fb

Σαουδική Αραβία και οι πόλεις

Η εκκωφαντική σιωπή της ερήμου, η ατελείωτη άμμος, οι ρομαντικές νύχτες κάτω από τα αστέρια, και τα μοναδικά φυσικά φαινόμενα, υπόσχονται να σας πλανέψουν και να σας παρασύρουν σε έναν κόσμο γεμάτο μυστήριο και φαντασία… Πίνουμε το καλύτερο τσάι της ζωής μας (κυριολεκτικά) στη μέση του πουθενά με φόντο την αχανή έρημο. Αξία ανεκτίμητη.  Ζούμε τη μαγεία της νύχτας στην έρημο, τραβάμε ινσταγκραμικές φωτογραφίες με το επικό ηλιοβασίλεμα, κάνουμε παρέα με τους βεδουίνους και γινόμαστε ένα με την κουλτούρα και τον πολιτισμό τους. Θαυμάζουμε γιγάντια κάστρα, ενώ χανόμαστε στα σοκάκια ερειπωμένων πόλεων που ακόμα τις κυνηγούν φαντάσματα, ζώντας κάτι από έναν άλλο «Λόρενς της Αραβίας». Ανακατευόμαστε με το πλήθος σε πολύχρωμες αγορές στα χωριά και στις πόλεις, καθώς μυρίζουμε πλούσια αρώματα και μπαχαρικά τα οποία μας μεταφέρουν νοερά πίσω στο χρόνο…

Αν και μέχρι πριν από 2 χρόνια, ήταν «απαγορευμένη» χώρα για να επισκεφθεί ένας μη μουσουλμάνος, καθώς δεν εκδίδονταν βίζες σε τουρίστες και μόνο οι μουσουλμάνοι μπορούσαν να εισέλθουν για να προσκυνήσουν στη Μέκκα, τα πράγματα πλέον άλλαξαν ριζικά, καθώς ο επικεφαλής Τουρισμού της Σαουδικής Αραβίας, σουλτάνος Μπιν Σαλμάν μπιν Αμπντουλαζίζ, ανακοίνωσε επίσημα πως η Σαουδική Αραβία «ανοίγει» τις πύλες της για όλους, προκειμένου να γίνει πιο φιλική απέναντι στον τουρισμό. Ουσιαστικά, η Σαουδική Αραβία βρίσκεται στα σύνορα της Ερυθράς Θάλασσας και του Περσικού Κόλπου στα δυτικά και ανατολικά με την Υεμένη, το Ομάν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα να γειτονεύουν στα νότια. Στα βόρεια, την Ιορδανία, το Ιράκ και το Κουβέιτ. Αυτή η θέση δίνει στη χώρα τεράστια στρατηγική σημασία, καθώς οι ακτές της ελέγχουν δύο κύριες θαλάσσιες οδούς: τον Περσικό Κόλπο, μέσω του οποίου περνά ένα μεγάλο μέρος του πετρελαϊκού εμπορίου στον κόσμο και την Ερυθρά Θάλασσα, το λιμάνι εισόδου και εξόδου των πλοίων που διέρχονται μέσω της διώρυγας του Σουέζ, μέσω Ευρώπης και των ανατολικών ακτών της Αφρικής και της Ασίας.


Η Σαουδική Αραβία ιδρύθηκε από τον Ίμπν Σαούντ το 1923 και εξακολουθεί να διοικείται από τους απόγονους του, υπό την μορφή απόλυτης μοναρχίας. Πρόκειται για μια χώρα που αποτελείται στο 100% από μουσουλμάνους και κυβερνάται βάση της Σαρίας, η οποία σύμφωνα με το Ισλάμ είναι ο νόμος του Θεού. «Ο Αλλάχ είναι ο μοναδικός Θεός και ο Μωάμεθ ο προφήτης του» είναι η φράση-υπογραφή που αναγράφεται στη σημαία της χώρας.
«Marhaba!» δηλαδή «Καλώς ήρθατε!» μας λένε στα αραβικά λοιπόν κι εμείς ως ένδειξη εκτίμησης απαντάμε «Marhabtain!». Αν και λανθασμένα υπάρχει η άποψη ότι οι κάτοικοι δεν είναι ιδιαίτερα δεκτικοί με τους τουρίστες, κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να ισχύει, αφού αν σεβαστείς τους νόμους της χώρας και δεν παραβείς κάποιο πρωτόκολλο όλα κυλάνε ομαλά. Όσο για τους Σαουδάραβες, είναι ιδιαίτερα ανοιχτοί άνθρωποι, κάποιοι μάλιστα μπορεί να καλέσουν τουρίστες σπίτι τους για να πιούν τσάι και να δοκιμάσουν εκπληκτικούς χουρμάδες, το παραδοσιακό προϊόν του έθνους.

Καθώς ξεκινά το κάλεσμα για προσευχή (Salah) -κάτι που συμβαίνει πέντε φορές την ημέρα- ολόκληρο το βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας παραλύει. Στις τοπικές αγορές, οι μουσουλμάνοι φεύγουν από τις στοές για να προσευχηθούν, ενώ μάλιστα η αστυνομία φτάνει στην αγορά για να τους υπενθυμίσει αυτό το καθήκον τους, τιμωρώντας όσους δεν το κάνουν. Οι αψίδες γύρω από την πόλη Τζέντα, σηματοδοτούν τα όρια των περιοχών όπου μπορούν να ταξιδεύουν οι μη μουσουλμάνοι. Πέρα από αυτές, ο δρόμος οδηγεί στη Μέκκα. Η παραβίαση του νόμου, μάλιστα, μπορεί να οδηγήσει σε φυλάκιση ή ακόμη και σε θανατική ποινή. Αξιοσημείωτο είναι, ότι δεν επιτρέπεται κάποιος να μιλά στο δρόμο σε γυναίκες. Η μόνη εξαίρεση είναι όσες γυναίκες είναι μετανάστριες εκεί, έχοντας βέβαια κι εκείνες ασπαστεί τον ισλαμισμό.

Ακόμα πιο πρωτοφανές μάλιστα, είναι ότι οι άνδρες που είναι χρόνια φίλοι στη Σαουδική Αραβία λένε «γεια» τρίβοντας τις μύτες τους ή πηγαίνουν βόλτα κρατώντας ο ένας το χέρι του άλλου και προσοχή δεν πρόκειται για σημάδι ομοφυλοφιλίας, καθώς κάτι τέτοιο τιμωρείται ρητά, όπως και οι εξωσυζυγικές σχέσεις.

Για τις γυναίκες οι κανόνες είναι ιδιαίτερα αυστηροί. Υποχρεούνται να φορούν «σκληροπυρηνικές» μαντήλες και μαύρες κελεμπίες (αμπάγια), με τις περισσότερες να φορούν μπούργκα. Όσον αφορά τις τουρίστριες, για τις βόλτες τους στο Ριάντ ή σε άλλα σημεία της χώρας είναι υποχρεωμένες να είναι γενικότερα καθώς πρέπει, ωστόσο δεν είναι υποχρεωμένες να φορούν μπούργκα.
Η χώρα μάλιστα είναι τόσο αυστηρή στο θέμα του ντυσίματος για τις γυναίκες, που απαγόρευσε μέχρι και την κυκλοφορία της Barbie, γιατί θεωρήθηκε άσεμνη. Ωστόσο, με την υπογραφή του «κηδεμόνα» τους (δηλαδή άντρα, πατέρα ή αδερφού), οι γυναίκες μπορούν να βγουν εκτός σπιτιού για καφέ ή φαγητό, να σπουδάσουν και αισίως από το 2017 να οδηγούν και αυτοκίνητο. Πλέον, ανάμεσα στις τελευταίες τροποποιήσεις του κράτους, μια τουρίστρια άνω των 25 ετών θα μπορεί να βγάλει visa και να επισκεφθεί τη Σαουδική Αραβία ακόμα και μόνη της, εάν επιθυμεί κάτι τέτοιο!

ΡΙΑΝΤ – Στον «Κήπο» της «Βασίλισσας της Ερήμου»

Χτισμένη στο κέντρο της αραβικής χερσονήσου, η πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας είναι μια υπερσύγχρονη μητρόπολη στην οποία συνυπάρχουν αρμονικά ο παλιός αραβικός κόσμος με τον 21ο αιώνα. Γιγαντιαία εμπορικά κέντρα, εμβληματικοί ουρανοξύστες, σημαντικά αξιοθέατα και μνημεία, αλλά και υπερπολυτελή τζιπ, συνθέτουν τον «κήπο» (όπως χαρακτηριστικά σημαίνει στα αραβικά η ονομασία «ριάντ») μια πόλης που βρίσκεται στην αιχμή της τεχνολογίας και στο ζενίθ της οικονομικής της ισχύος ως πρώτης χώρας στην εξαγωγή πετρελαίου. Στα σοκάκια του Σουκ-αλ Τουμαΐρι με την ανατολίτικη ατμόσφαιρα θα ανακαλύψετε χειροποίητα αριστουργήματα, ενώ στα Malls το shopping ξεπερνά κάθε καταναλωτική μανία, υπερβαίνοντας κάθε luxury προσδοκία. Λίγο έξω από την πόλη, η αχανής έρημος θα σας μυήσει στην αρχαία πόλη Dir’iyah, η οποία ενδείκνυται για εξερευνήσεις και ξεναγήσεις στη μακραίωνη ιστορία της Σαουδικής Αραβίας.

ΤΖΕΝΤΑ – «H Νύμφη της Ερυθράς Θάλασσας»

Υπήρξε ιστορικό σταυροδρόμι προσκυνητών και εμπόρων, και πάνω απ’ όλα η παραδοσιακή πύλη του δρόμου για τη Μέκκα: η Τζέντα είναι η πιο συναρπαστική από τις μεγάλες πόλεις της Σαουδικής Αραβίας, με έναν αέρα κοσμοπολίτικο και φιλελεύθερο που δεν συναντά κανείς σε κανένα άλλο μέρος της χώρας. Οι επισκέπτες λατρεύουν την αρχιτεκτονική της πόλης, τα πολύβουα σουκ, την υπέροχη ακτογραμμή, την πολυπρόσωπη ταυτότητα της πόλης αλλά και την παγκόσμιας κλάσης κουζίνα της.
Η εμπορική πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας βρίσκεται στην περιοχή όπου λέγεται πως βρισκόταν η τελευταία κατοικία της «μητέρας της ανθρωπότητας», της Εύας. Σήμερα, η Τζέντα είναι μία ταχύτατα αναπτυσσόμενη μητρόπολη, που εν πολλοίς αντιπροσωπεύει τον εκσυγχρονισμό ολόκληρου του βασιλείου. Η «Νύμφη της Ερυθράς Θάλασσας» ισορροπεί ανάμεσα στο παλιό και στο καινούριο και επιδεικνύει τα χαρίσματά της στους επισκέπτες, που την κατατάσσουν ως τον Νο1 προορισμό στη Σαουδική Αραβία.

ΑΛ ΟΥΛΑ – Mια μυστηριακή πόλη-φάντασμα που μοιάζει με... λαβύρινθο

H Al’ Ula αποτελεί πραγματικά ένα αίνιγμα για τον ταξιδιώτη. Βρίσκεται στη βορειοδυτική Σαουδική Αραβία και μοιάζει σα να είναι λαβύρινθος. Ιδρύθηκε πριν από 2000 χρόνια από τους Ναβαταίους σε μια όαση της ερήμου και ήταν το κέντρο για τη διακίνηση μπαχαρικών, μεταξιού και άλλων ειδών πολυτελείας, προς την Αίγυπτο και την Ινδία. Μάλιστα, στη Βίβλο αναφέρεται ως «πόλη της Δαιδάν» και κατά το μεγαλύτερο μέρος της είναι χτισμένη από άμμο. Σήμερα, έχει μετατραπεί σε ερείπια, ωστόσο υπάρχουν πολλά απομεινάρια της παραδοσιακής αραβικής αρχιτεκτονικής. Αυτή η πανάρχαια πόλη, έχει θρησκευτική σημασία για τους μουσουλμάνους, οι οποίοι πιστεύουν πως ο Μωάμεθ πέρασε από την Al’ Ula το 630 μ.Χ. στο δρόμο του για τη μάχη του Tabuk μεταξύ των Αράβων και των Βυζαντινών. H φτωχή όμως υποδομή της πόλης δεν πληρούσε τις σύγχρονες προδιαγραφές, γι΄ αυτό και εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους της. Η τελευταία οικογένεια την εγκατέλειψε το 1983 και δύο χρόνια μετά έκλεισε και το τελευταίο τζαμί. Σήμερα, αποτελεί μεγάλο πόλο έλξης για τους τουρίστες, αφού η μυστηριακή της ατμόσφαιρα καθιστά ένα γοητευτικό ταξίδι στο παρελθόν…

Ριτζάλ Αλμά – ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα

Το χωριό έχει μακρά και πλούσια Ιστορία. Χρονολογείται, ως οικισμός, 900 χρόνια πριν το σήμερα και υπήρξε διαχρονικά σημαντικός εμπορικός κόμβος και πέρασμα που ένωνε την Υεμένη με την ιερή Μέκκα, τη Μεδίνα αλλά και με ολόκληρη την περιοχή του Λεβάντε (τα εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Ανατολική Μεσόγειο).
Σήμερα στο Ριτζάλ Αλμά θα δούμε 60 ανακαινισμένες πολυώροφες κατοικίες οι οποίες περιβάλλονται από αρχαία τείχη. Είναι κατασκευασμένες από πέτρα και λάσπη και έχουν ξύλινα περβάζια και παράθυρα, βαμμένα σε έντονα χρώματα. Εδώ λοιπόν αρχίζει το φοβερά ενδιαφέρον του πράγματος.
Παραδοσιακά, μέχρι και σήμερα, τα οικοδομήματα κατασκευάζονται από τους άνδρες. Οι γυναίκες κάθε σπιτιού, αναλαμβάνουν τη διακόσμηση, δηλαδή τη ζωγραφική. Τα παράθυρα, τα κουφώματα, οι πόρτες, είναι δημιουργήματα των γυναικών. Στα εσωτερικά των σπιτιών, οι τοίχοι και τα ξύλινα ή μεταλλικά έπιπλα είναι κι αυτά ζωγραφισμένα. Το συγκεκριμένο είδος ζωγραφικής-τοιχογραφίας ονομάζεται Αλ-Κατ. Τα μοτίβα ποικίλουν: αναπαριστούν κυρίως γεωμετρικά σχήματα και ενίοτε σχέδια λουλουδιών. Αυτή η ζωγραφική είναι, παραδοσιακά, η προίκα της κάθε οικοδέσποινας. Όσο πιο πολλά ερεθίσματα έχει (π.χ. μουσική, ανάγνωση, γνώση τεχνών), τόσο πιο περίτεχνη και η ζωγραφική της.
Οι γυναίκες σε αυτό το χωριό ανταγωνίζονται μεταξύ τους, ποια θα ζωγραφίσει καλύτερα το σπίτι της, διότι αυτό δηλώνει, εδώ και αιώνες, πόσο ικανή και άξια σύζυγος είναι.
Τα χρώματα που χρησιμοποιούν ποικίλουν και εξαρτώνται από το στυλ της κάθε ζωγράφου. Οι πιο συντηρητικές προτιμούν σκούρες και στιβαρές αποχρώσεις. Οι πιο νέες και τολμηρές ζωγραφίζουν με πιο φωτεινά χρώματα: κόκκινο, κίτρινο, πράσινο, τιρκουάζ, λευκό και μαύρο. Η οικονομική επιφάνεια του νοικοκυριού επίσης παίζει ρόλο στην ποσότητα της ζωγραφικής διακόσμησης.
Πέρα από τη ζωγραφική, οι γυναίκες στο Ριτζάλ Αλμά, υφαίνουν και ό,τι ύφασμα υπάρχει μέσα στο σπίτι. Τα μοτίβα των υφαντών ακολουθούν πάντα τα μοτίβα των τοίχων. Με δυο λόγια η ζωγραφική και τα υφαντά που θα δούμε σήμερα, μέσα και έξω από τα σπίτια στο Ριτζάλ Αλμά αξίζουν σίγουρα περίοπτη θέση σε ένα μεγάλο και διεθνές μουσείο εικαστικών τεχνών.
Το άλλο ενδιαφέρον είναι πως ολόκληρο το χωριό, στην άριστη κατάσταση που θα το δούμε στην ξενάγησή μας, είναι αναπαλαιωμένο από τους κατοίκους του. Οι κάτοικοι συμμετείχαν και στην αναπαλαίωση του κάστρου, στο κέντρο του οικισμού. Είναι ένα από τα πολλά κάστρα της περιοχής αλλά επελέγη επειδή ήταν το μεγαλύτερο και διέθετε τους περισσότερους ορόφους ώστε να γίνει ένα μεγάλο μουσείο. Το οικοδόμημα είναι τουλάχιστον 400 ετών. Η αναπαλαίωση ολοκληρώθηκε το 1985 και το μουσείο εγκαινιάστηκε με την ονομασία Μουσείο των Ανθρώπων με την Πιο Λαμπρή Κληρονομιά. Με περίπου 2.000 εκθέματα, περιλαμβάνει τοιχογραφίες, υφαντά, έπιπλα, αρχαιότητες, συλλογές χειρογράφων, εργαλεία και όπλα.