Το φυτό καπνός (nicotiana tabacum) καλλιεργήθηκε κατά πάσα πιθανότητα για πρώτη φορά από τους ιθαγενείς της Αμερικής στην χερσόνησο Γιουκατάν, στην περιοχή του σημερινού Μεξικού, για να εξαπλωθεί αργότερα τόσο στη βόρεια όσο και στη νότια Αμερική. Δεν γνωρίζουμε πότε καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά ή πότε χρησιμοποιήθηκε για το κάπνισμα. Το σίγουρο όμως είναι ότι η Ευρώπη γνώρισε τον καπνό μετά το ταξίδι του Κολόμβου το 1492. Δύο από τους ναύτες του ανέφεραν ότι οι Ινδιάνοι της Κούβας, κάπνιζαν μία μορφή πρωτόγονου πούρου, από στριμμένα, αποξηραμένα φύλλα καπνού τυλιγμένα σε άλλα φύλλα από φοίνικα ή μπανανιά. Πολύ γρήγορα οι Ισπανοί και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι ναύτες απέκτησαν το συνήθειο αυτό, όπως και οι κονκισταδόρες.

Το κάπνισμα εξαπλώθηκε στην Ισπανία και την Πορτογαλία και σύντομα και στη Γαλλία, κατά πάσα πιθανότητα μέσω του Γάλλου πρέσβη στην Πορτογαλία Ζαν Νικότ, που έδωσε και το όνομά του στη νικοτίνη.

Αργότερα το συνήθειο πέρασε στην Ιταλία και, μετά από το ταξίδι του Σερ Γουόλτερ Ράλεϊ στην Αμερική, στην Αγγλία. Ο καπνός άρχισε να καλλιεργείται εμπορικά στην Αμερική. Πιστεύονταν ότι είχε ιατρικές ιδιότητες, αλλά υπήρχαν κιόλας αρκετοί που το θεωρούσαν κακό – ο Φίλιππος Β’ της Ισπανίας και ο Τζέιμς Α’ της Αγγλίας τον είχαν αποκηρύξει.

Η λέξη “cigar” (“πούρο” στην αγγλική), προέρχεται από τη λέξη “sikar” των Ινδιάνων Μάγιας, η οποία έγινε “cigarro” στα Ισπανικά. Η λέξη μπήκε τελικά σε ευρεία χρήση στα μέσα του 18ου αιώνα.

Τα πούρα, όπως τα γνωρίζουμε σήμερα, κατασκευάστηκαν για πρώτη φορά στην Ισπανία τον 18ο αιώνα, χρησιμοποιώντας καπνό από την Κούβα. Εκείνη την εποχή η Κούβα δεν έκανε εξαγωγή πούρων. Το 1790 η βιοτεχνία πούρων εξαπλώθηκε βόρεια των Πυρηναίων, με μικρά εργοστάσια να στήνονται στη Γαλλία και τη Γερμανία. Οι Ολλανδοί άρχισαν επίσης να φτιάχνουν πούρα χρησιμοποιώντας καπνό από τις Ανατολικές Αποικίες.

Το κάπνισμα των πούρων όμως διαδόθηκε σαν συνήθειο στη Γαλλία και τη Βρετανία μετά τον Πόλεμο της Χερσονήσου (1808 – 14), όταν οι Γάλλοι και Άγγλοι βετεράνοι έκαναν γνωστό το συνήθειο που απέκτησαν κατά την διάρκεια της θητείας τους στην Ισπανία.

Η παραγωγή των “segars” ξεκίνησε στη Βρετανία το 1820 και το 1821 ορίστηκε νομοθεσία που έλεγχε την παραγωγή αυτή. Εξαιτίας ενός φόρου εισαγωγής, τα ξένα πούρα στη Βρετανία ήταν κιόλας είδος πολυτελείας. Σύντομα δημιουργήθηκε η ανάγκη για καλύτερης ποιότητας πούρα στην Ευρώπη ενώ τα Ισπανικά πούρα ξεπεράστηκαν από αυτά που κατασκευάζονταν στην Κούβα, η οποία ήταν τότε Ισπανική αποικία.

Τα πούρα, όπως ανακάλυψαν οι Ευρωπαίοι καπνιστές, ταξίδευαν καλύτερα από τον καπνό. Το πούρο έφτασε στη βόρεια Αμερική το 1762 όταν ο Ίσραηλ Πούτναμ, που αργότερα ήταν στρατηγός στην Αμερικανική Επανάσταση (1774 – 1778) γύρισε από την Κούβα, όπου υπηρετούσε στον Αγγλικό στρατό, στο σπίτι του στο Connecticut, όπου ήδη οι άποικοι είχαν αρχίσει να καλλιεργούν τον καπνό από το 17ο αιώνα. Μαζί του έφερε μία επιλογή από πούρα Αβάνας και μεγάλες ποσότητες σπόρων κουβανέζικου καπνού. Αργότερα χτίστηκαν βιομηχανίες κατασκευής πούρων στην περιοχή, που επεξεργάζονταν καπνό από σπόρους φερμένους από την Κούβα.

Στις αρχές του 19ου αιώνα, η ντόπια αμερικανική παραγωγή, άρχισε να παρουσιάζει κάποια κάμψη και τα Κουβανέζικα πούρα άρχισαν να εισάγονται σε μεγάλες ποσότητες. Από το1860 τα πούρα έγιναν σύμβολο κοινωνικής καταξίωσης και οικονομικής άνεσης στις Ηνωμένες Πολιτείες. Την ίδια περίπου περίοδο το κάπνισμα των πούρων είχε γίνει τόσο δημοφιλές μεταξύ των κυρίων στη Βρετανία και στη Γαλλία, όπου σε όλους τους δημόσιους χώρους, όπως ξενοδοχεία, clubs κλπ, δημιουργήθηκαν χώροι για καπνιστές. Το μετά το γεύμα πούρο, συνοδευόμενο από κάποιο ποτό όπως port ή brandy, άρχισε να γίνεται παράδοση. Αυτό έδωσε στα πούρα και στο κάπνισμά τους μια επιπλέον ώθηση, καθώς και το γεγονός ότι ο Πρίγκιπας της Ουαλίας, ο Εδουάρδος ο 7ος ήταν φανατικός καπνιστής, παρ’ όλες τις αντιθέσεις της μητέρας του, της βασίλισσας Βικτώριας.

Τα τσιγάρα με τσιγαρόχαρτο πρωτοεμφανίστηκαν στις αρχές του 19ου αιώνα, σαν φτηνή εναλλακτική λύση αντί των πούρων. Η εισαγωγή μηχανών κατασκευής πούρων στη δεκαετία του 1980 αύξησε τη δημοτικότητα αυτού του τύπου καπνίσματος, το οποίο είχε επικρατήσει κατά τον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο. Συνέπεια αυτού ήταν η παραγωγή πούρων από μηχανές και ξεκίνησε στην Κούβα το 1920, όταν η κατασκευή και το κάπνισμα των χειροποίητων πούρων άρχισαν να παρουσιάζουν μια αργή αλλά σταθερή πτώση.

Γενικά το κάπνισμα έγινε πολύ λιγότερο δημοφιλές μετά από μια ανακοίνωση που ανέφερε τις επιπτώσεις του στην υγεία το 1960. Στις αρχές όμως του 1960 υπήρξε μια μεγάλη δημοτικότητα και πάλι για τα χειροποίητα πούρα. Έγιναν και πάλι της μόδας, χάρη στον ενθουσιασμό που έδειξαν γι’ αυτά κάποιοι σταρ, όπως ο Arnold Schwarzenegger, ο James Woods, ο Jack Nicholson, η Sharon Stone, η Demi Moore και το μοντέλο Linda Evangelista και έτσι έγιναν τόσο δημοφιλή όσο ποτέ.

Τις πρώτες μέρες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ο πρωθυπουργός της Αγγλίας, Ουίνστον Τσόρτσιλ έλαβε ένα πολύ επείγον τηλεφώνημα από τον πολιορκημένο διευθυντή της Dunhill, του οποίου το κατάστημα μόλις είχε βομβαρδιστεί κατά τη διάρκεια μίας γερμανικής αεροπορικής επιδρομής στο Λονδίνο. Το κρίσιμο αυτό μήνυμα ήταν: “Τα πούρα σας είναι ασφαλή, κύριε”. Χωρίς αμφιβολία ο Τσόρτσιλ είχε πιο σημαντικά πράματα στα μυαλό του. Η ιστορία όμως δείχνει μερικά χαρακτηριστικά των πούρων και αυτών που τα λατρεύουν. Πρώτον, το πόσο σημαντικά ήταν τα πούρα για τον Τσόρτσιλ. Δεύτερον την έντονη προτίμηση των σοβαρών καπνιστών σε συγκεκριμένες μάρκες ή τύπους πούρων (στην περίπτωση του Τσόρτσιλ πάντα Hoyo de Monterrey double coronas) και την εμπιστοσύνη που είχαν στους προμηθευτές τους. Τέλος το πόσο πολύ συμβόλιζαν και συμβολίζουν τα πούρα και ειδικά αυτά της Αβάνας, τη δύναμη και τον πλούτο.

Τα πούρα καπνίζονται αργά για χαλάρωση και απόλαυση ή για τη γεύση και το άρωμά τους σε στιγμές προσήλωσης και αφοσίωσης, ενώ τα χειροποίητα πούρα είναι από μόνα τους μικρά έργα τέχνης. Διαφέρουν πάρα πολύ από τα τσιγάρα που καπνίζονται συνήθως σε στιγμές έντασης και σπάνια διακρίνονται για τη γεύση και το άρωμά τους. Τα καλά πούρα έχουν διακριτές ιδιότητες και χαρακτηριστικά που εξαρτώνται από την ποικιλία των φύλλων καπνού, την ικανότητα του κατασκευαστή, την τοποθεσία όπου καλλιεργήθηκε ο καπνός και το λίπασμα που χρησιμοποιήθηκε. Τα καλά πούρα είναι παρόμοια με το καλό κρασί και γι΄ αυτό οι ειδικοί τείνουν να είναι πολύ συγκεκριμένοι στο τι μάρκες καπνίζουν, από πού τα προμηθεύονται και πως είναι αυτά αποθηκευμένα. Αν προσφέρει κανείς ένα βιομηχανικό πούρο σε έναν καπνιστή πούρων Αβάνας ή του Άγιου Δομίνικου, η αντίδρασή του θα είναι παρόμοια με αυτή ενός λάτρη του γαλλικού καλού κρασιού όταν του δώσει να πιει ρετσίνα.

Ο χρόνος που χρειάζεται για τον καπνό πούρων να ωριμάσει και η σκληρή χειρονακτική εργασία των χειροποίητων πούρων τα κάνει να είναι μία ακριβή πολυτέλεια. Ούτε είναι εύκολο να βρει κανείς καλής ποιότητας και με καλή αποθήκευση πούρα. Καθώς ένα πούρο μπορεί να κοστίζει παραπάνω από ένα καλό βιβλίο, είναι αναπόφευκτο το γεγονός ότι οι περισσότερες μεγάλες μάρκες καπνίζονται μόνο από τους πλούσιους. Παρ’ όλα αυτά πολλοί άνθρωποι απολαμβάνουν περιστασιακά ένα χειροποίητο πούρο μετά από ένα καλό γεύμα ή για να γιορτάσουν ένα σημαντικό γεγονός.

ΔΙΑΤΗΡΩΝΤΑΣ ΤΑ ΠΟΥΡΑ

Το Πούρο είναι φυσικό, οργανικό προϊόν και είναι απαραίτητο να διατηρείται τόσο προσεκτικά, όσο τα τρόφιμα ή το κρασί. Τα σπίτια με κεντρική θέρμανση ή με κλιματισμό είναι ο μεγαλύτερος εχθρός τους. Το ιδανικό περιβάλλον για τη διατήρησή τους είναι ένα υγρό περιβάλλον, χωρίς πολύ κρύο ή ζέστη. Οι πραγματικά φανατικοί καπνιστές πούρων εμπιστεύονται για τη διατήρηση των πούρων τους, τους προμηθευτές τους ενώ κάποιοι άλλοι έχουν στο σπίτι τους ειδικούς χώρους διατήρησης πούρων.

Υπάρχουν όμως πολύ πιο απλοί τρόποι και πρακτικά μέτρα που μπορεί να πάρει κάποιος. Το κλειδί για τη σωστή αποθήκευση των πούρων είναι να σιγουρευτείτε ότι δεν θα ξεραθούν. Γι’ αυτό κρατήστε τα στα κουτιά τους, σε κάποιο αεροστεγές μέρος, μακριά από πηγές θερμότητας. Βοηθάει το να βάλετε ένα βρεγμένο σφουγγάρι μέσα στο ντουλάπι και να ελέγχετε να μη στεγνώσει.

Αν στο κουτί έχουν μείνει λίγα πούρα τοποθετήστε στο κουτί μια σφραγισμένη σακούλα, της οποίας το εσωτερικό θα έχετε ψεκάσει με νερό Θα μπορούσατε φυσικά να πάρετε ένα humidor (υγραντή), μια ειδική δηλαδή θήκη διατήρησης πούρων η οποία τα κρατάει νωπά.

Τα humidors διαφέρουν και διατίθενται σε μεγάλη ποικιλία, από μικρά δερμάτινα, ειδικά για μεταφορά πούρων σε ταξίδια, ως μεγάλα ξύλινα έπιπλα.