Ο "Άρχοντας του Σιπάν", ο "Τουταγχαμών" της Αμερικής

Το 1987 οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν στο Σιπάν - μια μικρή πόλη που βρίσκεται περίπου στο μέσον της κοιλάδας Λαμπαγιέκε, στη βόρεια ακτή του Περού - τον ασύλητο τάφο ενός ηγεμόνα του πολιτισμού των Μοτσίκα, που τον ονόμασαν ο "Άρχοντας του Σιπάν" (The Lord of Sipan). Πέθανε γύρω στο 250 π.Χ., ήταν 45-50 ετών και είχε ύψος 1,60 m. Μαζί του ήταν θαμμένα άλλα οκτώ άτομα (δύο άνδρες, τρεις νέες γυναίκες ένα παιδί και δύο φύλακες), ένας σκύλος και αρκετά λάμα. Ο τάφος περιείχε περί τα 1.000 χρυσά αντικείμενα με πολύτιμους λίθους καθώς και εκατοντάδες άλλα ευρήματα. Αποτελεί τον πλουσιότερο τάφο της Αμερικής που έχει ανακαλυφθεί ως τώρα. Ο πολιτισμός των Μοτσίκα (1ος–7ος αιώνας μ.Χ.) ξεδιπλώνεται στις πλαγιές των Άνδεων και στις κοιλάδες της άγονης και στενής παράκτιας ζώνης του Βόρειου Περού. Με την αγροκαλλιέργεια και την αλιεία συντηρούσαν μια πολυπληθή και αυστηρά διαστρωμένη κοινωνία, που κατασκεύαζε αρδευτικά κανάλια, πυραμίδες, παλάτια και ναούς. Αν και δεν είχαν σύστημα γραφής, οι Μοτσίκα απαθανάτισαν καλλιτεχνικά τις δραστηριότητές τους σε όμορφα γλυπτά και αγγεία με πολυάριθμες διακοσμητικές λεπτομέρειες και αναπαραστάσεις μυθολογικές, θρησκευτικές, ιστορικές και καθημερινής ζωής, περίτεχνα υφαντά, ζωηρόχρωμες τοιχογραφίες και θαυμάσια αντικείμενα από χρυσό, ασήμι και χαλκό. Στην αρχιτεκτονική, τα σπουδαιότερα μνημεία των Mοτσίκα είναι οι μεγάλες πυραμίδες με αναβαθμίδες, φτιαγμένες από πλίνθους ξεραμένους στον ήλιο, που υψώνονται σε ανοικτές πεδιάδες ή σε κορυφές λόφων πάνω σε τεράστιες βάσεις. Οι τάφοι των Mοτσίκα είναι ορθογώνιοι, επενδεδυμένοι με αντόμπες και με ειδικές κόγχες για τις προσφορές.