fb

Οι κέδροι του Λιβάνου

Σπάνια περίπτωση ένα δέντρο να συνδεθεί τόσο αναπόσπαστα με την ιστορική διαδρομή μιας ολόκληρης χώρας, να γίνει κομμάτι της ταυτότητάς της. Ο κέδρος του Λιβάνου είναι ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα δέντρα του κόσμου και το αναμφισβήτητο σύμβολο αυτής της χώρας. Μέχρι πριν κάποια χρόνια μάλιστα ήταν και είδος απειλούμενο με εξαφάνιση, λόγω της υπερβολικής υλοτομίας, και σε κάποιο βαθμό ακόμα είναι… Ο κέδρος είναι δέντρο αειθαλές, αργής ανάπτυξης και μέγιστο ύψος έως τα 30 μέτρα! Έχει φύλλωμα βαθυνοπράσινο, με σκληρά και κοντά, βελονοειδή φύλλα και χαρακτηριστικό άρωμα.
Οι τοπικοί θρύλοι αφηγούνται πως ο ίδιος ο Θεός φύτεψε τους πρώτους κέδρους. Ποιος Θεός; Σχεδόν όλοι, ανεξαρτήτως θρησκειών και δογμάτων, μια και αναφορές στους κέδρους συναντάμε τόσο στη Βίβλο, όσο και στο Έπος του Γκιλγκαμές, στο Κοράνι ακόμα και στην κέλτικη μυθολογία. Οι αρχαίοι Φοίνικες διαπίστωσαν γρήγορα πως ο κέδρος δίνει ξύλο ιδιαίτερα ανθεκτικό στη φθορά, και έτσι έσπευσαν να τον χρησιμοποιήσουν για τη ναυπήγηση αξιόπιστων πλοίων. Το παράδειγμά τους ακολούθησαν Ασσύριοι, Αιγύπτιοι, Βαβυλώνιοι, φυσικά οι Έλληνες, αλλά και οι Ρωμαίοι, ενώ ο Δαβίδ χρησιμοποίησε ξυλεία κέδρου για τον ναό της Ιερουσαλήμ, και ο διάδοχός του Σολομώντας για την κατασκευή του παλατιού του.
Εκείνη την εποχή τα δάση των κέδρων απλώνονταν σε μια τεράστια έκταση, καλύπτοντας πελώριες εκτάσεις. Ήδη ωστόσο από την αρχαιότητα, η υπερεκμετάλλευση άρχισε να συρρικνώνει τον πληθυσμό του. Ο πρώτος μάλιστα ηγέτης που «αναγκάστηκε» να πάρει κάποια μέτρα για την προστασία του ήταν ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Αδριανός, στον 2ο μ.Χ. αιώνα. Το γεγονός μάλιστα πως η ανάπτυξη του κέδρου είναι μάλλον αργή, σημαίνει πως για την επανασύσταση του δάσους στην αρχική του έκταση θα χρειαστούν εκατοντάδες ακόμα χρόνια… Ας ελπίσουμε πως η προστασία που απολαμβάνει από την UNESCO (το δάσος του Λιβάνου έχει χαρακτηριστεί Μνημείο της Φύσης από το 1998) θα συμβάλλει αποφασιστικά στη διατήρηση αυτού του υπέροχου είδους…