάδα, έριξε αυλαία για την καλοκαιρινή σεζόν, ανανεώνοντας το ταξιδιωτικό μας ραντεβού για το φθινόπωρο!

Καταπράσινες φυτείες, τεράστια δέντρα στις άκρες των δρόμων, πολύχρωμα λουλούδια,
φοινικόδεντρα, σπάνια φυτά, πλούσια θαλάσσια και όχι μόνο πανίδα και δάση από πικροδάφνες. Η νήσος Μαδέρα φημίζεται για την οργιαστική της φυσική ομορφιά. Το όνομά της στα πορτογαλικά σημαίνει ξύλο. Είναι από τα ομορφότερα συμπλέγματα ηφαιστειογενών νησιών, που αναδύονται υπερήφανα μέσα από τα κρυστάλλινα νερά του Ατλαντικού.
Με υποτροπική βλάστηση και δρόμους πνιγμένους σε εξωτικά λουλούδια, αποτελεί έναν ιδανικό προορισμό για εναλλακτικές διακοπές, για τους λάτρεις της περιπέτειας και των δραστηριοτήτων, αλλά, φυσικά, και για όλους εκείνους που ονειρεύονται να περάσουν ζεστά απογεύματα, θαυμάζοντας το μοναδικό πάντρεμα βουνού και θάλασσας με φόντο τον καταγάλανο ουρανό ή τους ορμητικούς καταρράκτες. Πάρτε μια βαθιά ανάσα ατενίζοντας την απέραντη θέα στα βουνά, τα λιβάδια και τα ηφαίστειά της, ενώ θα νιώθετε τα χέρια σας να αγγίζουν το γαλάζιο του ουρανού.
Η πρωτεύουσα Φουντσάλ είναι χτισμένη σε μια μοναδικής ομορφιάς τοποθεσία, όπου το τρίπτυχο "ηρεμία, χαλάρωση και ποιότητα ζωής" αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας ντόπιων αλλά και επισκεπτών. Ανακαλύψτε την μέσα από τα γραφικά ανηφορικά της σοκάκια και τις παλιές πλατείες, ενώ η γνωριμία με τους ντόπιους θα σας θυμίσει κάτι από... Ελλάδα. Η πόλη είναι γεμάτη από καφέ, που αργά το βράδυ μετατρέπονται σε κλαμπ.
Αποδεικνύοντας περίτρανα ότι οι μακρινοί παράδεισοι που ονειρευόμαστε δεν είναι παρά μια ανάσα μακριά μας, με φυσική ομορφιά και χρώματα που δεν συναντά κανείς πουθενά αλλού, η Μαδέρα, αποτελεί μια αποκάλυψη, που εξελίσσεται σε περιζήτητο τουριστικό προορισμό, γι’ αυτό σπεύστε να ανακαλύψετε την παρθένα ομορφιά της.

Αυτή η πανέμορφη κωμόπολη, το δημοφιλέστερο θέρετρο της Γερμανίας κοντά στα σύνορα με την Αυστρία και ένα από τα πιο γνωστά χιονοδρομικά κέντρα στην Ευρώπη. Οφείλει τη φήμη του στην εξαιρετική του τοποθεσία στους πρόποδες της ψηλότερης κορυφής των γερμανικών Άλπεων, τη Zugspitze, σε υψόμετρο 2.964 μέτρων. Είναι το μέρος που φιλοξένησε στα δύσκολα χρόνια του 1936 τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Πριν από το 1936, η περιοχή ήταν άγνωστη στον πολύ κόσμο και χωρισμένη σε δύο τμήματα, το Γκάρμις και το Παρτενκίρχεν, σε απόσταση μόλις ενός χιλιομέτρου το ένα από το άλλο. Τα δύο αυτά τμήματα ενώθηκαν τότε με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες και αποτέλεσαν μια ενιαία περιφέρεια. Το κέντρο του Γκάρμις αποτελείται σήμερα από πανέμορφα παλιότερα και νεότερα σπίτια και πανδοχεία στο κέντρο, ζωγραφισμένα με υπέροχες βουκολικές και βιβλικές παραστάσεις κατά το πρότυπο των σπιτιών στο Ομπεραμεργκάου. Λίγο ψηλότερα, εκεί που ξεκινάει η αλπική ζώνη, υπάρχουν υπέροχα ξενοδοχεία - σαλέ, με όλες τις ανέσεις. Πολύ υψηλού επιπέδου εγκαταστάσεις βρίσκονται εκεί, όπως και στο βουνό με τις ατελείωτες οροσειρές και πίστες.

Ρομάντσο και πολυτέλεια, όργιο βλάστησης και μαγικές ακτές σμίγουν απαράμιλλα σ’ αυτήν την εκδρομή! Στεκόμαστε ευλαβικά στην Πομπηία, περνώντας από συγκλονιστικούς αρχαιολογικούς χώρους που σημάδεψαν ολάκερη τη γνωστική έρευνα της ανθρωπότητας με τον μνημειακό τους πλούτο και την καλλιτεχνική τους ακτινοβολία. Από τα επιτεύγματα Ρωμαίων, Ελλήνων και Ετρούσκων ξεχυνόμαστε προς το ηφαίστειο του Βεζούβιου. Βίλες γραφικές, σοκάκια αποπλανητικά, κάστρα περήφανα, κήποι λουλουδιασμένοι.
Πού να πρωτοεστιάσει κανείς σε τούτο το κοκτέιλ των λαμπρών περιηγήσεων; Στο μπρίο, το σκέρτσο και τα τραγούδια της βασίλισσας της Καμπανίας, της Νάπολης; Στον κοσμοπολιτισμό, τον φλοίσβο και την αισθησιακότητα της νησιωτικής ρέμβης που διακρίνουν τις κρουαζιέρες προς Κάπρι (Ίσκια); Στην απαλότητα της ευδαιμονίας που αναδύεται στα θέρετρα Αμάλφι, Σορέντο και Ποζιτάνο; Στο ταξίδι πίσω στον χρόνο που πετυχαίνουμε με την επίσκεψή μας στη Ματέρα; Στο ταξίδι στο παραμύθι «η χιονάτη και επτά νάνοι» που ζούμε στο Αλμπερομπέλο ή το ταξίδι στην μεγάλη Ελλάδα που βιώνουμε στο Λέτσε και στα ελληνόφωνα χωριά και τα γκρεκάνικα της Γκρέσια Σαλεντίνα.
Αδημονούμε να μάθουμε τη δική σας απάντηση…

Η περιήγησή μας στα παλάτια της Βιέννης, μας μετέφερε στην εποχή των βασιλιάδων! Απολαύσαμε το μεγαλοπρεπές σκηνικό, κάναμε περίπατο στους τεράστιους κήπους και βγάλαμε υπέροχες φωτογραφίες! Θαυμάσαμε σπάνια αντικείμενα της αυτοκράτειρας Ελισάβετ, γνωστής και ως Σίσυ, είδαμε αμύθητης αξίας κοσμήματα βασιλιάδων, πορτραίτα που έχουν μείνει αλώβητα στο χρόνο, εξαίρετους πίνακες ζωγραφικής, αλλά κυρίως μάθαμε τα σκοτεινά μυστικά της δυναστείας των Αψβούργων, η οποία υπήρξε μια από τις πιο σημαντικές βασιλικές οικογένειες της Ευρώπης, με μεγάλη επιρροή. Θαυμάσαμε συλλογές από μαχαιροπήρουνα και σερβίτσια, αλλά και χρυσά κηροπήγια, όπως και τζάκια εποχής. Η χειμερινή κατοικία των Αψβούργων ήταν το παλάτι Hofburg. Αποτελεί ένα συγκρότημα κτιρίων, με 18 πτέρυγες, 54 σκάλες και περίπου 2.600 δωμάτια. Σήμερα φιλοξενεί τα γραφεία του Προέδρου της Αυστρίας, ιδιωτικά διαμερίσματα και τη χειμερινή σχολή ιππασίας. Για περισσότερα από 500 χρόνια οι ηγέτες της Αυστρίας, της Ουγγαρίας, του Βελγίου, την Ολλανδίας και της γερμανικής αυτοκρατορίας ήταν όλοι Αψβούργοι. Το φαινόμενο της αιμομιξίας για γενιές ολόκληρες, στο τέλος, ήταν αυτό ακριβώς που την εξαφάνισε. Οι Αψβούργοι, υποστήριζαν ότι το γενεαλογικό τους δέντρο έφτανε μέχρι τον Ιούλιο Καίσαρα, αλλά και πιο μακριά, μέχρι τους μυθικούς Εβραίους βασιλιάδες, τον Δαβίδ και τον Σολομώντα! Χρησιμοποιούσαν τη θρησκεία για να διατηρούν την ισχύ τους. Επεδείκνυαν ένα δόρυ που είχαν στην κατοχή τους, εκείνο που δήθεν τρύπησαν τον Χριστό στο σταυρό, προκειμένου να αποδείξουν ότι ήταν ευλογημένοι από τον Θεό. Ωστόσο, η αιμομιξία της δυναστείας τους, που βασίλευε σε Ισπανία και Αυστρία, είχε αβάσταχτες επιπτώσεις στην υγεία των γαλαζοαίματων. Οι μονάρχες γεννιούνταν με διανοητική καθυστέρηση και δυσμορφίες, όπως το μεγάλο σαγόνι... Αλήθεια, τελικά τι απέγιναν οι Αψβούργοι;

Ακόμα κι αν δεν έχεις πάει στην Πράγα, σίγουρα έχεις μία εικόνα της. Έχεις δει σε φωτογραφίες τις χρυσές στέγες της. Έχεις δει τα παράξενα γοτθικά κτήρια με τα τερατόμορφα στολίδια που δεν καταλαβαίνεις αν σχεδιάστηκαν από τους αρχιτέκτονες πριν αιώνες για να τρομοκρατούν τους περαστικούς ή για να χλευάσουν την καταπίεση της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Επίσης ξέρεις από την Πράγα το Μαύρο Θέατρο, τον Κάφκα, τον Κούντερα. Και βέβαια έχεις ακουστά την Άνοιξη της Πράγας και τη Βελούδινη Επανάσταση… Όλα αυτά δεν είναι λίγα. Όλα αυτά, μαζί με ό,τι πούμε παρακάτω για τη γοητευτική αυτή πρωτεύουσα της Τσεχίας, δείχνουν ότι η Πράγα είναι μία πόλη που ανά τους αιώνες χορεύει με την ιστορία – και μάλιστα διαλέγει μόνη της τα βήματα αυτού του χορού.
Πάμε λοιπόν: τα πρώτα δείγματα ζωής στην ευρύτερη περιοχή ανάγονται στην Παλαιολιθική Εποχή. Η πόλη είναι χτισμένη πάνω ποταμό Μολδάβα και τοποθετημένη στην κεντρική Βοημία. Αποκαλείται επίσης «η χρυσή πόλη» και «μητέρα των πόλεων». Και φυσικά το λαμπρό ιστορικό κέντρο της είναι μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.
Θρυλείται πως η Πράγα ιδρύθηκε από την Πριγκίπισσα Λιμπούσε και τον σύζυγό της, Πρέμυσλ – ο πρώτος της ομώνυμης δυναστείας. Τον αρχικό πυρήνα της πόλης αποτελούσε ένα κάστρο σε λόφο στη δεξιά όχθη του Μολδάβα, γνωστό ως Βίσεχραντ, που σημαίνει «υψηλό, ανώτερο κάστρο». Σύντομα, η πόλη έγινε η έδρα των Βασιλέων της Βοημίας, κάποιοι εκ των οποίων κυβέρνησαν αργότερα ως αυτοκράτορες της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Η πόλη άνθισε τον 14ο αιώνα, καθώς εξελίχθηκε σε σημαντικότατο εμπορικό κέντρο και προσέλκυε εμπόρους από όλη την Ευρώπη. Τότε ενισχύθηκε εκεί και το έντονο εβραϊκό στοιχείο που χαρακτηρίζει την Πράγα και την κουλτούρα της. Μνημεία της εποχής αυτής είναι και ο Καθεδρικός του Αγίου Βίτου μέσα στο κάστρο Χράντσανι, ο παλαιότερος γοτθικός καθεδρικός ναός στην κεντρική Ευρώπη, καθώς και το Πανεπιστήμιο, το παλαιότερο στην κεντρική Ευρώπη.
Το 1526, το Βασίλειο της Βοημίας παραχωρήθηκε στους Αψβούργους και τότε η Πράγα έζησε μια δεύτερη μεγάλη ευημερία ειδικά στα χρόνια του Αυτοκράτορα Ροδόλφου Β’. Ο τελευταίος ζούσε στο Κάστρο και συγκέντρωνε στην αυλή του πλήθος από αστρολόγους, μάγους και άλλες παράξενες φυσιογνωμίες. Έτσι εξηγείται κι αυτή η παράξενη αρχιτεκτονική με τα διακοσμητικά γοτθικά τέρατα στα κτίρια-ορόσημα της πόλης.
Όμως οι κάτοικοι της πόλης δεν φοβούνταν τα τέρατα και είχαν τσαγανό. Αυτό αποδεικνύουν οι δύο Εκπαραθυρώσεις της Πράγας (1419 και 1618) στις οποίες οι προτεστάντες ηγέτες πέταξαν από το παράθυρο του κάστρου τους καθολικούς απεσταλμένους της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας! Η δεύτερη Εκπαραθύρωση σήμανε και το ξέσπασμα του περίφημου Τριακονταετούς Πολέμου της Κεντρικής Ευρώπης ο οποίος άρχισε ως θρησκευτικός, κατέληξε πολιτικός για επικράτηση των Μεγάλων Δυνάμεων και έφερε την παρακμή της πόλης. Όχι όμως για πολύ, διότι η Βιομηχανική Επανάσταση την αναζωογόνησε και της ξαναέδωσε την παλιά αίγλη της.
Και μετά τη βιομηχανική ευημερία ήρθε ο 20ος αιώνας που έφερε τους δικούς του πολέμους. Με τον Α’ Παγκόσμιο, διαλύθηκε η Αυστροουγγαρία και η Πράγα έγινε η πρωτεύουσα της Τσεχοσλοβακίας – η πρωτεύουσα των γραμμάτων και των τεχνών που ξέρουμε σήμερα. Ο Κάφκα, είναι ένα λαμπρό δείγμα εκείνης της εποχής. Με τον Β΄ Παγκόσμιο, κυριάρχησε το απολυταρχικό καθεστώς που οδήγησε στην περίφημη Άνοιξη της Πράγας, το 1967, στο 4ο Συνέδριο Τσεχοσλοβάκων Συγγραφέων, το οποίο πυροδότησε μια σφοδρή αντίδραση ενάντια στο καθεστώς. Αυτή η Άνοιξη δυστυχώς πνίγηκε τον Αύγουστο του 1968 όταν τα στρατεύματα του Συμφώνου της Βαρσοβίας κατέπνιξαν την εξέγερση. Όλα αυτά τα διαβάζουμε στην «Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι» του Μίλαν Κούντερα ή τα βλέπουμε στην πολυβραβευμένη ομώνυμη ταινία. Και φτάνουμε στο 1989, με τη Βελούδινη Επανάσταση στους δρόμους της Πράγας και τη συνακόλουθη κατάρρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος στην Τσεχοσλοβακία. Το 1993, η Πράγα έγινε η πρωτεύουσα της νεοσύστατης Τσεχίας.
Την πολυτάραχη και ενδιαφέρουσα αυτή ιστορία την αντιλαμβανόμαστε εύκολα στις βόλτες μας μέσα στην πόλη. Στα κτήρια, στα καφέ, στις λεωφόρους, στα στενά δρομάκια της παλιάς πόλης, στο κάστρο, στην κουλτούρα των ανθρώπων, στις τέχνες και τα γράμματα, στην καθημερινή ζωή.
Αλλά αν ξεχωρίζαμε ένα ορόσημο, που να δείχνει το ταμπεραμέντο της Πράγας, αυτό είναι το «Κτίριο που Χορεύει». Το σύμπλεγμα δυο πύργων που αναπαριστούν έναν άνδρα και μία γυναίκα που στροβιλίζονται στους ρυθμούς της πόλης. Το υπογράφουν οι σταρ αρχιτέκτονες Βλάντο Μίλουνιτς και Φρανκ Γκέρι… Ο πρώτος είναι Τσεχοκροάτης και ο δεύτερος Αμερικανός βραβευμένος μεταξύ άλλων και με Πρίτσκερ που θεωρείται κάτι σαν το Νομπέλ της Αρχιτεκτονικής. Ο Γκέρι αρχικά έδωσε στο κτίριο την ονομασία «Φρεντ & Τζίντζερ» από το γνωστό χολιγουντιανό δίδυμο. Αργότερα όμως απέσυρε την ονομασία διότι όπως είπε «θα ήταν λάθος να μεταφέρουμε το κιτς της Αμερικής και του Χόλιγουντ σε μία τόσο αυθεντική πόλη σαν την Πράγα!».  Η ιδέα για την κατασκευή του εν λόγω κτηρίου ανήκε στον σπουδαίο πολιτικό Βάτσλαβ Χάβελ τον τελευταίο πρόεδρο της Τσεχοσλοβακίας και πρώτο Πρόεδρο της Τσεχίας, ο οποίος έμενε ακριβώς δίπλα και οραματίστηκε εκεί να χτιστεί μία μεγάλη πινακοθήκη. Ο Χάβελ πέρα από πολιτικός ήταν συγγραφέας, αντικαθεστωτικός και δραματουργός. Πρωτεργάτης στην Άνοιξη της Πράγας και τη Βελούδινη Επανάσταση… Τελικά στο «Κτήριο που Χορεύει» στεγάζονται γραφεία. Και η ιστορία της πόλης ακολουθεί πλέον νέους στροβιλισμούς.

Ένα συγκλονιστικό ταξίδι στη σύγχρονη ιστορία γεμάτο ιστορικές μνήμες, τόσο οικίες αλλά και τόσο άγνωστες... Η Ανατολική Θράκη, η Ίμβρος και η Τένεδος, «οι χαμένες πατρίδες», μάς θύμισαν τη μεγάλη Ελλάδα πριν τη Μικρασιατική καταστροφή και τη συνθήκη της Λωζάνης. Ξεκινώντας από την Κωνσταντινούπολη, τη μαγεία της έχουν συνυφάνει οι θρύλοι, η ιστορία και η ποίηση. Οι ξένοι τη γνωρίζουν μονάχα με το οθωμανικό της όνομα Istanbul, παραφθορά και αυτό του ελληνικού εις την Πόλιν. Επισκεφθήκαμε την Αγία Σοφία, ένα από τα σημαντικότερα αρχιτεκτονικά μνημεία όλων των εποχών, αλλά και το περίφημο Τζαμί του Σουλτάν Αχμέτ με τους έξι μιναρέδες του. Περνώντας από την αρχαία ελληνική πόλη Βιζύη και τις Σαράντα Εκκλησιές, φτάσαμε στην άκρως σημαντική Αδριανούπολη, που κυριαρχείται από τα χρώματα της Ανατολής. Έπειτα, μέσα από μια όμορφη διαδρομή στο τοπίο της Θράκης, προσεγγίσαμε την ακτή, απ' όπου πήραμε το πλοίο για την Ίμβρο, το ένα από τα δύο νησιά του Αιγαίου που ανήκουν στους Τούρκους, που κατοικείται από τα βάθη των αιώνων. Το όνομά της το πήρε από τον Καρικό θεό Ίμβραμο. Σε αυτήν τη νευραλγικής σημασίας γωνιά του Αιγαίου, ανάμεσα στην Τένεδο και την Ίμβρο, είχε τους στάβλους των αλόγων του ο Ποσειδώνας. Αλλά και η Θέτιδα, η μητέρα του ηρωικού Αχιλλέα, είχε τα παλάτια της στον βυθό, ανάμεσα στην Ίμβρο και τη Σαμοθράκη. Το συναίσθημα που νιώσαμε δεν μπορεί να αποτυπωθεί σε λέξεις... Επισκεφθήκαμε τα έξι εναπομείναντα ελληνικά χωριά, όπου σήμερα κατοικούν ελάχιστοι Έλληνες, ενώ επόμενη στάση ήταν η Τένεδος. Ανάμεσα στη Λήμνο και τα Μικρασιατικά παράλια, απέναντι από τα στενά των Δαρδανελίων, αποτέλεσε το μήλον της έριδος από την αρχαιότητα έως και σήμερα. Το νησί πήρε το όνομά του από τον οικιστή και βασιλιά του, Τέννητα, γιο του ήρωα Κύκνου (γιου του Ποσειδώνα) από τους Κολωνούς της Τρωάδος και της Πρόκλειας, κόρης του Λαομέδοντα. Ολόκληρη η ενδοχώρα του εύφορου νησιού μοιάζει με έναν τεράστιο αμπελώνα που εδώ και πολλούς αιώνες παράγει εξαίσια σταφύλια και εξαιρετικής ποιότητας κρασί. Σήμερα, μπορεί πια να ζουν ελάχιστοι Έλληνες και τα παλιά ελληνικά αρχοντικά να κατοικούνται από Τούρκους, η παλιά όμως ελληνική συνοικία εξακολουθεί να αποτελεί το στολίδι του νησιού...

Βρισκόμαστε στην καρδιά των Ιμαλαΐων, σε μία από τις πιο τραχείς και απότομες επιφάνειες της γης, εδώ όπου δεν έφτασαν ποτέ άποικοι Δυτικοί. Τα ύψη της χώρας ποικίλλουν από 200 μέτρα στον Νότο μέχρι 8.000 στον Βορρά, στα σύνορα με το Θιβέτ, και έτσι μπορεί ο ταξιδιώτης να αισθανθεί την καυτή ζέστη της Ελλάδας ή το ψύχος της Σιβηρίας σε ένα διήμερο ταξίδι από τον Νότο στον Βορρά. Μην ανησυχείτε, στα σημεία που πάμε δεν θα νιώσουμε τίποτα από τα δύο.
Σε αυτόν τον οικολογικό παράδεισο τα βουνά, τα ποτάμια και η φύση είναι ιερά, οι ορειβάτες δεν επιτρέπονται να ανέβουν πάνω από τα 4.800 μέτρα για να μη διαταραχθεί η γαλήνη των θεών και των πνευμάτων, μια και τα Ιμαλάια είναι η κατοικία των θεών κατά τη βουδιστική και την ινδουιστική παράδοση. Η στάση τους απέναντι στον τουρισμό -απαιτώντας από τους τουρίστες να αγοράζουν συγκεκριμένα ολοκληρωμένα πακέτα διαμονής, με ακριβές χρεώσεις, με ορισμένη κατά κεφαλήν τιμή- εξασφαλίζει καλό εθνικό εισόδημα και ασήμαντες ενοχλήσεις στις παραδόσεις και στον πολιτισμό και στο σπάνιο φυσικό περιβάλλον της χώρας. Αξίες αδιαπραγμάτευτες για τους κατοίκους του Μπουτάν. Μια χώρα όπου η αγορά των τσιγάρων είναι παράνομη, το ρύζι είναι κόκκινο και το τσίλι δεν είναι ένα μόνο καρύκευμα, αλλά κύριο πιάτο. Οι άνδρες φορούν τινίκ στην εργασία τους και η «ακαθάριστη εθνική ευτυχία» κρίνεται σημαντικότερη από το «ακαθάριστο εθνικό προϊόν».

Είναι πολλά αυτά που πρέπει να ξέρει κανείς για τη Λισαβόνα προτού την επισκεφτεί. Η ιστορία της είναι πολυτάραχη, ανεβοκατεβαίνει σαν ασανσέρ, με στιγμές ύψιστης σημασίας για ολόκληρο τον κόσμο όπως τον ξέρουμε σήμερα, και στιγμές καταποντισμού και ολικής καταστροφής. Η ιστορία αυτή απεικονίζεται ακόμη και στη δόμησή της. 

«Η πιο περίεργη, η πιο αινιγματική, η πιο ανησυχητική πόλη, όχι μονάχα στην Ιταλία αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο», έχει πει για το Τορίνο ο ιταλός ζωγράφος, που πέρασε τα παιδικά του χρόνια στην Ελλάδα, Τζιόρτζιο ντε Κίρικο. Γιατί; Και τι ξέρουμε για την πρωτεύουσα του Βασιλείου της Ιταλίας;
Είναι μια βιομηχανική πόλη, έδρα της Fiat και του καφέ Lavazza… Πρωτεύουσα του Πεδεμόντιου και της ομώνυμης επαρχίας. Είναι κτισμένη σε πεδιάδα στους πρόποδες των Άλπεων και βρίσκεται 138 χλμ. δυτικά από το Μιλάνο. Ένα μεγάλο μέρος του βρέχεται κυρίως από τον ποταμό Πάδο, πέρα από τον οποίο βρίσκονται οι λόφοι με τα ακριβά προάστια. Τα τμήματα της πόλης εκατέρωθεν του ποταμού, συνδέονται μεταξύ τους με μεγάλες, πέτρινες γέφυρες. Αυτά είναι τα γενικά…
Πάμε στα πιο ειδικά τώρα. Το Τορίνο ιδρύθηκε επισήμως το 29 μ.Χ. από τον Ιούλιο Καίσαρα με το όνομα Αυγούστα Ιουλία Ταουρινόρουμ. Τον 16ο αιώνα, κατελήφθη από τον Δούκας της Σαβοΐας και τον 17ο αιώνα έγινε η πρωτεύουσα του Βασιλείου της Σικελίας και της Σαρδηνίας. Το 19ο αιώνα η πόλη αποτελούσε το πνευματικό και πολιτικό κέντρο του κινήματος για την απελευθέρωση από τις ξένες δυνάμεις (Γαλλία, Αυστρία κτλ.) και την ενοποίηση της χώρας. Από το 1860 μέχρι το 1864 υπήρξε πρωτεύουσα του ενοποιημένου βασιλείου της Ιταλίας. Για τον λόγο αυτό, δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στην αρχιτεκτονική της (μπαρόκ και αρ νουβό), τη ρυμοτομία, τη διακόσμησή της με αδριάντες και προτομές, πάρκα, ναούς, παλάτια κτλ.
Στο Τορίνο υπάρχει ένα σημαντικό Αναγεννησιακό Μουσείο αλλά εκεί βρίσκεται και το σημαντικότερο και μεγαλύτερο αιγυπτιακό μουσείο μετά από αυτό του Καΐρου, με περισσότερα από 30.000 ευρήματα. Παράδοξο;Όχι… Τα ευρήματα «αρπάχτηκαν» από ιταλούς αρχαιολόγους που έκαναν ανασκαφές στην Αίγυπτο…  Κατά τα άλλα το σύμβολο της πόλης είναι ο πύργος Μόλε Αντονελιάνα ύψους 167,5 μέτρων. Χτίστηκε τον 19ο αιώνα και αρχικά προοριζόταν για Συναγωγή. Σήμερα στεγάζει το Εθνικό Μουσείο Κινηματογράφου. Όσον αφορά τον αθλητισμό, το Τορίνο είναι η πατρίδα της Γιουβέντους και της Τορίνο και έχει δύο μεγάλα γήπεδα. Εκεί έγιναν και οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 2006. Αλλά η πόλη έχει και ένα σημαντικό εμπορικό κέντρο. Κάθε δεύτερη Κυριακή του μήνα, στις κεντρικές πλατείες στήνεται το περίφημο Γκραν Μπαλόν, μια τεράστια υπαίθρια αγορά. Έπιπλα αντίκες, παλιά παιχνίδια, vintage ρούχα και αξεσουάρ, μεταχειρισμένα βιβλία, δίσκοι βινυλίου, πορσελάνες, κρύσταλλα, κεραμικά, χειροτεχνήματα, παλιά γραμματόσημα και καρτ ποστάλ, όλα μπορείτε να τα βρείτε εκεί. Επίσης, αναφορικά στην αρχιτεκτονική, πέρα από τις πολλές τεράστιες πλατείες, οι στοές είναι τυπικό χαρακτηριστικό και τις συναντά κανείς παντού – στο Τορίνο δεν σε νοιάζει αν θα βρέξει.
Άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι τα καφέ. Ορόσημα θεωρούνται το Caffé San Carlo, ένα μικρό χρυσοποίκιλτο παλάτι του 1822, όπου σύχναζαν η βασιλική οικογένεια και ο Αλέξανδρος Δουμάς. Το Caffé Fiorio άνοιξε το 1870 και το προτιμούσαν οι διανοούμενοι, ανάμεσά τους και ο Νίτσε.  To Caffé Mulassano από το 1907 ήταν αγαπητό σε βασιλιάδες και καλλιτέχνες. Το Caffé al Bicerin, από το 1763, δημιούργησε το περίφημο «bicerin»: εσπρέσο με χειροποίητη σοκολάτα και κρέμα, σερβιρισμένο σε γυάλινο ποτηράκι. Τον 18ο αιώνα το Τορίνο ήταν και η πρωτεύουσα του βερμούτ, δηλαδή ήταν γεμάτο με τοπικά αποστακτήρια. Σήμερα, στα μπαρ σερβίρουν το διάσημο απεριτίφ και το συνοδεύουν με χίλια μύρια μεζεδάκια. Τοπικό διάσημο κρασί είναι το Βarolo. Τέλος το Τορίνο είναι η πατρίδα τηςnutella, του ferrero και του gianduiotto. Αλλά και το βασίλειο του προσούτο…
Όσο για τους αστικούς μύθους και τα μυστήρια, υπάρχουν πολλά. Οι φοιτητές αποφεύγουν να περάσουν από τον Πύργο Αντονελλιάνα διότι λένε πως όποιος περνάει από κει δεν παίρνει πτυχίο. Ο Νοστράδαμος με τις καταστροφικές Προφητείες του κάποτε πάτησε το πόδι του στην πόλη. Η Ιερά Σινδόνη φυλάσσεται στον Καθεδρικό της πόλης. Στην εκκλησία Σουπέργκα έπεσε το 1949 το αεροπλάνο που μετέφερε την ομάδα Τορίνο και σκοτώθηκαν όλοι οι επιβάτες. Στους λόφους (όπου βρίσκονται τα ακριβά προάστια) έχουν σημειωθεί εξαφανίσεις προσώπων, οι οποίες συνδέονται με τελετές μαύρης μαγείας. Τέλος υπάρχουν φήμες ότι στον μεσαιωνικό πύργο που βρίσκεται στο κέντρο της Πιάτσα Καστέλλο υπάρχει ένα πηγάδι το οποίο οδηγεί στο κέντρο της Γης. Πάντως η φράση του ντε Κίρικο που αναφέραμε στην αρχή, οφείλεται μάλλον στη βαριά ομίχλη, που πλακώνει μερικές φορές το Τορίνο και το κάνει να μοιάζει με πόλη-φάντασμα.
 

Ένα απίστευτο ταξίδι-περιήγηση στην πιο συναρπαστική ιστορία της Ανατολής! Αρχίζουμε από τη Νεολιθική εποχή, περνάμε στην αρχαιότητα και στη διαμόρφωση, συνύπαρξη, συνεργασία των πρώτων λαμπρών πολιτισμών σε αυτή τη γωνιά της Γης. Ακολουθούν η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, οι Σταυροφόροι, το Βυζάντιο, ο οθωμανικός μεσαίωνας και η υπέρλαμπρη αναγέννηση της αυτοκρατορίας. Θα δούμε να ανοίγονται μπροστά μας η Ελλάδα, ο Πόντος, η Αρμενία και όλοι οι σπουδαίοι πολιτισμοί της περιοχής. Θα δούμε τη ρομαντική «Βενετία της Ανατολής», θα δούμε εκπληκτικά κονικά σπίτια που μοιάζουν με κυψέλες. Ναούς απίστευτης ομορφιάς, τείχη απόρθητα, βασίλεια όλο μεγαλοπρέπεια, φύση αλώβητη και ιστορία… πολλή ιστορία! Μιλάμε για ένα ανεπανάληπτο οδοιπορικό που θα μας μείνει αξέχαστο.

Συχνά οι εκκλησίες συνδέονται με θαύματα, όμως η Παναγία Σουμελά, μάλλον είναι ένα θαύμα ολόκληρη. Από τη θεμελίωση ως την ύδρευση. Από την αυτοκρατορική ενίσχυση ως την οθωμανική προστασία. Ακόμα και η «μετακόμιση» της εικόνας και των κειμηλίων το 1933 στην Ελλάδα, είναι σχεδόν ένα θαύμα. Έστω… διπλωματικό.
Ας δούμε όμως λίγο την ιστορία αυτού του τόσο διάσημου μοναστηριού που εδώ και 16 αιώνες αποτελεί σύμβολο του Ποντιακού Ελληνισμού. 
Σύμφωνα με την παράδοση, το 386 μ.Χ οι αθηναίοι μοναχοί Bαρνάβας και Σωφρόνιος οδηγήθηκαν στις απάτητες βουνοκορφές του Πόντου, στο όρος Μελά, μετά από αποκάλυψη της Παναγίας… Eκεί, σε σπήλαιο στα 1063 μέτρα, είχε «μεταφερθεί» σύμφωνα με το όραμα από αγγέλους η ιερή εικόνα της Παναγίας της Aθηνιώτισσας την οποία λέγεται πως εικονογράφησε ο Ευαγγελιστής Λουκάς. Οι μοναχοί λοιπόν, έχτισαν μέσα στον βράχο ένα κελί. Μετά το κελί έγινε εκκλησία. Και μετά χρειαζόταν νερό. Και το νερό, ως εκ θαύματος αναπήδησε μέσα από τον γρανιτώδη βράχο – και μάλιστα ήταν ιαματικό. Οι θεραπευτικές ιδιότητες του νερού έκαναν το μοναστήρι διάσημο σε χριστιανούς και μουσουλμάνους. Και οι δωρεές έπεφταν βροχή… Το ίδιο και οι ληστρικές επιθέσεις… Tη μονή πάντως προίκισαν με μεγάλη περιουσία και πολλά προνόμια, κτήματα, αναθήματα και κειμήλια οι αυτοκράτορες του Bυζαντίου και αργότερα κυρίως οι αυτοκράτορες της Tραπεζούντας: Iωάννης B΄ Kομνηνός (1285-1293), Aλέξιος B΄ Kομνηνός (1293-1330), Bασίλειος Α΄ Kομνηνός (1332-1340). Mεγάλοι ευεργέτες ήταν επίσης ο Mανουήλ Γ΄ Kομνηνός (1390-1417) και ο Aλέξιος Γ΄ (1349-1390). O πρώτος προσέφερε ανεκτίμητης αξίας Σταυρό με τιμιόξυλο, ο οποίος σήμερα μετά από πολλές περιπέτειες, βρίσκεται μαζί με τα άλλα κειμήλια στον νέο ναό της Παναγίας Σουμελά, στην Kαστανιά της Bέροιας. O Aλέξιος Γ΄ (1349-1390), τον οποίο, σύμφωνα με την παράδοση, έσωσε η Παναγία από μεγάλη τρικυμία και τον βοήθησε να νικήσει τους εχθρούς της, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης την οχύρωσε καλά, έχτισε πύργους, νέα κελιά και ανακαίνισε τα παλαιά της κτίσματα. Tης χάρισε 48 χωριά και εγκατέστησε 40 μόνιμους φρουρούς για την ασφάλειά της.
Εν συνεχεία, πολλά από τα προνόμια που χορήγησαν οι Kομνηνοί στη μονή επικυρώθηκαν και επεκτάθηκαν επί Tουρκοκρατίας με σουλτανικά φιρμάνια και πατριαρχικά σιγίλλια. Oι σουλτάνοι Βαγιαζήτ Β΄, Σελήμ Α΄, Μουράτ Γ΄, Σελήμ Β΄, Iμπραήμ A΄, Μωάμεθ Δ΄, Σουλεϊμάν Β΄, Μουσταφά Β΄, Αχμέτ Γ΄, αναγράφονται στους κώδικες ως ευεργέτες.
Φυσικά, για να λέμε την αλήθεια, η εύνοια που έδειξαν οι αυτοκράτορες προς τη μονή δεν είναι απόρροια μόνον θρησκευτικότητας αλλά και προσωπικής αντίληψης της θείας επέμβασης. Δηλαδή πίστευαν στο θαύμα! Aλλά και οι σουλτάνοι δεν πήγαιναν πίσω… Ο Σελήμ A΄ για παράδειγμα πράγματι πίστευε ότι θεραπεύτηκε από σοβαρή ασθένεια με τη βοήθεια του αγιάσματος της μονής. Προφανώς βεβαίως υπήρχαν και πολιτικοί λόγοι…
Σε κάθε περίπτωση όμως, λόγω αυτής της προστασίας και ασυλίας, η μονή έγινε κάτι σαν θησαυροφυλάκιο. Η δε βιβλιοθήκη της έκρυβε πλείστα πολύτιμα έγγραφα και πολλά αρχαία χειρόγραφα.  Εκεί βρήκε το 1868 ο ερευνητής Σάββας Iωαννίδης το πρώτο ελληνικό χειρόγραφο του Διγενή Aκρίτα. Όλα αυτά μέχρι το 1923 που έφυγαν και οι τελευταίοι μοναχοί. Μετά ακολούθησαν καταστροφές και λεηλασίες και πολύ αργότερα, η μονή ξαναλειτούργησε σαν μουσείο. Ως τον Δεκαπενταύγουστο του 2010 που γιορτάστηκε για πρώτη φορά μετά από 88 χρόνια η Κοίμηση της Θεοτόκου. Με την παρέμβαση του Βλαντίμιρ Πούτιν και της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.

 Η Σκάλα του Μιλάνου (ιταλικά: Teatro alla Scala, αναφέρεται συχνά La Scala), είναι ένα από τα πιο διάσημα οπερατικά θέατρα στον κόσμο και είναι γνωστό ως Ο ναός της όπερας. Πήρε την ονομασία της από την ομώνυμη πλατεία του Μιλάνου όπου και βρίσκεται, την Piazza della Scala
Κατασκευάστηκε κατόπιν εντολής της αυτοκράτειρας Μαρίας Θηρεσίας της Αυστρίας ώστε να αντικαταστήσει το παλαιό θέατρο που στέγαζε την Όπερα του Μιλάνου, το Teatro Regio Ducale, το οποίο καταστράφηκε από πυρκαγιά στις 26 Φεβρουαρίου 1776. Τα επίσημα εγκαίνιά του πραγματοποιήθηκαν στις 3 Αυγούστου 1778.
Η Σκάλα του Μιλάνου γνώρισε την πρώτη της μεγάλη ακμή κατά την περίοδο του μεσοπολέμου, καθώς έκαναν την εμφάνισή τους τα μεγαλύτερα ονόματα της εποχής. Δεύτερη περίοδος μεγάλης ακμής υπήρξε η δεκαετία του 1970, όταν υπό τη διοίκηση του Πάολο Γκράσι σηματοδοτήθηκε η μεγαλύτερη παραγωγικότητα του θεάτρου, με περίπου 300 παραστάσεις  το χρόνο.
Από το 1991 λειτουργεί και η Ακαδημία του Θεάτρου της Σκάλα, η οποία παρέχει προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης με τέσσερα τμήματα: Μουσική, χορό, θεατρικό εργαστήρι και καλλιτεχνική διοίκηση.

«Η πιο περίεργη, η πιο αινιγματική, η πιο ανησυχητική πόλη, όχι μονάχα στην Ιταλία αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο», έχει πει για το Τορίνο ο ιταλός ζωγράφος, που πέρασε τα παιδικά του χρόνια στην Ελλάδα, Τζιόρτζιο ντε Κίρικο. Γιατί; Και τι ξέρουμε για την πρωτεύουσα του Βασιλείου της Ιταλίας;
Είναι μια βιομηχανική πόλη, έδρα της Fiat και του καφέ Lavazza… Πρωτεύουσα του Πεδεμόντιου και της ομώνυμης επαρχίας. Είναι κτισμένη σε πεδιάδα στους πρόποδες των Άλπεων και βρίσκεται 138 χλμ. δυτικά από το Μιλάνο. Ένα μεγάλο μέρος του βρέχεται κυρίως από τον ποταμό Πάδο, πέρα από τον οποίο βρίσκονται οι λόφοι με τα ακριβά προάστια. Τα τμήματα της πόλης εκατέρωθεν του ποταμού, συνδέονται μεταξύ τους με μεγάλες, πέτρινες γέφυρες. Αυτά είναι τα γενικά…
Πάμε στα πιο ειδικά τώρα. Το Τορίνο ιδρύθηκε επισήμως το 29 μ.Χ. από τον Ιούλιο Καίσαρα με το όνομα Αυγούστα Ιουλία Ταουρινόρουμ. Τον 16ο αιώνα, κατελήφθη από τον Δούκας της Σαβοΐας και τον 17ο αιώνα έγινε η πρωτεύουσα του Βασιλείου της Σικελίας και της Σαρδηνίας. Το 19ο αιώνα η πόλη αποτελούσε το πνευματικό και πολιτικό κέντρο του κινήματος για την απελευθέρωση από τις ξένες δυνάμεις (Γαλλία, Αυστρία κτλ.) και την ενοποίηση της χώρας. Από το 1860 μέχρι το 1864 υπήρξε πρωτεύουσα του ενοποιημένου βασιλείου της Ιταλίας. Για τον λόγο αυτό, δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στην αρχιτεκτονική της (μπαρόκ και αρ νουβό), τη ρυμοτομία, τη διακόσμησή της με αδριάντες και προτομές, πάρκα, ναούς, παλάτια κτλ.
Στο Τορίνο υπάρχει ένα σημαντικό Αναγεννησιακό Μουσείο αλλά εκεί βρίσκεται και το σημαντικότερο και μεγαλύτερο αιγυπτιακό μουσείο μετά από αυτό του Καΐρου, με περισσότερα από 30.000 ευρήματα. Παράδοξο; Όχι… Τα ευρήματα «αρπάχτηκαν» από ιταλούς αρχαιολόγους που έκαναν ανασκαφές στην Αίγυπτο…  Κατά τα άλλα το σύμβολο της πόλης είναι ο πύργος Μόλε Αντονελιάνα ύψους 167,5 μέτρων. Χτίστηκε τον 19ο αιώνα και αρχικά προοριζόταν για Συναγωγή. Σήμερα στεγάζει το Εθνικό Μουσείο Κινηματογράφου.
Όσον αφορά τον αθλητισμό, το Τορίνο είναι η πατρίδα της Γιουβέντους και της Τορίνο και έχει δύο μεγάλα γήπεδα. Εκεί έγιναν και οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 2006.

Αλλά η πόλη έχει και ένα σημαντικό εμπορικό κέντρο. Κάθε δεύτερη Κυριακή του μήνα, στις κεντρικές πλατείες στήνεται το περίφημο Γκραν Μπαλόν, μια τεράστια υπαίθρια αγορά. Έπιπλα αντίκες, παλιά παιχνίδια, vintage ρούχα και αξεσουάρ, μεταχειρισμένα βιβλία, δίσκοι βινυλίου, πορσελάνες, κρύσταλλα, κεραμικά, χειροτεχνήματα, παλιά γραμματόσημα και καρτ ποστάλ, όλα μπορείτε να τα βρείτε εκεί. Επίσης, αναφορικά στην αρχιτεκτονική, πέρα από τις πολλές τεράστιες πλατείες, οι στοές είναι τυπικό χαρακτηριστικό και τις συναντά κανείς παντού – στο Τορίνο δεν σε νοιάζει αν θα βρέξει.
Άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι τα καφέ. Ορόσημα θεωρούνται το Caffé San Carlo, ένα μικρό χρυσοποίκιλτο παλάτι του 1822, όπου σύχναζαν η βασιλική οικογένεια και ο Αλέξανδρος Δουμάς. Το Caffé Fiorio άνοιξε το 1870 και το προτιμούσαν οι διανοούμενοι, ανάμεσά τους και ο Νίτσε.  To Caffé Mulassano από το 1907 ήταν αγαπητό σε βασιλιάδες και καλλιτέχνες. Το Caffé al Bicerin, από το 1763, δημιούργησε το περίφημο «bicerin»: εσπρέσο με χειροποίητη σοκολάτα και κρέμα, σερβιρισμένο σε γυάλινο ποτηράκι. Τον 18ο αιώνα το Τορίνο ήταν και η πρωτεύουσα του βερμούτ, δηλαδή ήταν γεμάτο με τοπικά αποστακτήρια. Σήμερα, στα μπαρ σερβίρουν το διάσημο απεριτίφ και το συνοδεύουν με χίλια μύρια μεζεδάκια. Τοπικό διάσημο κρασί είναι το Βarolo. Τέλος το Τορίνο είναι η πατρίδα της nutella, του ferrero και του gianduiotto. Αλλά και το βασίλειο του προσούτο…
Όσο για τους αστικούς μύθους και τα μυστήρια, υπάρχουν πολλά. Οι φοιτητές αποφεύγουν να περάσουν από τον Πύργο Αντονελλιάνα διότι λένε πως όποιος περνάει από κει δεν παίρνει πτυχίο. Ο Νοστράδαμος με τις καταστροφικές Προφητείες του κάποτε πάτησε το πόδι του στην πόλη. Η Ιερά Σινδόνη φυλάσσεται στον Καθεδρικό της πόλης. Στην εκκλησία Σουπέργκα έπεσε το 1949 το αεροπλάνο που μετέφερε την ομάδα Τορίνο και σκοτώθηκαν όλοι οι επιβάτες. Στους λόφους (όπου βρίσκονται τα ακριβά προάστια) έχουν σημειωθεί εξαφανίσεις προσώπων, οι οποίες συνδέονται με τελετές μαύρης μαγείας. Τέλος υπάρχουν φήμες ότι στον μεσαιωνικό πύργο που βρίσκεται στο κέντρο της Πιάτσα Καστέλλο υπάρχει ένα πηγάδι το οποίο οδηγεί στο κέντρο της Γης. Πάντως η φράση του ντε Κίρικο που αναφέραμε στην αρχή, οφείλεται μάλλον στη βαριά ομίχλη, που πλακώνει μερικές φορές το Τορίνο και το κάνει να μοιάζει με πόλη-φάντασμα.
 

Το Ρήγιο (σήμερα Ρέτζιο Ντι Καλάμπρια  ή Reggio di Calabria) είναι πόλη της νότιας Ιταλίας, στην περιοχή της Καλαβρίας, χτισμένη  στην θέση της ομώνυμης αρχαίας ελληνικής αποικίας. Αποτελεί έδρα της ομώνυμης επαρχίας και ο πληθυσμός είναι 186.134 κάτοικοι με βάση εκτίμηση του 2009.

Το Ρήγιο ήταν μία από τις αρχαιότερες ελληνικές αποικία της Μεγάλης Ελλάδας. Ιδρύθηκε το 720 π.Χ. από  Ευβοείς και αρχικά ονομαζόταν Ερυθρά. Η πόλη βρισκόταν σε ιδιαίτερα προνομιακή θέση, καθώς ήταν χτισμένη σχεδόν στο νοτιότερο σημείο της Ιταλικής χερσονήσου, στον   πορθμό της Μεσσήνης.

Τετράδραχμο του Ρήγιου, 415-387 π.Χ.

Το Ρήγιο ήταν από τις σημαντικότερες ελληνικές πόλεις, φτάνοντας σε μεγάλη οικονομική και πολιτική ισχύ κατά την διάρκεια του 6ου και του 5ου αιώνα π.Χ. Η πόλη βρέθηκε στην μεγαλύτερη ακμή της την περίοδο διακυβέρνησης του τυράννου Αναξίλαου. Ο Αναξίλαος επέκτεινε την εξουσία του και στη γειτονική  Ζάγκλη με αποτέλεσμα να εξουσιάζει μία μεγάλη περιοχή της Νότιας Ιταλίας. Κατά το διάστημα αυτό το Ρήγιο γνώρισε σημαντική πολιτιστική άνθηση και αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα γλυπτικής και ποίησης της Μεγάλης Ελλάδας με κύριους εκπροσώπους τον γλύπτη Πυθαγόρα και τον ποιητή Ιβυκο. 

Το Ρήγιο κατά την διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου συμμάχησε με την Αθήνα. Το Ρήγιο αποτέλεσε την βάση των επιχειρήσεων των Αθηναίων κατά την διάρκεια της Σικελικής εκστρατείας. Λίγα χρόνια μετά το τέλος του πολέμου, το 387 π.Χ. καταλήφθηκε από τις Συρακούσες οι οποίες συμμάχησαν με την γειτονική του Ρηγίου πόλη, τους Επιζεφύριους Λοκρους με αποτέλεσμα να τερματιστεί η περίοδος της ανεξαρτησίας του.

Τα επόμενα χρόνια το Ρήγιο γνώρισε επιδρομές από τους Βρέττιους που είχαν ως αποτέλεσμα να καταφύγει στην βοήθεια της Ρώμης και να γίνει σύμμαχός της. Την περίοδο των πολέμων που διεξήγαγε ο Πύρρος στην Νότια Ιταλία το Ρήγιο ήταν με το μέρος της Ρώμης. Λόγω της φιλικής σχέσης της πόλης με τους Ρωμαίους γνώρισε σημαντική ανάπτυξη κάτω από την Ρωμαϊκή κυριαρχία. Το 91 π.Χ. η πόλη σχεδόν ισοπεδώθηκε από ισχυρό σεισμό που συνοδεύτηκε και από μεγάλο τσουνάμι. Η πόλη ξαναχτίστηκε από τους Ρωμαίους που της έδωσαν το όνομα Ρέτζιο-Τζούλια.

Το Ρήγιο σήμερα ξανάγινε διάσημο παγκοσμίως χάρη στην ανακάλυψη των πολεμιστών του Ριάτσε είναι δύο μοναδικά έργα αρχαίας ελληνικής τέχνης μπρούντζινα αγάλματα του αυστηρού ρυθμού τα οποία χρονολογούνται στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ. Bρέθηκαν στο βυθό της θάλασσας ανοικτά του Ριάτσε και φιλοξενούνται στο Εθνικό Μουσείο της Μεγάλης Ελλάδας στο Ρέτζιο ντι Καλάμπρια, που έγιναν σήμα κατατεθέν της πόλης αυτής.

Ο ιστορικός Ακράγαντας (Agrigento) ιδρύθηκε το 580 π.Χ. από αποίκους της Γέλας. Αναπτύχθηκε πολύ γρήγορα και έγινε μία από της πλουσιότερες ελληνικές αποικίες της λεγόμενης Μεγάλης Ελλάδας.
Πέρασε για 16 χρόνια από το πολίτευμα της τυραννίας, ενώ το 406 π.Χ. καταλύθηκε το δημοκρατικό της πολίτευμα, αφού πρώτα λεηλατήθηκε από τους Καρχηδόνιους. 
Οι αρχαιοελληνικοί ναοί της περιοχής σώζονται μέχρι τις ημέρες μας και μάλιστα σε πολύ καλή κατάσταση. Ο Ναός της Ομόνοιας είναι ένα από τα εντυπωσιακότερα οικοδομήματα, που μαρτυρούν το υψηλό βιοτικό επίπεδο του τότε πολιτισμού, ο οποίος λόγω της μετατροπής του σε Βασιλική της Πρωτοχριστιανικής Εποχής έχει σωθεί σχεδόν ακέραιος. 
Όλη η περιοχή αποτέλεσε ισχυρό κέντρο με μεγάλη εμπορική και πολιτιστική ανάπτυξη και από εκεί ο Ελληνισμός έδωσε τα φώτα του στην υπόλοιπη Ευρώπη. Τα επιτεύγματα των Ελλήνων αποίκων στο χώρο της τέχνης, της επιστήμης και της φιλοσοφίας είναι φανερά στους σωζόμενους ναούς του Ακράγαντα. Ο Ακράγαντας ανήκει σήμερα στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

Οι Συρακούσες βρίσκονται στην ανατολική ακτή της Σικελίας και ιδρύθηκαν από τους αρχαίους Έλληνες στο 734 π.Χ. Κορίνθιοι και Τεναάτες ήταν οι πρώτοι άποικοι της περιοχής και οι δημιουργοί της πόλης. Αποτελούσε τη σημαντικότερη πόλη της Μεγάλης Ελλάδας και σήμερα αποτελεί μία από τις σπουδαιότερες αρχαίες ελληνικές πόλεις. Το 212 π.Χ. υποδουλώθηκε στους Ρωμαίους.
Τα εντυπωσιακά ερείπια του κέντρου της αρχαίας πόλης αποτελούν Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. 
Τα τείχη της ήταν ισχυρότατα και είχαν μήκος 28 χλμ. Περιτριγύριζαν την πόλη που στολιζόταν από υπέροχα ανάκτορα, όπως αυτό του Ιέρωνα, τους ναούς της Αθηνάς και της Αρτέμιδας καθώς και το περίφημο Θέατρο των Συρακουσών. Η παλιά πόλη των Συρακουσών, η Ορτυγία, είναι ένας υπέροχος τόπος. Οι επισκέπτες, περπατώντας στα σοκάκια, έχουν την αίσθηση ότι η ιστορία της πόλης είναι ζωντανή και ξεδιπλώνεται γύρω τους.

Αυτή η πανέμορφη κωμόπολη, το δημοφιλέστερο θέρετρο της Γερμανίας κοντά στα σύνορα με την Αυστρία και ένα από τα πιο γνωστά χιονοδρομικά κέντρα στην Ευρώπη. Οφείλει τη φήμη του στην εξαιρετική του τοποθεσία στους πρόποδες της ψηλότερης κορυφής των γερμανικών Άλπεων, τη Zugspitze, σε υψόμετρο 2.964 μέτρων. Είναι το μέρος που φιλοξένησε στα δύσκολα χρόνια του 1936 τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Πριν από το 1936, η περιοχή ήταν άγνωστη στον πολύ κόσμο και χωρισμένη σε δύο τμήματα, το Γκάρμις και το Παρτενκίρχεν, σε απόσταση μόλις ενός χιλιομέτρου το ένα από το άλλο. Τα δύο αυτά τμήματα ενώθηκαν τότε με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες και αποτέλεσαν μια ενιαία περιφέρεια. Το κέντρο του Γκάρμις αποτελείται σήμερα από πανέμορφα παλιότερα και νεότερα σπίτια και πανδοχεία στο κέντρο, ζωγραφισμένα με υπέροχες βουκολικές και βιβλικές παραστάσεις κατά το πρότυπο των σπιτιών στο Ομπεραμεργκάου. Λίγο ψηλότερα, εκεί που ξεκινάει η αλπική ζώνη, υπάρχουν υπέροχα ξενοδοχεία - σαλέ, με όλες τις ανέσεις. Πολύ υψηλού επιπέδου εγκαταστάσεις βρίσκονται εκεί, όπως και στο βουνό με τις ατελείωτες οροσειρές και πίστες.

Για πρώτη φορά στην Ελλάδα επισκεπτόμαστε την πόλη-πρότυπο, Πουτρατζάγια. Πρόκειται για μία ανερχόμενη πόλη-θαύμα που προσπαθεί και διατηρεί σε πλήρη αρμονία τη φύση και την τεχνολογία. Η πόλη αυτή θυμίζει έναν απέραντο κήπο πλάι σε λίμνη, όπου το πράσινο κυριαρχεί παντού, ενώ τα υπερσύγχρονα κτίρια και κτίρια παραδοσιακής αραβικής και ασιατικής αρχιτεκτονικής συνυπάρχουν -πάντα φιλικά με το περιβάλλον-, ξεπροβάλουν.

Ήταν το τελευταίο σύνορο της επέκτασης του ευρωπαϊκού κόσμου προς τα δυτικά και τα τελευταία νησιά προς ενσωμάτωση για το νεαρό σε ηλικία μέγα έθνος, μια και το νησιωτικό σύμπλεγμα της Χαβάης έγινε η 50ή πολιτεία των ΗΠΑ το 1899.

Περιοχές με διαφορετική κουλτούρα από τις άλλες, λόγω του απέραντου ωκεανού που τις περιβάλλει, λόγω των μεγάλων αποστάσεων από την υπόλοιπη χώρα, λόγω των ηφαιστείων, και κυρίως λόγω της ιδιοσυγκρασίας των κατοίκων τους, που με θάρρος και επιμονή έφτασαν μέχρι εκεί. Ακόμα και μετά την οργιώδη αστική και τουριστική ανάπτυξη των τελευταίων δεκαετιών η φυσική ομορφιά παραμένει και είναι μαγνήτης επισκεπτών από ολόκληρο τον κόσμο.

Αν για τους νεαρούς Αμερικανούς ή Αυστραλούς τα νησιά του Ειρηνικού είναι η εκδρομή του τέλους του λυκείου, για εμάς είναι ένα ταξίδι μεγάλο και μοναδικό.
Από το Σηάτλ έως τη Χονολουλού, από την παραλία Γουακίκι μέχρι το ηφαίστειο Κιλαουέα, και από τον Τζέιμς Κουκ μέχρι τον Μπαράκ Ομπάμα, το ταξίδι στις πολιτείες του Ειρηνικού θα σας αποζημιώσει και με το παραπάνω.

Αφεθείτε στις επιλογές του Versus Travel και απολαύστε μια μοναδική εκδρομή για τους κυνηγούς των άκρων του πλανήτη. Για τους εραστές του διαφορετικού και των γεμάτων προγραμμάτων με εκδρομές-εμπειρίες και όχι ελεύθερες ημέρες.

Για πρώτη φορά στην Ελλάδα και τα τέσσερα νησιά της Χαβάης και ταυτόχρονα το απομακρυσμένο Σηάτλ, με απλόχερες ξεναγήσεις στα σημαντικότερα αξιοθέατα, αυτά για τα οποία αξίζει να κάνουμε σε μίλια τον γύρο του κόσμου για να τα δούμε.

ΕΝΑ ΕΙΔΙΚΟ ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ ΓΙΑ ΤΑ 25 ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ VERSUS
Το γραφείο που έχει ταυτίσει το όνομά του με την Κούβα διαμορφώνει και σας προτείνει ένα επαναστατικό ταξίδι με ειδικές επισκέψεις μόνο για εμάς

Το ταξίδι μας θα ξεκινήσει από την πρωτεύουσα της Κούβας, όπου πέραν της αρχιτεκτονικής και της ιστορίας της πόλης, θα εστιάσουμε στην Επανάσταση, επισκεπτόμενοι από το σπίτι του Τσε μέχρι το Μουσείο της Επανάστασης. Από το οδοιπορικό μας δε θα λείψει η επαρχία του Πινάρ ντελ Ρίο, όπου θα αναλύσουμε την ιδιαίτερη σχέση του Τσε με τη συγκεκριμένη επαρχία, θα επισκεφθούμε τη σπηλιά του, θα μιλήσουμε για τα στρατόπεδα προετοιμασίας του, αλλά δε θα παραλείψουμε να περιηγηθούμε στη μοναδική φύση της Κοιλάδας του 
Βινιάλες και να θαυμάσουμε τον επίμονα παραδοσιακό τρόπο ζωής της δυτικής Κούβας.
Ξεκινώντας την περιοδεία μας προς τη σπάνια επισκέψιμη ανατολική Κόυβα, θα διανυκτερεύσουμε στην ιστορική Σάντα Κλάρα, κι αφού επισκεφθούμε το Μαυσωλείο του Τσε και των συντρόφων του, θα γνωρίσουμε από κοντά και το ιστορικό τραίνο η ανατροπή του οποίου οδήγησε στην τελική νίκη και τη φυγή του Μπατίστα. Σειρά έχει το άγνωστο διαμάντι του Καμαγουέι, μια εκπληκτική αποικιακή πόλη με ελάχιστο τουρισμό που θα μας φιλοξενήσει για ένα βράδυ, πριν καταλήξουμε στην πρώτη πρωτεύουσα της Κούβας, το ιστορικό Σαντιάγο. Εκεί θα γνωρίσουμε το χώρο όπου ξεκίνησε η Επανάσταση στο στρατόπεδο Μονκάδα, ενώ για τους πιο περιπετειώδεις η επόμενη ημέρα θα είναι αφιερωμένη στη Σιέρα Μαέστρα και το μυθικό αρχηγείο των ανταρτών στην ανατολική οροσειρά.

Ο δρόμος της επιστροφής προς την Αβάνα θα έχει αρκετές εκπλήξεις: τη γενέτειρα του ηγέτη της κουβανικής Επανάστασης στο Μπιράν, δυο σπάνια αποικιακά διαμάντια όπως η Χιμπάρα και το Σάνκτι Σπίριτους, ενώ δε θα μπορούσαμε να παραλείψουμε τον Κόλπο των Χοίρων, εκεί όπου ταπεινώθηκε η CIA και συνετελέσθη η μοναδική ήττα των Αμερικανών στην αμερικάνικη ήπειρο.

Μετά από μια ελεύθερη ημέρα στην Αβάνα, έχει φθάσει η ώρα να μεταβούμε στη Βολιβία, εκεί όπου μας περιμένει η μυστηριώδης και άκρως ινδιάνικη Λα Πας, απ' όπου θα πετάξουμε για την κοσμοπολίτικη Σάντα Κρους. Από εκεί, θα ξεκινήσει το οδοιπορικό μας στις δύσβατες περιοχές που σφράγισαν δυο  διαφορετικές φάσεις της ζωής του Τσε: τη Σαμαϊπάτα με το μυστηριώδη αρχαιολογικό χώρο που εντυπωσίασε τον Τσε στα νιάτα του κατά το ταξίδι με τη μοτοσικλέτα και τη Vallegrande, εκεί όπου ετάφη με πλήρη μυστικότητα ο Τσε. Το ταξίδι μας δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη: μετά από μια μικρή Οδύσσεια στα απόκρυφα βουνά όπου ο Τσε πολέμησε με τους συντρόφους του, θα φτάσουμε στην Higuera, το χώρο σύλληψης, κράτησης κι εκτέλεσης του Τσε, σε ένα στοιχειωμένο μικροσκοπικό χωριό που έμελλε να γράψει το τέλος της ιστορίας του διασημότερου επαναστάτη της σύγχρονης ιστορίας.

Ένα ταξίδι στη Βολιβία βέβαια θα ήταν κρίμα να τελειώσει χωρίς την επίσκεψη σε ένα από τα μαγικότερα σημεία του πλανήτη: την έρημο του αλατιού στο Ουγιούνι, με τα απόκοσμα, μαγικά, σουρεαλιστικά της τοπία, ένα πραγματικό τοτέμ για κάθε ταξιδιώτη.

Γεμάτοι από εικόνες και συναισθήματα επιστρέφουμε στη Λα Πας για να ξεκινήσουμε το δρόμο της επιστροφής για την Ελλάδα, έχοντας ολοκληρώσει ένα μοναδικό οδοιπορικό που δεν έχει επαναληφθεί από ελληνικό ταξιδιωτικό γραφείο.

Ανάμεσα στη Μαύρη Θάλασσα και τη Θάλασσα του Αζόφ, νότια της Ουκρανίας, ξεπροβάλει η Χερσόνησος της Κριμαίας, ένα από τα ελάχιστα μέρη του πλανήτη όπου η ιστορία αποτυπώνεται ζωντανά σε κάθε μία από τις πόλεις της. Ο δεσμός με την Ελλάδα είναι κάτι παραπάνω από αειθαλής, γι’ αυτό και κατά το μεσαίωνα ήταν γνωστή ως η Ταυρική χερσόνησος των αρχαίων Ελλήνων! Την ονόμασαν έτσι γιατί, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, την όργωσε ο Ηρακλής με ένα γιγάντιο ταύρο. Εδώ, κατέληξε η Ιφιγένεια και εδώ ήρθε ο Ορέστης, κυνηγημένος από τις Ερινύες, να βρει την αδερφή του. Κατά τον 7ο π.Χ. αιώνα, πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες προκάλεσαν τον Δεύτερο Αποικισμό και οι Μιλήσιοι έφθασαν στην Ταυρική. Δημιούργησαν αξιόλογες αποικίες, ονόματα των οποίων σώζονται μέχρι σήμερα. Το ελληνικό πνεύμα κυριαρχεί έντονα και το μόνο σίγουρο είναι πως νιώθουμε δέος μπροστά σε αυτήν την «χαμένη πατρίδα». Ακόμα και σήμερα, στην ευρύτερη περιοχή ζουν περίπου 7.000 Έλληνες.
Η χερσόνησος της Κριμαίας, υπήρξε για πολλούς αιώνες σταυροδρόμι λαών και πολιτισμών. Γεωπολιτικά διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο και αποτέλεσε «μήλο της έριδος» για λαούς που ζήτησαν κατά καιρούς να την κυριεύσουν. Από εδώ πέρασαν Έλληνες, Σκύθες, Ρωμαίοι, Γότθοι, Βενετοί, Γενοβέζοι, Βυζαντινοί, Οθωμανοί. Εδώ, κρίθηκε η μορφή του μεταπολεμικού κόσμου με τη Διάσκεψη της Γιάλτας. Εδώ, δημιούργησε ο Άντον Τσέχωφ μερικά από τα αριστουργήματά του, όπως ο «Βυσσινόκηπος». Σήμερα, μεταξύ άλλων, ξεχωρίζει για τα ιαματικά νερά της και τις εξαιρετικές ποικιλίες κρασιών.
Η εγκατάσταση των Ελλήνων στον Καύκασο, είναι ένα φαινόμενο που πρωτοεμφανίζεται στους αρχαίους χρόνους. Οι ελληνικές αποικίες στην Κριμαία και την ανατολική Μαύρη Θάλασσα, ιδρύθηκαν πολύ πριν οι περιοχές αυτές περιέλθουν στη σφαίρα επιρροής των Ρώσων. Μάλιστα, ο μύθος λέει, ότι στα βουνά του Καυκάσου εξόρισαν τον Προμηθέα οι θεοί του Ολύμπου, για να τον τιμωρήσουν που έκανε δώρο στους ανθρώπους την τέχνη της φωτιάς.
Τα κύματα σκάνε με δύναμη στην πεζοδρομημένη προκυμαία της Γιάλτας. Στο βάθος ένα πελώριο ομοίωμα αρχαιοελληνικής τριήρους που σερβίρει σάντουιτς και καφέδες. Η Γιάλτα ανακαλύφθηκε από τους αρχαίους Έλληνες όταν, έπειτα από πολλές μέρες στη θάλασσα, βρήκαν στεριά και αναφώνησαν
«Γιαλός, γιαλός!», από την αλλοίωση του οποίου προέκυψε η «Γιάλτα».
Το σκληρό πρόσωπο της Ιστορίας αντηχεί παντού, μέσα από μια περιοχή που αναγεννιέται καθημερινά από τις στάχτες της. Αγάλματα του Λένιν, στάμπες του Πούτιν, ρωσικές σημαίες, πρώην βετεράνοι, γούνες και άνθρωποι που ζουν σε μια χερσόνησο σιωπηρά υπό αμφισβήτηση. Πώς είναι η Κριμαία σήμερα; Το αρχαιοελληνικό παρελθόν της περιοχής μαζί με το ρωσικό- σοβιετικό της πόλης, συνθέτουν τελικά την εικόνα και τον χαρακτήρα μιας πόλης με τη δική της ξεχωριστή οντότητα στο χάρτη.
Το «Ελληνικό Σχέδιο» της Μεγάλης Αικατερίνης
Η Κριμαία, το 1783 πέρασε στη ρωσίδα αυτοκράτειρα Αικατερίνη Β’ τη Μεγάλη. Και εδώ, η Ρωσία έχασε το 1856 τον Κριμαϊκό πόλεμο, όταν αναγκάστηκε να αντιμετωπίσει τις συνδυασμένες δυνάμεις της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Όταν μετά το θάνατο του Στάλιν, ανέλαβε την ηγεσία του ΚΚΣΕ ο Ουκρανός Νικήτα Χρουτσώφ, θεώρησε καλό να δωρίσει την περιοχή στην πατρίδα του, την Ουκρανία, το 1954. Το γεγονός δεν είχε ιδιαίτερη σημασία στο πλαίσιο της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά, όταν κατέρρευσε η αυτοκρατορία, το πρόβλημα βγήκε στην επιφάνεια. Ένα από τα βασικά προβλήματα που αντιμετώπισαν οι Έλληνες στη Ρωσία σχετιζόταν με την πανσλαβιστική ιδεολογία, η οποία αποσκοπούσε στον εκσλαβισμό του ελληνικού στοιχείου με κάθε τρόπο. Η πολιτική αυτή ακολουθήθηκε από τις ρωσικές αρχές, όταν εγκαταλείφθηκε το «Ελληνικό Σχέδιο» της Μεγάλης Αικατερίνης, που προέβλεπε την ανασύσταση της ελληνικής αυτοκρατορίας του Βυζαντίου, υπό ρωσικό έλεγχο βέβαια, και στη θέση του ακολουθήθηκε το πανσλαβιστικό ιδεώδες.
Το χρονικό ενός δημοψηφίσματος
Ήταν Φεβρουάριος του 2014. Ενώ η κρίση στην Ουκρανία επικρατούσε, φιλορώσοι στρατιωτικοί -οι λεγόμενοι «little green men»- με κινήσεις αστραπή, έκαναν κατάληψη σε κυβερνητικά κτίρια της περιοχής. Ένα μήνα μετά, οι κάτοικοι της Κριμαίας κλήθηκαν να συμμετάσχουν σε δημοψήφισμα για την ένωσή τους με τη Ρωσία ή τη συνέχιση του ίδιου καθεστώτος, δηλαδή την παραμονή τους στην Ουκρανία με αυξημένη αυτονομία. Μέχρι τότε,  η Κριμαία ήταν μια ρωσόφωνη περιοχή, στην οποία συμβίωναν Ρώσοι, Ουκρανοί, Έλληνες και Τάταροι. Η Κριμαία «δόθηκε» στη Σοβιετική Ουκρανία με εντολή του Νικίτα Χρουστσόφ το 1954 και εκεί παρέμεινε μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης. Ξεχωριστό ρόλο έπαιζε πάντα η πόλη της Σεβαστούπολης, έδρα του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας. Στο δημοψήφισμα που ακολούθησε, ψήφισε το 86,3% των ψηφοφόρων και απεφάνθησαν κατά 96,77% υπέρ της ένωσης με τη Ρωσία, αν και η διενέργεια του δημοψηφίσματος, όσο και το αποτέλεσμά του, καταδικάστηκε από τη διεθνή κοινότητα. Η Κριμαία, σήμερα, είναι μέρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας αλλά, αυτό το αναγνωρίζει μόνο η Μόσχα και, φυσικά, η τοπική κυβέρνηση της Κριμαίας. Από τότε, η χερσόνησος ζει σε ένα ιδιότυπο καθεστώς: για τη διεθνή κοινότητα θεωρείται ακόμη ουκρανικό έδαφος, ενώ η ίδια η Κριμαία λειτουργεί με βάση τους ρωσικούς νόμους και το Σύνταγμα.

Στην αριστερή πλευρά της δορυφορικής φωτογραφίας βλέπουμε μία εικόνα από το παρελθόν: είναι η λίμνη Αράλη εν έτει 1989, όταν η έκτασή της ξεπερνούσε την αντίστοιχη της Ελλάδας, τα νερά της φρόντιζαν για το 20% περίπου της συνολικής αλιείας στη Σοβιετική Ένωση και 40.000 άνθρωποι ζούσαν και εργάζονταν στις πόλεις περιμετρικά της λίμνης.
Στη δεξιά πλευρά της φωτογραφίας, βλέπουμε μία εικόνα από το παρόν: η Αράλη εν έτει 2014 με τη λίμνη να έχει χάσει το 90% της έκτασής της, με την αλατότητα των υδάτων της να έχει εκτοξευθεί στα ύψη σκοτώνοντας κάθε μορφή ζωής στα νερά της. Όσο βέβαια για την οικονομική δραστηριότητα που κάποτε εξαρτόταν από την Αράλη, ούτε λόγος πια.
Τα πρώτα βήματα της καταστροφής έγιναν τη δεκαετία του ’60 όταν η σοβιετική κυβέρνηση αποφάσισε την εκτροπή των δύο κύριων ποταμών που υδροδοτούσαν την Αράλη, του Άμου Ντάρυα και του Συρ Ντάρυα. Κατασκευάστηκε μία σειρά από κανάλια μήκους χιλιάδων μιλίων, με δεκάδες φράγματα και δεξαμενές προκειμένου τα νερά τους να κατευθυνθούν προς την έρημο και να αρδεύσουν αχανείς εκτάσεις. Το σχέδιο απέδωσε αρχικά, όμως μακροπρόθεσμα η Φύση είχε άλλα σχέδια. Οι ποταμοί αποξηράνθηκαν και η Αράλη έγινε μία σκιά του παλιού, μεγαλειώδους εαυτού της.
Ωστόσο, θα μπορούσε να πει κανείς πως από τη δορυφορική φωτογραφία λείπει και ένα τρίτο κομμάτι, από (ένα πιο αισιόδοξο ίσως) μέλλον: ένα φιλόδοξο σχέδιο του ΟΗΕ και της UNESCO βρίσκεται ήδη σε εφαρμογή με σκοπό να υδροδοτήσει εκ νέου την άλλοτε περήφανη Αράλη. Το μέλλον θα δείξει αν η Φύση συγχωρέσει στον άνθρωπο το παλιό του λάθος…

«Δεν είπα ούτε τα μισά απ’ όσα είδα, γιατί δεν θα γινόμουν πιστευτός»…

Οκτώ χιλιάδες χιλιόμετρα, 1.600 χρόνια, τρεις ήπειροι. Από την Ανατολή στη Δύση και πάλι πίσω. Από την Κίνα, την Ινδία την Περσία και την Αραβία μέχρι την Ελλάδα και την Ιταλία και μετά με υδάτινες διαδρομές στην Αφρική και από εκεί στον Ινδικό Ωκεανό. Αυτός είναι ο διάσημος «δρόμος του μεταξιού», που πήρε το όνομά του από το σημαντικότερο προϊόν το οποίο πρωταγωνιστούσε στις συναλλαγές. Ξεκίνησε από την Κίνα και τη δυναστεία των Χαν, γύρω στο 130 π.Χ., και εγκαταλείφθηκε άδοξα με τη βίαιη εγκατάσταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Κωνσταντινούπολη το 1454, στα μέσα δηλαδή του 15ου αιώνα.
Ο δρόμος αυτός δεν ήταν ποτέ απλώς ένας εμπορικός δρόμος διακίνησης μεταξιού, μπαχαρικών και αγαθών. Ήταν ένα ασύλληπτο δίκτυο ανταλλαγής πολιτισμού και ιδεών. Μέσα από τις διαδρομές του μεταξιού τα ατρόμητα καραβάνια μεταλαμπάδευσαν από τη μία χώρα στην άλλη γνώση και πολιτισμό, γλώσσες, τέχνες, μουσικές, αρχιτεκτονική, επιστήμες, παραδόσεις και, βέβαια, τις τρεις μεγάλες θρησκείες: τον χριστιανισμό, τον βουδισμό και το ισλάμ.
Ατέλειωτα χιλιόμετρα ερήμου, θερμοκρασίες που φλέρταραν με τα άκρα και τον θάνατο, αχανείς εκτάσεις που υπόσχονταν αμμοθύελλες, κακουχίες και επιθέσεις από ληστές. Τα ονόματα των ερήμων σε έκαναν να τρέμεις: «Τάκλα Μακάν» που σημαίνει «εκεί που δεν υπάρχει επιστροφή». Ο μύθος θέλει όσους ξεμάκραιναν από το καραβάνι να χάνουν πρώτα τον προσανατολισμό τους και μετά τα λογικά τους.
Και μετά οάσεις, τρεχούμενα νερά και καταπράσινα βουνά με χίλιους Βούδες που γλύκαιναν τα χιλιόμετρα, ξεδίψαγαν ζώα και ανθρώπους και έδιναν στους ταξιδευτές την ηρεμία να στοχαστούν τα εξωτικά αγαθά και τα πλούτη που τους περίμεναν στο τέρμα της δοκιμασίας. Και όσο φούντωνε η ελπίδα, τόσο γιγαντωνόταν ο μύθος...
Στα χνάρια αυτού του μύθου θα κινηθεί και η δική μας αποστολή επί δεκαεπτά ημέρες. Στον δρόμο μας πόλεις και οάσεις στις οποίες στάθμευαν τα καραβάνια πριν ξαναβγούν στον αδυσώπητο δρόμο της ερήμου, βουνά που φλέγονται, αμμόλοφοι που τραγουδούν, αλαβάστρινες παγόδες, εύφορες κοιλάδες, σπήλαια με χίλια χρώματα, χωριά και ντόπιες αγορές με μύρια χρώματα και αρώματα. Και όλα αυτά κάτω από το βλέμμα του Βούδα και όλων των θεών που φώτιζαν τους τολμηρούς εκείνους εμπόρους να ολοκληρώσουν την αποστολή τους και που θα αξιώσουν και εμάς να ζήσουμε την περιπέτεια αυτή την παλιά.
Μόνο που για το δικό μας καραβάνι του Versus ο δρόμος θα είναι στρωμένος με «μεταξένιες» διαδρομές, καλή παρέα, υπέροχη φιλοξενία, γεύσεις πρωτόγνωρες και με αμοιβή μας στο τέλος την ολοκλήρωση ενός από τα ωραιότερα και πλουσιότερα ταξίδια που θα έχουμε κάνει στη ζωή μας.

Μαγευτικά και μυστηριώδη τοπία, αχανείς κοιλάδες, απέραντο πράσινο, πανέμορφες λίμνες, τρεχούμενα νερά, παραμυθένια κτίρια και «θεϊκές» μελωδίες. Από τα επιβλητικά μπαρόκ παλάτια μέχρι τα κανάλια του Δούναβη και από την κλασική μουσική μέχρι τα βιεννέζικα βαλς, η μεγαλοπρεπής Βιέννη έχει φτιαχτεί έτσι ώστε να μοιάζουν όλα τέλεια... Η διάσημη Κρατική Όπερα, το Κοινοβούλιο με την πλούσια διακοσμημένη πρόσοψη, η εντυπωσιακή Βοτιβκίρχε, τα ανάκτορα Χόφμπουργκ (η κύρια χειμερινή κατοικία των Αψβούργων), ο Καθεδρικός του Αγίου Στεφάνου, αλλά και τα θερινά ανάκτορα Σενμπρούν, προσδίδουν μια ξεχωριστή αίγλη και μας ταξιδεύουν στον διάκοσμο της αλλοτινής αριστοκρατίας. Πελώριοι κήποι, εντυπωσιακά συντριβάνια και καλά κρυμμένα μυστικά από αυτοκρατορικές οικογένειες, συνδέονται ως δια μαγείας με φημισμένα καφέ, σύγχρονα μπιστρό και στέκια διανοούμενων. Το πνεύμα του Μότσαρτ μας ακολουθεί στο Σάλτσμπουργκ, το… παραμύθι της Αυστρίας που το όνομά του σημαίνει «Κάστρο του Αλατιού». Το βλέμμα μας «κολλάει» στο μωσαϊκό του Altstadt, της Παλιάς Πόλης με τους χαριτωμένους τρούλους και τα καμπαναριά, το εντυπωσιακό κάστρο στην κορυφή του λόφου και τα χιονισμένα βουνά που στέκουν αγέρωχα. Βλέπουμε εκπληκτικά διαμορφωμένους κήπους σε παλάτια και θαυμάζουμε αγάλματα που αναπαριστούν μυθολογικά θέματα περασμένων αιώνων σε βίλες πρώιμου μπαρόκ. Διασχίζουμε την περιοχή των λιμνών, σκαρφαλώνουμε στις Αυστριακές Άλπεις, περνάμε από λίμνες, καταπράσινες κοιλάδες και μπαίνουμε σε τεράστια τούνελ! Περπατάμε στα πολύχρωμα δρομάκια του γραφικότατου Ίνσμπρουκ για να νιώσουμε την μεσαιωνική του αύρα και ανεβαίνουμε στον πύργο της πόλης για να απολαύσουμε θέα που «κόβει την ανάσα». Προσεγγίζουμε το Φίλαχ, μια αγαπημένη πόλη της νότιας Αυστρίας, στις όχθες του ποταμού Ντράου, που αποτελεί σημαντικό σταυροδρόμι των Άλπεων και φυσικά δεν παραλείπουμε το πανέμορφο παραλίμνιο χωριουδάκι Χάλσταττ. Ένα ειδυλλιακό μέρος στη σκιά των Άλπεων γεμάτο παραδοσιακά ξύλινα σπιτάκια, με εικόνες που θυμίζουν κυριολεκτικά ιμπρεσιονιστικό πίνακα ζωγραφικής... 

Ξημερώματα μιας μέρας του 1863: ένας Βιεννέζος αρτοποιός μπαίνει στο μαγαζί του για να ετοιμάσει το ψωμί της ημέρας για τη συνοικία του. Έχει σίγουρα πολλή δουλειά, γιατί οι ημέρες αυτές δεν είναι και οι πιο ήρεμες που έχει ζήσει: ο Τούρκος σουλτάνος Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής πολιορκεί τη Βιέννη και η πόλη υποφέρει από έλλειψη τροφίμων. Ωστόσο αυτό το πρωινό κάτι άλλο, και εξίσου ανησυχητικό, τραβάει την προσοχή του: ακούει έναν περίεργο θόρυβο, κάτι σαν τρίξιμο να έρχεται από τα έγκατα της γης. Τρομαγμένος ειδοποιεί τις αρχές και οι φόβοι τους επιβεβαιώνονται. Τούρκοι λαγουμιτζίδες έχουν αρχίσει να σκάβουν κάτω από την πόλη με σκοπό να ανατινάξουν τα τείχη και να καταλάβουν τη Βιέννη, πρώτο βήμα για να ξεχυθούν έπειτα στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ευτυχώς όμως, η οξυδέρκεια του Βιεννέζου φούρναρη ήταν αρκετή για να σώσει τη Βιέννη, μαζί της την Αυστρία και ολόκληρη τη Γηραιά Ήπειρο. Αμέσως λοιπόν ειδοποιήθηκε ο αυστριακός στρατός που εξολόθρευσε την ομάδα των λαγουμιτζίδων και λίγο αργότερα τα στρατεύματα του Πολωνού ηγεμόνα Γιαν Σομπιέσκι διέλυσαν τις τουρκικές δυνάμεις και ο Σουλεϊμάν αναγκάστηκε να λύσει την πολιορκία. Η Βιέννη είχε σωθεί και εν πολλοίς το όφειλε σε εκείνο τον ανώνυμο Βιεννέζο αρτοποιό.
Για να γιορτάσουν λοιπόν τη νίκη τους, οι φουρνάρηδες της πόλης έφτιαξαν ένα καινούριο γλυκό: πήραν τα ψωμάκια τους, έστριψαν τις άκρες τους προς τη μια μεριά έτσι ώστε να πάρουν το σχήμα της ημισελήνου, το έμβλημα των Οθωμανών δηλαδή, και το ονόμασαν «κίπφελ» (Kipfel). Κάτι δηλαδή σαν το «σας φάγαμε!». Για πολλά χρόνια μάλιστα οι μαθητευόμενοι φουρνάρηδες της Βιέννης έκαναν παρέλαση κάθε Λαμπροτρίτη περνώντας μπροστά από όλους τους φούρνους της πόλης, για να πιουν στην υγειά των αρτοποιών που έσωσαν την πόλη. Το κίπφελ πέρασε έπειτα στη Γαλλία από την (αυστριακή) Μαρία Αντουανέτα,  και εκεί πήρε το όνομα με το οποίο το ξέρουμε και το απολαμβάνουμε όλοι σήμερα: κρουασάν…

Τα αυτοκρατορικά παλάτια δεσπόζουν επιβλητικά και μεγαλοπρεπή. Τα μνημεία της πόλης είναι εντυπωσιακά και οι εμπορικοί δρόμοι πάντοτε πολυσύχναστοι. Νότες κλασικής μουσικής πλανώνται συνεχώς στην ατμόσφαιρα και τα παραδοσιακά καφέ αναδύουν βιεννέζικη κουλτούρα. Ναι, είναι η πρωτεύουσα όπου ευδοκιμούν τα πιο υπέροχα ταξιδιωτικά κλισέ. Δικαίως είναι ένα από τα μικρότερα ομόσπονδα κρατίδια της Αυστρίας. Εντούτοις, με πληθυσμό 1.600.000 κατοίκους είναι η μεγαλύτερη πόλη, καθώς και το πολιτικό, πολιτιστικό και οικονομικό κέντρο ολόκληρης της χώρας. Βρίσκεται χτισμένη σε υψόμετρο 170 μέτρων πάνω από το επίπεδο της θάλασσας και καταλαμβάνει έκταση 400 τετραγωνικών χιλιομέτρων στην Κοιλάδα του Δούναβη, ενώ βόρεια και δυτικά οι δασωμένοι λόφοι του Wienerwald (Δάσος της Βιέννης) στεφανώνουν την πόλη. Ο Δούναβης διαιρεί την πόλη διαγωνίως σε δύο τμήματα. Η πλευρά που ενδιαφέρει πρωτίστως τον επισκέπτη βρίσκεται νότια του ποταμού και πρόκειται για το παλιό κέντρο της Βιέννης, την Innere Stadt, όπου βρίσκονται και τα περισσότερα αξιοθέατα.

Αναρωτιόμαστε γιατί το λιβάνι ήταν τόσο πολύτιμο στους αρχαίους χρόνους. Οι χρήσεις του λιβανιού στην αρχαιότητα ήταν αμέτρητες. Οι κόμποι του λιβανιού είτε καίγονταν για την αρωματική τους ιδιότητα, είτε μασιούνταν - το λιβάνι ήταν, δηλαδή, η αρχαία τσίχλα!
Το λιβάνι, επίσης, το κονιορτοποιούσαν σε γουδί και τη σκόνη του την ανακάτευαν με μια ειδική μαύρη χρωστική, το κοχλ, από την οποία δημιουργούσαν την αρχαία μάσκαρα που βλέπουμε στις τοιχογραφίες των Αιγυπτίων.
Η απόσταξη του λιβανιού παρήγαγε ένα πηχτό αρωματικό έλαιο, που από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα χρησιμοποιείται για την παραγωγή αρωμάτων, αλλά και ως φαρμακευτική ουσία, αρωματοθεραπευτική, αφού το λιβάνι και τα παράγωγά του ήταν πηγή θεραπειών για πολλές ασθένειες. Η φλούδα του δέντρου χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα από την αγιουρβεδική (ινδική) ιατρική για τη θεραπεία του άσθματος, του βήχα, της αρθρίτιδας, για πυρετούς και γενικότερα για μία σειρά ασθενειών. Η καύση του λιβανιού σε θρησκευτικές τελετές, όπως γίνεται και σήμερα, ήταν ευρύτατα διαδεδομένη και στα αρχαία χρόνια από την Κίνα μέχρι την Ελλάδα. Λέγεται, μάλιστα, πως ο καπνός του λιβανιού παίρνει τις προσευχές μαζί του και τις ανεβάζει στον ουρανό. Η αλήθεια είναι πως λειτουργεί χαλαρωτικά, καθώς αυξάνει την αναπνευστική λειτουργία και χαλαρώνει το διάφραγμα, με αποτέλεσμα να κάνει την αναπνοή πιο βαθιά και να δρα βοηθητικά προς τη διαδικασία της προσευχής και του διαλογισμού. Επίσης, λόγω μιας ελαφριάς αντισηπτικής ικανότητας που έχει, χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον στις εκκλησίες και ως προφύλαξη των πιστών από ασθένειες. Μεγάλη κατανάλωση λιβανιού γινόταν στη Βαβυλώνα, στο Ναό του Μπάαλ, όπου έκαιγαν περισσότερους από δύο τόνους λιβάνι το χρόνο.
Το λιβάνι ήταν στην ημερήσια διάταξη στην Αρχαία Ρώμη. Λέγεται πως όταν πέθανε η γυναίκα του Νέρωνα, αυτός παρήγγειλε τόσο λιβάνι από το σημερινό Ομάν όσο ολόκληρη η παραγωγή εκείνου του έτους. Μετέπειτα χρησιμοποιήθηκε και από τους χριστιανούς στις εκκλησίες. Στην Αρχαία Αίγυπτο κόμποι λιβανιού βρέθηκαν μέσα σε τάφους βασιλέων, ενώ υπάρχουν και μαρτυρίες πως το χρησιμοποιούσαν στην προετοιμασία του νεκρού.

Γεννήθηκε στη Δυτική Αφρική, συγκεκριμένα, όπως λέγεται, στο Μπενίν και διαφέρει από όλες τις άλλες αφρικανικές θρησκείες. Βουντού σημαίνει «πνεύμα» και όλη η ιδέα γύρω από αυτό, είναι πως τα πνεύματα ορίζουν τη ζωή των ανθρώπων και τους προστατεύουν ή τους καταστρέφουν. Δημιουργός του κόσμου, σύμφωνα με τη θρησκεία Βουντού, είναι ο Θεός, το ανώτατο πνεύμα. Αυτός έχει δύο παιδιά, τον Ήλιο και τη Σελήνη. Ο Ήλιος φέρνει τη ζέστη, τη δύναμη και την ενέργεια. Η Σελήνη φέρνει τη δροσιά της νύχτας, την ειρήνη, τη γονιμότητα και τη βροχή. Άλλη πρωτεύουσα θεότητα, ισόβαθμη με τον Δημιουργό, είναι η Θεά Γη, μαζί της ο Θεός έκανε τον Ήλιο και τη Σελήνη.

Η θρησκεία Βουντού περιλαμβάνει και πλείστα άλλα πνεύματα, κατώτερα των προαναφερθέντων. Αυτά επικαλούνται οι πιστοί στις τελετουργικές προσευχές τους και όχι τον Δημιουργό και τη Γη – διότι εκείνοι λόγω ανωτερότητας δεν ασχολούνται με τα ανθρώπινα. Επίσης στη συγκεκριμένη θρησκεία λατρεύονται και οι πρόγονοι της κάθε οικογένειας, από τα ζώντα μέλη της, σαν θεία πνεύματα που προστατεύουν τους απογόνους ή τους τιμωρούν για τις κακές πράξεις τους.

Εμείς γνωρίζουμε το Βουντού κυρίως από χολιγουντιανές ταινίες και το έχουμε συνδέσει με ανθρωποθυσίες και μαύρη μαγεία. Κανένα από τα δύο δεν ισχύει. Θυσίες γίνονται, αλλά αυτές μοιάζουν με το πασχαλινό αρνί στην Ελλάδα ή τη γαλοπούλα των Θείων Ευχαριστιών στις ΗΠΑ. Οι πιστοί Βουντού θυσιάζουν στις γιορτές κατσίκια και κότες και τα τρώνε όλοι μαζί εθιμοτυπικά. Έχουν πολλά φυλαχτά, δηλαδή φετίχ, αλλά αυτό ισχύει σε όλες τις θρησκείες. Τα φετίχ, μεταξύ άλλων προστατεύουν τους πιστούς από τη μαύρη μαγεία. Όσο για τις ανθρωποθυσίες, αυτές σχετίζονται με τις πολεμικές φυλές της Δυτικής Αφρικής, που εκτελούσαν συνήθως τους αιχμαλώτους και τους ηττημένους και κρατούσαν τα κρανία τους ως τρόπαια… αλλά αυτό δεν έχει σχέση με το Βουντού. Σχέση έχουν τα τομέμ, δηλαδή τα θρησκευτικά αγάλματα στα δάση και σε δημόσιους χώρους, που αναπαριστούν τα διάφορα καλά πνεύματα.

Θρησκευτική πρωτεύουσα του Βουντού σε όλη την Αφρική είναι η πόλη Ουιντά στο Μπενίν. Κάθε χρόνο εκεί διοργανώνεται η Μεγάλη Εθνική Γιορτή Βουντού, στις 10 Ιανουαρίου. Στο πλαίσιο αυτής της γιορτής συγκεντρώνονται στην πόλη πολλές διαφορετικές φυλές από όλη τη Μαύρη Ήπειρο και εφαρμόζουν η κάθε μία τα δικά της τελετουργικά εξευμενισμού των πνευμάτων. Αυτό το θέαμα είναι μια πανδαισία χρωμάτων, μουσικής, χορού, λιτανειών και τελετών.

Το Βουντού πέρασε στον Νέο Κόσμο με το δουλεμπόριο τον 16ο αιώνα. Το μετέφεραν οι απαχθέντες Αφρικανοί που απήχθησαν κυρίως από τη Δυτική Αφρική και πουλήθηκαν ως σκλάβοι στη Βραζιλία, στην Καραϊβική, στην Αϊτή, στη Βόρειο Αμερική, στις Δυτικές Ινδίες. Οι απαχθέντες, υποχρεώθηκαν από τους λευκούς δουλεμπόρους να ασπαστούν τη ρωμαιοκαθολική πίστη και να απορρίψουν τα αφρικανικά δόγματα. Αυτή η πρακτική οδήγησε με τον καιρό σε διάφορες μεταλλάξεις του Βουντού, το οποίο σήμερα εκτός Αφρικής δείχνει να σχετίζεται με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Κάπως έτσι δημιουργήθηκαν οι συγκριτικές θρησκείες, όπως είναι το Βουντού της Αϊτής, της Λουιζιάνας, της Βορείου Αμερικής κ.α.

Μια ασιατική Νηρηίδα αναδύεται από το μεγαλύτερο δέλτα ποταμών του κόσμου, με ένα βασιλικό αιλουροειδές στο πλευρό της.
Νύμφη του νερού το Μπαγκλαντές, απλώνεται στις εκβολές των Γάγγη (Πάντμα), Βραχμαπούτρα (Γιαμούνα) και Μέγκνα, μια από τις πιο εύφορες περιοχές του κόσμου. ‘Σπονδυλική στήλη’ της ένα απέραντο υδάτινο σύστημα ποταμών και παραποτάμων που την κατακερματίζουν και πλημμυρίζουν ζωή μια χώρα σχεδόν επίπεδη.. τόσο που το 10% του εδάφους της θα βουλιάξει, αν η στάθμη της θάλασσας ανέβει κατά ένα μέτρο, λόγω κλιματικής αλλαγής. Το νερό, ευλογία και κατάρα.. 
Πάνω στον Τροπικό του Καρκίνου, μοιάζει  μήτρα της Γης; ποτέ το θερμόμετρο δεν έχει δείξει μηδέν βαθμούς ή λιγότερο.. βροχές και πλημμύρες από τους μουσώνες την σαρώνουν. Σε τούτα οφείλονται καταστροφές αλλά και θησαυροί: το μεγαλύτερο δάσος μανγκρόβια στον κόσμο (Σουνταρμπάνς) απέραντες καλλιέργειες τσαγιού, ορυζώνες, εξωτικά φρούτα αλλά και λεοπαρδάλεις κροκόδειλοι, ελέφαντες, πίθηκοι, ελάφια, κόμπρες, δελφίνια, 628 είδη πουλιών και το εθνικό ζώο: η τίγρη της Βεγγάλης.
‘Πλούτος’ του και οι κάτοικοί του: 163 εκατομμύρια, 8η πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου (με έκταση μόλις λίγο μεγαλύτερη από την Ελλάδα). Ζεστοί, φιλόξενοι και λάτρεις των.. σέλφις, εργάζονται -συχνά υπό δύσκολες συνθήκες- για μια από τις 11 πλέον αναδυόμενες οικονομίες, που… ντύνει τον πλανήτη (2ος μεγαλύτερος εξαγωγέας ρούχων) και τον προμηθεύει με αγροτικά προϊόντα και ψάρια. Τα τελευταία, τα ψαρεύουν κάποιοι τηρώντας μια παράδοση χιλίων ετών: το ψάρεμα με ενυδρίδες, που σαν.. τσοπανόσκυλα σπρώχνουν ψάρια και γαρίδες στα δίχτυα!
Ο λάτρης της φύσης και της περιπέτειας, εδώ θα νιώσει Ταρζάν και Μόγλης… κι ο εξερευνητής πολιτισμών και τελετουργικών, Ιντιάνα Τζόουνς και Λάρα Κροφτ. Τεμένη, βουδιστικοί και ινδουιστικοί ναοί, πνιγμένοι στη ζούγκλα, με χαρακτηριστικό στοιχείο την τερακότα και επιρροές από άραβες και πέρσες. Το μπάνγκαλοου -το λέει και το όνομά του- γεννήθηκε στην Βεγγάλη.
Εδώ και η μακρύτερη, χωρίς διακοπή, παραλία στον κόσμο. Cox’s Bazar: 125 χλμ. ασημένια αμμουδιά, γλιστρά σαν γοργόνα, στα νερά του Κόλπου της Βεγγάλης. Σερφ στο ηλιοβασίλεμα σαν φλογισμένο όνειρο.. κι αν πας ως το νησάκι Σεν Μάρτινς, θα δεις τις παγόδες της Μιανμάρ, στην απέναντι όχθη και θα αράξεις στην παραλία, όπως οι παλιές ξύλινες βαρκούλες.
Μπαγκλαντές σημαίνει ‘η χώρα των Μπενγκάλι’, από το αρχαίο βασίλειο των Vanga, που με το πέρασμα των αιώνων μετεξελίχθηκε σε πριγκιπάτο, σουλτανάτο, κομμάτι της αυτοκρατορίας των Μογγόλων, πρώτο έδαφος της Βρετανικής Εταιρίας Ανατολικών Ινδιών, ανατολικό Πακιστάν (με τον διαχωρισμό Ινδίας-Πακιστάν το 1947) και αυτόνομο κράτος μόλις το 1971. Πλούσιος και κοσμοπολίτικος εμπορικός κόμβος, με εξαγωγές μουσελίνας, μεταξιού και ζηλευτή ναυπηγική (που αντέγραψαν οι ευρωπαίοι).

Η ονομασία «σινικό» αφορά μόνο την Ελλάδα, καθώς Σίνες ονομάζονταν οι Κινέζοι στα αρχαία ελληνικά. Διεθνώς αποκαλείται Great Wall (=Μέγα Τείχος). Η κατασκευή του Σινικού Τείχους ξεκίνησε σταδιακά από τον 7ο αι. π.Χ. και πρόκειται για κινεζική οχύρωση που κατασκευάστηκε σταδιακά, προκειμένου να διαφυλάξει η Κίνα τα τότε βόρεια σύνορά της από τις επιδρομές μογγολικών και τουρκικών φύλων. Η τωρινή μορφή του οφείλεται κυρίως στη δυναστεία Μινγκ (τέλη του 14ου αι. με αρχές του 17ου αι. μ.Χ.) και καθώς τα σύνορα της Κίνας με τη Μογγολία έχουν πλέον επεκταθεί προς βορρά, το τείχος σήμερα βρίσκεται εντός του κινεζικού εδάφους.
Η μεγαλειώδης αυτή κατασκευή αρχίζει από τη θάλασσα και διασχίζει βουνά, ποτάμια, ερήμους, στέπες και κοιλάδες. Σύμφωνα με πρόσφατη μέτρηση, εκτείνεται σε συνολικό μήκος 8.850 χλμ., αποτελούμενη από 6.259 χλμ. πραγματικού τείχους, 359 χλμ. τάφρου και 2.232 χλμ. φυσικών οχυρώσεων. Αποτελεί έτσι το μεγαλύτερο σε διαστάσεις ανθρώπινο οικοδόμημα στον κόσμο. Κατά άλλη σύγχρονη μέτρηση, το Σινικό Τείχος, με όλες τις διακλαδώσεις του, έχει συνολικό μήκος 21.196 χλμ. Το ύψος του κυμαίνεται από 4,5 έως 12 μέτρα και έχει μέγιστο πάχος 9,8 μέτρα.
Σημαντικό στοιχείο του τείχους είναι το περίπλοκο αμυντικό σύστημά του. Κατ’ αρχάς είναι χωρισμένο σε νότιες και βόρειες γραμμές που ονομάστηκαν αντίστοιχα εσωτερικοί και εξωτερικοί τοίχοι. Το κύριο σώμα αποτελείται από τείχη, πύργους παρακολούθησης και καταφύγια. Κάθε πύργος και καταφύγιο διαθέτει σκάλες και εισόδους ειδικά σχεδιασμένες, έτσι ώστε να προκαλείται σύγχυση στους επιτιθέμενους και να αδυνατούν να εισέλθουν. Το κτίσμα περιλαμβάνει επίσης πύλες, οχυρά και περάσματα κατά μήκος του καθώς και 10.000 παρατηρητήρια. Κάθε πύργος έχει οπτική επαφή με τον προηγούμενο αλλά και με τον επόμενο, ώστε σε περίπτωση επίθεσης να γίνεται ορατή η φρυκτωρία και έτσι να μεταδίδεται το μήνυμα μέχρι το Πεκίνο. Φρυκτωρία ονομάζεται η μετάδοση των μηνυμάτων κινδύνου με πυρσούς από πύργο σε πύργο – το σύστημα αυτό απαντάται για πρώτη φορά στην ιστορία, στην Κρήτη κατά την μινωική εποχή…
Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν στην κατασκευή του Σινικού Τείχους ήταν τα εκάστοτε διαθέσιμα στην κάθε περιοχή. Κοντά στο Πεκίνο το τείχος κατασκευάστηκε από χώμα και ασβεστόλιθο. Επίσης χρησιμοποιήθηκαν τούβλα στα βουνά, πέτρα στα ποτάμια και ψημένη στον ήλιο λάσπη στις στέπες.
Φυσικά η κατασκευή του τείχους, όπως και πλείστων μεγαλειωδών μνημείων της αρχαιότητας (βλ. Πυραμίδες της Αιγύπτου), αποτελεί «συνώνυμο» του θρήνου και της ταλαιπωρίας. Ως χτίστες εργάστηκαν υποχρεωτικά και νυχθημερόν στρατιώτες, χωρικοί, αιχμάλωτοι και κατάδικοι. Ο θρύλος λέει πως θυσιάστηκαν χιλιάδες εργάτες επί το έργον και ότι πολλοί από αυτούς βρίσκονται θαμμένοι μέσα στο κτίσμα.
Στην πραγματικότητα το Σινικό Τείχος δεν εμπόδισε ποτέ αποτελεσματικά τους εισβολείς να εισέλθουν στην Κίνα. Ωστόσο τους δυσκόλεψε και για αιώνες λειτούργησε ως σύμβολο ισχύος του κινεζικού πολιτισμού. Τελικά το 1987 χαρακτηρίστηκε από την UNESCO, Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.

Ο δρόμος του μεταξιού

Ο "Δρόμος του Μεταξιού" είναι ένα μάλλον απατηλό όνομα για το μεγάλο εμπορικό δρόμο Ανατολής - Δύσης, στο βαθμό που αφήνει να εννοηθεί ότι τα καραβάνια που διέσχιζαν την Κίνα, την Κεντρική Ασία και τη Μέση Ανατολή, ακολουθούσαν μία και μόνη διαδρομή και διακινούσαν ένα και μόνο αγαθό, το πολύτιμο μετάξι.
Στην πραγματικότητα, ο Δρόμος του Μεταξιού προσδιορίζει ένα τεράστιο δίκτυο από μονοπάτια καραβανιών - εμπορικών διαδρομών που ελίσσονταν ανάμεσα σε μερικά από τα ψηλότερα βουνά και τις πιο ανεμόδαρτες ερήμους της γης, ανάμεσα από κινούμενες αμμοθίνες, δύσβατα μονοπάτια, στέπες, πόλεις και κωμοπόλεις. Μονοπάτια που συγχωνεύονταν σε μια χούφτα περάσματα που είχαν χαραχθεί σε μερικά από τα πιο αδιαπέραστα βουνά του κόσμου - το Παμίρ, το Ινδοκούς και το Καρακορούμ – και μετά πάλι πολλαπλασιάζονταν, ωοτοκώντας δεκάδες διαδρομές απόκλισης.
O "Δρόμος του Μεταξιού", η μακρύτερη εμπορική οδός του κόσμου, αποτέλεσε για πάνω από 2.000 χρόνια μία από τις σημαντικότερες και συνάμα γοητευτικότερες πολιτιστικές περιπέτειες στην ανθρώπινη ιστορία. Ανέπτυξε ένα χωρίς προηγούμενο εμπόριο, αλλά η  πραγματική του δόξα και η θέση του στην ιστορία της ανθρωπότητας ήταν το αποτέλεσμα της ανταλλαγής ιδεών, τεχνολογίας και θρησκευτικών δοξασιών ανάμεσα στα διάφορα έθνη.
Από το δρόμο αυτό δεν διακινήθηκαν μόνο το πολυπόθητο μετάξι, πολύτιμες πέτρες και άλλααγαθά, αλλά και θρησκείες, πολιτισμοί γλώσσες, παραδόσεις, εμπειρίες, γνώσεις, ανακαλύψεις, γεύσεις, ιδέες. Κατά τη διάρκεια των αιώνων ο Δρόμος του Μεταξιού, που συνέδεε τους μεγαλύτερους πολιτισμούς του τότε γνωστού κόσμου, έγινε το σύμβολο κάθε επαφής Ανατολής – Δύσης.
Ο δρόμος αυτός χρησιμοποιήθηκε από ιδρυτές διαφόρων θρησκειών, ιερείς και μοναχούς, εργάτες και καλλιτέχνες, καθώς και από τους πρώτους "ερευνητές".
Από το δρόμο αυτό έφτασε ο Βουδισμός στην Κίνα, εδώ συναντήθηκε με το Ελληνικό πνεύμα που είχε ριζώσει στην περιοχή από τα χρόνια του Μέγα Αλέξανδρου.
Τον ίδιο δρόμο ακολούθησαν αιώνες αργότερα οι Νεστοριανοί μοναχοί που αποκάλυψαν στον Ιουστινιανό το μυστικό της παραγωγής του μεταξιού, ένα από τα πιο καλοπροστατευμένα μυστικά της ιστορίας. Από το δρόμο αυτό ο Βενετός Μάρκο Πόλο πραγματοποίησε το ταξίδιτου στην Ανατολή.
Το μετάξι αδιαμφισβήτητα ανακαλύφθηκε στην Κίνα όπου, λόγω της υπέροχης αίσθησης και της μεγαλοπρεπούς εμφάνισής του, προτιμήθηκε για την κατασκευή των ρούχων. Η ιστορία του βέβαια χάνεται στα βάθη των αιώνων και είναι συνυφασμένη με Κινέζικους μύθους και παραδόσεις.
Οι Κινέζοι απαγόρευαν με αυστηρούς νόμους τη διάδοση της σηροτροφίας, ενώ η εξαγωγή των σπόρων του μεταξοσκώληκα τιμωρούνταν με θάνατο. Επιτρεπόταν μόνο η εξαγωγή κατεργασμένων νημάτων και υφασμάτων. Η Ιαπωνία, οι Ινδίες και η Περσία ήταν κέντρα εμπορίας του εξαγόμενου μεταξιού.
Αυτό άλλαξε 3ο π.Χ. αι., όταν τα ταξίδια του ZHANG QIAN έφεραν τη δυναστεία των Χαν (206 π.Χ.-220 μ.Χ.) σε επαφή με πολλά Κεντροασιατικά βασίλεια και άνοιξαν τον μεγάλο εμπορικό δρόμο ΑΝΑΤΟΛΗΣ – ΔΥΣΗΣ. Με τις εκστρατείες του Μεγάλου Αλεξάνδρου (336-323 π.Χ.) το μεταξωτό ύφασμα εισήχθη και στην αρχαία Ελλάδα. Στα Ρωμαϊκά χρόνια οι εισαγωγές κατεργασμένης και ακατέργαστης Σινικής κλωστής και έτοιμων υφασμάτων συνεχίστηκαν. Οι πηγές μαρτυρούν ότι την περίοδο αυτή το μετάξι είχε τεράστια αξία, ίση με αυτήν των πολύτιμων λίθων και του χρυσού. Από το 105 π.Χ. η Κίνα και η Παρθία ξεκίνησαν τις εμπορικές συναλλαγές μέσω του δρόμου των καραβανιών που υπήρχε μεταξύ τους. Τότε ουσιαστικά γεννήθηκε ο Δρόμος του Μεταξιού. Όμως μόλις το 1870 ο Γερμανός γεωγράφος Φερδινάνδος φον Ριτχόφεν έδωσε το όνομα που μας είναι πια γνωστό ως ο "Δρόμος του Μεταξιού".
Το εμπόριό του αρχικά γινόταν από μεγάλα καραβάνια εμπόρων και ζώων που ταξίδευαν μέσα από δύσβατα μονοπάτια πάνω σε κάποια από τα ποιο αφιλόξενα εδάφη της επιφανείας της γης – ερήμους και χιονοσκέπαστα βουνά. Οι κίνδυνοι που αντιμετώπιζαν οι έμποροι των καραβανιών ήταν τεράστιοι, όπως τεράστια όμως ήταν και τα κέρδη κάθε αποστολής, της οποίας η χρονική διάρκεια ξεπερνούσε πολλές φορές τα 2 χρόνια.
Ήταν πραγματικά ασύλληπτο το μέγεθος των δυσκολιών, της απόστασης και των κινδύνων για τους ανθρώπους της εποχής εκείνης που επιχειρούσαν να συμμετάσχουν σ' αυτό το εμπορικό καραβάνι, σ' αυτό το πολιτισμικό "αλισιβερίσι" Ανατολής - Δύσης!
Το καλοκαίρι τα καραβάνια ταξίδευαν κατά τη διάρκεια της νύχτας - φοβόντουσαν λιγότερο τους μυθικούς δαίμονες της ερήμου παρά την αφόρητη ζέστη. Μεγάλες αμμοθύελλες ανάγκαζαν ανθρώπους και ζώα να σκύβουν στο χώμα για μέρες μέχρι να περάσει. Ασθένειες υψομέτρου, τύφλωση από το χιόνι κλπ επιδρούσε σε ζώα και ανθρώπους που μαζί με τις αναρριχήσεις ήταν αιτίες πολλών ατυχημάτων.
Για το φόβο των ληστών που έλκονταν από τα φορτία του μεταξιού, πολυτίμων λίθων, αρωμάτων και μπαχαρικών, οι έμποροι ένωναν τις δυνάμεις τους σχηματίζοντας μεγάλα καραβάνια 1000 καμηλών (κυρίως αυτών με δύο καμπούρες, τις βακτριανές).
O εμπορικός αυτός δρόμος των καραβανιών ήταν μια αρτηρία μήκους 12.000 χιλιομέτρων – η απόσταση μεταξύ των δύο οικουμενικών πρωτευουσών της εποχής εκείνης: το Ξιάν της Κίνας και της Κωνσταντινούπολης του Βυζαντίου.
Για 12.000 χιλιόμετρα και διασχίζοντας 17 χώρες, η κύρια αυτή εμπορική αρτηρία του κόσμου ένωνε κάποιους από τους μεγαλύτερους πολιτισμούς του κόσμου: Κινεζικό, Μογγολικό, Ινδικό, Περσικό, Μεσοποταμιακό, Αιγυπτιακό, Ελληνικό, Ρωμαϊκό, Βυζαντινό.
Με αφετηρία τη μεγαλοπρεπή πρωτεύουσα της Κίνας, το Χιάν (Τσαγκ Αν), τη μητρόπολη του μεταξιού, τα καραβάνια των Κινέζων εμπόρων, φορτωμένα με χιλιάδες μέτρα μεταξιού, πήγαιναν βορειοδυτικά, διέσχιζαν το γεωγραφικό διάδρομο του Γκανσού στην επαρχία GANSU και το διάδρομο HEXI στο Σινικό τείχος, με προορισμό την πόλη - όαση Ντουνγκχουάνγκ, "το άκρο του πολιτισμένου κόσμου" για τους Κινέζους, ένα ισχυρό στρατιωτικό οχυρό, που την εποχή της άνθισης του δρόμου του Μεταξιού ήταν μια από τις  πλουσιότερες πόλεις της Ασίας. Στο Ντουνχουάνγκ καταλήγει το περίφημο Σινικό Τείχος έχοντας διανύσει μια πορεία χιλιάδων χιλιομέτρων πάνω στο ποικιλόμορφο ανάγλυφο της  Κινεζικής γης. Από το σημείο αυτό και μετά, την προστασία της Ουράνιας Αυτοκρατορίας επωμιζόταν η φοβερή έρημος Τακλαμακάν, της οποίας το όνομα σημαίνει "η έρημος που δεν έχει επιστροφή", μαζί με την οροσειρά των Ιμαλαΐων στο νότο και την έρημο Γκόμπι στο βορρά.
Εκεί, πωλούσαν ή αντάλλαζαν εμπορεύματα με τους Κεντροασιάτες μεσίτες - Πάρθους, Σογδιανούς, Ινδούς, Κουσάν - που τα μετέφεραν στις πόλεις των Περσών, των Συρίων και των Ελλήνων εμπόρων. Κάθε αλλαγή ανέβαζε το κόστος της τελικής τιμής του προϊόντος, που έφθανε στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία από Εβραίους και Έλληνες εμπόρους. Μέχρι το Ντουνχουάνγκ τα καραβάνια είχαν διανύσει περίπου 800 χιλιόμετρα. Τα επόμενα 1.500 χιλιόμετρα ήταν τα δυσκολότερα όλης της διαδρομής. Στις παρυφές της Τακλαμακάν, με θερμοκρασίες ημέρας 400 C και νύχτας -200 C, οι αμμοθύελλες ήταν σφοδρές και οι κινούμενες αμμοθίνες έχουν θάψει ολόκληρες πόλεις.
Στο Ντουνχουάνγκ οι δρόμοι χωρίζονταν:
• Πολλά καραβάνια έπαιρναν το Βόρειο δρόμο μέσω του περάσματος JadeGate (Yumenguan), βορειοδυτικά του Ντουνχουάνγκ, κατά μήκος των Νότιων πλαγιών των Τιέν Σαν (TienShan, Ουράνια όρη). Περνούσαν τη Βόρεια πλευρά της ερήμου ΤΑΚΛΑΜΑΚΑΝ προς τις πόλεις-οάσεις Hami, Turpan, Yangi, Korla, Kucha, Aksu και  Kashgar.
• Άλλοι διάλεγαν τον πιο δύσκολο αλλά ίσιο δρόμο από το YangguanPass, Νοτιοδυτικά του Ντουνχουάνγκ και κατά μήκος των Βόρειων πλαγιών του βουνού Kunlun, στη Νότια πλευρά της ΤΑΚΛΑΜΑΚΑΝ, προς τις πόλεις-οάσεις Μίραν, Έντερε, Νίγια, Κερίγια, Khotan, Yarkand και Kashgar.
• Στην ουσία τα δύο αυτά τμήματα ακολουθούσαν την περίμετρο της ερήμου ΤΑΚΛΑΜΑΚΑΝ.
• Άλλο ένα παρακλάδι ήταν ο "δρόμος του κέντρου": από το Γιού Μεν Κουάν περνούσε κοντά στη Βόρεια όχθη της λίμνης ΛοπΝορ και διασχίζοντας την όαση Λουλάν κατέληγε στο Βόρειο κλάδο.
• Οι συνηθισμένοι στις απάνθρωπες κλιματολογικές συνθήκες της ερήμου ντόπιοι, χρειάζονταν συνήθως ένα μήνα πορείας μέσα από οάσεις και αμμόλοφους προκειμένου να φτάσουν στο Κασγκάρ, την πόλη-σταυροδρόμι των εμπόρων. Ίσως δεν υπάρχει άλλη περιοχή πάνω στη γη, στην οποία επί αιώνες ο πολιτισμός να επηρεάστηκε τόσο πολύ από την οικονομία, όσο στους εμπορικούς δρόμους της Κεντρικής Ασίας και ιδιαίτερα στις πόλεις – οάσεις ανάμεσα στο Ντουνχουάνγκ και το Κασγκάρ (Kashi). Εκεί όπου οι ορεινοί όγκοι της Κεντρικής Ασίας αγκαλιάζουν την έρημο Τακλαμακάν και το Ισλάμ διαπερνά τα σύνορα της Κίνας, βρίσκεται η σημαντικότερη όαση της Κινεζικής Δύσης, το Κασγκάρ, μια πόλη – σταθμός στο δρόμο του μεταξιού και των καραβανιών της Κεντρικής Ασίας. Η πλειονότητα του πληθυσμού είναι Ουιγούροι και η πόλη είναι διάσπαρτη με μνημεία Μουσουλμανικής αρχιτεκτονικής.
Στην πόλη αυτή τα εμπορεύματα για άλλη μια φορά άλλαξαν χέρια, περνώντας σε τολμηρούς ορεσίβιους μεταπράτες, οι οποίοι είχαν διάφορες επιλογές, προκειμένου τα φορτία τους να φτάσουν στη δυτική πλευρά των βουνών που αγκάλιαζαν το Κασγκάρ.
• Κάποιοι πήγαιναν Δυτικά από το πέρασμα Terek των TienShan για να βρεθούν στη συνέχεια στις στέπες της Κεντρικής Ασίας, στα βασίλεια της Fergana και Σογδιανής (Τασκένδη, Σαμαρκάνδη και Μπουχάρα του σημερινού Ουζμπεκιστάν) και πέρα από τον ποταμό Ώξο στη Merv. H διαδρομή αυτή των καραβανιών ήταν η πιο γνωστή και προτιμητέα από τους εμπόρους της εποχής εκείνης.
• Άλλοι διέσχιζαν την οροσειρά των Παμίρ κοντά στη Tashkurgan και πήγαιναν κατά μήκος του WakhanCorridor του Αφγανιστάν, στο αρχαίο Ελληνοπερσικό βασίλειο της Βακτρίας και από εκεί συναντούσαν το Βόρειο δρόμο στη Merv της Περσίας.
• Άλλος δρόμος από το Kashgar περνούσε από την Tashkurgan και μέσω του ορεινού περάσματος του Karakoram έφθανε στο σημερινό Αφγανιστάν. Ήταν ίσως το δυσκολότερο κομμάτι του δρόμου, η λιγότερο γνωστή και προτιμητέα διαδρομή.
• Επίσης υπήρχαν βραχίονες με κατεύθυνση νότια προς το Καρακοράμ και την Ινδία και βόρεια μέσω του ποταμού Ili στις στέπες της Σάκα.
Από τη Merv ο δρόμος συνέχιζε Δυτικά - πιο εύκολα πια - προς την παλιά πρωτεύουσα της Παρθίας, την Εκατόμπυλο (σημερινή Damghan), διέσχιζε το Βόρειο Ιράν (Τεχεράνη, Ταυρίδα), συνέχιζε Νότια της Κασπίας προς τη Χαμαντάν (Νοτιοδυτικά της Τεχεράνης) και προς τις αρχαίες δίδυμες πόλεις Σελευκεία και Κτησιφώντα κοντά στη Βαγδάτη, στον ποταμό Τίγρη.
Από εκεί διάφοροι δρόμοι οδηγούσαν μέσω Συρίας στην Αντιόχεια, στην Παλμύρα, στις Ανατολικές ακτές της Μεσογείου και στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία – αργότερα και στην Κωνσταντινούπολη. Τα αγαθά προωθούντο μέσω της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας, ενώ τα καραβάνια επέστρεφαν με νέα φορτία πάνω στα ίδια μονοπάτια.
Μπαχαρικά, πορσελάνες, πολύτιμοι λίθοι, αρώματα κινούνταν προς δυσμάς με αντάλλαγμα χρυσάφι, ασήμι, γυαλί, μαργαριτάρια, κοράλλια, μάλλινα και λινά υφάσματα. Στη μέση βρισκόταν η Κεντρική Ασία που με τα ζώα της - άλογα και βακτριανές καμήλες - βοηθούσε στη διακίνηση των αγαθών και προς τις δύο κατευθύνσεις.
Από την Κίνα ήρθαν το γλυκάνισο, τα τριαντάφυλλα, τα χρυσάνθεμα, το κεχρί, η μουριά, αλλά και το χαρτί, η πυρίτιδα και η μαγνητική πυξίδα.
Από τη Δύση ήρθαν στην Κίνα το τριφύλλι και τα κρασοστάφυλα. Η τέχνη της παρασκευής κρασιού ήρθε αργότερα.
Από την Περσία φιστίκια, ροδάκινα, αχλάδια, καρύδια, νάρκισσος, μύρο, λιβάνι.
Από την Κεντρική Ασία αμύγδαλα, jade, λάπιςλάζουλι, αγγούρια, κρεμμύδια, άλογα.
Από την Ινδία σπανάκι, λωτός, σανδαλόξυλο, πιπέρι, βαμβάκι.
Η πτώση της Μογγολικής Αυτοκρατορίας το 15ο αιώνα διατάραξε τη ροή των αγαθών διαμέσου της Ασίας και οι Ευρωπαίοι άρχισαν να αναζητούν θαλάσσιες οδούς προς την Άπω Ανατολή. Πορτογαλέζικα πλοία - εξοπλισμένα με πυξίδες και εφοδιασμένα με πυρίτιδα - έφτασαν στην Κίνα το 1515, ανοίγοντας το δρόμο στην ανάπτυξη του θαλάσσιου εμπορίου, το οποίο έκανε πλέον περιττό το Δρόμο του Μεταξιού, με αποτέλεσμα τη βαθμιαία παρακμή του.

Με έκταση που στη μέγιστη ακμή της (ανάλογα με τις εποχιακές πλημμύρες και την ποσότητα του νερού) φτάνει ακόμα και τα 195.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, η Παντανάλ κερδίζει επάξια τον τίτλο του μεγαλύτερου υγροβιότοπου στον πλανήτη μας! Για να πάρουμε μία εικόνα της κλίμακας, φανταστείτε πως ως έκταση είναι μεγαλύτερη από την Ελλάδα, ή το νησί της Ιρλανδίας. Καθώς βρίσκεται μακριά από μεγάλα αστικά κέντρα, τα οικοσυστήματα της Παντανάλ έχουν καταφέρει να διατηρήσουν τον «πρωτόγονο» χαρακτήρα τους, χωρίς να υποστούν εξωτερικές παρεμβάσεις.
Ένα ακόμα στοιχείο που κάνει την Παντανάλ ιδιαίτερη είναι το γεγονός πως δεν πρόκειται ακριβώς για ένα «προστατευόμενο Πάρκο», έναν υγροβιότοπο που να απολαμβάνει την προστασία κάποιας οργάνωσης όπως η UNESCO, ή διεθνούς συμφωνίας όπως η Ramsar, που απαιτεί από τις κυβερνήσεις να διαχειρίζονται με σύνεση και να διαφυλάττουν τους υγρότοπους. Στο 95% της έκτασής της η Παντανάλ βρίσκεται υπό ιδιωτική ιδιοκτησία, που κυρίως την χρησιμοποιεί για βόσκηση βοοειδών (στο χερσαίο κομμάτι της).
Παρόλ’ αυτά, πρόκειται για μία περιοχή με απίστευτο, ανυπολόγιστο πλούτο χλωρίδας και πανίδας, με πάρα πολλά είδη να χαρακτηρίζονται ενδημικά (διαβιούν δηλαδή μόνο εκεί). Την περίοδο των βροχών, περίπου από τον Δεκέμβριο μέχρι τα μέσα Μαΐου, η συγκέντρωση του νερού καλύπτει μέχρι και το 80% της περιοχής, καθιστώντας την σχεδόν απροσπέλαστη. Οδικό δίκτυο φυσικά δεν υπάρχει, με την εξαίρεση ενός δρόμου μήκους 150 χλμ. που δεν εξυπηρετεί ένα μικρό μόνο κομμάτι, που και αυτό «καταποντίζεται» κατά τη διάρκεια των μεγάλων βροχοπτώσεων.
Η σημασία της Παντανάλ στην παγκόσμια βιόσφαιρα δεν μπορεί να αποτυπωθεί επαρκώς. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά παραγωγικό οικοσύστημα, ή καλύτερα μία πληθώρα οικοσυστημάτων που αλληλεπιδρούν και αλληλοσυμπληρώνονται διαρκώς.

Το όνομά της σημαίνει «είσοδος χωρίς επιστροφή» και αυτό ισχύει. Η έρημος Τάκλα Μακάν δεν διαθέτει καθόλου νερό… Είναι τεράστια, η μεγαλύτερη στην Κίνα και μία από τις μεγαλύτερες του κόσμου. Βρίσκεται στην αυτόνομη κινεζική επαρχία Σιντσιάνγκ. Καλύπτει έκταση 270.000 τ.χλμ., με 1.000 χλμ. μήκος και 400 χλμ. πλάτος. Λόγω της απόλυτης ξηρασίας, διασχίζεται απ' τη βόρεια μέχρι τη νότια άκρη της από δύο βραχίονες του Δρόμου του Μεταξιού έτσι ώστε οι ταξιδιώτες να αποφεύγουν διαδρομές μέσα σε αυτήν. Πρόσφατα, η Δημοκρατία της Κίνας κατασκεύασε ένα οδικό δίκτυο ταχείας κυκλοφορίας το οποίο ενώνει το βόρειο με το νότιο άκρο. Η Τάκλα Μακάν είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα ψυχρής ερήμου. Δέχεται πολύ ψυχρές αέριες μάζες από τη Σιβηρία, οι οποίες κατεβάζουν τη νυχτερινή θερμοκρασία ακόμη και κάτω από τους -20°C. Το 2008 η έρημος είχε στρωθεί από χιόνι, που έφτανε μέχρι τα 4 εκατοστά!
Από τη μία λοιπόν, έχουμε ένα παράξενο φυσικό φαινόμενο, μια έρημο που ενίοτε τη βλέπουμε και χιονισμένη… Από την άλλη, έχουμε μια απίστευτη αρχαιολογική τοποθεσία, καθώς μέσα στην άμμο, τα τελευταία χρόνια, ανακαλύπτονται διαρκώς ευρήματα που προκαλούν απορίες στους αρχαιολόγους… Για παράδειγμα, διαρκώς βγαίνουν στο φως νέες πόλεις. Πόλεις-οάσεις, οι οποίες προφανώς υπήρξαν σταθμοί για τα καραβάνια στον Δρόμο του Μεταξιού. Μία από αυτές είναι η Λουλάν, η οποία πιστεύεται ότι ήταν πρωτεύουσα του ομώνυμου βασιλείου. Κοντά σε αυτήν βρέθηκε ένας μυστηριώδης ξύλινος τάφος, ο οποίος κατασκευάστηκε με 100 δοκούς καρφωμένες στην κορυφή ενός αμμόλοφου. Ο τάφος χρονολογείται στην Πρώιμη Εποχή του Χαλκού, δηλαδή 4000 χρόνια πριν. Στην ίδια εποχή χρονολογείται και η λεγόμενη «καλλονή του Λουλάν», μία γυναικεία μούμια, πολύ καλά διατηρημένη, λόγω της απόλυτης ξηρασίας. Τα χαρακτηριστικά της «καλλονής» δεν ήταν ασιατικά… Μέχρι στιγμής έχουν ανακαλυφθεί δεκάδες μούμιες, όλες σε εξαιρετική κατάσταση, σώζονται ακόμη και οι βλεφαρίδες ή τα μεταξωτά, ως επί το πλείστον, ρούχα τους. Καμία δεν ανήκει σε κινέζο… Είναι ξανθές, καστανές ή με κόκκινα μαλλιά και συχνά με γαλάζια μάτια… Τι σημαίνουν όλα αυτά; Επίσης ένα από τα πολύ σημαντικά ευρήματα των αρχαιολόγων είναι ένα χρυσοκέντητο μεταξωτό ύφασμα που χρονολογείται στην εποχή της δυναστείας των Χαν (206 π.Χ. - 220 μ.Χ.) – εντοπίστηκε στις ανασκαφές της αρχαίας πόλης Νίγια…
Γενικώς είναι γνωστό ότι ο Δρόμος του Μεταξιού ήδη λειτουργούσε από τον 1ο αιώνα π.Χ. και συνέδεε εμπορικά την αρχαία Ελλάδα, την Αίγυπτο και τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία με την Κίνα. Ο πατέρας της κινεζικής ιστοριογραφίας Σίμα Κιαν (145 π.Χ - 86 π.Χ), ο οποίος έζησε στα πρώτα χρόνια της δυναστείας των Χαν, αναφέρει ένα περιστατικό που αφορά τον πρεσβευτή του αυτοκράτορα, Γου Ζανγκ Κιάν, ο οποίος είχε σταλεί στη Δύση προς αναζήτηση συμμάχων. Η Κίνα τότε στρεφόταν εναντίον των Ούνων. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του ο πρεσβευτής αιχμαλωτίστηκε από τον εχθρό. Ωστόσο κατάφερε να δραπετεύσει και βρέθηκε στην έρημο Τάκλα Μακάν, όπου συνάντησε έναν παράξενο λαό… τους Νταϊουάν. Οι αρχαιολόγοι σήμερα εικάζουν προς πρόκειται για τους Δαναούς. Σύμφωνα με τις περιγραφές του ιστορικού, ο πρεσβευτής είδε ανθρώπους, λευκούς, ψηλούς, με γενειάδα και στρογγυλά μάτια. Είχαν δυνατά άλογα, όμορφα κτίρια, περίτεχνα αντικείμενα και εντυπωσιακά αγάλματα. Η περιοχή στην οποία κατοικούσαν εικάζεται ότι ήταν η Αλεξάνδρεια η Εσχάτη, μια από τις πόλεις που είχε ιδρύσει ο Μέγας  Αλέξανδρος. Οι αρχαιολόγοι λένε πως πιθανώς οι άνθρωποι που περιγράφει ο Κιαν ήταν Έλληνες. Όταν ο πρεσβευτής συνάντησε τον αυτοκράτορα και του μίλησε για τον λαό της ερήμου, ο ηγέτης ενδιαφέρθηκε για τα άλογα. Έτσι έγινε η πρώτη επαφή και άρχισε η ανταλλαγή προϊόντων... που οδήγησε στη δημιουργία του Δρόμου του Μεταξιού.

Κάθε χώρα έχει τα μυστικά της. Η Βόρεια Κορέα έχει πολλά. Είναι μια χώρα αποκλεισμένη από τον έξω κόσμο, που ζει τη δική της εκδοχή της πραγματικότητας. Ωστόσο τι σημαίνει να ζεις εκεί ως ένας απλός πολίτης; Πώς διαμορφώνεται η καθημερινότητά σου; Πώς κυλάει η ζωή από το πρωί που ξυπνάς μέχρι το βράδυ που κοιμάσαι; Διαβάστε παρακάτω τα 15+1 πράγματα που συνθέτουν το αληθινό βορειοκορεάτικο lifestyle:
1. Οι Βορειοκορεάτες διδάσκονται αρχαιοελληνική ιστορία και τέχνη και στην κρατική  Σχολή Καλών Τεχνών η διδακτέα ύλη περιλαμβάνει επίσης τη σύγχρονη ελληνική τέχνη. Για τον τρόπο ζωής στη σύχρονη Ελλάδα οι πολίτες δεν ξέρουν πολλά, ωστόσο οι περισσότεροι είναι ενήμεροι για την οικονομική κρίση και την πολιτική των μνημονίων… Επίσης στη χώρα κυκλοφορούν μεταφρασμένοι πολλοί  διεθνείς κλασικοί συγγραφείς, από Μπαλζάκ μέχρι Ντοστογιέφσκι.
2. Η μουσική που ακούγεται παντού είναι κυρίως ρωσική ποπ αλλά και δυτικά ερωτικά τραγούδια των δεκαετιών 1970 και 1980. Ιδιαίτερα δημοφιλείς είναι οι Abba. Επίσης στα τοπικά top charts είναι και το Eye of the Tiger και το Love is in the Air! Το Νο1 βορειοκορεάτικο συγκρότημα είναι οι Marabong Band. Εννοείται τέλος πως το  νοτιοκορεατικό Gangnam Style δίνει και παίρνει!
3. Η ημέρα στην Πιον Γιανγκ, την πρωτεύουσα της Βόρειας Κορέας, αρχίζει στις 6 το πρωί με μισάωρη μελέτη και άσκηση για μικρούς και μεγάλους. Το διάβασμα περιλαμβάνει και την ανάγνωση των εφημερίδων του κόμματος. Το τυπικό πρωινό γεύμα αποτελείται από καλαμπόκι, πόριτζ, αυγό και γιαούρτι. Στα παιδιά παρέχεται και γάλα.
4. Οι Βορειοκορεάτες είναι φιλότιμοι, φιλόξενοι, περίεργοι για το διαφορετικό και είναι μεγάλη τους χαρά να μοιραστούν μαζί σου ένα φαγητό ή ένα ποτό όταν βγαίνουν στα πάρκα για πικ νικ. Το πικ νικ είναι πολύ διαδεδομένο. Επίσης έχουν ιδιαίτερο χιούμορ και αυτοσαρκασμό. Για παράδειγμα αποκαλούν τα Μac Burger, Mac Kim… Το εθνικό τους ποτό είναι απόσταγμα, θυμίζει ρακί και ονομάζεται σουτζού − συχνά το προσθέτουν στην μπίρα και την κάνουν δυναμίτη!
5. Τα κομμωτήρια ανήκουν στην κρατική Επιτροπή Διαχείρισης Υπηρεσιών Άνεσης. Εκεί οι γυναίκες μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα σε 28 είδη κουρέματος και οι άνδρες ανάμεσα σε 10. Το κούρεμα του Κιμ Γιονγκ-Ουν, δεν περιλαμβάνεται στη λίστα και απαγορεύεται. Οι άνδρες συνιστάται να υιοθετούν το «κοντό κούρεμα της μάχης» που είχε λανσάρει ο πατέρας του σημερινού ηγέτη, Κιμ Γιονγκ-Ιλ, το οποίο μοιάζει με το πεζοναυτικό. Όσο για τις γυναίκες, κατά κανόνα οι παντρεμένες πρέπει να έχουν τα μαλλιά τους κοντά και οι ανύπαντρες μακριά αλλά ποτέ λυτά.
6. Το μακιγιάζ επιτρέπεται μετά την αποφοίτηση από το πανεπιστήμιο και επιβάλλεται στους εργασιακούς χώρους. Στα γραφεία όπου εργάζονται ως επί το πλείστον οι γυναίκες διατίθεται για κάθε υπάλληλο πούδρα, μολύβι ματιών και κραγιόν.
7. Τα ρούχα των Βορειοκορεατών σχεδιάζονται από την Εθνική Βιομηχανία Παραγωγής Ρούχων σε συντηρητικές, πρακτικές γραμμές και σε ήπιες γήινες αποχρώσεις. Όμως τελευταία ειδικά τα γυναικεία μοντέλα λανσάρονται και σε ορισμένα φωτεινά χρώματα. Τα τζιν παντελόνια θεωρούνται σύμβολο αστικού και καπιταλιστικού κομφορμισμού και άρα απαγορεύονται σε άνδρες και γυναίκες. Επίσης απαγορεύεται γενικώς το λεγόμενο ξενόφερτο στυλ ντυσίματος αν και βλέπεις που και που κάποιες απομιμήσεις Adidas που εισάγονται από την Κίνα.
8. Όλοι οι Βορειοκορεάτες φοράνε υποχρεωτικά και πάντα στο πέτο την κονκάρδα με την εικόνα του Κιμ Ιλ-Σουνγκ, παππού του Κιμ Γιονγκ-Ουν και ιδρυτή της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Κορέας. Αυτές οι κονκάρδες, που καθιερώθηκαν το 1960, είναι ο πιο «διάσημος» στόχος των πορτοφολάδων, καθώς οι κάτοικοι της Πιον Γιανγκ απαγορεύεται να έχουν μαζί τους χρήματα, κοσμήματα και φυσικά… πιστωτικές κάρτες. Ωστόσο στους πολίτες κύρους επιτρέπεται να φορούν ιαπωνικά ρολόγια.
9. Όλα τα κτίρια, διοικητικά και κατοικίες, είναι κρατικά. Ο κεντρικά επιβεβλημένος σχεδιασμός εξυπηρετεί πρωτίστως τη χρηστικότητα. Όσον αφορά τα συγκροτήματα κατοικιών, είναι πολυώροφα και έχουν λίγα και αργά ασανσέρ τα οποία συχνά δεν λειτουργούν λόγω καθιερωμένων κρατικών διακοπών ρεύματος. Όσοι, λοιπόν, ζουν σε υψηλότερους ορόφους να πρέπει να ξεκινήσουν για τη δουλειά ή το σχολείο νωρίτερα. Εννοείται πως ηλικιωμένοι που κατοικούν μεταξύ 20ου και 40ου ορόφου σπανίως βγαίνουν από τα διαμερίσματά τους. Πολλές οικογένειες προσπαθούν, ακόμη και με δωροδοκία κρατικών υπαλλήλων στέγασης, να μετακινήσουν τους εργαζόμενους ή ηλικιωμένους συγγενείς τους σε χαμηλότερους ορόφους.
10. Όλα τα αυτοκίνητα είναι κρατικά. Ορισμένοι προνομιούχοι υπάλληλοι διαθέτουν ΙΧ για να πηγαίνουν στην εργασία τους. Οι υπόλοιποι εξυπηρετούνται με τα ΜΜΜ τα οποία όμως είναι τακτικά. Τα πρόστιμα παραβάσεων για όλα τα αυτοκίνητα φτάνουν σε ύψος τους δύο μηνιαίους μισθούς. Όλα τα οχήματα που εισέρχονται στη Πιονγιάνγκ πρέπει να είναι καθαρά, διαφορετικά θα λάβουν πρόστιμο. Όσα βγαίνουν έξω από τη χώρα, πρέπει να έχουν το σχετικό ταξιδιωτικό έγγραφο.
11. Οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις λειτουργούν χωρίς κομπιούτερ, εκτυπωτές και γενικότερα εξοπλισμό σύγχρονης τεχνολογίας. Οι πληρωμές και οι μισθοδοσίες πραγματοποιούνται μόνο με μετρητά.
12. Όταν τελειώσει η εργασία της ημέρας, στις πέντε το απόγευμα, οι περισσότεροι εργαζόμενοι παραμένουν υποχρεωτικά στο πόστο τους για κοινωνική εργασία ή μελέτη. Τότε, συζητιούνται η πρόοδος της ημέρας και η προετοιμασία της επόμενης και γίνεται η απαραίτητη αυτοκριτική.
13. Η τηλεφωνική επικοινωνία στη Βόρεια Κορέα είναι ακριβή και περίπλοκη. Κατ΄αρχάς τηλέφωνο διαθέτουν μόνο τα υψηλόβαθμα στελέχη. Τα υπεραστικά τηλεφωνήματα είναι εξ’ορισμού ολιγόλεπτα γίνονται αποκλειστικά μέσω μεσίτη και κοστίζουν έως και 1.000 ευρώ αναλόγως τον χρόνο ομιλίας. Τα αστικά τηλεφωνήματα πραγματοποιούνται επίσης με διαμεσολαβητές τηλεφωνητές, κυρίως γυναίκες.
14. Οι αγορές τηλεόρασης ή ραδιοφώνου δηλώνονται στο κράτος. Κατόπιν της αγοράς οι αρχές κάνουν ελέγχους, χωρίς προειδοποίηση στα σπίτια των κατόχων, ώστε να διασφαλιστεί ο συντονισμός των καναλιών στα επίσημα κρατικά προγράμματα.
15. Στις 10 το βράδυ οι περισσότεροι κάτοικοι της Βόρειας Κορέας βρίσκονται στο κρεβάτι τους. Εξάλλου δεν υπάρχει και τίποτα άλλο να κάνουν, αφού δεν λειτουργούν ψυχαγωγικές δομές και γίνεται η προγραμματισμένη διακοπή ρεύματος ακόμη και στην πρωτεύουσα. Η χώρα ζωντανεύει ξανά στις 6 το επόμενο πρωί.

15+1. Η Πιον Γιανγκ ανήκει στην κοινωνική και εργασιακή ελίτ και δεν είναι προσβάσιμη σε όλους. Για να κατοικήσεις στην πρωτεύουσα απαιτείται ειδική κρατική άδεια. Εκεί λοιπόν ζουν μόνο κυβερνητικά στελέχη, στρατιωτικοί, ευκατάστατες και υγιείς οικογένειες. Αστυνομία και στρατός ελέγχουν τα σύνορα της πόλης, για να μην εισέλθουν μέλη των κατώτερων τάξεων από την επαρχία…

Ονομάζεται Τρένο Σαργκάν Οκτώ και είναι ένα μικρό κόσμημα πάνω στις πλαγιές του Ζλάτιμπορ. Με πολύ στενές γραμμές, και διαστάσεις άλλης εποχής, σήμερα λειτουργεί ως πόλος έλξης για τους ρομαντικούς, για τους λάτρεις της ιστορίας ή απλώς της νοσταλγίας. Εξάλλου η άλλη ονομασία του Σαργκάν Οκτώ είναι «Νοσταλγία».
Η κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής άρχισε κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου από τους Αυστριακούς, με σκοπό να ενωθεί η Σερβία με την Αυστρο-Ουγγαρία η οποία τότε κατείχε τα εδάφη της Σερβίας και της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Το έργο ήταν δύσκολο λόγω των ορεινών εδαφών, των πηγών που αναβλύζουν στη διαδρομή και των τούνελ που έπρεπε να σκαφτούν μέσα στην πέτρα του βουνού. Σήμερα το τρένο περνάει από 22 τούνελ και 365 πηγές. Οι πηγές βρίσκονται ακόμη και μέσα στα τούνελ! Για την εκπόνηση του έργου λοιπόν, θεσπίστηκαν καταναγκαστικά έργα και οι εργάτες που επιστρατεύτηκαν ήταν Ρώσοι και Ιταλοί φυλακισμένοι και αιχμάλωτοι πολέμου. Ενώ εκτυλισσόταν ο πόλεμος και καθώς τα μέτωπα των μαχών μετακινούνταν και τα εδάφη της Αυστρο-Ουγγρικής Αυτοκρατορίας άλλαζαν, άλλαζε και η πορεία της σιδηροδρομικής γραμμής. Εννοείται πως οι εργασίες προχωρούσαν σε εξουθενωτικά εντατικό ρυθμό, για να μπορέσει η κατασκευή να ολοκληρωθεί και το τρένο να βοηθήσει στην επιτυχή έκβαση του πολέμου. Τελικά το έργο σταμάτησε λόγω μιας φονικής κατολίσθησης στην εκσκαφή ενός τούνελ που στοίχισε τη ζωή σε περίπου 200 εργάτες των καταναγκαστικών έργων. Και το όραμα της σιδηροδρομικής ένωσης της Σερβίας με την Αυστρο-Ουγγαρία κατέρρευσε μαζί με την κατάρρευση της Αυτοκρατορίας.

Αλλά η δουλειά συνεχίστηκε, από το 1921, στο νεοσύστατο Βασίλειο της Σερβίας. Όταν ολοκληρώθηκε στα 15,44 χιλμ., την ίδια χρονιά, λόγω της ιδιομορφίας του εδάφους, οι γραμμές σχημάτιζαν ένα μεγάλο οχτάρι εξ’ου και η ονομασία Σαργκάν Οκτώ. Αυτό σημαίνει στην πράξη ότι το τρένο περνάει από κάποιους σταθμούς δύο φορές κατά τη διάρκεια μίας διαδρομής.

Τα δύο πιο σημαντικά αξιοθέατα που βλέπει κανείς όταν ταξιδεύει με το όμορφο αυτό τρένο, είναι το εστιατόριο που είναι λαξευμένο μέσα στον βράχο Σαργκάν και ο «Τρελός Βράχος» στην περιοχή Γκολουμπίτσι. Λέγεται ότι όταν ένα ζευγάρι περάσει κατά τη διαδρομή από τον «Τρελό Βράχο» δένεται με παντοτινά δεσμά αγάπης και οπωσδήποτε παντρεύεται…

Ο θρύλος θέλει τη Ματέρα να είναι ο τόπος όπου αναπτύχθηκαν οι πρώτοι οργανωμένοι οικισμοί (με την έννοια που καταλαβαίνουμε σήμερα) στην Ιταλία. Τα περίφημα «σάσσι», οι υπόσκαφες πετροσπηλιές στον λόφο της Ματέρα είναι κάτι το μοναδικό, και έχει χαρίσει στην πόλη τη φήμη που έχει αποκτήσει παγκοσμίως, αλλά και την αναγνώριση από την UNESCO ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Η στοιχειωμένη Ματέρα  - ένα κρυμμένο μυστικό της Ιταλίας
Αναζητώντας ο Μελ Γκίμπσον το κατάλληλο σκηνικό για τη δική του αντίληψη των Παθών του Θεανθρώπου, ανακάλυψε μια μικρή πόλη στη Nότια Ιταλία, όπου ήδη είχε πραγματοποιηθεί το όραμα του Πιερ Πάολο Παζολίνι για το «Κατά Ματθαίον» Ευαγγέλιο: τη Ματέρα.
Στρίβοντας το στενό δρόμο που οδηγεί στην άκρη του γκρεμού πάνω από το ρέμα που κελαριστά τρέχει στο βάθος της χαράδρας, το θέαμα είναι πρωτόγνωρο, τρομακτικό και σίγουρα κινηματογραφικό: αμέτρητες τρύπες στο βράχο, σπηλιές σκοτεινές σε απείθαρχη διάταξη. Αυτό που αντικρίζουν τα μάτια είναι κατοικίες ολοκληρωτικά σκαμμένες στο εσωτερικό του βράχου ή αποτελούμενες από ένα τμήμα εσωτερικό και ένα άλλο χτισμένο εξωτερικά.
Η πόλη χωρίς καμιά υπερβολή κλείνει στους τοίχους και στις σπηλιές της ολόκληρη την ιστορία της ανθρώπινης ύπαρξης πάνω στον πλανήτη. Τα παλαιότερα ευρήματα σ' αυτήν τη μικρή πόλη χρονολογούνται, σχεδόν 400.000 χρόνια, από την Παλαιολιθική Εποχή, αλλά ο μεγαλύτερος πλούτος ευρημάτων ανάγεται στη Νεολιθική και μεταγενέστερα.

Η πόλη είχε αισθητή και σημαίνουσα παρουσία ήδη από τον 6ο π.Χ. αι., τμήμα της ενδοχώρας της Μεγάλης Ελλάδας. Αλλά και κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους  δημιουργήθηκαν   συνοικίες, σκαμμένες στον μαλακό, ασβεστώδη βράχο αλλά και ένα  αξιοθαύμαστο και καλά μελετημένο δίκτυο δεξαμενών. 

Το γκρίζο της πέτρας δίνει μια αίσθηση στοιχειωμένου τοπίου, βιβλική ατμόσφαιρα που παρασύρει σε ένα ταξίδι στο χρόνο καθώς διαβαίνεις τα σοκάκια της. Η Ματέρα σε προκαλεί να κάνεις βουτιά στην Ιστορία της από το πρώτο λεπτό: σκαλοπάτι το σκαλοπάτι, πέτρα την πέτρα, σπηλιά τη σπηλιά.

Αυτό το καλοκαίρι ας γνωρίσουμε τη μαγική όψη της Ελλάδας. Η Χαλκιδική αποτελεί αγαπημένο προορισμό για πολλούς τουρίστες από όλο τον κόσμο. Αποτελεί έναν παράδεισο ακόμη και για τους απαιτητικότερους πρωταγωνιστές του διεθνούς jet set. Είναι όμως και ένας διάσημος προορισμός για θρησκευτικό τουρισμό. Για φυσιολατρικό τουρισμό. Και για πολλά άλλα.
Οι Θεσσαλονικείς τη λατρεύουν! Και πώς όχι; Αυτός ο ευλογημένος τόπος προσφέρει καταπράσινα βουνά γεμάτα πεύκα που κατεβαίνουν ως τη θάλασσα. Τα κρυστάλλινα νερά της ιριδίζουν από καθαριότητα και δροσιά σε ανεπανάληπτες τιρκουάζ και πράσινες αποχρώσεις. Οι ακτές της Κασσάνδρας, οι ακτές της Σιθωνίας, είναι από τις ομορφότερες του κόσμου!
Αλλά και οι κωμοπόλεις, τα χωριά, όλα γραφικά με παραδοσιακή μακεδονίτικη αρχιτεκτονική, με κτήρια ορόσημα, ελκύουν αρχιτέκτονες και ιστορικούς από όλη την υφήλιο. Μια βόλτα στην Αρναία, στον Πολύγυρο, στα Πυργαδίκια, εξηγεί το γιατί, χωρίς δεύτερη κουβέντα. Ας μην ξεχνάμε όμως και το περίφημο Σπήλαιο των Πετραλώνων, όπου ανακαλύφθηκε ο «Αρχάνθρωπος» τύπου Νεάντερνταλ…
Για να τα απολαύσει κανείς όλα αυτά βέβαια απαιτούνται τρία πράματα: άνεση, οργάνωση και άρτια εκπαιδευμένοι ξεναγοί. Όλα αυτά δηλαδή που προσφέρει το Versus Travel. Διαμονή σε πεντάστερο ξενοδοχείο, ημιδιατροφή, τέλεια οργανωμένες εκδρομές με πούλμαν και προαιρετικά μια καταπληκτική κρουαζιέρα στο Άγιον Όρος πάντα συνοδεία εξαιρετικών ξεναγών.
Και για το τέλος; Σας υποσχεθήκαμε σινεμά… Πού; Στον Παλαιό Άγιο Παντελεήμονα. Στους πρόποδες του Ολύμπου, στον δρόμο μας για την επιστροφή. Στον παραδοσιακό, αναπαλαιωμένο οικισμό όπου γυρίστηκαν σκηνές από τον «Μεγαλέξαντρο», το «Αλαλούμ», τα «Ματωμένα Χώματα», το «Κόκκινο Ποτάμι»… Πώς αλλιώς θα μπορούσε να τελειώσει αυτή η εκδρομή στη Χαλκιδική, για να μας μείνει για πάντα αξέχαστη;

Το κάστρο Μπλουά αναφέρεται για πρώτη φορά στα "Δέκα Βιβλία Ιστοριών" του Αγίου Γρηγορίου της Τουρ. Οι δούκες του Σαντιγιόν έκτισαν τα παλαιότερα μέρη του κάστρου κατά τον 18ο αιώνα. Η Ιωάννα της Λορένης χρησιμοποίησε το Μπλουά ως επιχειρησιακή της βάση για την άρση της πολιορκίας της Ορλεάνης, όταν ξεκίνησε την νικηφόρο πορεία της το 1429. Το Μπλουά έγινε μία από τις βασιλικές έδρες στις αρχές του 16ου αιώνα και εκεί έλαβε χώρα η δολοφονία των αδελφών ντε Γκιζ το 1588. Στο Μπλουά επίσης εξορίστηκε από την Αυλή η βασίλισσα Αικατερίνη των Μεδίκων από το γιο της Λουδοβίκο ΙΓ΄ (1617-1619).

Σε αντίθεση με τα προηγούμενα κάστρα, το Σαμπόρ δεν ήταν έδρα ευγενών ούτε πόλη αλλά κτίσθηκε από τον Φραγκίσκο Α΄, ως "κυνηγετικό περίπτερο", το οποίο όλως τυχαίως συνόρευε με τον πύργο του συζύγου της ευνοούμενης του, κοντέσας του Θουρύ (Thoury). Δεν είναι βέβαιο ποιος είναι ο αρχιτέκτων και κατά πόσον ο Λεονάρδος ντα Βίντσι έβαλε το χέρι του• είναι γνωστό ότι το κάστρο άρχισε να κτίζεται το 1519 και ουσιαστικώς δεν τελείωσε ποτέ· πάντως έγινε κατοικήσιμο πριν το θάνατο του Φραγκίσκου Α΄ το 1547. Ως κυνηγετικό περίπτερο ήταν άχρηστο διότι έχει τεράστια παράθυρα και πανύψηλες οροφές, οπότε είναι αδύνατον να θερμανθεί (440 δωμάτια, 282 τζάκια, 84 κλιμακοστάσια). Επίσης δεν υπάρχει, ούτε υπήρξε, κοντινός οικισμός απ΄ όπου θα μπορούσε η βασιλική ακολουθία να προμηθευθεί τρόφιμα και δεδομένου ότι η συνήθης ακολουθία συμπεριελάμβανε 2000 άτομα, είναι αντιληπτό ότι η βασιλική επιμελητεία είχε κάποιες δυσκολίες σε εκδρομές τέτοιου είδους. Επιπροσθέτως, το Σαμπόρ δεν είχε επιπλωθεί πλήρως, οπότε ήταν αναγκαία η μεταφορά και του σχετικού εξοπλισμού. Όλα αυτά οδήγησαν στην εγκατάλειψη του κάστρου για έναν περίπου αιώνα, μέχρι  την εποχή του Λουδοβίκου ΙΓ΄, ο οποίος το προσέφερε στον εξάδελφό του, Γκαστόν της Ορλεάνης, ο οποίος έκανε εργασίες αποκατάστασης. Το κάστρο κατοικήθηκε περιοδικώς μόνον και περιήλθε στο γαλλικό δημόσιο ως περιουσία του εχθρού το 1915, αφού οι τότε ιδιοκτήτες, δούκες της Πάρμα, είχαν την περιουσία τους στην Αυστροουγγαρία.

Ο ναός του Άμπου Σίμπελ, ή Αμπού Σιμπέλ, είναι παγκόσμια γνωστός για πολλούς λόγους. Χτίστηκε μέσα σε 20 χρόνια, σύμφωνα με τις πηγές, από τον φαραώ Ραμσή Β’ ως τρόπαιο της νίκης του εναντίον των Χετταίων στη μάχη του Καντές (σημερινή Συρία), περίπου το 1274 π.Χ. Η μάχη αυτή καθαυτή έχει τεράστια σημασία καθώς είναι η πρώτη επίσημα καταγεγραμμένη μάχη της ανθρωπότητας ενώ έφερε αντιμέτωπες δύο από τις υπερδυνάμεις της εποχής, τους Αιγύπτιους και τους Χετταίους. Για να αποκτήσουμε μία «κλίμακα του χρόνου», πρόκειται για την εποχή που στην Ελλάδα ο μυκηναϊκός πολιτισμός βρισκόταν στην ακμή του και η επιρροή του απλωνόταν στην ηπειρωτική Ελλάδα και το Αιγαίο.

Το Πάσχα είναι (μαζί με τα Χριστούγεννα) η πιο σημαντική θρησκευτική περίοδος στη Ρουμανία. Χριστιανοί Ορθόδοξοι γαρ, οι Ρουμάνοι τιμούν και σέβονται τις θρησκευτικές τους παραδόσεις και τις εφαρμόζουν με μεγάλη προσήλωση, καθιστώντας τις μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας ιδιαίτερα κατανυκτικές και αξιομνημόνευτες για τον κάθε επισκέπτη.

Πρόκειται για το απόλυτο highlight του νομού, ένας Εθνικός Δρυμός που τα έχει όλα! Η κοιλάδα Βάλια Κάλντα (στη λατινογενή γλώσσα των Βλάχων κατοίκων των γύρω χωριών Βάλια Κάλντα σημαίνει «Ζεστή Κοιλάδα») είναι μια βαθιά και σχετικά κλειστή κοιλάδα της Βόρειας Πίνδου, με πέντε βασικές εισόδους. Ονομάστηκε έτσι γιατί εμφανίζει σημαντικές θερμοκρασιακές διακυμάνσεις στη διάρκεια του 24ώρου, με πολύ υψηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της ημέρας και πολύ χαμηλές κατά τη διάρκεια της νύχτας. Απο το κέντρο της πηγάζει το Αρκουδόρεμα, που είναι ο κυριότερος παραπόταμος του Αώου ποταμού. Θεσπίστηκε ως Εθνικός Δρυμός το 1966 και αποτελεί μια από τις πιο κρύες και υγρές περιοχές της Ελλάδας. Αυτός ο ανεκτίμητης οικολογικής αξίας τόπος, εκτείνεται στο βορειοανατολικό τμήμα της οροσειράς της Πίνδου, στο νότιο άκρο του Νομού Γρεβενών σε υψόμετρο περίπου χιλίων τετρακοσίων μέτρων, ενώ η συνολική έκτασή του φτάνει τα 69.000 στρέμματα. Ανάμεσα στις πιο μαγευτικές τοποθεσίες της, ξεχωρίζουν τα Κόκκινα Πεύκα με την πανοραμική τους θέα στην κοιλάδα, το Αρκουδόρεμα, με τα κρυστάλλινα νερά στην καρδιά του μαύρου δάσους, όπου οι καφέ αρκούδες κάνουν τη βόλτα τους την άνοιξη μόλις ξυπνούν από τη χειμερία νάρκη και τέλος, το χωριό Βοβούσα, χτισμένο στις όχθες του Αώου. Τα χρώματα και τα αρώματα που συνθέτουν το τοπίο αποζημιώνουν και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη μέσα στο μεγαλείο της φύσης...

Έλατα, βελανιδιές, φτελιές, λεύκες, αγριοκερασιές, κέδρα, αγριαχλαδιές κι άλλα τόσα. Ειδικά το φθινόπωρο, ο Όρλιακας με όλα αυτά τα φυλλοβόλα είναι σαν ζωγραφική παλέτα! Το Ανατολικό Ζαγόρι βρίσκεται βορειοανατολικά των Ιωαννίνων μέσα σε ένα υπέροχο φυσικό περιβάλλον στο οποίο φωλιάζουν τα 16 μικρά χωριά του. Ανήκει στα πιο ενδιαφέροντα οικοσυστήματα της Ελλάδας με δάση από πεύκα, έλατα και οξιές, άφθονα ποτάμια που κάνουν την περιοχή ιδανικό τόπο διαβίωσης σπάνιων άγριων ζώων. Το Ανατολικό Ζαγόρι έχει χαρακτηριστεί μαζί με το υπόλοιπο Ζαγόρι ως μνημείο πολιτιστικής παραδοσιακής κληρονομιάς. Θρυλικά χωριά και άνθρωποι βιώνουν το μοναδικό τους τοπίο, το οποίο μοιάζει σαν ένα ταξίδι στο παρελθόν... Οι δοκιμασίες που πέρασαν τα Ζαγοροχώρια κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου πολέμου ήταν πολύ δύσκολες. Τα χωριά του Ανατολικού Ζαγορίου κάηκαν ολοσχερώς από τους Γερμανούς. Πολλοί κάτοικοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα χωριά τους και να αναζητήσουν καλύτερη τύχη στα μεγάλα αστικά κέντρα. Για το λόγο αυτό στα χωριά του Ανατολικού Ζαγορίου όλα τα κτίσματα είναι καινούργια που όμως διατηρούν την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του τόπου. Το κεφαλοχώρι του Ανατολικού Ζαγορίου, το Γρεβενίτι, απέχει 44 χιλιόμετρα από την πόλη των Ιωαννίνων και είναι χτισμένο σε υψόμετρο 980 μέτρων με εξαιρετική θέα προς τα χωριά του κεντρικού Ζαγορίου. Εδώ βρίσκεται και η μυθική λίμνη Ζορίκα, η άγνωστη λίμνη που γεμίζει με νούφαρα κάθε χρόνο και αποτελεί ένα μοναδικό θέαμα μέσα στην απέραντη γοητεία του πράσινου. Το Ελατοχώρι, ένα ορεινό χωριό, χτισμένο σ’ ένα καταπράσινο τοπίο, περιτριγυρισμένο από πεύκα, έλατα, πλατάνια, αλλά και το Φλαμπουράρι, χτισμένο στις πλαγιές του όρους Τσούκα Ρόσα, σε υψόμετρο 1000 περίπου μέτρων, μέσα σε πυκνή βλάστηση, αποτελούν ορισμένα από τα πιο σημαντικά χωριά της ευρύτερης περιοχής.

Η μαστίχα είναι ένα σπάνιο είδος σχίνου που καλλιεργείται αποκλειστικά και μόνο στο νησί της Χίου. Το μέγα παράδοξο της υπόθεσης είναι πως ενώ δέντρα που ανήκουν την οικογένεια του μαστιχόδεντρου, σχίνοι δηλαδή, φύονται και σε άλλες μεσογειακές χώρες, το μαστιχόδεντρο ευδοκιμεί μόνο στη Χίο. Και μάλιστα ούτε καν σε ολόκληρο το νησί αλλά μονάχα στο νότιο τμήμα του, στα Μαστιχοχώρια. Είναι, λένε, σαν κάποιος να τράβηξε μία γραμμή στον χάρτη και να είπε «έξω από αυτή τη γραμμή δεν θα ευδοκιμήσει ποτέ η μαστίχα!» Και πράγματι, προσπάθειες καλλιέργειας μαστίχας που έγιναν κατά καιρούς σε άλλες χώρες, σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, ακόμα και στη βόρεια Χίο, απέτυχαν παταγωδώς!

Το μαστιχόδεντρο φτάνει σε ύψος τα τρία περίπου μέτρα, έχει μικρά, σκληρά φύλλα ελλειπτικού σχήματος και κόκκινα άνθη. Ο κορμός του έχει ακανόνιστες «ρυτίδες», σαν το πεύκο. Ο «καρπός» του δεν βγαίνει στα κλαριά του αλλά από τον κορμό, είναι σαν ρητίνη δηλαδή. Η διαδικασία της παραγωγής της μαστίχας είναι κι αυτή ιδιαίτερη: ξεκινά γύρω στα μέσα του καλοκαιριού, τον Ιούλιο, όταν οι μαστιχοπαραγωγοί χαράσσουν τον κορμό και τα κλαδιά του δέντρου, από όπου μετά από λίγες ημέρες θα αρχίσει να εκκρίνεται η ρητίνη, η μαστίχα δηλαδή, για να στερεοποιείται μέσα σε περίπου δεκαπέντε ημέρες, ανάλογα πάντα και με τις καιρικές συνθήκες.

Οι θεραπευτικές δράσεις της μαστίχας ήταν γνωστές ήδη από την αρχαιότητα. Ο Ηρόδοτος ανέφερε ότι οι κάτοικοι της Χίου συνήθιζαν να μασούν το αποξηραμένο ρητινώδες υγρό που έρεε από τον φλοιό του μαστιχόδεντρου, ενώ ο Ιπποκράτης, ο Γαληνός και ο Διοσκουρίδης υπογράμμισαν την ευεργετική της επίδραση στο στομάχι.

Εντυπωσιακό και θορυβώδες, το Πάσχα στην Κέρκυρα φέρνει στο νου όλων το περίφημο έθιμο με τους μπότηδες που λαμβάνει χώρα το Μεγάλο Σάββατο στην καρδιά της όμορφης πόλης. Η φύση είναι ντυμένη στα πράσινα, με τις ευωδιές των λουλουδιών, και η πόλη να ετοιμάζεται να υποδεχτεί ένα μεγάλο θρησκευτικό γεγονός.
Το έθιμο Μπότηδες στη Σπιανάδα στην Κέρκυρα είναι ένας συνδυασμός Ενετικών Παραδόσεων και Ορθόδοξων εθίμων.
ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ
Το Μεγάλο Σάββατο η Κέρκυρα ξυπνά νωρίς. Στις 6 το πρωί, στην Παναγία των Ξένων, μια εντυπωσιακή τρίκλιτη βασιλική Επτανησιακού ρυθμού, γίνεται η αναπαράσταση του σεισμού που κατά τις Γραφές ακολούθησε την Πρώτη Ανάσταση.
Στις 9 το πρωί στον Ναό του Αγίου Σπυρίδωνα στην Κέρκυρα ξεκινά η λιτανεία του Αγίου που καθιερώθηκε το 1550, όταν η Κέρκυρα σώθηκε από λιμό. Το παράδοξο εδώ είναι ότι γίνεται ταυτόχρονα και η περιφορά του Επιταφίου, αντίθετα από όλα τα υπόλοιπα μέρη της Ελλάδας. Η περιφορά του επιταφίου το Μ. Σάββατο καθιερώθηκε ουσιαστικά τα χρόνια της Ενετοκρατίας, καθώς οι Ενετοί απαγόρευαν τις λιτανείες και τον Επιτάφιο μέσα στην πόλη.
Η περίφημη Φιλαρμονική της Κέρκυρας συνοδεύει την περιφορά – ίσως έχετε ακούσει ότι η Κέρκυρα έχει μια από τις πιο καλά οργανωμένες και «μελωδικές» Φιλαρμονικές και πραγματικά η μουσική τους είναι υπέροχη. Κατά παράδοση παίζουν συγκεκριμένες μουσικές το Μεγάλο Σάββατο: τη Marcia Funebre (επιτάφιος πορεία) από την Hρωική του Beethoven, το Calde Lacrime του Michelli.
Λίγες ώρες αργότερα, ο θρήνος δίνει τη θέση του στη… φασαρία, καθώς κόσμος μαζεύεται στη Σπιανάδα και στο Λιστόν – και όπου μπορεί – για να απολαύσει ένα από τα πιο εντυπωσιακά έθιμα του Πάσχα στη χώρα μας, τους μπότηδες.
ΟΙ ΜΠΟΤΗΔΕΣ
Με το σήμα της πρώτης Ανάστασης στις 11 το πρωί, οι κάτοικοι της Κέρκυρας πετούν τεράστια κανάτια γεμάτα νερό – τους μπότηδες – από τα μπαλκόνια τους. Οι μπότηδες είναι τα πήλινα κανάτια με στενό στόμιο και δυο χερούλια στο πλάι για τη μεταφορά τους. Τα μπαλκόνια είναι στολισμένα και οι κάτοικοι δένουν στους μπότηδες κόκκινες κορδέλες – το κόκκινο είναι το χρώμα της Κέρκυρας.
Το έθιμο με το σπάσιμο των κανατιών το Πάσχα στην Κέρκυρα έχει μακρά ιστορία που χάνεται πάλι στην εποχή της Ενετοκρατίας, ωστόσο υπάρχουν διαφορετικές θεωρίες για το πώς ξεκίνησε. Και επειδή βρισκόμαστε στην Ελλάδα όπου ο χριστιανισμός και το Δωδεκάθεο αλληλομπλέκονται, οι θεωρίες έχουν τις αναφορές τους στις δυο αυτές θρησκείες.
Κάποιοι λένε ότι το έθιμο είναι των Καθολικών της Ενετοκρατίας, όπου στην αρχή του χρόνου οι κάτοικοι πετούσαν τα παλιά τους πράγματα για να μπορέσει ο νέος χρόνος να τους φέρει καινούρια και καλύτερα. Οι κάτοικοι της Κέρκυρας οικειοποιηθήκαν το έθιμο, αντικαθιστώντας όμως τα παλιά πράγματα με τα κανάτια για να προκαλέσουν μεγαλύτερη φασαρία.
Η δεύτερη θεωρία αναφέρεται στην περίοδο των αρχαίων Ελλήνων, οι οποίοι τον Απρίλιο γιόρταζαν την αρχή της γεωργικής και βλαστικής περιόδου, πετώντας τα παλιά τους κανάτια για να γεμίσουν τα νέα με τους νέους καρπούς. Κάποιοι θα σας πουν σίγουρα στην Κέρκυρα ότι όποια και να είναι η αλήθεια, οι Κερκυραίοι αρέσκονται να ξορκίζουν το κακό με τα κανάτια τους, σημαίνοντας και τη λήξη του χειμερινού λήθαργου και την αναγέννηση της Φύσης.
Αν βρεθείτε στην Κέρκυρα κατά το σπάσιμο των Μπότηδων, μην παραλείψετε να πάρετε μαζί σας και ένα κομματάκι και να το κρατήσετε μαζί σας όλο το χρόνο – οι ντόπιοι θα σας πουν ότι θα σας φέρει καλή τύχη.
Κι εκεί που η φασαρία των μπότηδων τελειώνει, οι Φιλαρμονικές ξεχύνονται στους δρόμους παίζοντας χαρμόσυνη μουσική αυτή τη φορά – το εμβατήριο “Μη φοβάστε Γραικοί” κυριαρχεί στον αέρα.

Κανείς δε θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι ο Έβρος είναι ένας ακόμα ποταμός. Εκτός του ότι αποτελεί φυσικό σύνορο ανάμεσα σε Ελλάδα-Τουρκία και Ελλάδα-Βουλγαρία, η πορεία του ανέκαθεν καθόριζε τις τύχες του τόπου. Οι αρχαίοι τον θεωρούσαν σαν τον μεγαλύτερο ποταμό του τότε γνωστού κόσμου, παρόλο που δεν είναι παρά ο μεγαλύτερος σε μήκος στην Βαλκανική χερσόνησο.
Σχεδόν 30 χιλιόμετρα πριν από τις εκβολές του ο Εβρος ποταμός χωρίζεται στα δύο σχηματίζοντας ένα τεράστιο μακροσκελές τρίγωνο. Η δελταϊκή πεδιάδα που δημιουργείται έχει συνολική έκταση 200.000 στρέμματα τα οποία μοιράζονται η Ελλάδα (150.000) και η Τουρκία. Τα 80.000 στρέμματα από αυτά που βρίσκονται επί του ελληνικού εδάφους αποτελούν την έκταση η οποία έχει ενταχθεί στη διεθνή Σύμβαση Ραμσάρ. Η επίσημη ονομασία του Δέλτα του Έβρου είναι «Αινήσιον Δέλτα».
Μέχρι την δεκαετία του 1950 αυτός ο τόπος ήταν παρθένος και ουσιαστικά ανεξερεύνητος. Μετά άρχισαν τα έργα αποστράγγισης, υψώθηκαν αναχώματα, χαράχθηκαν χωματόδρομοι, ευθυγραμμίστηκε η κοίτη του ποταμού και αποξηράνθηκαν μεγάλες εκτάσεις για καλλιέργειες. Τα 20 τελευταία χρόνια οι δραστηριότητες αυτές, πάντως, έχουν σταματήσει.
Η μεγάλη αξία του Δέλτα του Έβρου βρίσκεται στην πλούσια ορνιθοπανίδα του. Εδώ έχουν παρατηρηθεί τουλάχιστον 316 είδη πουλιών από τα 420 περίπου που υπάρχουν στην Ελλάδα! Είναι σπάνιο φαινόμενο για τα ευρωπαϊκά δεδομένα και το οικοσύστημα λειτουργεί σαν βιότοπος για φώλιασμα, ως καταφύγιο για μεγάλους πληθυσμούς υδρόβιων πουλιών από τις βόρειες περιοχές της κεντροανατολικής Ευρώπης κατά την διάρκεια του χειμώνα και ως ζωτικός χώρος συγκέντρωσης και ανάπαυσης μεγάλου αριθμού μεταναστευτικών πουλιών. Αντίστοιχα στην περιοχή του Έβρου έχουν παρατηρηθεί 46 είδη ψαριών, 7 είδη αμφίβιων, 21 είδη ερπετών και περισσότερα από 40 είδη θηλαστικών. Δύο είναι οι μεγάλες λιμνοθάλασσες –τα πολυτιμότερα υγροτοπικά συστήματα– στο Δέλτα. Της Δράνας (ή λίμνη του Δράκοντος) με έκταση 6.000 στρέμματα και τα Παλούκια (ή Καζικλί) με έκταση 2.800 στρέμματα.
* Η στάθμη των νερών του ποταμού Έβρου είναι 6 μέτρα χαμηλότερη από εκείνη της θάλασσας. Οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις είναι ακόμα μεγάλες και πολύ εύφορες. Τα βασικά προϊόντα είναι βαμβάκι, σιτάρι, τεύτλα και καλαμπόκι.
* Η επίσκεψη στην περιοχή του Δέλτα επιτρέπεται σε συγκεκριμένες περιοχές και θα πρέπει να είστε μαζί με κάποιον ξεναγό εθνικών δρυμών, ή να έχετε συνοδό με ειδική άδεια. Η περιοχή είναι επιτηρούμενη από τον στρατό.

Η Κομοτηνή βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα της Ελλάδας και είναι πρωτεύουσα του νομού Ροδόπης.
Με την ύπαρξή της να βεβαιώνεται από την ύστερη αρχαιότητα, το πάλαι ποτέ μικρό βυζαντινό οχυρό των Κομοτηνών ή Κουμουτζηνών αναδείχθηκε σε σημαντικό αστικό κέντρο στην Υστεροβυζαντινή περίοδο.
Η σημαίνουσα θέση της στην περιοχή της Θράκης εδραιώθηκε στα χρόνια της Οθωμανικής περιόδου, στην τελευταία περίοδο της οποίας αναδείχθηκε σε διοικητικό κέντρο της ευρύτερης περιφέρειας.
Η πρόσκαιρη κατάκτησή της από τους Βούλγαρους στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, η απελευθέρωσή της κατά τον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο και η έκβαση του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου οδήγησαν στην οριστική ενσωμάτωσή της στην ελληνική επικράτεια, το 1920.
Στα μεταπολεμικά χρόνια η πόλη αναπτύχθηκε χάρη στην κεντρική της γεωγραφική θέση και τη σημασία της ως διοικητικό κέντρο, διατηρώντας τον χαρακτήρα της, και επηρεασμένη, ως ένα βαθμό, από τα ιδιαίτερα γνωρίσματα των μειονοτικών ομάδων.

Η Κομοτηνή σήμερα είναι μια πόλη πολυπολιτισμική με έντονο τον χαρακτήρα της φοιτητούπολης. Ο πληθυσμός είναι εξαιρετικά πολύγλωσσος για το μέγεθός της.
Αποτελείται από ντόπιους Έλληνες, Έλληνες απογόνους προσφύγων από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη, Έλληνες Μειονοτικούς (Τουρκόφωνους, Πομάκους και Αθίγγανους, κυρίως Μουσουλμάνους στο θρήσκευμα) και απογόνους Αρμενίων προσφύγων
Την δεκαετία του 1990  εγκαταστάθηκαν σε αυτή και παλιννοστούντες ομογενείς από χώρες της πρώην ΕΣΣΔ  (κυρίως Γεωργία, Αρμενία, Ρωσία, Ουκρανία και Καζακστάν).
Ο πληθυσμός της, κατά την απογραφή του 2011, είναι 55.812 κάτοικοι. Στο πανεπιστήμιο της φοιτούν περίπου 10.000φοιτητές.

Για πρώτη φορά στην Ελλάδα επισκεπτόμαστε την πόλη-πρότυπο, Πουτρατζάγια. Πρόκειται για μία ανερχόμενη πόλη-θαύμα που προσπαθεί και διατηρεί σε πλήρη αρμονία τη φύση και την τεχνολογία. Η πόλη αυτή θυμίζει έναν απέραντο κήπο πλάι σε λίμνη, όπου το πράσινο κυριαρχεί παντού, ενώ τα υπερσύγχρονα κτίρια και κτίρια παραδοσιακής αραβικής και ασιατικής αρχιτεκτονικής συνυπάρχουν -πάντα φιλικά με το περιβάλλον-, ξεπροβάλουν.

Η Κερκίνη είναι μια τεχνητή λίμνη που σχηματίστηκε το 1932 με τη δημιουργία φράγματος στον ποταμό Στρυμόνα. Η έκταση της λίμνης ποικίλλει ανάλογα με την εποχή από 54.250 έως 72.110 στρέμματα. Έκτοτε, πολλά έχουν αλλάξει στην περιοχή, εκτός από την φυσική ομορφιά, που οι ντόπιοι φροντίζουν να διατηρούν ανέπαφη. Κι αυτό είναι το μυστικό που βοήθησε την Κερκίνη να εξελιχθεί σε εναλλακτική όαση για επισκέπτες από όλη την Ελλάδα, είτε τους αρέσουν οι δραστηριότητες στη λίμνη, είτε το καλό παραδοσιακό φαγητό, είτε απλώς η απόλυτη, σχεδόν ηρεμία της φύσης. Σήμερα συγκαταλέγεται στους 10 υγρότοπους Διεθνούς Σημασίας της Ελλάδας και έχει ανακηρυχθεί Εθνικό Πάρκο.  Άγρια πουλιά, από αργυροποελεκάνους, μέχρι ερωδιούς ανάλογα με τις εποχές μετανάστευσης, νεροβούβαλοι, νούφαρα και άλογα στις όχθες, ήσυχα χωριουδάκια και υπέροχα παραλίμνια δάση είναι λίγες από τις ομορφιές της περιοχής που την κάνει έναν παράδεισο εναλλακτικού τουρισμού που μας περιμένει να τον εξερευνήσουμε.

Η 10η Απριλίου 1941, μια ημερομηνία καθοριστική όχι μόνο για τη μοίρα των οχυρών αλλά και της Ελλάδας. Είναι η μέρα της παράδοσης των οχυρών από τον διοικητή τους, αντισυνταγματάρχη Γεώργιο Δουράτσο, στους Γερμανούς κατακτητές αξιώνοντας ταυτόχρονα «κανείς Γερμανός να μην ανέβει στο οχυρό έως ότου και οι τελευταίοι αποχωρήσουν», όπως και συνέβη. Είχε προηγηθεί μια τριήμερη σκληρή πολεμική αναμέτρηση καθ' όλη τη διάρκεια της «Μάχης των οχυρών» κατά μήκος της «Γραμμής Μεταξά» ανάμεσα στους Έλληνες και τους Γερμανούς στρατιώτες, όπου μπορεί να τελείωσε με τη νίκη των τελευταίων, όμως οι απώλειές τους ήταν σχεδόν διπλάσιες από αυτές των Ελλήνων. Ο Γερμανός συνταγματάρχης που παρέλαβε το οχυρό, έδωσε συγχαρητήρια στον διοικητή, εκφράζοντας το θαυμασμό και την εκτίμησή του για την αντίσταση και τον ηρωισμό των Ελλήνων στρατιωτών.
Τα ιστορικά λόγια του αντισυνταγματάρχη Δουράτσου - «Τα οχυρά δεν παραδίδονται. Καταλαμβάνονται»- βρίσκονται στην είσοδο της στοάς αποδίδοντας το μέγεθος του ηρωισμού των Ελλήνων στρατιωτών. Να σημειωθεί πως στο οχυρό Ρούπελ υπήρχαν μόνο 27 αξιωματικοί και 950 οπλίτες. Γύρω από το οχυρό υπήρχαν μόλις οκτώ πυροβόλα, μοιρασμένα στις πυροβολαρχίες του λοχαγού Κοζώνη και του ήρωα υπολοχαγού Κυριακίδη, σε καλά κρυμμένες τοποθεσίες. Οι γερμανικές στρατιωτικές δυνάμεις ήταν πάνοπλες με εξοπλισμό που υπερτερούσε αριθμητικά και τεχνολογικά έναντι των Ελλήνων.
Σε 14 νεκρούς και 38 τραυματίες ανήλθε ο αριθμός των απωλειών του οχυρού Ρούπελ στις συνολικά τέσσερεις μέρες που διήρκησαν οι βομβαρδισμοί των γερμανικών στρατευμάτων. Τα οχυρά δεν καταλήφθηκαν ποτέ χάρη στο ηρωισμό των Ελλήνων υπερασπιστών, που μέχρι την τελευταία στιγμή πολεμούσαν με αυτοθυσία. Παραδόθηκαν όταν η διοίκηση των οχυρών είχε ήδη πληροφορηθεί για τη συνθηκολόγηση της Ελλάδας με τους Γερμανούς.
Ξεχωριστή θέση ανάμεσα στα εκθέματα κατέχουν τα προσωπικά αντικείμενα του λοχαγού Αλέξανδρου Κυριακίδη και των στρατιωτών του, όπως βρέθηκαν μέσα στο όρυγμα μαζί με τα οστά τους το 2001, εξήντα χρόνια μετά τον ηρωικό θάνατό τους και την αυτοθυσία τους το 1941. Ο λοχαγός Κυριακίδης αρνήθηκε να κάνει παύση των βολών του πυροβολικού του κι έτσι έγινε στόχος των γερμανών. Μαζί με τους στρατιώτες του βρήκε τραγικό θάνατο μέσα στη θέση όπου ήταν το καταφύγιο της πυροβολαρχίας. Τον Απρίλιο του 2001, με πρωτοβουλία του αξιωματικού Ηλία Κοτρίδη, ξεκίνησε η έρευνα για την ανεύρεση των οστών των πεσόντων της πυροβολαρχίας του λοχαγού Κυριακίδη.
Το οχυρό Ρούπελ δεν κατελήφθη ποτέ εξαιτίας της απαράμιλλης αντίστασης των μαχητών και της ανθεκτικής κατασκευής του. Ογδόντα χρόνια τώρα παραμένει εκεί, αγέρωχο πάνω στο βουνό και δίνει τη δική του μαρτυρία για τον άνισο αλλά τιμημένο αγώνα των Ελλήνων στρατιωτών και της άμυνας τους για την υπεράσπιση της πατρίδας.

Το σπήλαιο Αλιστράτης είναι σπήλαιο της Κεντρικής Μακεδονίας και απέχει 6 χιλιόμετρα από το ομώνυμο χωριό. Θεωρείται ως ένα από τα μεγαλύτερα και ομορφότερα σπήλαια όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης  και έχει μήκος περίπου 3 χιλιόμετρα, από τα οποία το 1 χιλιόμετρο είναι επισκέψιμο. Το σπήλαιο περιλαμβάνει, εκτός από μεγάλους σταλακτίτες και σταλαγμίτες σε διάφορους χρωματισμούς και τους σπάνιους εκκεντρίτες. Οι εκκεντρίτες είναι σπάνιοι σχηματισμοί που δημιουργούνται «αψηφώντας» τους νόμους της βαρύτητας και ακολουθώντας ακανόνιστες πορείες. Κύριο χαρακτηριστικό του εν λόγω σπηλαίου είναι η μεγάλη ποικιλία εκκεντριτών. Χαρακτηρίζεται επίσης, από μοναδικούς μικροσκοπικούς οργανισμούς που απαντώνται εντός του. Το σπήλαιο ανήκει στο δίκτυο σπηλαίων του φαραγγιού του ποταμού Αγγίτη μαζί με άλλα τέσσερα σπήλαια (Ορφέας, Περιστερώνας, Αγ. Γεώργιος). Κοντά στην τεχνητή είσοδο του σπηλαίου, βρίσκεται το φαράγγι του ποταμού Αγγίτη.

Επισκεπτόμαστε με ολοήμερη εκδρομή το Νο 1 κόσμημα της UNESCO στην Καστίλη. Την αυτοκρατορική μεσαιωνική πόλη όπου έζησε τα περισσότερα χρόνια της ζωής του ο Ελ Γκρέκο και που διέσχισε ο μυθιστορηματικός ήρωας Δον Κιχώτης. Το Τολέδο μοιάζει με ζωντανό μνημείο, με ένα ασυναγώνιστο μουσείο μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής!
Ανάμεσα στα πολλά αξιοθέατά του είναι κατ’ αρχάς η μαυριτανική όψη της πόλης που διατηρείται άρτια. Επίσης είναι ο γοτθικός καθεδρικός ναός του 1493 στην είσοδο της πόλης, που κτίσθηκε επί ναού του 6ου αιώνα και περιλαμβάνει έργα των Γκόγια και Ελ Γκρέκο. Και βεβαίως είναι το περίφημο οχυρό του Αλκάθαρ, ένα επιβλητικό τετράγωνο οικοδόμημα με πύργους σε κάθε γωνία του που δεσπόζει στον λόφο πάνω από την πόλη. Τέλος στη διάσημη μεσαιωνική Σχολή Μεταφραστών του Τολέδο έχουν μεταφραστεί από τα αραβικά στα λατινικά σχεδόν όλα τα αρχαιοελληνικά συγγράμματα κι από κει πέρασαν στην υπόλοιπη Ευρώπη και φυσικά στη νεότερη Ελλάδα!

Η Πέργαμος ήταν αρχαία ελληνική πόλη και πρωτεύουσα του ομώνυμου Βασιλείου στη Μικρά Ασία. Ήταν χτισμένη σε μια πλούσια κοιλάδα απέναντι από τη Λέσβο, πάνω σε μικρό λόφο ύψους 300 μ. (εξού και το όνομά της, που σημαίνει φρούριο ή ακρόπολη).
Ο οικισμός της Περγάμου μπορεί να ανιχνευθεί ήδη από την αρχαϊκή περίοδο, χάρη στα αρχαιολογικά ευρήματα, κυρίως θραύσματα αγγείων, που εισάγονταν από τη Δύση, ιδιαίτερα την Ανατολική Ελλάδα και την Κόρινθο, τα οποία χρονολογούνται στα τέλη του 8ου αιώνα π.Χ.
Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO από το 2014, μία από τις σημαντικότερες πόλεις της αρχαιότητας και το σπουδαιότερο θρησκευτικό κέντρο της Ανατολίας, με το Ασκληπιείο – ένα από τα τρία που είχαν αφιερωθεί στον θεό της υγείας Ασκληπιό - η Πέργαμος είναι ένα «ανοιχτό μουσείο» που δεν θα μπορούσαμε να μην συμπεριλάβουμε στο ταξίδι αυτό!